Torthaí cuardaigh ón ngluais le haghaidh "(" (51)
Liosta téarmaí sa ghluais:
Dleachtanna comhtharaife custaim a chur ar fionraí le haghaidh páirteanna, comhpháirteanna agus earraí eile a bheartaítear a ionchorprú nó a úsáid in aerárthaí sibhialta agus a thagann faoi réim Chaibidlí 25 go 97 den Chomhtharaif Chustaim (CCT), ar eisigh páirtí atá údaraithe ag údaráis eitlíochta san AE nó i dtír nach bhfuil san AE deimhniú aerfhiúntais ina leith.
Eagraíocht pholaitiúil, foghrúpa de Ghrúpa Stát na hAfraice, Mhuir Chairib agus an Aigéin Chiúin, atá mar bhonn don idirphlé eacnamaíoch leis an Aontas Eorpach. Bunaíodh é i 1992. Tá 15 stát de chuid Chomhphobal Mhuir Chairib, mar aon leis an bPoblacht Dhoiminiceach, mar chuid dá bhallraíocht. Is sínitheoirí le Comhaontú Comhpháirtíochta ACC-AE nó le “Comhaontú Cotonou” agus leis an EPA, faoi seach iad gach Stát atá Rannpháirteach in CARIFORUM, cé is moite de Chúba.
Is iad seo a leanas na Ballstáit: Antigua agus Barbúda, na Bahámaí, Barbadós, an Bheilís, Cúba, Doiminice, an Phoblacht Dhoiminiceach, an Ghuáin, Háítí, Iamáice, San Críostóir-Nimheas, San Lucia, San Uinseann agus na Greanáidíní, an Suranam, Oileán na Tríonóide agus Tobága.
Ábhar gaolmhar:
Scéim fhabhrach trádála a glacadh in 2001 do na 49 thír is lú forbairt.Tugann sé rochtain saor ó dhleacht agus ó chuótaí do bheagnach gach táirge, seachas airm agus armlón. Is le Rialachán (AE) Uimh. 978/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a rialaítear é.
Téarma a úsáidtear chun táirgí de thionscnamh tíre is tairbhí a eisiamh ón gcóras ginearálaithe fabhar, nuair a shroicheann siad leibhéal iomaíochais ar mhargadh an AE nach bhfuil an GSP de dhíth orthu a thuilleadh dul san iomaíocht ann. Murab ionann agus an GSP a bhí ann roimhe seo, a raibh “earnálacha” den GSP sonrach ann, tá grádú bunaithe anois ar “rannáin” na Comhtharaife Custaim (CCT). Tá roinn (i.e., grúpa mór táirgí in earnáil ar leith – tá 21) ó thíortha aonair “céimnithe” ón GSP nuair a sháraíonn na táirgí sin an tairseach ábhartha (57 %, 17.5 % nó 47.2 %, de réir an chineáil táirge) d’allmhairí AE faoi GSP de na táirgí céanna le meán bliantúil le trí bliana anuas.
Téarmaí tráchtála idirnáisiúnta. Glacadh le haon téarma díolacháin déag ar fud an domhain i sannadh costas agus freagrachtaí idir an ceannaitheoir agus an díoltóir. Tá an Comhlachas Idirnáisiúnta Tráchtála (ICC) molta, nuashonraithe agus faoi chóipcheart, agus feidhmíonn siad mar chaighdeáin dhomhanda maidir le léirmhíniú aonfhoirmeach ar chlásail chonarthacha chomhchoiteanna sa trádáil idirnáisiúnta.
Go hachomair, is iad na téarmaí seo (1) Ex Works (EXW), (2) Saor-Iompróir (FCA), (3) Long Fada Saor in Aisce (FAS), (4) FOB (Saor Ar Bord Árthach), (5) Costas agus Lasta (CFR), (6) Costas, árachas agus lasta (CIF), (7) Iompar a Íoctar le (CPT), (8) Iompar agus Árachas Íoctha le (CIP), (9) Seachadadh ag Áit (DAP), Seachadadh ag Áit Neamhluchtaithe (DPU), Íoctha Dleacht Seachadta (DDP).
De ghnáth, is é an t-allmhaireoir a íocann an taraif. Dearbhaíonn an t-allmhaireoir luach indleachta marsantais don Údarás Custaim sa tír allmhairíochta agus déanann lucht custaim breithmheas críochnaitheach ar luach na n-earraí. Den chuid is mó, is é luach an idirbhirt (an praghas iarbhír arna íoc ag an gceannaitheoir leis an díoltóir) atá mar bhonn leis an meastóireacht luacha.
Tá coincheap AEO bunaithe ar an gcomhpháirtíocht idir custaim agus gnó a thug an Eagraíocht Dhomhanda Chustaim (CCC) isteach d’fhonn slándáil an tslabhra soláthair a áirithiú agus nósanna imeachta custaim a éascú ag an am céanna.
Trádálaithe a chomhlíonann réimse critéar ar bhonn deonach, oibríonn siad i ndlúthchomhar le húdaráis chustaim. Tugann sé
sin le tuiscint go gcaithfidh caidreamh a bheith ann i gcónaí idir lucht custaim agus an t-iarratasóir/AEO.
Ní mór don chaidreamh sin a bheith bunaithe ar phrionsabail na trédhearcachta frithpháirtí, na cirte, na cothroime agus na freagrachta.
Ábhar gaolmhar:
An praghas a íocadh ar an táirge díreach ón monarcha (i.e. nuair a fhágann sé an mhonarcha). Téarma loingseoireachta idirnáisiúnta atá in úsáid go forleathan atá ann. Áirítear sa phraghas díreach ón monarcha luach na n-ábhar go léir a úsáideadh agus na gcostas eile go léir a bhaineann lena tháirgeadh, lúide aon chánacha inmheánacha a aisíoctar nó a d’fhéadfaí a aisíoc nuair a onnmhairítear an táirge a fhaightear.
An ceanglas go dtáirgfear earraí de thionscnamh fabhrach laistigh de chríoch na bpáirtithe i socrú trádála fabhrach, gan aon bhriseadh (i.e. gan críoch an pháirtí sin a fhágáil le linn an phróisis táirgthe).
Foráil lena gceadaítear méid beag d’ábhair neamhthionscnaimh a úsáid i dtáirgeadh na n-earraí gan difear a dhéanamh dá stádas tionscnaimh, ar choinníoll nach sáraíonn sé tairseach áirithe (is iondúil go socraítear ag thart ar 10 % nó 15 % de phraghas nó meáchan an earra díreach ón obair é, ag brath ar an socrú trádála fabhrach). Mar sin féin, má cheadaíonn an riail a bhaineann go sonrach leis an táirge úsáid a bhaint as céatadán d’ábhair neamhthionscnaimh cheana féin, ní féidir an lamháltas a úsáid chun an méid sin a shárú. Tugtar ‘de minimis’ ar an riail lamháltais freisin.