Conas comhaontú trádála a léamh
Má tá tú ag iarraidh do tháirge nó do sheirbhís a onnmhairiú, d’fhéadfá tairbhe a bhaint as cóir fhabhrach a bhuí le comhaontú trádála. Déanann comhaontuithe trádála é níos éasca agus níos saoire duit easpórtáil, rud a thugann buntáiste iomaíoch do do tháirge ar an margadh ceann scríbe. Sa roinn seo is féidir leat tuiscint a fháil ar an gcaoi a n-oibríonn comhaontuithe trádála an Aontais Eorpaigh agus insítear duit conas an fhaisnéis atá uait a aimsiú.
D’fhéadfadh sé gur doiciméid chasta iad comhaontuithe trádála an Aontais, ach tá siad bunaithe ar struchtúr loighciúil atá éasca le leanúint. Anseo thíos, is féidir leat teacht ar an struchtúr bunúsach caighdeánach de chomhaontú trádála, a chabhróidh leat teacht ar an eolas gur gá duit i do ghníomhaíocht trádála ar leith. Feidhmíonn sé sin mar threoir ghinearálta. Tá gach comhaontú éagsúil, ag brath ar staid na bpáirtithe sínitheacha agus ag brath ar a n-uaillmhian trádáil a léirscaoileadh.
1. Brollach
Luaitear na Páirtithe sa bhrollach, dearbhaítear a gcomhchuspóirí maidir le forbairt a gcaidrimh eacnamaíoch agus aithníonn sé bunús an chaidrimh sin.
2. Sainmhínithe, cuspóirí agus forálacha tosaigh
Sa chaibidil seo mínítear na téarmaí a úsáidtear sa chomhaontú, chun comhthuiscint ar an teanga a chinntiú.
3. Cóir náisiúnta agus rochtain ar an margadh d’earraí
De ghnáth, déantar cur síos sa chaibidil agus sna hiarscríbhinní a ghabhann léi ar a mhéid agus ar a thapa a dhéanfaidh an comhaontú dleachtanna, cánacha nó táillí eile ar allmhairí d’earraí a thrádáiltear idir na páirtithe a laghdú nó a bhaint. Gheobhaidh tú anseo na dleachtanna sonracha agus na taraifí sonracha le haghaidh na n-earraí uile a chumhdaítear leis an gComhaontú Trádála. De ghnáth, bíonn iarscríbhinn ar leith ann ina bhfuil gealltanais shonracha a thug gach páirtí do gach catagóir earraí.
4. Leigheasanna trádála
Tagraíonn an chaibidil seo do chur i gcoinne beart is féidir le páirtí amháin a dhéanamh mar fhreagairt ar éifeachtaí diúltacha cleachtas éagórach trádála, amhail dumpáil agus fóirdheontais neamhdhlisteanacha.
5. Baic Theicniúla ar Thrádáil
Déantar foráil sa chaibidil seo maidir le rialacháin áirithe a chomhchuibhiú agus aithnítear ann go bhfuil roinnt nósanna imeachta maidir le deimhniú cáilíochta coibhéiseach in earnálacha sonracha.D’fhéadfadh sé foráil a dhéanamh maidir le haitheantas frithpháirteach a thabhairt do nósanna imeachta um measúnú comhréireachta, rud a chiallaíonn gur féidir glacadh le táirgí le haghaidh allmhairiú sa tír chinn scríbe bunaithe ar dhoiciméid um measúnú comhréireachta arna n-eisiúint sa tír is onnmhaireoir.
6. Bearta sláintíochta agus fíteashláintíochta
Leagtar síos sa chaibidil seo na rialacha maidir le sábháilteacht bia agus sláinte ainmhithe agus plandaí. Is iondúil go bhfuil sé mar aidhm aige nósanna imeachta comhlíonta a shimpliú agus a chomhchuibhiú, ag áirithiú nach gcruthaíonn bearta dlisteanacha maidir le sábháilteacht bia agus sláinte ainmhithe agus plandaí bacainní gan údar ar thrádáil. Anseo is féidir leat teacht ar na húdaráis inniúla i ngach tír agus ar na sásraí formheasa is gá duit a chomhlíonadh chun onnmhairiú.
7. Éascú custaim agus trádála
Is é is aidhm don chaibidil seo nósanna imeachta custaim a shruthlíniú agus iad a dhéanamh níos éifeachtúla. Anseo is féidir leat teacht ar nósanna imeachta custaim nár luadh in aon áit eile, ceanglais maidir le doiciméadacht agus modhanna chun comhlíonadh na rialacha tionscnaimh a chinneadh, agus faisnéis eile a bhaineann le luacháil custaim, táillí custaim agus muirir chustaim, agus do cheart achomharc a dhéanamh i gcoinne cinntí custaim.
8. Infheistíocht
Sa chaibidil seo, leagtar amach bearta chun infheistíocht a oscailt agus infheisteoirí a chosaint, rud a chinntíonn go gcaithfear go cothrom leo. D’fhéadfadh sé deireadh a chur le huasteorainneacha cothromais coigríche nó ceanglais feidhmíochta, aistriú brabúis a éascú, agus rialacha cobhsaí intuartha a chur i bhfeidhm lena rialófar ráthaíochtaí infheistíochta. D’fhéadfadh sé freisin córais cúirte infheistíochta a bhunú a chuirfeadh ar chumas infheisteoirí díospóidí infheistíochta le rialtais a réiteach go tapa agus go cothrom.
9. Trádáil i seirbhísí
Tagraíonn an chaibidil seo do thrádáil trasteorann seirbhísí. Leanann sé go páirteach struchtúr an Chomhaontaithe Ghinearálta maidir le Trádáil Seirbhísí, ina leagtar síos na rialacha maidir le trádáil seirbhísí idir gach tír atá ina ball den Eagraíocht Dhomhanda Trádála. Mar sin féin, is minic a bhíonn gealltanais bhreise i gcomhaontuithe trádála in earnálacha amhail seirbhísí airgeadais, teileachumarsáid, ríomhthráchtáil agus gluaiseacht shealadach daoine nádúrtha. D’fhéadfaí gealltanais shonracha a fháil in iarscríbhinní, le sceideal ar leith, do gach ceann de na páirtithe.
10. Soláthar rialtais
Sonraítear sa chaibidil seo na réimsí inar féidir le gnólachtaí earraí agus seirbhísí a sholáthar do rialtais a chéile, lena n-áirítear údaráis riaracháin láir, réigiúnacha, chúigeacha agus áitiúla. Más rud é go bhfuil na páirtithe ina gcomhaltaí cheana de Chomhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Soláthar Rialtais (GPA), d’fhéadfadh an Comhaontú Trádála gealltanais a dhoimhniú i dtéarmaí líon na n-eintiteas soláthair a chumhdaítear, líon na n-earraí agus na seirbhísí a chumhdaítear, agus na dtairseacha luacha maidir le hincháilitheacht tairisceana.
11. Maoin intleachtúil
De ghnáth, ag cur le coinbhinsiúin idirnáisiúnta maoine intleachtúla (IP) atá ann cheana, leagtar amach sa chaibidil seo nósanna imeachta agus rialacha maidir le cóipcheart, trádmharcanna, dearaí, paitinní, cosaint sonraí, etc. D’fhéadfaí réimsí nua comhair a shainmhíniú sa chaibidil seo freisin, amhail cosaint do thásca geografacha.
12. Iomaíocht agus ábhair ghaolmhara
De ghnáth, tagraíonn an roinn seo do dhlí na hiomaíochta, d’imscrúduithe agus do smachtbhannaí a bhaineann le cairtéil trádála, le hiompar mí-úsáideach ag cuideachtaí a bhfuil ceannasacht acu sa mhargadh, agus le cumaisc fhrithiomaíocha. D’fhéadfadh sé freisin rialacha a leagan síos maidir le fóirdheontais, le fiontair faoi úinéireacht an stáit agus le fiontair a dtugtar pribhléidí speisialta dóibh, chun cothrom iomaíochta a áirithiú do chuideachtaí príobháideacha.
13. Réiteach díospóidí agus idirghabháil
Soláthraíonn an chaibidil seo córas chun aon díospóidí a réiteach faoin gcaoi a gcuireann na páirtithe an comhaontú i bhfeidhm nó a léirmhíníonn siad é, agus luaitear ann na nósanna imeachta foirmiúla nach mór don dá thaobh leanúint mura féidir leo teacht ar chomhaontú idirghabhála.
14. Forálacha críochnaitheacha
De ghnáth, leagtar síos sa chaibidil seo an chaoi a dtiocfaidh an comhaontú i bhfeidhm, tugtar deis do pháirtithe nua páirt a ghlacadh tar éis é a shíniú agus leagtar síos inti na nósanna imeachta chun an comhaontú a leasú amach anseo.
15. Prótacail eile
D’fhéadfadh faisnéis ábhartha nach n-áirítear in aon áit eile a bheith ann, amhail rialacha sonracha tionscnaimh do gach catagóir táirgí.