An Comhaontú Ginearálta maidir le Trádáil Seirbhísí (GATS)

Cad é GATS?

Is conradh de chuid na hEagraíochta Domhanda Trádála (EDT) é an Comhaontú Ginearálta maidir le Trádáil Seirbhísí (GATS) a tháinig i bhfeidhm in 1995.

Is iad seo a leanas na cuspóirí:

• córas iontaofa intuartha rialacha idirnáisiúnta a chruthú le haghaidh trádáil i seirbhísí
• léirscaoileadh na margaí seirbhísí a éascú de réir a chéile

Is páirtithe in GATS iad comhaltaí uile na hEagraíochta Domhanda Trádála.

Tá feidhm ag bunphrionsabail GATS, i bprionsabal, maidir le gach earnáil seirbhíse.

Tá dhá eisceacht ann

• seirbhísí a sholáthraítear i bhfeidhmiú údaráis rialtais ar bhonn tráchtála, amhail scéimeanna slándála sóisialta, sláinte phoiblí, oideachas
• seirbhísí a bhaineann le haeriompar

Tá feidhm ag GATS freisin maidir le gach seirbhís arna soláthar ag gach leibhéal rialtais (lárnach, réigiúnach, áitiúil, etc.).

Tá saoirse ag rialtais i gcónaí cinneadh a dhéanamh maidir leis na hearnálacha seirbhísí a dhéanann siad a léirscaoileadh.

Croí-phrionsabail

Áirithítear leis angcóir náisiúin bharrfhabhair (MFN) go gcaitheann gach tír shínitheach go neamh-idirdhealaitheach le seirbhísí agus le soláthraithe seirbhísí in aon bhalltír, faoi na coinníollacha agus na teorainneacha a luaitear sa Sceideal a ghabhann le Gealltanais Shonracha.

ach amháin faoi choinníollacha áirithe, ní féidir le dhá thír socruithe fabhracha a dhéanamh atá idirdhealaitheach le tíortha eile

Luaitear i bprionsabalan chaithimh Náisiúnta go gcaitheann gach Ballstát le seirbhísí Ballstáit eile chomh fabhrach céanna lena tháirgí náisiúnta féin, faoi na coinníollacha agus na teorainneacha a luaitear i Sceidil na nGealltanas Sonrach.

ní féidir le tíortha bearta idirdhealaitheacha a oibriú a théann chun tairbhe do sheirbhísí intíre nó do sholáthróirí seirbhísí

Gealltanais eile

• ní mór do na rialtais na dlíthe agus na rialacháin ábhartha uile a fhoilsiú ar bhealach trédhearcach a bhfuil teacht air go héasca
• ní mór rialacha a riar ar bhealach réasúnta, oibiachtúil agus neamhchlaonta
• ní mór do na Ballstáit a áirithiú nach mbainfidh monaplachtaí ná soláthraithe seirbhíse eisiacha mí-úsáid as a seasamh
• rachaidh na Ballstáit i gcomhairle le chéile faoi bhealaí chun deireadh a chur le cleachtais ghnó a d’fhéadfadh srian a chur leis an iomaíocht
• D’fhéadfadh tíortha teacht isteach i gcomhaontuithe maidir le cáilíochtaí gairmiúla a aithint
• ní féidir srian a chur le haistrithe agus íocaíochtaí idirnáisiúnta d’idirbhearta reatha a bhaineann le gealltanais i leith seirbhísí, ach amháin i gcásanna ina bhfuil deacrachtaí le comhardú na n-íocaíochtaí agus i gcúinsí áirithe

Tuilleadh eolais faoin gComhaontú Ginearálta maidir le Trádáil Seirbhísí (GATS)

Aicmiú na n-earnálacha seirbhísí

Clúdaíonn GATS gach seirbhís ach gan ach beagán eisceachtaí. Tá liosta na n-earnálacha agus na bhfo-earnálacha seirbhísí a chumhdaítear le fáil i liosta na n-earnálacha agus na bhfo-earnálacha seirbhísí a chumhdaítear.