An Ionstraim Frith-Chomhéigin

LeRialachán 2023/2675 maidir leis an Aontas agus a Bhallstáit a chosaint ar chomhéigean eacnamaíoch (nó an Ionstraim um Fhrith-chomhéigean), a thiocfaidh i bhfeidhm an 27 Nollaig 2023, bunaítear creat le haghaidh ghníomhaíocht an Aontais i gcásanna comhéigean eacnamaíoch atá dírithe ar an Aontas Eorpach nó ar Bhallstát.

Tagraíonn “comhéigean eacnamaíoch” do chás ina bhféachann tríú tír le brú a chur ar an Aontas Eorpach nó ar Bhallstát rogha ar leith a dhéanamh trí bhearta a dhéanann difear do thrádáil nó d’infheistíocht a chur i bhfeidhm nó a bhagairt. Cuireann cleachtais den sórt sin isteach go míchuí ar roghanna ceannasacha dlisteanacha an Aontais Eorpaigh agus a Bhallstát. Is ar bhonn cás ar chás a dhéanfaí cinneadh i dtaobh an gcomhlíonann beart tríú tír na coinníollacha sin.

Aighneachtaí maidir le comhéigean eacnamaíoch

Féadfaidh an Coimisiún Eorpach aon bheart tríú tír a scrúdú, chun na coinníollacha sin a chomhlíonadh, ar a thionscnamh féin nó ar iarraidh chuí-réasúnaithe (féach Airteagal 4).

Is féidir leat iarratas a sheoladh agus faisnéis maidir le teagmhais chomhéigin eacnamaíoch a chur isteach ar trade-anti-coercion-single-contact-point@ec.europa.eu.

Déileáil faoi rún

Má theastaíonn cóireáil rúnda ó d’aighneacht, iarrtar ort déileáil faoi rún le do thoil ar trade-anti-coercion-single-contact-point@ec.europa.eu agus tabharfaimid treoir duit maidir leis na céimeanna breise d’aighneacht shlán.

Cén fhaisnéis atá ábhartha maidir leis an Ionstraim um Fhrith-Chomhéigean a chur i bhfeidhm?

Tabharfaidh na ceisteanna seo a leanas treoir duit maidir le sainaithint na gcineálacha faisnéise atá ábhartha do chur i bhfeidhm na hIonstraime Frith-Chomhéigin agus ar cheart iad a chur san áireamh agus iarratas á dhéanamh chuig an gCoimisiún faoin ionstraim seo:

• Cad é beart an tríú tír? ciallaíonn “tríú tír” aon Stát, críoch chustaim ar leith nó eile is ábhar don dlí idirnáisiúnta, seachas an tAontas nó Ballstát; ciallaíonn “beart tríú tír” aon ghníomh nó neamhghníomh, lena n-áirítear gníomhaíochtaí neamhscríofa)
• Conas a léirítear beart an tríú tír?
• An bhfuil an beart tríú tír i bhfeidhm, atá i bhfeidhm nó nach bhfuil?  An bhfuil sé glactha cheana féin, nó an bhfuil sé beartaithe, fógartha nó faoi bhagairt?
• Conas a dhéanann beart an tríú tír difear do thrádáil nó infheistíocht idirnáisiúnta agus conas a dhéantar difear don Aontas nó d’aon cheann dá Bhallstáit?
• Sonraí nó faisnéis eile maidir le déine, déine, minicíocht, fad, leithead agus méid an bhirt tríú tír, lena n-áirítear a thionchar ar thrádáil nó ar chaidreamh infheistíochta leis an Aontas;
• Conas atá sé beartaithe ag an tríú tír, trína beart, scor, modhnú nó glacadh gnímh ar leith ag AE nó ag Ballstát a chosc nó a fháil? Ciallaíonn sé sin aon ghníomh dlíthiúil nó aon ghníomh eile, lena n-áirítear seasamh a léiriú, ag institiúid, comhlacht, oifig nó gníomhaireacht de chuid an Aontais nó de chuid Ballstáit, faoi seach, atá an tríú tír ag iarraidh a fháil, a athrú nó a chosc.
• Sainaithin an gníomh áirithe sin chomh beacht agus is féidir.
• Cad é an fhianaise go bhfuil rún sin ag an tríú tír?
• An ndéantar díobháil don Aontas? Ciallaíonn “díobháil don Aontas” aon tionchar diúltach, lena n-áirítear damáiste eacnamaíoch, ar an Aontas nó ar Bhallstát, lena n-áirítear ar oibreoirí eacnamaíocha an Aontais, arb é an comhéigean eacnamaíoch is cúis leis. D’fhéadfaí damáiste d’infheistíochtaí an Aontais i dtríú tíortha a áireamh leis).
• Déan cur síos agus tomhas ar an díobháil sin chomh cruinn agus is féidir.  Tabhair do d’aire go bhféadfadh forluí a bheith idir an eilimint sin agus an critéar thuas maidir le “trádáil nó infheistíocht a dhochrú”. 
• An bhfuil an tríú tír ag gabháil do phatrún de chásanna trasnaíochta den sórt sin ag féachaint le gníomhartha áirithe a chosc nó a fháil ó thíortha eile (aon áit ar domhan)?
• An bhféadfadh an tríú tír a bheith ag gníomhú ar bhonn imní dhlisteanach a aithnítear go hidirnáisiúnta? Cad é cuspóir an tríú tír?  Cad iad na hábhair imní idirnáisiúnta, na beartais agus na hiarrachtaí atá ann faoi láthair sa réimse atá i gceist agus cén bhaint atá ag cuspóir an tríú tír leis sin? 
• An ndearna an tríú tír atá i gceist aon iarrachtaí chun a cuspóir a bhaint amach sula ndeachaigh sí i muinín an bhirt chomhéignigh?  Cad iad na hiarrachtaí sin?

Ba cheart a mhéid is féidir den fhaisnéis thuasluaite a bheith in aon iarraidh, ach breithneoidh an Coimisiún freisin iarrataí lena n-áirítear faisnéis nach mbaineann ach le cuid de na gnéithe thuasluaite.

Déanfaimid d’aighneacht a phróiseáil agus rachaimid i dteagmháil leat má theastaíonn tuilleadh gníomhaíochta ó d’aighneacht.

Aighneachtaí tar éis glaonna ón gCoimisiún ar ionchur i gcásanna aonair

I gcomhthéacs cásanna aonair, féadfaidh an Coimisiún Eorpach — de réir mar is infheidhme — glaonna tiomnaithe a sheoladh maidir le scrúduithe ar bhearta tríú tír (féach Airteagal 4(4)), agus maidir le bearta freagartha an Aontais (féach Airteagal 13), i gcás ina bhfuil d’ionchur sonrach á lorg. Beidh na treoracha maidir le haighneacht ar fáil i bhfógra sonrach don chás lena mbaineann.

Aighneachtaí eile

Féadfaidh gnólachtaí an Aontais agus páirtithe leasmhara príobháideacha eile a bhfuil tionchar ag an gcomhéigean eacnamaíoch orthu mar a shainmhínítear sa rialachán iad dul i dteagmháil leis an gCoimisiún Eorpach maidir le cúnamh i gcomhthéacs an chomhéigin eacnamaíoch leanúnaigh ar trade-anti-coercion-single-contact-point@ec.europa.eu (féach Airteagal 14)

Tagraíonn cúnamh do ghnólachtaí an Aontais agus do gheallsealbhóirí príobháideacha i gcomhthéacs comhéigean eacnamaíoch leanúnach don fhéidearthacht go ndéanfadh an Coimisiún Eorpach idirghabháil os comhair tríú tír nó go ngníomhódh sé ar shlí eile faoin Rialachán d’fhonn deireadh a chur leis an gcomhéigean eacnamaíoch.

I gcás aon cheisteanna eile maidir leis an Ionstraim Frith-chomhéigin, tá fáilte romhat teagmháil a dhéanamh linn go díreach ar trade-anti-coercion-single-contact-point@ec.europa.eu.

Déileáil faoi rún

Má theastaíonn cóireáil rúnda ó d’aighneacht, iarrtar ort déileáil faoi rún le do thoil ar trade-anti-coercion-single-contact-point@ec.europa.eu agus tabharfaimid treoir duit maidir leis na céimeanna breise d’aighneacht shlán.

Déanfaimid d’aighneacht a phróiseáil agus rachaimid i dteagmháil leat má theastaíonn tuilleadh gníomhaíochta ó d’aighneacht.

Leathanach na hIonstraime Frith-Chomhéigin ag suíomh AS na Trádála: Cosaint i gcoinne an chomhéigin