Doiciméid agus nósanna imeachta imréitigh custaim

Sa rannóg seo gheobhaidh tú

• na doiciméid is gá le haghaidh imréiteach custaim san Aontas Eorpach
• faisnéis maidir le conas uimhir EORI a fháil
• Nósanna imeachta custaim éagsúla
• faisnéis faoi chruthúnais ar thionscnamh mar chuid d’imréiteach custaim
• faisnéis shonrach maidir le gach Ballstát de chuid an Aontais a bhaineann le hallmhairí

Doiciméid a theastaíonn le haghaidh imréiteach custaim san Aontas Eorpach

Cruthúnas ar thionscnamh

Is doiciméad trádála idirnáisiúnta é cruthúnas ar thionscnamh lena ndeimhnítear gur de thionscnamh tíre nó críche ar leith earraí atá san áireamh i gcoinsíneacht. Dearbhófar é le SAD agus tíolacfar in éineacht leis é le haghaidh imréiteach custaim.

I dtéarmaí ginearálta, féadfar stádas tionscnaimh na n-earraí a chruthú tríd an méid seo a leanas a dhéanamh:

• deimhnithe tionscnaimh neamhfhabhair, lena ndeimhnítear nach gcáilíonn tír thionscnaimh na n-earraí d’aon chóir fhabhrach. Is gnách gurb iad na comhlachais tráchtála a eisíonn na deimhnithe sin.
• deimhnithe tionscnaimh fhabhraigh, lena gceadaítear d’earraí tairbhiú de dhleachtanna laghdaithe nó de dhleachtanna nialais nuair a allmhairítear iad ó na tríú tíortha sin lenar síníodh comhaontú fabhrach.

Ní mór d’údaráis chustaim na tíre onnmhairithe na deimhnithe sin a eisiúint agus tíolacfar iad tráth an imréitigh custaim.

• cinntear an cineál deimhnithe a bhfuil iarratas le déanamh air le gach comhaontú fabhrach: Foirm A (le haghaidh chóras GSP), EUR MED (le haghaidh roinnt cásanna nithiúla i gcóras PEM) nó EUR 1 (gach cás eile)

• dearbhuithe sonraisc arna n-eisiúint ag an onnmhaireoir sa tairbhí nó sa tír chomhpháirtíochta. Ba cheart idirdhealú a dhéanamh idir dhá chás
  • i gcás coinsíneachtaí suas le EUR 6,000, féadfaidh aon onnmhaireoir sa tír thairbhíoch/sa tír chomhpháirtíochta dearbhuithe sonraisc a eisiúint
  • i gcás coinsíneachtaí os cionn EUR 6,000, ní eiseoidh ach onnmhaireoir formheasta dearbhuithe sonraisc

Cás ar leith de dhearbhuithe sonraisc is ea an córas REX.

Féadfar Deimhnithe Faisnéise Ceangailtí Taraife agus/nó Faisnéise Ceangailtí Tionscnaimh a thíolacadh freisin.

Féach freisin:

• Íoslódáil Doiciméad Riaracháin Aonair (DRA) (Doiciméad Excel)
• Tuilleadh eolais faoi dhearbhú custaim

Dearbhú Iontrála Achomair (ENS)

Sa dearbhú iontrála achomair tá réamhfhaisnéis lasta faoi choinsíneachtaí a thagann isteach san Aontas. Cuireann sé ar chumas na n-údarás custaim anailís riosca a dhéanamh chun críocha slándála agus sábháilteachta. Ní mór d’iompróir na n-earraí an ENS a thaisceadh ag an gcéad oifig custaim iontrála isteach san AE (ag iompróir na n-earraí, cé gur féidir leis an gcoinsíneoir-allmhaireoir, nó ionadaí an iompróra nó an allmhaireora é a dhéanamh i gcásanna áirithe) — fiú mura bhfuil na hearraí le hallmhairiú san AE. Tá feidhm ag na spriocdhátaí seo a leanas chun ENS a thaisceadh bunaithe ar an modh iompair ina n-iompraítear na hearraí

• lasta muirí coimeádán: 24 uair an chloig ar a laghad sula dtosóidh an luchtú sa chalafort eachtrach
• bulclasta muirí: 4 uair an chloig ar a laghad roimh theacht
• loingseoireacht ghearrthurais: ar a laghad dhá uair an chloig roimh theacht
• eitiltí gearra dola (níos lú ná 4 uair an chloig): faoin am iarbhír a éiríonn an t-aerárthach den talamh ar a laghad
• eitiltí cianaistir (4 uair an chloig nó níos mó): 4 uair an chloig ar a laghad roimh theacht chuig an gcéad aerfort i gcríoch chustaim an Aontais
• trácht ar bhóithre: ar a laghad uair an chloig roimh theacht

Tabhair faoi deara: Ceanglaítear leis an Dearbhú Iontrála Achomair faisnéis a áirítear i ndoiciméid de thionscnamh an onnmhaireora (bille luchta, sonraisc thráchtála, etc). Déan cinnte de go sroichfidh na doiciméid sin an páirtí atá freagrach as an dearbhú a thaisceadh in am. Tuilleadh eolais faoin dearbhú iontrála achomair. Tá tuilleadh sonraí maidir le hanailís riosca tugtha isteach ag Cód Custaim an Aontais sa dearbhú seo. Féach ceisteanna coitianta ar ENS.

Clárú mar oibreoir eacnamaíoch (uimhir EORI)

Aitheantóir uathúil is ea an uimhir Chláraithe agus Aitheantais Oibreoirí Eacnamaíocha (EORI), a shannann údarás custaim i dtír de chuid an Aontais do na hoibreoirí eacnamaíocha uile (cuideachtaí agus daoine aonair araon) atá i mbun gníomhaíochtaí a chumhdaítear le reachtaíocht chustaim an Aontais. Sannfar EORI d’allmhaireoirí atá bunaithe lasmuigh den Aontas den chéad uair a thaiscfidh siad:

• dearbhú custaim
• dearbhú iontrála achomair (ENS)
• dearbhú imeachta achomair (EXS)

Úsáideann oibreoirí an uimhir sin i ngach cumarsáid le haon údarás custaim de chuid an Aontais i gcás ina bhfuil gá le haitheantóir atá bunaithe san Aontas, mar shampla i ndearbhuithe custaim. Is féidir na huimhreacha EORI atá sannta cheana féin a sheiceáil i gceann de chuid an Choimisiúin Eorpaigh. Is féidir teacht ar na húdaráis atá ag clárú uimhreacha EORI i ngach tír den Aontas.

Féach freisin Treoirlínte EORI

Nósanna imeachta custaim san Aontas Eorpach

Nuair a thagann earraí chuig an oifig custaim iontrála isteach san AE, cuirtear i stóráil shealadach iad faoi mhaoirseacht chustaim (tráth nach faide ná 90 lá) go dtí go sanntar ceann de na nósanna imeachta custaim seo a leanas dóibh (nó go n-athonnmhairítear iad):

Scaoileadh i saorchúrsaíocht

Is é is cuspóir don nós imeachta um scaoileadh i saorchúrsaíocht na foirmiúlachtaí allmhairiúcháin uile a chomhlíonadh ionas gur féidir na hearraí a dhíol ar mhargadh an Aontais.

Scaoiltear earraí lena dtomhailt a luaithe a chomhlíonfar na ceanglais uile maidir le hallmhairiú:

• Tá na dleachtanna taraife agus na muirir eile go léir is infheidhme íoctha.
• Tíolacadh ceadúnais allmhairiúcháin le haghaidh earraí atá faoi réir cuótaí.
• Tíolacadh na húdaruithe agus na deimhnithe uile is infheidhme (e.g. deimhniú tréidliachta le haghaidh ainmhithe áirithe nó táirgí áirithe ainmhithe).

Cuirtear earraí allmhairithe isteach le haghaidh an nós imeachta trí dhearbhú custaim. Is é an dáta a nglacann an oifig custaim i dtír AE leis an dearbhú seo an dáta a chuirtear san áireamh chun méid na dleachta ar allmhairí, an cháin bhreisluacha agus an dleacht mháil, más infheidhme, a ríomh.

Nósanna imeachta speisialta

Féadfar earraí a chur faoi aon cheann de na cóireálacha seo a leanas:

• Idirthurasan Aontais, arb é atá ann:
  • Idirthuras seachtrach - féadfar earraí nach earraí de chuid an Aontais iad a aistriú ó phointe amháin go pointe eile laistigh de chríoch chustaim an Aontais gan a bheith faoi réir dleachtanna ar allmhairí, muirir eile a bhaineann le hallmhairiú na n-earraí (i.e. cánacha inmheánacha) agus bearta beartais tráchtála. Ciallaíonn earraí a aistriú chuig Ballstát eile den AE go n-aistrítear na nósanna imeachta imréitigh custaim chuig an oifig custaim chinn scríbe.
  • Idirthuras inmheánach - Is féidir earraí Aontais a aistriú ó phointe amháin go pointe eile laistigh de chríoch chustaim an Aontais gan aon athrú a dhéanamh ar a stádas custaim. Áirítear leis sin earraí a iompar trí chríoch eile atá lasmuigh de chríoch chustaim an Aontais.

• Stóráil, lena gcuimsítear stórasú custaim agus saorchriosanna:
  • Stórasú custaim — féadfar earraí nach earraí de chuid an Aontais iad a stóráil in áitreabh nó in aon láthair eile atá údaraithe ag na húdaráis chustaim agus faoi mhaoirseacht chustaim (‘stórais chustaim’) gan a bheith faoi réir dleachtanna ar allmhairí, muirir eile a bhaineann le hallmhairiú na n-earraí agus bearta beartais tráchtála.
  • Féadfaidh na Ballstáit codanna de chríoch chustaim an Aontais a ainmniú mar shaorchriosanna. Is cásanna iad inar féidir earraí a thabhairt isteach saor ó dhleachtanna ar allmhairí, ó mhuirir eile (i.e. cánacha inmheánacha) agus ó bhearta beartais tráchtála, go dtí go sannfar nós imeachta custaim formheasta eile dóibh nó go n-athonnmhaireofar iad. Féadfar oibríochtaí simplí a dhéanamh ar earraí freisin, amhail próiseáil agus athphacáistiú.

• Úsáid shonrach lena gcuimsítear cead isteach sealadach agus úsáid deiridh:
  • Cead isteach sealadach — Is féidir le hearraí neamh-AE teacht isteach san AE gan dleachtanna ar allmhairí a íoc, ar choinníoll go bhfuil siad beartaithe le hath-onnmhairiú gan athrú. Is é dhá bhliain an uastréimhse le haghaidh allmhairiú sealadach.
  • Úsáid deiridh — féadfar earraí a scaoileadh i saorchúrsaíocht faoi dhíolúine ó dhleacht nó faoi ráta laghdaithe dleachta mar gheall ar a n-úsáid shonrach.
• Próiseáil, lena gcuimsítear próiseáil isteach agus próiseáil amach:
  • Próiseáil isteach - Is féidir earraí a allmhairiú isteach san AE, gan a bheith faoi réir dleachtanna, cánacha agus foirmiúlachtaí, le próiseáil faoi rialú custaim agus ansin iad a ath-onnmhairiú. Mura n-onnmhairítear na táirgí críochnaithe ar deireadh, bíonn siad faoi réir na ndleachtanna agus na bhfoirmiúlachtaí is infheidhme.
  • Próiseáil amach - féadfar earraí Comhphobail a onnmhairiú go sealadach ó chríoch custaim an Chomhphobail chun críocha próiseála. Féadfar na hearraí próiseáilte a scaoileadh i saorchúrsaíocht le faoiseamh iomlán nó páirteach ó dhleachtanna ar allmhairí.

Féach freisin:

• Tuilleadh eolais faoi nósanna imeachta custaim
• Cás cineálach allmhairiúcháin (an Tairseach Eorpach um Fhaisnéis Chustaim)
• Treoirdhoiciméid Chód Custaim an Aontais (AS TAXUD)

Ceanglais agus Údaráis na mBallstát maidir le hAllmhairiú

Mar aontas custaim, baineann an tAontas tairbhe as nósanna imeachta iompórtála atá comhchuibhithe go mór. Mar sin féin, tá roinnt difríochtaí fós ann i measc na 27 mBallstát.

Féach an liosta de Bhallstáit an Aontais agus dá bpríomhúdaráis inniúla ar féidir leo faisnéis a chur ar fáil maidir le nósanna imeachta allmhairiúcháin, córais trádála, ceadúnais allmhairiúcháin, agus údaráis inniúla chun cigireacht a dhéanamh ar cheanglais shonracha. Ba cheart go mbeidís in ann cabhrú leat le riachtanais uathúla dá dtír. D’fhéadfadh na húdaráis sin cabhrú leat le ceisteanna, mar shampla:

• Cá háit is féidir an doiciméad riaracháin aonair a thaisceadh
• Cad iad na saorchriosanna atá ar fáil le húsáid
• Conas ceadúnais allmhairiúcháin a fháil
• Cigireachtaí ar ainmhithe beo agus ar tháirgí de bhunadh ainmhíoch
• Cigireachtaí fíteashláintíochta
• Rialú sláinte ar earraí bia agus ar ábhair bheatha
• Caighdeáin mhargaíochta do tháirgí talmhaíochta agus iascaigh
• Trádáil i gceimiceáin, i leasacháin agus i ndramhaíl a rialú
• Caighdeánú teicniúil
• Ceanglais maidir le pacáistiú agus lipéadú

Reachtaíocht

• Rialachán (AE) Uimh. 952/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leagtar síos an Cód Custaim (IO L 269, 10/10/2013) (CELEX 32013R0952)
• Rialachán Tarmligthe (AE) 2016/341 ón gCoimisiún lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 952/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a mhéid a bhaineann le rialacha idirthréimhseacha maidir le forálacha áirithe de Chód Custaim an Aontais i gcás nach bhfuil na córais leictreonacha ábhartha ag feidhmiú go fóill agus lena leasaítear Rialachán Tarmligthe (AE) 2015/2446 (IO L 69, 15/03/2016) (CELEX 32016R0341).