Conas Comhaontú Trádála a Léamh
Más mian leat do tháirge nó seirbhís a easpórtáil, d’fhéadfá tairbhe a bhaint as cóir fhabhrach a bhuí le comhaontú trádála. Fágann comhaontuithe trádála go bhfuil sé níos éasca agus níos saoire duit easpórtáil, rud a thugann buntáiste iomaíoch do do tháirge ar an margadh cinn scríbe. Cabhróidh an roinn seo leat tuiscint a fháil ar an gcaoi a n-oibríonn comhaontuithe trádála an Aontais agus inseoidh sí duit conas teacht ar an eolas atá uait.
D’fhéadfadh sé gur doiciméid chasta iad comhaontuithe trádála an Aontais, ach tá siad bunaithe ar struchtúr loighciúil atá éasca le leanúint. Seo thíos bunstruchtúr caighdeánach comhaontaithe trádála chun cabhrú leat teacht ar an bhfaisnéis faoi do ghníomhaíocht trádála ar leith. Is treoirlíne ghinearálta é seo. Tá gach comhaontú difriúil, ag brath ar staid na bpáirtithe sínitheacha agus ar a leibhéal léirscaoilte trádála uaillmhéine.
1. Brollach
Sa bhrollach, sainaithnítear na páirtithe, deimhnítear na comhchuspóirí atá acu maidir lena gcaidreamh eacnamaíoch a fhorbairt agus aithnítear bunús an chaidrimh sin.
2. Sainmhínithe, cuspóirí agus forálacha tosaigh
Mínítear sa chaibidil seo na téarmaí a úsáidtear sa chomhaontú chun comhthuiscint ar an teanga a chinntiú.
3. Cóir náisiúnta agus rochtain ar an margadh le haghaidh earraí
Is iondúil go dtugtar tuairisc sa chaibidil seo agus sna hiarscríbhinní a ghabhann léi ar a mhéid a laghdóidh nó a dhíothóidh an comhaontú dleachtanna ar earraí a thrádáiltear idir na páirtithe agus ar a thapa a dhéanfaidh sé amhlaidh. Gheobhaidh tú anseo na taraifí do na hearraí go léir a chumhdaítear leis an gcomhaontú trádála. Is iondúil go mbíonn iarscríbhinn ar leithligh ann ina bhfuil gealltanais shonracha arna ndéanamh ag gach páirtí maidir le gach catagóir earraí.
4. Leigheasanna trádála
Tagraítear sa chaibidil seo do fhrithbhearta a fhéadfaidh páirtí a dhéanamh mar fhreagairt ar éifeachtaí diúltacha cleachtas éagórach trádála, amhail dumpáil agus fóirdheontais neamhdhleathacha.
5. Bacainní Teicniúla ar Thrádáil
Déantar foráil sa chaibidil seo maidir le comhchuibhiú rialachán áirithe agus maidir le haitheantas a thabhairt do choibhéis nósanna imeachta áirithe um dheimhniú cáilíochta in earnálacha sonracha. Féadfar foráil a dhéanamh leis maidir le haitheantas frithpháirteach a thabhairt do nósanna imeachta um measúnú comhréireachta, i.e. féadfar glacadh le táirgí lena n-allmhairiú isteach sa tír is ceann scríbe ar bhonn doiciméad um measúnú comhréireachta arna n-eisiúint sa tír is onnmhaireoir.
6. Bearta sláintíochta agus fíteashláintíochta
Leagtar síos sa chaibidil seo na rialacha maidir le sábháilteacht bia, sláinte ainmhithe agus sláinte plandaí. Is é an aidhm ghinearálta nósanna imeachta comhlíonta a shimpliú agus a chomhchuibhiú agus a áirithiú nach gcruthóidh bearta dlisteanacha sábháilteachta bia agus sláinte ainmhithe agus plandaí bacainní gan údar ar thrádáil. Anseo gheobhaidh tú na húdaráis inniúla i ngach tír agus na sásraí formheasa nach mór duit a chomhlíonadh chun easpórtáil a dhéanamh.
7. Éascú custaim agus trádála
Is é is aidhm don chaibidil seo nósanna imeachta custaim a chuíchóiriú agus iad a dhéanamh níos éifeachtúla. Gheobhaidh tú nósanna imeachta custaim nach gcumhdaítear in aon áit eile, ceanglais doiciméadúcháin agus modhanna chun comhlíonadh rialacha tionscnaimh a chinneadh, chomh maith le faisnéis a bhaineann le luacháil chustaim agus táillí custaim, agus do cheart achomharc a dhéanamh i gcoinne cinntí custaim.
8. Infheistíocht
Leagtar amach sa chaibidil seo bearta chun infheistíocht a oscailt agus infheisteoirí a chosaint trína chinntiú go gcaithfear go cothrom leo. D’fhéadfadh sé caidhpeanna cothromais eachtracha nó ceanglais feidhmíochta a bhaint, aistriú brabús a éascú, agus rialacha cobhsaí intuartha a bhunú le haghaidh ráthaíochtaí infheistíochta. D’fhéadfadh sé córais chúirte infheistíochta a bhunú freisin chun ligean d’infheisteoirí díospóidí infheistíochta le rialtais a réiteach go tapa agus go cothrom.
9. Trádáil i seirbhísí
Baineann an chaibidil seo le trádáil trasteorann i seirbhísí. Leanann sé go páirteach struchtúr an Chomhaontaithe Ghinearálta maidir le Trádáil Seirbhísí (GATS), lena leagtar síos na rialacha maidir le trádáil seirbhísí idir comhaltaí uile EDT. Mar sin féin, is minic a bhíonn gealltanais bhreise i gcomhaontuithe trádála i réimsí amhail seirbhísí airgeadais, teileachumarsáid, ríomhthráchtáil agus gluaiseacht shealadach daoine nádúrtha. Féadfar gealltanais shonracha a bheith in iarscríbhinní, le sceideal ar leith do gach ceann de na páirtithe.
10. Soláthar rialtais
Leagtar amach sa chaibidil seo na réimsí inar féidir le cuideachtaí ó gach taobh earraí agus seirbhísí a sholáthar do rialtais a chéile, lena n-áirítear riaracháin lárnacha, réigiúnacha, chúigeacha agus áitiúla. I gcás ina bhfuil na páirtithe ina gcomhaltaí cheana féin de Chomhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Soláthar Rialtais (GPA), féadfaidh an comhaontú trádála na gealltanais a dhoimhniú i dtéarmaí líon na n-eintiteas soláthair a chumhdaítear, líon na n-earraí agus na seirbhísí a chumhdaítear, agus na tairseacha luacha le haghaidh incháilitheacht tairisceana.
11. Maoin intleachtúil
De ghnáth, cuireann an chaibidil seo le coinbhinsiúin idirnáisiúnta maidir le maoin intleachtúil (MI) atá ann cheana agus leagtar amach inti nósanna imeachta agus rialacha maidir le cóipcheart, trádmharcanna, dearaí, paitinní, cosaint sonraí, etc. D’fhéadfadh sí réimsí nua comhair a shainiú freisin, amhail cosaint tásc geografach.
12. Iomaíocht agus ábhair ghaolmhara
Tagraíonn an roinn seo de ghnáth do dhlí na hiomaíochta, imscrúduithe agus smachtbhannaí a bhaineann le cairtéil trádála, iompar mí-úsáideach ag cuideachtaí a bhfuil ceannasacht sa mhargadh acu, agus cumaisc fhrithiomaíocha. Féadfar a áireamh ann freisin rialacha maidir le fóirdheontais, fiontair faoi úinéireacht stáit agus fiontair ar deonaíodh pribhléidí speisialta dóibh, chun cothrom iomaíochta a áirithiú do chuideachtaí príobháideacha.
13. Réiteach díospóidí agus idirghabháil
Leagtar amach sa chaibidil seo córas chun aon díospóidí a réiteach faoin gcaoi a gcuireann na páirtithe an comhaontú i bhfeidhm nó a léirmhíníonn siad é agus luaitear inti na nósanna imeachta foirmiúla atá le leanúint ag an dá thaobh mura féidir leo teacht ar chomhaontú trí idirghabháil.
14. Forálacha críochnaitheacha
De ghnáth, leagtar amach sa chaibidil seo an chaoi a dtiocfaidh an comhaontú i bhfeidhm, déantar foráil maidir leis an bhféidearthacht go dtiocfadh páirtithe nua isteach sa chomhaontú tar éis é a shíniú agus leagtar amach inti na nósanna imeachta chun an comhaontú a leasú amach anseo.
15. Prótacail eile
D’fhéadfadh faisnéis ábhartha nach n-áirítear in aon áit eile a bheith san áireamh leis sin, amhail rialacha sonracha tionscnaimh maidir le gach catagóir táirge.