Układ ogólny w sprawie handlu usługami (GATS)
Czym jest GATS?
Układ ogólny w sprawie handlu usługami (GATS) jest traktatem Światowej Organizacji Handlu (WTO), który wszedł w życie w 1995 r.
Celem rewizji jest:
- stworzenie wiarygodnego i przewidywalnego systemu międzynarodowych zasad handlu usługami
- ułatwienie stopniowej liberalizacji rynków usług
Wszyscy członkowie WTO są stronami GATS.
Podstawowe zasady GATS mają zasadniczo zastosowanie do wszystkich sektorów usług.
Istnieją dwa wyjątki
- usługi świadczone w ramach sprawowania władzy publicznej na zasadzie handlu, takie jak systemy zabezpieczenia społecznego, zdrowie publiczne, edukacja
- usługi związane z transportem lotniczym
GATS ma również zastosowanie do wszystkich usług zamawianych na wszystkich szczeblach sprawowania rządów (centralnym, regionalnym, lokalnym itp.).
Rządy mają swobodę decydowania o tym, które sektory usług faktycznie liberalizują.
Podstawowe zasady
Klauzula najwyższego uprzywilejowania (KNU) gwarantuje, że każdy kraj sygnatariusz traktuje usługi i usługodawców z dowolnego państwa członkowskiego w sposób niedyskryminujący, nie mniej korzystny niż w przypadku każdego innego kraju, zgodnie z warunkami i ograniczeniami wymienionymi w wykazie szczegółowych zobowiązań.
z wyjątkiem pewnych warunków, dwa kraje nie mogą dokonywać uzgodnień preferencyjnych, które byłyby dyskryminujące w stosunku do innych.
Zasada traktowania narodowego stanowi, że każde państwo członkowskie traktuje usługi innego państwa członkowskiego w sposób nie mniej korzystny niż własne produkty krajowe, zgodnie z warunkami i ograniczeniami wymienionymi w wykazach szczegółowych zobowiązań.
państwa nie mogą stosować środków dyskryminujących z korzyścią dla krajowych usług lub usługodawców
Pozostałe zobowiązania
- rządy muszą publikować wszystkie stosowne przepisy ustawowe i wykonawcze w przejrzysty i łatwo dostępny sposób.
- zasady muszą być administrowane w sposób rozsądny, obiektywny i bezstronny
- państwa członkowskie muszą dopilnować, aby monopole i wyłączni usługodawcy nie nadużywali swojej pozycji
- państwa członkowskie będą konsultować się w sprawie sposobów eliminowania praktyk biznesowych, które mogą ograniczać konkurencję
- kraje mogą przyłączyć się do porozumień w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych
- transfery i płatności międzynarodowe związane z bieżącymi transakcjami dotyczącymi zobowiązań z tytułu usług nie mogą być ograniczane, z wyjątkiem przypadków trudności związanych z bilansem płatniczym i w pewnych okolicznościach
Więcej szczegółowych informacji na temat Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS)
Klasyfikacja sektorów usług
GATS obejmuje wszystkie usługi z nielicznymi wyjątkami. Wykaz objętych nim sektorów i podsektorów usług znajduje się w wykazie klasyfikacji sektorowej usług.