Dodatkowe dokumenty odprawy celnej

Podczas handlu międzynarodowego ważne jest przygotowanie szeregu kluczowych dokumentów wymaganych do odprawy celnej. Zazwyczaj obejmują one między innymi fakturę handlową, dowód pochodzenia oraz wszelkie odpowiednie certyfikaty lub licencje.

Jednak w zależności od rodzaju transportu organy celne w kraju przeznaczenia będą zazwyczaj wymagać dodatkowych dokumentów w celu dokonania odprawy celnej towarów. W niniejszej sekcji przedstawiono bardziej szczegółowe informacje na temat następujących dodatkowych rodzajów dokumentów:

• Konosament
• Konosament FIATA
• Drogowy list przewozowy
• Lotniczy list przewozowy
• Kolejowy list przewozowy
• Karnet ATA
• Karnet TIR
• Lista pakowania.

Aby zapoznać się z opisem całego procesu importu i eksportu oraz ogólnymi krokami, które należy podjąć, można również zapoznać się z naszymi przewodnikami krok po kroku.

Konosament

Konosament (B/L) jest dokumentem wystawionym przez przedsiębiorstwo żeglugowe nadawcy, potwierdzającym odbiór towarów na pokład. W związku z tym konosament służy jako dowód, że przewoźnik otrzymał towary. Zobowiązuje przewoźnika do dostarczenia towaru odbiorcy. Zawiera on szczegółowe informacje na temat towarów, statku i portu przeznaczenia. Pokazuje umowę przewozu i przenosi własność towarów. Oznacza to, że posiadacz konosamentu jest właścicielem towaru.

Konosament może być dokumentem zbywalnym. Można stosować wiele różnych rodzajów listów przewozowych. W „czystym” konosamencie stwierdza się, że towary zostały odebrane w pozornie dobrym porządku i stanie. „Nieczysty” konosament oznacza, że towary są uszkodzone lub w złym stanie. W takich przypadkach bank finansujący może odmówić przyjęcia dokumentów nadawcy.

Konosament FIATA

Konosament FIATA jest dokumentem opracowanym przez Międzynarodową Federację Stowarzyszeń Spedytorów (FIATA). Jest on stosowany w różnych rodzajach transportu (multimodalny) i może być stosowany jako dokument transportu kombinowanego o statusie zbywalnym. Nie określono konkretnego rodzaju transportu. Odpowiedzialność prawna za towary może zostać przeniesiona w trakcie podróży.

Drogowy list przewozowy (CMR)

Drogowy list przewozowy jest dokumentem zawierającym szczegółowe informacje na temat międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy. Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów z 1956 r. (konwencja CMR). Umożliwia on nadawcy dysponowanie towarami podczas transportu.

Dokument składa się z czterech egzemplarzy, z których wszystkie muszą być podpisane przez nadawcę i przewoźnika. Pierwszy egzemplarz jest dla nadawcy, drugi pozostaje u przewoźnika, trzeci towarzyszy towarom i jest przekazywany odbiorcy, a czwarty musi być podpisany i ostemplowany przez odbiorcę przed odesłaniem go do nadawcy. Zazwyczaj CMR jest wydawany dla każdego pojazdu.

CMR nie jest dokumentem własności i nie podlega negocjacjom. Tytuł prawny nie może zostać przeniesiony.

Lotniczy list przewozowy (AWB)

Lotniczy list przewozowy jest dokumentem stanowiącym dowód zawarcia umowy przewozu między nadawcą a przedsiębiorstwem przewoźnika. Wydawany jest przez agenta przewoźnika i podlega Konwencji Warszawskiej (Konwencja o ujednoliceniu niektórych zasad dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego z dnia 12 października 1929 r.). Pojedynczy lotniczy list przewozowy może być stosowany do wielu wysyłek towarów.

Składa się z trzech oryginałów i kilku dodatkowych kopii. Każda ze stron zaangażowanych w transport (nadawca, odbiorca i przewoźnik) przechowuje jeden oryginał. Kopie mogą być wymagane na lotniskach wylotowych i docelowych, podczas dostawy, a w niektórych przypadkach przez innych przewoźników. Lotniczy list przewozowy zawiera umowę przewozu i potwierdza odbiór towarów.

Standardowy lotniczy list przewozowy IATA to szczególny rodzaj lotniczego listu przewozowego, z którego korzystają linie lotnicze będące członkami Zrzeszenia Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA). Zasadniczo zawiera on standardowe warunki określone w konwencji warszawskiej.

Kolejowy list przewozowy (CIM)

Kolejowy list przewozowy (CIM) jest dokumentem wymaganym do przewozu towarów koleją. Konwencja o międzynarodowym przewozie kolejami z 1980 r. (COTIF-CIM). CIM jest wydawany przez przewoźnika w pięciu egzemplarzach. Oryginał towarzyszy przesyłce. Nadawca przechowuje duplikat oryginału. Przewoźnik przechowuje pozostałe trzy egzemplarze do użytku wewnętrznego. CIM uznaje się za umowę przewozu kolejowego.

Karnet ATA

Karnety ATA (AdmissionTemporaire/TemporaryAdmission) są międzynarodowymi dokumentami celnymi wydawanymi przez izby handlowe w większości krajów uprzemysłowionych w celu umożliwienia czasowego przywozu towarów, bez ceł i podatków. Karnety ATA mogą być wydawane dla następujących kategorii towarów: próbki handlowe, profesjonalny sprzęt i towary do prezentacji lub wykorzystania na targach, pokazach, wystawach itp. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Międzynarodowej Izby Handlowej. 

Karnet TIR

Karnety TIR są celnymi dokumentami tranzytowymi stosowanymi w międzynarodowym transporcie towarów, w przypadku gdy część podróży musi odbywać się drogą lądową. Pozwalają one na transport towarów w ramach procedury TIR. System TIR został ustanowiony na mocy konwencji TIR z 1975 r. pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKGONZ)i wymaga, aby towary były transportowane w bezpiecznych pojazdach lub kontenerach. Wszystkie cła i podatki należne od towarów są objęte ważną międzynarodową gwarancją. Karnet TIR stanowi, że gwarancja ta musi zostać zaakceptowana przez kraje tranzytu i przeznaczenia.

Lista opakowań

Wykaz opakowań (P/L) jest dokumentem handlowym towarzyszącym fakturze handlowej i dokumentom przewozowym. Dostarcza informacji o towarach i szczegółach opakowania każdej przesyłki (waga, wymiary, kwestie związane z obsługą itp.).

Może to być wymagane do odprawy celnej jako inwentaryzacja przychodzącego ładunku.

Lista pakowania zazwyczaj zawiera:

• informacje o eksporterze, importerze i przewoźniku;
• data wydania;
• numer faktury przewozowej;
• rodzaj opakowania (bęben, skrzynia, karton, pudełko, beczka, torba itp.);
• liczba opakowań;
• zawartość każdego opakowania (opis towarów i liczba sztuk w opakowaniu);
• znaki i numery;
• masa netto, masa brutto i wymiary opakowań.

Nie jest wymagana żadna konkretna forma. Eksporter przygotowuje wykaz opakowań zgodnie ze standardową praktyką handlową. Zwykle składany jest oryginał i co najmniej jedna kopia.

Ogólnie rzecz biorąc, lista pakowania nie musi być podpisana. Jednak w praktyce często podpisuje się oryginał i jedną kopię. Listę przewozową można sporządzić w dowolnym języku. Zalecane jest jednak tłumaczenie na język angielski.