EPA – Afryka Wschodnia i Południowa

W skrócie

Przejściowa umowa o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Afryką Wschodnią i Południową (umowa o partnerstwie gospodarczym UE-ESA) została podpisana przez Mauritius, Seszele, Zimbabwe i Madagaskar w sierpniu 2009 r. i była tymczasowo stosowana w maju 2012 r. W styczniu 2013 r. Parlament Europejski wyraził zgodę na zawarcie umowy. Komory podpisały umowę w lipcu 2017 r. i zaczęły ją stosować w lutym 2019 r.

Umowa o partnerstwie gospodarczym między UE a ESA obejmuje:

• zniesienie wszystkich ceł i kontyngentów UE na przywóz z państw AWP;
• stopniowe otwieranie rynków ESA na eksport z UE;
• szczegółowe przepisy dotyczące reguł pochodzenia, rybołówstwa i ochrony handlu;
• współpracy w zakresie barier technicznych w handlu, jak również norm dotyczących zdrowia zwierząt i roślin;
• przepisy dotyczące współpracy na rzecz rozwoju;
• mechanizmy rozstrzygania sporów.

Pięć państw, które już stosują umowę, zadeklarowało gotowość do wyjścia poza handel towarami w kierunku bardziej kompleksowej umowy. 2 października 2019 r. rozpoczęto negocjacje w sprawie rozszerzenia zakresu umowy o partnerstwie gospodarczym na handel usługami, inwestycje, zrównoważony rozwój i konkurencję. Ponadto strony uzgodniły pakiet unowocześniający reguły pochodzenia w odniesieniu do tej umowy o partnerstwie gospodarczym.

Kraje korzystające z pomocy

• Komory
• Madagaskar
• Mauritius
• Seszele
• Zimbabwe
• Porozumienie pozostaje otwarte dla innych krajów z regionu.

Asymetryczne przepisy na rzecz państw AWP

Umowa o partnerstwie gospodarczym UE-ESA przewiduje asymetrie na korzyść państw Afryki Wschodniej i Południowej, takie jak wyłączenie produktów wrażliwych z liberalizacji, długie okresy liberalizacji, elastyczne reguły pochodzenia oraz specjalne zabezpieczenia i środki dotyczące rolnictwa, bezpieczeństwa żywnościowego i ochrony nowo powstających gałęzi przemysłu.

• Chociaż rynki UE zostały natychmiast i w pełni otwarte, państwa ESA częściowo otwierają swoje rynki na przywóz z UE, w pełni uwzględniając różnice w poziomach rozwoju.

Taryfy

UE przyznaje 100 % bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp do całego przywozu z krajów Afryki Wschodniej i Południowej. Dostęp do rynku UE jest stały, pełny i bezpłatny dla wszystkich produktów.

Państwa Afryki Wschodniej i Południowej częściowo znoszą cła, zgodnie z ich indywidualnymi harmonogramami załączonymi do przejściowej umowy o partnerstwie gospodarczym, w następujący sposób:

• Madagaskar liberalizuje 81 % przywozu do UE;
• Mauritius 96 %;
• Seszele 98 %;
• Zimbabwe 80 %.

Produkty wrażliwe mogą być całkowicie wyłączone z liberalizacji. Główne wyłączenia z liberalizacji obejmują:

• Madagaskar: mięso, mleko i sery, rybołówstwo, warzywa, zboża, oleje i tłuszcze, przetwory spożywcze, cukier, kakao, napoje, tytoń, chemikalia, artykuły z tworzyw sztucznych i papieru, tekstylia, artykuły metalowe, meble;
• Mauritius: żywych zwierząt i mięsa, jadalnych produktów pochodzenia zwierzęcego, tłuszczów, jadalnych przetworów i napojów, chemikaliów, tworzyw sztucznych i artykułów gumowych ze skóry wyprawionej i skór futerkowych, żelaza i stali oraz elektronicznych towarów konsumpcyjnych;
• Seszele: mięso, rybołówstwo, napoje, tytoń, wyroby skórzane, wyroby ze szkła i ceramiki oraz pojazdy;
• Zimbabwe: produktów pochodzenia zwierzęcego, zbóż, papieru do napojów, tworzyw sztucznych i gumy, tekstyliów i odzieży, obuwia, szkła i ceramiki, elektroniki użytkowej i pojazdów.

Skorzystaj z opcji wyszukiwania My Trade Asystent, aby znaleźć dokładne informacje na temat ceł i taryf nakładanych na dany produkt, z uwzględnieniem jego kraju pochodzenia i przeznaczenia. W razie wątpliwości skontaktuj się z organami celnymi.

Reguły pochodzenia

Aby kwalifikować się do preferencyjnego traktowania, Państwa produkt będzie musiał spełniać reguły pochodzenia określone w umowie. Sprawdź interaktywnenarzędzie samooceny reguł pochodzenia (ROSA) w My Trade Asystent, aby ocenić, czy dany produkt spełnia reguły pochodzenia, i dowiedzieć się, jak przygotować prawidłowe dokumenty.

Wymogi dotyczące produktu

Przepisy i wymogi techniczne

• Dowiedz się, jakie wymogi techniczne, zasady i procedury muszą spełniać towary, aby mogły zostać przywiezione do Unii Europejskiej.
• Szukaj szczegółowych zasad i przepisów mających zastosowanie do Twojego produktu i jego kraju pochodzenia w bazie danych My Trade Asystent.

Wymogi w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa – środki sanitarne i fitosanitarne

• Dowiedz się, jakie ogólne normy zdrowotne, bezpieczeństwa, sanitarne i fitosanitarne (SPS) muszą spełniać towary, aby mogły zostać przywiezione do Unii Europejskiej.
• Wyszukaj przepisy dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środków sanitarnych i fitosanitarnych mające zastosowanie do Twojego produktu i jego kraju pochodzenia w bazie danych My Trade Asystent.

Dokumenty i procedury odprawy celnej

Dowody pochodzenia

Aby zostać upoważnionym eksporterem, musisz być w stanie udowodnić swoim organom celnym status pochodzenia swoich produktów, jak również wszelkie inne wymogi, które mogą one nałożyć.

Organy celne mogą cofnąć status upoważnionego eksportera w przypadku nadużycia. Aby dowiedzieć się więcej na temat procedur, skontaktuj się z organami celnymi.

Aby kwalifikować się do objęcia preferencyjnymi stawkami celnymi, produktom pochodzącym z państw AWP musi towarzyszyć dowód pochodzenia. Dowód pochodzenia zachowuje ważność przez 10 miesięcy. Może to być:

1. świadectwo przewozowe EUR.1 - wystawione przez organy celne kraju wywozu. Eksporter (lub upoważniony przedstawiciel) ubiegający się o świadectwo musi być przygotowany do przedłożenia na żądanie dokumentów potwierdzających status pochodzenia danych produktów i spełniających pozostałe wymogi protokołu w sprawie reguł pochodzenia.
2. deklarację na fakturze – wystawioną przez dowolnego eksportera, dla przesyłek o wartości 6 000 EUR lub niższej, lub przez upoważnionych eksporterów, dla przesyłek o dowolnej wartości. Wypełniając deklarację na fakturze, należy przygotować się do przedłożenia dokumentów potwierdzających status pochodzenia swoich produktów i spełnienie pozostałych wymogów protokołu w sprawie reguł pochodzenia.

Inne dokumenty

Dowiedz się więcej o innych dokumentach i procedurach odprawy celnej potrzebnych do przywozu do Unii Europejskiej.

Własność intelektualna i oznaczenia geograficzne

• Szczegółowe informacje na temat prawodawstwa UE w zakresie własności intelektualnej i zielonej infrastruktury, a także polityki UE w zakresie praw własności intelektualnej wobec krajów najsłabiej rozwiniętych i rozwijających się
• Ogólne informacje na temat własności intelektualnej i oznaczeń geograficznych

Handel usługami

• Szczegółowe informacje na temat unijnego rynku usług
• Ogólne informacje o zasadach, przepisach i udogodnieniach regulujących handel usługami

Zamówienia publiczne

• Szczegółowe informacje na temat unijnego rynku zamówień publicznych
• Ogólne informacje na temat przepisów dotyczących zamówień publicznych, przepisów i dostępu do różnych rynków

Inwestycji

• Szczegółowe informacje na temat inwestycji zagranicznych w UE
• Znajdź ogólne informacje umożliwiające Twoją inwestycję za granicą 

Inne (konkurencja, dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa zabawek)

Konkurencja

• Od 2014 r. UE zaprzestała subsydiów wywozowych na wszystkie produkty wywożone do państw objętych umową o partnerstwie gospodarczym.
• UE zminimalizowała środki, które zakłócają produkcję i handel
• Jeżeli lokalny przemysł jest zagrożony z powodu gwałtownego wzrostu importu z Europy, umowa o partnerstwie gospodarczym umożliwia uruchomienie środków mających na celu ochronę sektorów przemysłowych i nowo powstających gałęzi przemysłu.

Zrównoważonego rozwoju

Umowa o partnerstwie gospodarczym UE-ESA opiera się wyraźnie na „istotnych i podstawowych” elementach określonych wumowie z Kotonu, tj. prawach człowieka, zasadach demokracji, praworządności i dobrych rządów.

• „Klauzula niewykonywania” oznacza, że „właściwe środki” (określone w umowie z Kotonu) mogą zostać podjęte, jeżeli którakolwiek ze stron nie wywiąże się ze swoich zobowiązań w odniesieniu do elementów zasadniczych. Może to obejmować zawieszenie korzyści handlowych.
• Zadaniem wspólnych instytucji UPG jest monitorowanie i ocena wpływu wdrażania umowy o partnerstwie gospodarczym na zrównoważony rozwój Stron. Zgodnie z umową z Kotonu społeczeństwo obywatelskie i posłowie do parlamentu odgrywają wyraźną rolę.

Integracja regionalna

Umowa o partnerstwie gospodarczym zwiększa gotowość państw Afryki Wschodniej i Południowej do wdrożenia Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu (AfCFTA) w ramach Unii Afrykańskiej, stanowiąc tym samym element składowy regionalnej integracji gospodarczej.

Współpraca na rzecz rozwoju, budowanie zdolności i pomoc techniczna

• UE jest gotowa zapewnić wsparcie, które będzie finansowane z istniejących instrumentów, głównie z budżetu UE na rzecz rozwoju i Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), za pośrednictwem pomocy na rzecz wymiany handlowej.
• Na wniosek pięciu państw AWP Unia Europejska wyraziła już zgodę na udzielenie pomocy finansowej na ustanowienie mechanizmu koordynacji umów o partnerstwie gospodarczym. Jego celem jest zapewnienie odpowiedniej koordynacji i wsparcia technicznego pięciu państwom AWP, umożliwiając im skuteczne zaangażowanie się w proces negocjacji. Wspomniany mechanizm koordynacji okazał się pomocny już na etapie przygotowań państw AWP do ustalania zakresu przyszłych negocjacji.

Przydatne linki i dokumenty

• Mój asystent handlowy – wszystko, co należy znać w odniesieniu do konkretnego wywozu/przywozu z UE/przywozu do UE
• Zob. pełny tekst umowy o partnerstwie gospodarczym między UE a państwami Afryki Wschodniej i Południowej.