Treoir maidir le Córas Cúirte Infheistíochta

Cuidíonn an roinn seo leat tuiscint a fháil ar conas is féidir leat díospóid a réiteach faoin gCóras Cúirte Infheistíochta (ICS) i gcomhaontuithe an Aontais Eorpaigh (AE).

6 Chéim chun díospóid a réiteach faoin gCóras Cúirte Infheistíochta

 

Sula dtosaíonn tú — An bhfuil díospóid agat?

 

Chun a fháil amach an bhfuil díospóid agat a thagann faoin gcomhaontú ábhartha, ba cheart duit féachaint ar fhorálacha an chomhaontaithe sin maidir le raon feidhme na ndíospóidí a chumhdaítear.

Go ginearálta, tagann díospóid chun cinn nuair a líomhnaíonn infheisteoir de chuid ceann de na Páirtithe Conarthacha (an Stát Baile) gur sháraigh an Páirtí Conarthach eile (Stát Caillte) an comhaontú a rinne difear d’infheistíocht an infheisteora sa Stát Óstach is cúis le caillteanas nó damáiste.

 

Forálacha ábhartha chun raon feidhme na ndíospóidí a chumhdaítear le comhaontuithe an Aontais a aimsiú

 

Má tá díospóid agat, déan iarracht é a réiteach trí réitigh chairdiúil agus mura féidir é sin a dhéanamh, cuir iarratas ar chomhairliúcháin isteach.

I gcás sárú líomhnaithe, ba cheart an díospóid a réiteach go cairdiúil a mhéid is féidir trí shásraí malartacha um réiteach díospóide.

Le sásraí malartacha um réiteach díospóidí is féidir teacht ar chomhaontú réitigh gan costais na n-imeachtaí os comhair binse a thabhú. Spreagann comhaontuithe an AE réiteach díospóidí i gcónaí trí réitigh chairdiúil, lena n-áirítear trí na modhanna seo a leanas

Cé go bhfuil na réitigh sin ar fáil fiú tar éis an t-éileamh a bheith curtha isteach, is é an buntáiste is fearr iad a lorg, a mhéid is féidir, sula gcuirtear isteach iarraidh ar chomhairliúcháin. Cloífidh gach páirtí díospóideach le haon réiteach a chomhaontófar go frithpháirteach agus cloífidh sé leis.

 

Forálacha ábhartha chun faisnéis a fháil maidir le sásraí malartacha um réiteach díospóidí faoi chomhaontuithe an Aontais

1

Iarraidh ar chomhairliúcháin a chur isteach

 

Mura féidir díospóid a réiteach ar bhealach cairdiúil, féadfaidh páirtí comhairliúcháin a lorg trí iarraidh i scríbhinn a sheachadadh chuig an bpáirtí eile ina sainaithnítear an beart atá i gceist agus na forálacha a mheasann sé gur sáraíodh an Stát Óstach.

 

Tá an iarraidh ar chomhairliúcháin ríthábhachtach toisc gur céim éigeantach í sula dtionscnaítear na himeachtaí. Is é pointe tosaigh na teorann ama é freisin chun éileamh a chur isteach (féach thíos).

Ní mór faisnéis shonrach a bheith san iarraidh agus ní mór í a chur isteach laistigh de thréimhse ama a shonraítear sa chomhaontú ábhartha.

Leis an teorainn ama go háirithe, cuirtear san áireamh an cás ina lorgódh éilitheoir sásamh os comhair na gcúirteanna intíre ar dtús, sula rachadh sé i muinín an Chórais Cúirte Infheistíochta faoin gcomhaontú ábhartha.

 

Forálacha ábhartha chun faisnéis a fháil maidir leis na ceanglais chun iarraidh ar chomhairliúcháin a chur isteach faoi chomhaontuithe an Aontais

Má tá sé ar intinn agat imeachtaí a thionscnamh cheana féin, ní mór duit fógra intinne a sheoladh chuig an bhfreagróir/na freagróirí sula dtiocfaidh deireadh le céim na gcomhairliúchán.

2

Fógra intinne a chur isteach

 

Foráiltear le gach comhaontú ábhartha, más rud é nach féidir an díospóid a réiteach laistigh de thréimhse shonrach ama ó cuireadh isteach an iarraidh ar chomhairliúcháin, go bhféadfaidh infheisteoir fógra intinne a sheachadadh chuig an bhfreagróir/na freagróirí ina sonrófar i scríbhinn go bhfuil sé ar intinn agat an t-éileamh a chur isteach chun díospóidí a réiteach leis an bhfaisnéis ábhartha.

 

Tá an fógra intinne seo tábhachtach mar i gcás ina bhfuil an díospóid i gcoinne an Aontais agus a Bhallstát, cuirfidh sé tús leis an nós imeachta chun an freagróir ceart a chinneadh.

I gcás nár cuireadh cinneadh an Aontais in iúl duit, is é an tAontas Eorpach a bheidh mar fhreagróir i gcás nach bhfuil sna bearta a shainaithnítear san fhógra ach beart de chuid an Aontais, agus beidh an freagróir ina Bhallstát ina bhfuil na bearta a shainaithnítear san fhógra ina mbeart de chuid an Bhallstáit sin amháin.

 

Forálacha ábhartha faoi chomhaontuithe an Aontais chun faisnéis a fháil maidir leis na ceanglais chun fógra intinne a sheoladh i gcás ina bhfuil an díospóid i gcoinne an Aontais agus a Bhallstát

Mura féidir an díospóid a réiteach trí chomhairliúcháin, féadfaidh tú d’éileamh a chur faoi bhráid an Bhinse.

3

Éileamh a chur faoi bhráid an Bhinse

 

Má theipeann ar na páirtithe an díospóid a réiteach trí chomhairliúcháin, féadfar éileamh a chur faoi bhráid an Bhinse.

 

Ní mór an t-éileamh a chur isteach laistigh de thréimhse ama ar leith, ag tosú ón iarraidh ar chomhairliúcháin a chur isteach.

Ní mór gnéithe áirithe a bheith san áireamh i dtíolacadh éilimh, amhail na rialacha faoina dtíolactar an díospóid. 

Faoi réir eisceachtaí sonracha, má chinneann infheisteoir imeachtaí a thionscnamh faoi Chóras Cúirte Infheistíochta an chomhaontaithe is infheidhme, ní mór dó aon imeachtaí atá ann cheana os comhair binse nó cúirte faoin dlí náisiúnta nó idirnáisiúnta a tharraingt siar nó scor d’aon imeachtaí den sórt sin i ndáil le beart a líomhnaítear gurb ionann é agus sárú dá dtagraítear san éileamh. Ní mór dó freisin a chearta a tharscaoileadh chun aon éileamh nó imeacht a thionscnamh os comhair binse nó cúirte faoin dlí baile nó faoin dlí idirnáisiúnta i ndáil le beart a líomhnaítear gurb ionann é agus sárú dá dtagraítear san éileamh.

 

Forálacha ábhartha chun faisnéis a fháil faoi na ceanglais maidir le héileamh a chur isteach agus faoi na tréimhsí ama sonracha faoi chomhaontuithe an Aontais

Nuair a bheidh d’éileamh faighte agus próiseáilte, déanfaidh an Binse Céadchéime measúnú ar an gcás agus déanfaidh sé dámhachtain shealadach.

4

An cás agus an dámhachtain shealadach a mheasúnú

 
 

Áirítear sa Chóras Cúirte Infheistíochta sásra dhá shraith le Binse Céadchéime a éistfidh an cás agus a dhéanfaidh a dhámhachtain de réir an dlí is infheidhme.

Mar a míníodh, imíonn an Córas Cúirte Infheistíochta ó chineál “ad hoc” na n-imeachtaí eadrána, i gcás ina roghnaíonn na páirtithe díospóideacha a n-eadránaithe faoi seach arna gceapadh ag an bpáirtí.

Ceapfaidh Uachtarán an Bhinse na Breithiúna atá comhdhéanta den rannóg den Bhinse a éistfidh an cás. Roghnófar an triúr Comhaltaí den Bhinse (mura gcomhaontaítear aon Bhreitheamh amháin) ó liosta na gComhaltaí a cheap na Páirtithe Conarthacha. Náisiúnach de Bhallstát den Aontas Eorpach, náisiúnach amháin den Pháirtí Conarthach eile, agus náisiúnach tríú tír a bheidh ina chathaoirleach ar an rannóg den Bhinse a éistfidh an cás.

Beidh an Binse Céadchéime in ann réamhagóidí a éisteacht chomh maith le hiarrataí ar bhearta eatramhacha.

 

Is dámhachtain shealadach í an dámhachtain a rinne an Binse Céadchéime, rud a chiallaíonn nach bhfuil sí ceangailteach (agus infhorfheidhmithe) má sheoltar achomharc. Más rud é, áfach, go bhfuil tréimhse shonrach ama caite ó rinneadh an dámhachtain shealadach agus nach ndearna ceachtar páirtí díospóideach achomharc in aghaidh na dámhachtana, beidh an dámhachtain shealadach críochnaitheach agus in-fhorfheidhmithe.

 

Forálacha ábhartha i gcomhaontuithe an Aontais chun faisnéis a fháil faoi chomhdhéanamh an Bhinse agus faoi sheoladh na n-imeachtaí

Féadfar achomharc a dhéanamh i gcoinne na dámhachtana sealadaí os comhair an Bhinse Achomhairc, rud a dhéanfaidh dámhachtain chríochnaitheach.

5

Achomharc agus dámhachtain deiridh

 

 

Má mheasann páirtí díospóideach go bhfuil earráidí sa dámhachtain a rinne an Binse Céadchéime, féadfar achomharc a dhéanamh ina coinne. Déanfaidh an Binse Achomhairc athbhreithniú ar an dámhachtain agus déanfaidh sé an dámhachtain deiridh laistigh de thréimhse ghearr ama.

Áirítear sa Chóras Cúirte Infheistíochta sásra dhá shraith le comhlacht buan achomhairc. Roghnófar Breithiúna an Bhinse Achomhairc a éistfidh an cás ó liosta na gComhaltaí a cheapfaidh na Páirtithe Conarthacha ar theacht i bhfeidhm don chomhaontú.

Ceapfaidh Uachtarán an Bhinse Achomhairc na Comhaltaí atá ar an rannóg den Bhinse Achomhairc a éistfidh an t-achomharc. Éistfidh an Binse Achomhairc cásanna i rannáin ina mbeidh triúr Comhaltaí: náisiúnach de Bhallstát den Aontas Eorpach, náisiúnach amháin den Pháirtí Conarthach eile, agus náisiúnach tríú tír a bheidh ina chathaoirleach ar an rannóg den Bhinse a éistfidh an cás.

Má dhíbheann an Binse Achomhairc an t-achomharc, beidh an dámhachtain shealadach ina dámhachtain chríochnaitheach.

Má tá bunús maith leis an achomharc, déanfaidh an Binse Achomhairc na cinntí dlíthiúla agus an chonclúid sa dámhachtain shealadach a mhodhnú nó a fhreaschur go hiomlán nó go páirteach. Féadfaidh an Binse Achomhairc cinneadh críochnaitheach a thabhairt é féin nó a chinneadh an t-ábhar a tharchur ar ais chuig an mBinse Céadchéime.

Beidh cinneadh críochnaitheach an Bhinse Achomhairc nó dámhachtain an Bhinse Chéadchéime a éisteann an t-ábhar ar ais, críochnaitheach agus ceangailteach.

 

Forálacha ábhartha i gcomhaontuithe an Aontais chun faisnéis a fháil maidir leis an imeacht achomhairc agus an dámhachtain deiridh

Má tá dámhachtain deiridh ag infheisteoir ina fhabhar, féadfaidh sé tús a chur le himeachtaí forfheidhmiúcháin os comhair cúirteanna intíre.

6

Imeachtaí forfheidhmiúcháin i gcúirteanna intíre

 

A luaithe a dhéantar dámhachtain deiridh, bíonn sí in-fhorfheidhmithe.

 

Tá na dámhachtainí deiridh ceangailteach idir na páirtithe díospóideacha agus ní bheidh siad faoi réir achomhairc, athbhreithnithe, curtha i leataobh, neamhnithe ná aon leigheas eile.

Má tá dámhachtain chríochnaitheach cheangailteach ag infheisteoir ina fhabhar, féadfaidh sé tús a chur le himeachtaí forfheidhmiúcháin os comhair cúirteanna intíre. Beidh forghníomhú na dámhachtana faoi rialú ag na dlíthe a bhaineann le forghníomhú breithiúnas nó dámhachtaintí atá i bhfeidhm nuair a iarrtar forghníomhú.

 

Forálacha ábhartha i gcomhaontuithe an Aontais chun faisnéis a fháil maidir le forfheidhmiú dámhachtainí deiridh arna dtabhairt faoin gCóras Cúirte Infheistíochta

Roinn an leathanach seo: