Margadh aonair an Aontais Eorpaigh
I margadh aonair an AE – ar a dtugtar an margadh inmheánach uaireanta – is féidir le daoine, earraí, seirbhísí agus airgead gluaiseacht faoi shaoirse.Ráthaíonn aitheantas frithpháirteach gur féidir aon táirge a dhíoltar go dleathach i dtír amháin san AE a dhíol i ngach tír eile. Is féidir le saoránaigh an Aontais staidéar, cónaí, siopadóireacht, obair agus dul ar scor in aon tír san AE – agus taitneamh a bhaint as táirgí ó gach cearn den Eoraip.
Sochair
Baineann gnólachtaí an Aontais tairbhe as
- ‘margadh baile’ ina bhfuil os cionn 450 milliún tomhaltóir dá dtáirgí
- rochtain níos éasca ar réimse leathan soláthróirí
- costais aonaid níos ísle
- deiseanna tráchtála níos fearr
Saoránaigh an Aontais Eorpaigh ag baint tairbhe as
- praghsanna níos ísle
- níos mó nuálaíochta agus forbairt theicneolaíoch níos tapa
- caighdeáin níos airde maidir le sábháilteacht agus cosaint an chomhshaoil
Reachtaíocht
Tá sé mar aidhm ag reachtaíocht maidir leis an margadh aonair d’earraí a áirithiú go gcomhlíonann táirgí a chuirtear ar mhargadh an AE ceanglais arda sláinte, sábháilteachta agus comhshaoil agus gur féidir táirgí a cheadaítear a dhíol san AE a chur i gcúrsaíocht gan bhacainní ar thrádáil, agus an t-ualach riaracháin á choinneáil chomh híseal agus is féidir.
Príomhghnéithe
Tá na príomhghnéithe seo a leanas ag an margadh inmheánach le haghaidh earraí:
- Sábháilteacht — ní mór do tháirgí a chuirtear ar an margadh san AE ceanglais arda sábháilteachta agus comhshaoil a chomhlíonadh
- Caighdeáin — caighdeáin a shainíonn ceanglais theicniúla nó cháilíochta maidir le táirgí, próisis táirgthe, seirbhísí nó modhanna tástála. Is uirlis don tionscal é caighdeánú chun feidhmíocht, sábháilteacht agus idir-inoibritheacht táirgí a áirithiú. Tuilleadh eolais faoi chaighdeánú Eorpach
- Measúnú comhréireachta — ní mór nós imeachta um measúnú comhréireachta a dhéanamh sula bhféadfar táirge a chur ar mhargadh an AE. Ní féidir le monaróir táirge a chur ar mhargadh an Aontais mura gcomhlíonann sé na ceanglais uile is infheidhme. Tuilleadh eolais faoin nós imeachta um measúnú comhréireachta
- Creidiúnú — is é creidiúnú an leibhéal deiridh de rialú poiblí sa chóras measúnaithe comhréireachta Eorpach. Ceapadh é chun a áirithiú go bhfuil an cumas teicniúil ag na comhlachtaí um measúnú comhréireachta a gcuid dualgas a chomhlíonadh. Tuilleadh eolais faoi chreidiúnú.
- Comhlachtaí dá dtugtar fógra – is eagraíocht é comhlacht dá dtugtar fógra atá ainmnithe ag tír de chuid an Aontais chun measúnú a dhéanamh ar chomhréireacht táirgí áirithe sula gcuirtear ar an margadh iad. Breis faoi chomhlachtaí dá dtugtar fógra
- Faireachas margaidh — cinntíonn faireachas margaidh nach gcuireann táirgí neamhbhia ar mhargadh an AE tomhaltóirí agus lucht saothair na hEorpa i mbaol, agus go gcosnaítear leasanna poiblí eile – amhail cosaint an chomhshaoil, slándáil agus cothroime sa trádáil. Tuilleadh eolais faoi fhaireachas margaidh
- ICSMS — is ardán TF é an Córas Faisnéise agus Cumarsáide maidir le Faireachas Margaidh (ICSMS) chun cumarsáid a éascú idir comhlachtaí faireachais margaidh san Aontas Eorpach agus i dtíortha CSTE. Tuilleadh eolais faoi ICSMS.
- Comhartha CE — tugann an marc CE le fios go gcomhlíonann táirge a dhíoltar san AE na ceanglais sábháilteachta, sláinte agus cosanta comhshaoil is infheidhme. Tuilleadh eolais faoi chomhartha CE
- Méadreolaíocht dhlíthiúil — ceanglais dhlíthiúla a chur i bhfeidhm ar uirlisí tomhais agus tomhais. Tá reachtaíocht an Aontais maidir le méadreolaíocht dhlíthiúil ar cheann de cholúin an mhargaidh aonair le haghaidh táirgí. Is é is aidhm do cheanglais an Aontais nuálaíocht theicneolaíoch a chur chun cinn, sláinte agus an comhshaol a chosaint, sábháilteacht an phobail a chinntiú, agus trádáil chóir a chur chun cinn. Tuilleadh faoi mhéadreolaíocht dhlíthiúil
- Teorainneacha seachtracha — seiceálann na Ballstáit táirgí a thagann ó lasmuigh de chríoch an Aontais.
- Creat nua reachtach — chun feabhas a chur ar an margadh inmheánach d’earraí agus chun na coinníollacha a neartú maidir le raon leathan táirgí a chur ar mhargadh an AE, glacadh creat reachtach nua in 2008. Tuilleadh eolais faoin gcreat reachtach nua.
Saorghluaiseacht
Tá go leor táirgí ar mhargadh an AE faoi réir rialacha comhchuibhithe a chosnaíonn tomhaltóirí, sláinte phoiblí agus an comhshaol. Le rialacha comhchuibhithe, cuirtear bac ar rialacha náisiúnta a d’fhéadfadh a bheith éagsúil a ghlacadh agus áirithítear saorchúrsaíocht táirgí laistigh den AE. Mar sin féin, tá roinnt earnálacha fós faoi rialú ag forálacha náisiúnta. Áirithítear le prionsabal na saorghluaiseachta earraí nach gcruthaítear bacainní trádála nach bhfuil údar leo leis na forálacha sin.
Earnálacha comhchuibhithe
Tá earnálacha comhchuibhithe faoi réir rialacha comhchoiteanna ar fud an Aontais. Cuireann siad creat dlíthiúil soiléir intuartha ar fáil do ghnólachtaí. Má leanann monaróirí na rialacha sin, is féidir a dtáirgí a dhíol gan bhac ar an margadh
- I bhformhór na n-earnálacha (e.g. trealamh leictreonach agus leictreach, innealra, ardaitheoirí agus feistí leighis), tá reachtaíocht an AE teoranta do cheanglais riachtanacha sláinte, sábháilteachta agus cosanta comhshaoil – chun comhlíonadh na gceanglas sin a léiriú, féadfaidh monaróirí caighdeáin nó sonraíochtaí teicniúla eile a úsáid dá ndeoin féin.
- In earnálacha eile (e.g. mótarfheithiclí agus ceimiceáin), soláthraítear ceanglais mhionsonraithe sa reachtaíocht lena gcuirtear d’oibleagáid ar chineálacha áirithe táirgí na sonraíochtaí teicniúlacéanna a bheith acu
- Is í Ard— Stiúrthóireacht an Chomhshaoil a bhainistíonn reachtaíocht comhchuibhithe an Aontais Eorpaigh lena bhforáiltear do shaorghluaiseacht substaintí guaiseacha i dtrealamhleictreach agus leictreonach
Earnálacha neamh-chomhchuibhithe
Níl earnálacha neamh-chomhchuibhithe faoi réir comhrialacha AE agus d’fhéadfaí iad a chumhdach faoi rialacha náisiúnta. Ba cheart go mbainfeadh na hearnálacha sin tairbhe fós as forálacha an Chonartha lena rialaítear saorghluaiseacht earraí de réir na nEalaíon. 34-36 CFAE. Tá rialacha náisiúnta maidir leis na táirgí sin faoi réir nós imeachta um fhógra a thabhairt lena gcinntítear nach gcruthóidh siad bacainní míchuí ar thrádáil.
Chun saorghluaiseacht earraí in earnálacha neamh-chomhchuibhithe a chinntiú, is é sin príomhoide an aitheantais fhrithpháirtigh, an nós imeachta um fhógra a thabhairt 2015/1535 agus cur i bhfeidhm na nEalaíon. Tá fíorghá le 34-36 CFAE.