Rialacha tionscnaimh sa Choinbhinsiún Uile-Eora-Mheánmhara

Chun cáiliú don ráta fabhrach, ní mór do do tháirge cloí le rialacha áirithe a chruthaíonn a thionscnamh.

Cá bhfaighidh mé na rialacha tionscnaimh?

Leagtar amach rialacha tionscnaimh sa Choinbhinsiún Réigiúnach maidir le rialacha tionscnaimh fabhracha uile-Eora-Mheánmhara (Coinbhinsiún PEM)

Sainmhínítear na ceanglais maidir le rialacha tionscnaimh faoi Choinbhinsiún UEM i bhFoscríbhinn I a ghabhann le Coinbhinsiún UEM.

Tá faisnéis mhionsonraithe faoin gcóras pan-Euro-Med ar fáil i Lámhleabhar an Úsáideora

Tá faisnéis níos mionsonraithe faoi na rialacha tionscnaimh agus faoi na nósanna imeachta tionscnaimh le fáil sa Treoirdhoiciméad Ginearálta maidir le Rialacha Tionscnaimh. 

An bhfuil mo tháirge ‘tionscanta’ de réir Choinbhinsiún PEM?

I gCoinbhinsiún PEM, meastar gur de thionscnamh an Aontais nó de thionscnamh Páirtí Chonarthaigh de Choinbhinsiún PEM táirge, más rud é:

• a fuarthas go hiomlán san Aontas nó i bPáirtí Conarthach de Choinbhinsiún PEM, nó
• monaraíodh iad san Aontas Eorpach nó i bPáirtí Conarthach de Choinbhinsiún PEM agus úsáid á baint as ábhair neamhthionscnaimh ar choinníoll go ndearnadh oibriú nó próiseáil leordhóthanach ar na hábhair sin trí na rialacha táirgeshonracha a leagtar amach in Iarscríbhinn II
  a chomhlíonadh. Féach freisin Iarscríbhinn I ‘Nótaí tosaigh’ a ghabhann le rialacha tionscnaimh táirgeshonracha. Thairis sin, déantar foráili bhFoscríbhinn II maidir le maoluithe ar na rialacha táirgeshonracha i gcás táirgí áirithe.

Samplaí de na príomhchineálacharialacha táirgeshonracha i gcomhaontuithe trádála an Aontais

• an riail bhreisluacha – ní féidir le luach na n-ábhar neamhthionscnaimh go léir i dtáirge a bheith níos mó ná céatadán áirithe dá phraghas díreach ón monarcha
• an t-athrú ar rangú taraife – is é an toradh atá ar an bpróiseas táirgthe ná athrú ar rangú taraife idir na hábhair neamhthionscnaimh agus an táirge deiridh – mar shampla táirgeadh páipéir (Córas Comhchuibhithe Caibidil 48) ó laíon neamhthionscnaimh (Córas Comhchuibhithe Caibidil 47)
• oibríochtaí sonracha – tá gá le próiseas táirgthe ar leith, mar shampla snáithíní a shníomh ina snáth – úsáidtear rialacha den sórt sin den chuid is mó in earnálacha na dteicstílí, na n-éadaí agus na gceimiceán

Tá na rialacha táirgeshonracha is infheidhme le fáil i Mo Chúntóir Trádála.

Leideanna chun cabhrú leat cloí leis na rialacha táirgeshonracha

Cuireann an comhaontú solúbthacht bhreise ar fáil chun cabhrú leat cloí leis na rialacha táirgeshonracha, amhail lamháltas nó carnadh.

Lamháltas

• leis an riail lamháltais, ceadaítear don táirgeoir ábhair neamhthionscnaimh a úsáid a mbíonn toirmeasc orthu de ghnáth de réir na rialach táirgeshonraí, is é sin suas le 10 % de phraghas an táirge díreach ón monarcha
• ní féidir an lamháltas sin a úsáid chun aon tairseach uasluacha d’ábhair neamhthionscnaimh a liostaítear sna rialacha táirgeshonracha a shárú
• Tá feidhm ag lamháltais shonracha maidir le teicstílí agus éadaí a aicmítear i gCaibidlí 50 go 63 den Chóras Comhchuibhithe, a áirítear i Nótaí 5 agus 6 d’Iarscríbhinn I ‘Nótaí tosaigh a ghabhann leis an liosta in Iarscríbhinn II’.

Carnadh

Déantar foráil i gCoinbhinsiún PEM maidir le trí bhealach chun tionscnamh a charnadh:

• carnadh déthaobhach - ábhair de thionscnamh Páirtí Chonarthaigh de Choinbhinsiún PEM, is féidir a mheas gur de thionscnamh an Aontais Eorpaigh iad (agus vice versa) nuair a úsáidtear iad chun táirge a mhonarú
• carnadh trasnánach - ábhair de thionscnamh Páirtí Chonarthaigh amháin de Choinbhinsiún PEM, is féidir a mheas gur de thionscnamh Páirtí Chonarthaigh eile iad nuair a onnmhairítear chuig tríú Páirtí Conarthach iad laistigh den limistéar uile-Eora-Mheánmhara. Mar sin féin, níl feidhm ag carnadh trasnánach ach amháin má tá Comhaontú Trádála i bhfeidhm idir na Páirtithe Conarthacha uile lena mbaineann agus má chuireann na tíortha sin na rialacha tionscnaimh céanna i bhfeidhm.
  - Seiceáil an ‘mhaitrís’ (tábla ina bhfuil na comhaontuithe uile atá i bhfeidhm agus úsáid á baint as Coinbhinsiún UEM) chun a fháil amach cé na Páirtithe Conarthacha ar féidir carnadh trasnánach a chur i bhfeidhm ina measc.
• oibríonnan carnadh iomlán idir an tAontas Eorpach agus an Ailgéir, Maracó agus an Túinéis agus idir tíortha an Limistéir Eorpaigh Eacnamaíoch (an tAontas Eorpach, an Íoslainn, Lichtinstéin agus an Iorua). Meastar gur críoch aonair é LEE, a bhfuil ‘stádas tionscnaimh LEE’ comhchoiteann aige. Le carnadh iomlán is féidir an t-oibriú nó an phróiseáil a rinneadh ar ábhair neamhthionscnaimh sna tíortha sin a chur san áireamh chun cabhrú leat cloí leis an riail tháirgeshonrach.

Conas a oibríonn carnadh trasnánach?

Tarlaíonn carnadhtrasnánach i measc roinnt tíortha éagsúla a bhfuil na rialacha tionscnaimh céanna acu agus a bhfuil comhaontuithe trádála acu lena chéile. Is é sin nuair is féidir le táirgeoir earraí i gceachtar tír ábhair a allmhairiú agus iad a úsáid amhail is gur de thionscnamh a dtíre féin iad. Mar shampla, faoi Choinbhinsiún PEM, is féidir le trádálaí ón Moldóiv atá ag déanamh éadaí lena n-onnmhairiú chuig an Aontas úsáid a bhaint as fabraicí de thionscnamh Phoblacht na Moldóive, na Seoirsia agus na hÚcráine (agus/nó aon pháirtí eile de Choinbhinsiún PEM) chun na héadaí a tháirgeadh. Comhlíonadh an ceanglas trasfhoirmithe dúbailte (i.e. Monaraithe as snáth) agus meastar gur de thionscnamh Phoblacht na Moldóive na héadaí nuair a onnmhairítear chuig an Aontas iad agus dá bhrí sin bainfidh siad tairbhe as saor-rochtain ar mhargadh an Aontais.

Tá tuilleadh mínithe ar charnadh PEM le fáil anseo

Ceanglais eile

Ní mór do na táirgí na ceanglais eile is infheidhme a shonraítear i gCoinbhinsiún PEM a chomhlíonadh freisin, amhail oibriú nó próiseáil neamhleor, nó riail an iompair dhírigh:

Iompar trí thríú tír: riail an iompair dhírigh

Ní mór táirgí tionscnaimh a iompar ón Aontas chuig Páirtí Conarthach de Choinbhinsiún PEM (agus a mhalairt) nó trí chríocha na bPáirtithe Conarthacha a bhfuil an carnadh infheidhme leo gan tuilleadh próiseála a dhéanamh orthu i dtríú tír.

Má fhanann na táirgí faoi mhaoirseacht na n-údarás custaim, ceadaítear na hoibríochtaí seo a leanas:

• díluchtú
• athluchtú
• aon oibríocht eile atá ceaptha chun dea-bhail a chaomhnú ar tháirgí

Féadfar táirgí tionscnaimh a iompar trí phíblíne trasna críche seachas críoch na bPáirtithe Conarthacha atá ag gníomhú mar pháirtithe onnmhairiúcháin agus allmhairiúcháin.

Cuirfear fianaise gur comhlíonadh na coinníollacha sin ar fáil d'údaráis chustaim na tíre allmhairithe trí na nithe seo a leanas a thabhairt ar aird:

• doiciméad iompair aonair (mar shampla bille luchta) lena gcumhdaítear gluaiseacht ón tír onnmhairithe tríd an tríú tír trína ndearnadh na hearraí a idirthuras;
• deimhniú arna eisiúint ag údaráis chustaim an tríú tír trína bhfuil tú ag iompar d'earraí. Ní mór a fhianú leis an deimhniú sin go raibh na hearraí i gcónaí faoi fhaireachas údaráis chustaim an tríú tír; nó
• ina n-éagmais sin, aon doiciméid lena dtugtar bunús

Aisíocaíocht dleachta

Faoi Choinbhinsiún PEM, ní féidir aisíocaíocht a fháil ar dhleachtanna a íocadh roimhe sin ar ábhair neamhthionscnaimh a úsáideadh chun táirge a tháirgeadh a onnmhairítear faoi tharaif fhabhrach, ach amháin i dtrádáil dhéthaobhach amháin idir an tAontas agus

• an Ailgéir
• an Éigipt
• an Iordáin
• Maracó
• an Túinéis
• Gaza agus an Bruach Thiar

Ciallaíonn trádáil dhéthaobhach amháin mura gcuirtear aon charnadh trasnánach i bhfeidhm agus mura n-athonnmhairítear an táirge ó thír allmhairithe chuig aon cheann de thíortha eile an chreasa.

Nósanna imeachta tionscnaimh

Ní mór d'onnmhaireoirí agus d'allmhaireoirí na nósanna imeachta tionscnaimh a leanúint. Tá na nósanna imeachta leagtha amach i dTeideal V maidir le Cruthúnas Tionscnaimh agus i dTeideal VI maidir le Socruithe le haghaidh Comhair Riaracháin. Soiléiríonn siad e.g. conas tionscnamh táirge a dhearbhú, conas fabhair a éileamh nó conas is féidir leis na húdaráis chustaim tionscnamh táirge a fhíorú.

Conas taraif fhabhrach a éileamh

Chun tairbhiú de tharaif fhabhrach, ní mór d’allmhaireoirí cruthúnas ar thionscnamh a sholáthar .

Is féidir leis an gcruthúnas ar thionscnamh a bheith:

• deimhniú gluaiseachta EUR.1 nó EUR-MED nó
• dearbhú tionscnaimh nó dearbhú tionscnaimh EUR-MED.

Ní gá cruthúnas ar thionscnamh nuair nach mó luach iomlán na dtáirgí ná

• €500 i gcás pacáistí beaga nó
• €1,200 do bhagáiste pearsanta.

Beidh an cruthúnas ar thionscnamh bailí go ceann tréimhse 4 mhí ón dáta a eiseofar é.

Deimhniú gluaiseachta EUR.1 nó EUR-MED

• Is iad údaráis chustaim na tíre onnmhairithe a eisíonn deimhnithe gluaiseachta EUR.1 nó EUR-MED.
• Áirítearin Iarscríbhinn III a agus b samplaí de dheimhnithe EUR.1 agus EUR-MED agus tugtar treoracha inti maidir lena gcomhlánú.
• Ba cheart don onnmhaireoir a bhfuil iarratas á dhéanamh aige ar an deimhniú a bheith sásta doiciméid a chur isteach lena gcruthaítear stádas tionscnaimh na dtáirgí lena mbaineann.

Tugtar tuilleadh mínithe ar cathain is féidir an deimhniú EUR.1 nó an deimhniú EUR-MED a úsáid ar leathanach 72 den lámhleabhar .

Dearbhú tionscnaimh nó dearbhú tionscnaimh EUR-MED

Is féidir le honnmhaireoirí féindearbhú a dhéanamh go dtionscnaíonn a dtáirge san Aontas nó i bPáirtí Conarthach Choinbhinsiún PEM trí dhearbhú tionscnaimh a sholáthar. Is féidir leis na daoine seo a leanas an dearbhú tionscnaimh a dhéanamh:

• onnmhaireoir formheasta
• aon onnmhaireoir, mura mó ná €6,000 luach iomlán na dtáirgí.

Conas dearbhú tionscnaimh a dhéanamh

Ba cheart don onnmhaireoir an dearbhú seo a leanas a chlóscríobh, a stampáil nó a phriontáil ar an sonrasc, ar an nóta seachadta nó ar dhoiciméad tráchtála eile lena sainaithnítear an táirge (Iarscríbhinn IV a):

‘Easpórtálaí na dtáirgí a chumhdaítear leis an doiciméad seo (údarú custaim Uimh. ... ) go ndearbhaíonn sé, mura léirítear a mhalairt go soiléir, gur de thionscnamh fabhrach ... na táirgí sin.”

Conas dearbhú tionscnaimh EUR-MED a dhéanamh

Chun dearbhú tionscnaimh EUR-MED a dhéanamh, is é seo a leanas an dearbhú (IarscríbhinnIV b):

"Dearbhaíonn onnmhaireoir na dtáirgí a chumhdaítear leis an doiciméad seo (údarú custaim Uimh. ... ) gur de thionscnamh fabhrach ... na táirgí sin, ach amháin nuair a léirítear a mhalairt go soiléir.

- carnadh arna chur i bhfeidhm le ... (ainm na tíre/na dtíortha).

- gan aon charnadh curtha i bhfeidhm’

Is féidir an dearbhú tionscnaimh a dhéanamh in aon teanga oifigiúil de chuid an Aontais Eorpaigh nó i dteangacha oifigiúla i gcrios PEM mar a luaitear in Iarscríbhinn IV a agus b (ba cheart an ráiteas a bhaineann le carnadh a bheith i mBéarla i gcónaí). 

Ní mór duit do dhearbhú tionscnaimh a shíniú de láimh. Más onnmhaireoir formheasta thú, tá tú díolmhaithe ón gceanglas sin ar choinníoll go dtugann tú gealltanas i scríbhinn do d’údaráis chustaim go nglacann tú freagracht iomlán as aon dearbhú lena sainaithnítear thú.

Fíorú tionscnaimh

Féadfaidh na húdaráis chustaim a fhíorú an de thionscnamh táirge allmhairithe é nó an gcomhlíonann sé ceanglais eile maidir le tionscnamh. Tá an fíorú bunaithe ar na nithe seo a leanas:

• comhar riaracháin idir údaráis chustaim na bpáirtithe allmhairiúcháin agus onnmhairiúcháin
• seiceálacha arna ndéanamh ag custaim áitiúla – ní cheadaítear cuairteanna ón bPáirtí allmhairiúcháin ar an onnmhaireoir.

Déanann údaráis an pháirtí onnmhairiúcháin an cinneadh deiridh maidir le tionscnamh agus cuireann siad údaráis an pháirtí allmhairiúcháin ar an eolas faoi na torthaí.

Naisc úsáideacha

• Léigh faoi phictiúr trádála na Palaistíne* (*Ní fhorléireofar an t-ainmniú seo mar aitheantas ar Stát na Palaistíne agus tá sé gan dochar do sheasaimh aonair Bhallstáit an AE ar an gceist seo.)
• Deasca cabhracha trádála réigiúnacha