Scéim na bhFabhar Ginearálaithe (GSP)

An ndéanann do chuideachta táirgí a iompórtáil ó thíortha i mbéal forbartha nó ó thíortha is lú forbairt? Cabhraíonn an roinn seo leat GSP an Aontais a thuiscint.

Eolas faoin GSP

Tá Scéim na bhFabhar Ginearálaithe (GSP) (Rialachán (AE) 978/2012) atá ag anAontas faoi láthair i bhfeidhm ón 1 Eanáir 2014.  

Treisítear trí shocrú na scéime, scéim ghinearálta GSP, scéim dreasachta GSP+, agus scéim gach ní ach airm (EBA) trí na fabhair a choigeartú agus trí thionchar níos airde a áirithiú dóibh.

Liostaítear tíortha atá incháilithe le GSP in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán GSP.  Tá na tíortha a thairbhíonn d’fhabhair nua GSP liostaithe in Iarscríbhinn II.  Tá tairbhithe gach ní ach airm liostaithe in Iarscríbhinn IV.

Conas iarratas a dhéanamh ar an socrú speisialta dreasachta um fhorbairt inbhuanaithe agus dea-rialachas, leagtar amach GSP+ i Rialachán (AE) Uimh. 978/2012 agus i Rialachán Tarmligthe (AE) Uimh. 155/2013 ón gCoimisiún.

Rialacha tionscnaimh

 

D’fhonn cáiliú do chóireáil fhabhrach, beidh ar do tháirge a shásamh na rialacha tionscnaimh faoin gcomhaontú. Seiceáil an “Uirlis FéinmheasúnaitheRialacha Tionscnaimh (ROSA)”idirghníomhach i mo Chúntóir Trádála chun a mheas an gcomhlíonann do tháirge na rialacha tionscnaimh agus chun a fháil amach conas na doiciméid chearta a ullmhú.

Tá faisnéis ghinearálta faoi na rialacha tionscnaimh agus faoi na nósanna imeachta tionscnaimh le fáil sa roinn seo.

Is é an tionscnamh ‘náisiúntacht eacnamaíoch’ na n-earraí trádáilte.  Má tá tú nua ar an ábhar, is féidir leat réamheolas a fháil ar na príomhchoincheapa i rannán na n-earraí.

Rialacha tionscnaimh

Cá bhfaighidh mé na rialacha?

Tá na rialacha tionscnaimh leagtha amach sna doiciméid dhlíthiúla seo a leanas

Tabhair faoi deara gur rialacháin chuimsitheacha iad seo, nach mbaineann le tionscnamh amháin. Mar sin féin, Treoir an Choimisiúin d’úsáideoirí maidir le rialacha tionscnaimh GSP (Rialacha tionscnaimh an AontaisEorpaigh don GSP: Treoir d’Úsáideoirí) leagan comhdhlúite neamhoifigiúil den téacs dlí a bhaineann le rialacha tionscnaimh GSP.

An de thionscnamh tíre is tairbhí den GSP mo tháirge?

Chun go mbeidh do tháirge incháilithe don taraif fhabhrach níos ísle nó nialais faoin GSP, ní mór dó a bheith de thionscnamh tíre is tairbhí den GSP. Meastar gur de thionscnamh tíre is tairbhí den GSP é táirge más

  • a fuarthas go hiomlán i dtír is tairbhí nó
  • faightear é i dtír is tairbhí ina bhfuil ábhair nach bhfuarthas go hiomlán ach ar leor an t-oibriú nó an phróiseáil a rinneadh orthu, mar a shainmhínítear leis na rialacha táirgeshonracha in Iarscríbhinn 22-03 de Rialachán Tarmligthe (AE) 2015/2446 ón gCoimisiún in
    Iarscríbhinn 22-03, áirítear dhá shraith rialacha: ceann amháin is infheidhme maidir leis na tíortha is tairbhithe den GSP is lú forbairt, ceann amháin is infheidhme maidir le gach tír eile is tairbhithe den GSP.

 

Samplaí de na príomhchineálacharialacha táirgeshonracha i gcomhaontuithe trádála an Aontais

  • an riail bhreisluacha — ní fhéadfaidh luach na n-ábhar neamhthionscnaimh uile i dtáirge a bheith níos mó ná céatadán áirithe dá phraghas díreach ón monarcha
  • an t-athrú ar aicmiú taraife — is é an toradh atá ar an bpróiseas táirgthe go dtagann athrú ar aicmiú taraife idir na hábhair neamhthionscnaimh agus an táirge deiridh — mar shampla táirgeadh páipéir (Córas Comhchuibhithe Caibidil 48) ó laíon neamhthionscnaimh (Córas Comhchuibhithe Caibidil 47)
  • oibríochtaí sonracha — tá gá le próiseas táirgthe ar leith, mar shampla snáithíní a shníomh ina snáth — úsáidtear rialacha den sórt sin den chuid is mó in earnálacha na dteicstílí agus na gceimiceán

Leideanna chun cabhrú leat cloí leis na rialacha táirgeshonracha

Foráiltear do sholúbthacht bhreise chun cabhrú leat rialacha táirgeshonracha a chomhlíonadh, amhail caoinfhulaingt nó carnadh.

Lamháltas

In GSP, ceadaítear leis an riail lamháltais don táirgeoir úsáid a bhaint as ábhair neamhthionscnaimh a thoirmisctear de ghnáth leis an riail tháirgeshonrach ar choinníoll nach sáraíonn a nglanmheáchan nó a nglanluach

  • 15 % de mheáchan an táirge le haghaidh táirgí talmhaíochta agus táirgí talmhaíochta próiseáilte a thagann faoi Chaibidlí 2 agus 4 go 24 den Chóras Comhchuibhithe, seachas táirgí iascaigh próiseáilte atá faoi Chaibidil 16
  • 15 % de phraghas an táirge díreach ón monarcha le haghaidh táirgí tionsclaíocha seachas teicstílí agus éadaí

Tá feidhm ag lamháltais shonracha maidir le teicstílí agus éadaí a aicmítear i gCaibidlí 50 go 63 den Chóras Comhchuibhithe, a áirítear i Nóta 6 agus i Nóta 7 d’Iarscríbhinn A Nótaí Réamhráiteacha a ghabhann leis an liosta in Iarscríbhinn 22-03.

Ní féidir an lamháltas sin a úsáid chun aon tairseach uasluacha d’ábhair neamhthionscnaimh a liostaítear sna rialacha táirgeshonracha a shárú.

Carnadh

Foráiltear leis an GSP do na bealaí seo a leanas chun tionscnamh a charnadh

  • Carnadh déthaobhach, lenar féidir ábhair de thionscnamh an Aontais Eorpaigh a áireamh amhail is gur de thionscnamh na tíre is tairbhí den GSP iad nuair a úsáidtear iad chun táirge a mhonarú
  • Carnadh réigiúnach, lena gceadaítear carnadh laistigh de ghrúpaí réigiúnacha sonraithe tíortha. Faoi láthair tá feidhm aige seo maidir le

Grúpa I

  • An Chambóid
  • An Indinéis
  • Laos
  • Maenmar/Burma
  • na hOileáin Fhilipíneacha
  • Vítneam*

*Ní bheidh Vítneam ina thairbhí den GSP a thuilleadh amhail ón1 Eanáir 2023

Grúpa III

  • An Bhanglaidéis
  • An Bhútáin
  • An India
  • Neipeal
  • An Phacastáin
  • Srí Lanca

Leis an gcarnadh sin, is féidir ábhair allmhairithe ó thíortha sa ghrúpa céanna a áireamh mar ábhair thionscnaimh nuair a úsáidtear iad i monarú táirge. Tá coinníollacha speisialta áirithe ann maidir le táirgí teicstíle in Iarscríbhinn 22-05 agus táirgí áirithe atá eisiata ón gcarnadh réigiúnach a liostaítear in Iarscríbhinn 22-04.

  • Carnadh trasréigiúnach, lena gceadaítear do thíortha is tairbhithe de Ghrúpa I agus de Ghrúpa III ábhar na tíre eile a úsáid mar thír thionscnaimh. Tá an carnadh sin faoi réir iarraidh, agus ní cheadaítear é go huathoibríoch. Faoi láthair tá carnadh amháin den sórt sin i bhfeidhm.
  • Carnadh leathnaithe, lena gceadaítear do thír is tairbhí iarratas a dhéanamh ar charnadh le tír a bhfuil Comhaontú Saorthrádála ag an Aontas Eorpach léi. Níl feidhm ag an gcarnadh seo faoi láthair.
  • Le carnadh leis an Iorua, leis an Eilvéis agus le Türkiye, is féidir ábhair de thionscnamh na dtrí thír sin a áireamh mar ábhair de thionscnamh tíre is tairbhí nuair a úsáidtear iad i monarú táirge. Ní áirítear earraí talmhaíochta a thagann faoi Chaibidlí 1-24 den Chóras Comhchuibhithe ón gcineál sin carntha.

Maoluithe

Féadfar maolú sonrach a dheonú, faoi choinníollacha sonracha, chun go bhféadfar na Rialacha Tionscnaimh is infheidhme maidir le táirgí sonracha de thionscnamh tíortha sonracha a mhaolú. Tá maolú den sórt sin deonaithe do Rinn Verde agus tá sé i bhfeidhm aici faoi láthair.

Ceanglais eile

Ní mór do do tháirge gach ceanglas infheidhme eile den Phrótacal a chomhlíonadh freisin (amhail oibriú nó próiseáil neamhleor, nó riail neamhathraithe).

Riail neamhathraithe

Ní mór táirgí tionscnaimh a iompar ón tír is tairbhí de GSP chuig an Aontas gan tuilleadh próiseála a dhéanamh orthu i dtríú tír.

Is féidir roinnt oibríochtaí a dhéanamh i dtríú tír má fhanann na táirgí faoi mhaoirseacht chustaim, amhail

  • marcanna, lipéid, séalaí nó aon doiciméad a chur leo nó a ghreamú díobh chun a áirithiú go gcomhlíonfar ceanglais shonracha intíre na tíre allmhairíochta
  • táirgí a chaomhnú faoi dhálaí maithe
  • stóráil
  • coinsíneachtaí scoilteadh

Féadfaidh na húdaráis chustaim fianaise ar chomhlíonadh na rialach a iarraidh, amhail

  • doiciméid iompair chonarthacha amhail billí luchta
  • fianaise fhíorasach nó nithiúil bunaithe ar mharcáil nó ar uimhriú pacáistí
  • aon fhianaise a bhaineann leis na hearraí féin

Aistarraingt dleachta

Ceadaítear aisíoc dleachtanna a íocadh roimhe sin ar ábhair neamhthionscnaimh a úsáideadh chun táirge a tháirgeadh a onnmhairítear faoi tharaif fhabhrach faoi scéim GSP.

Nósanna imeachta tionscnaimh

Conas taraif fhabhrach a éileamh

Ní mór d’onnmhaireoirí agus d’allmhaireoirí na nósanna imeachta tionscnaimh a leanúint. Leagtar amach na nósanna imeachta tionscnaimh a bhaineann le héileamh ar tharaif fhabhrach agus ar fhíorú ag údaráis chustaim in Airteagail 60 agus 70-112 de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2015/2447 ón gCoimisiún.  Soiléiríonn siad e.g. conas tionscnamh táirge a dhearbhú, conas sainroghanna a éileamh nó conas is féidir leis na húdaráis chustaim tionscnamh táirge a fhíorú.

Dearbhú tionscnaimh

  • Níl aon chruthúnas ar thionscnamh ag teastáil le haghaidh allmhairí chuig an Aontas nuair nach mó luach iomlán na coinsíneachta ná EUR 500 i gcás pacáistí beaga nó EUR 1,200 i gcás bagáiste phearsanta

Cruthúnais ar thionscnamh

Is féidir le honnmhaireoirí na dtíortha tairbhíocha féindearbhú gur táirge tionscnaimh a dtáirge trí ráiteas maidir le tionscnamh a sholáthar is féidir a dhéanamh trí

Is éard is ráiteas maidir le tionscnamh ann dearbhú tionscnaimh arna dhéanamh ag an onnmhaireoir cláraithe ar shonrasc, ar nóta seachadta, ar liosta pacála, nó ar aon doiciméad tráchtála eile lenar féidir na hearraí agus an t-onnmhaireoir a shainaithint. Leagtar síos téacs an ráitis maidir le tionscnamh in Iarscríbhinn 22-07 de Rialachán (AE) 2015/2447. I gcás na rialacha a bhaineann leis an ráiteas maidir le tionscnamh, féach go príomha Airteagal 92 agus Airteagal 93 den Rialachán sin.

Tar éis an 30 Meitheamh 2020, is ionann an cruthúnas ar thionscnamh chun éileamh a dhéanamh ar chóireáil fhabhrach taraife faoin GSP agus ráiteas tionscnaimh arna eisiúint ag onnmhaireoirí atá cláraithe sa tír thairbhíoch sa Chóras Onnmhaireoirí Cláraithe (REX). Ní ghlactar le deimhnithe Foirm A a thuilleadh tar éis an dáta sin.

Mar sin féin, i bhfianaise an chur isteach arb í paindéim COVID-19 ba chúis leis, is féidir idirthréimhse fhada a iarraidh. Na tíortha sin nach bhféadfaí córas REX a imscaradh ná a úsáid iontu de dheasca na paindéime, féadfaidh siad tairbhe a bhaint as síneadh eile ar an idirthréimhse go dtí an 31 Nollaig 2020, mar a bunaíodh le Rialachán (AE) 2020/750. Le haghaidh nuashonruithe rialta seiceáil le do thoil ar an suíomh gréasáin REX.

Beidh an ráiteas maidir le tionscnamh bailí go ceann 12 mhí ón dáta a rinneadh é.

Fíorú tionscnaimh

Féadfaidh na húdaráis chustaim a fhíorú an táirge tionscnaimh é táirge a allmhairítear nó an gcomhlíonann sé ceanglais tionscnaimh eile. Tá GSP bunaithe ar na prionsabail seo a leanas

  • tá an fíorú bunaithe ar chomhar riaracháin idir údaráis chustaim na tíre is tairbhí agus an AE
  • is iad údaráis chustaim na tíre is tairbhí a dhéanann seiceálacha ar thionscnamh na dtáirgí ach, más gá, féadfaidh an Coimisiún nó údaráis Bhallstáit an Aontais páirt a ghlacadh sna fiosrúcháin sin
  • a luaithe a chuirfear an fíorú i gcrích, cuirfidh údaráis na tíre is tairbhí na torthaí in iúl d’údaráis iarrthacha an Bhallstáit AE a dhéanann an cinneadh críochnaitheach maidir le tionscnamh

Ceanglais táirge

Rialacha agus ceanglais theicniúla

Ceanglais táirgí agus córais trádála nach mór d’earraí a chomhlíonadh lena n-allmhairiú isteach san Aontas Eorpach.

 

Cuardaigh na rialacha agus na rialacháin shonracha is infheidhme maidir le do tháirge agus maidir lena thír thionscnaimh trí úsáid a bhaint as mo Chúntóir Trádála.

Chun féachaint ar riachtanais do do tháirge beidh ort ar dtús a chód custaim a aithint. Mura bhfuil an cód custam ar eolas agat, is féidir leat é a chuardach le hainm do tháirge san inneall cuardaigh ionsuite.

Ceanglais sláinte agus sábháilteachta, Caighdeáin Sláintíochta agus Fíteashláintíochta

Foghlaim faoi na caighdeáin sláinte, sábháilteachta, sláintíochta agus fíteashláintíochta (SPS) nach mór d’earraí a chomhlíonadh chun iad a allmhairiú isteach san Aontas Eorpach.

 

Cuardaigh na rialacha sláinte, sábháilteachta agus SPS a bhaineann le do tháirge agus le tír thionscnaimh mo Chúntóra Trádála.

Doiciméid agus nósanna imeachta imréitigh custaim

Cruthúnas ar thionscnamh

Is féidir le honnmhaireoirí na dtíortha tairbhíocha féindearbhú gur táirge tionscnaimh a dtáirge trí ráiteas maidir le tionscnamh a sholáthar is féidir a dhéanamh trí

Is éard is ráiteas maidir le tionscnamh ann dearbhú tionscnaimh arna dhéanamh ag an onnmhaireoir cláraithe ar shonrasc, ar nóta seachadta, ar liosta pacála, nó ar aon doiciméad tráchtála eile lenar féidir na hearraí agus an t-onnmhaireoir a shainaithint. Leagtar síos téacs an ráitis maidir le tionscnamh in Iarscríbhinn 22-07 de Rialachán (AE) 2015/2447. I gcás na rialacha a bhaineann leis an ráiteas maidir le tionscnamh, féach go príomha Airteagal 92 agus Airteagal 93 den Rialachán sin.

Tar éis an 30 Meitheamh 2020, is ionann an cruthúnas ar thionscnamh chun éileamh a dhéanamh ar chóireáil fhabhrach taraife faoin GSP agus ráiteas tionscnaimh arna eisiúint ag onnmhaireoirí atá cláraithe sa tír thairbhíoch sa Chóras Onnmhaireoirí Cláraithe (REX). Ní ghlactar le deimhnithe Foirm A a thuilleadh tar éis an dáta sin.

Mar sin féin, i bhfianaise an chur isteach arb í paindéim COVID-19 ba chúis leis, is féidir idirthréimhse fhada a iarraidh. Na tíortha sin nach bhféadfaí córas REX a imscaradh ná a úsáid iontu de dheasca na paindéime, féadfaidh siad tairbhe a bhaint as síneadh eile ar an idirthréimhse go dtí an 31 Nollaig 2020, mar a bunaíodh le Rialachán (AE) 2020/750. Le haghaidh nuashonruithe rialta seiceáil le do thoil ar an suíomh gréasáin REX.

Beidh an ráiteas maidir le tionscnamh bailí go ceann 12 mhí ón dáta a rinneadh é.

Doiciméid eile

Nósanna imeachta custaim maidir le hallmhairiú agus onnmhairiú.

Maoin Intleachtúil agus Tásca Geografacha

  • Rialacha anAontais maidir le
    • Maoin Intleachtúil agus Tásca Geografacha
    • Beartas Maoine Intleachtúla an Aontais Eorpaigh agus tíortha atá i mbéal forbartha

Trádáil i Seirbhísí

Soláthar Poiblí

Infheistíocht

Naisc agus doiciméid úsáideacha

Seiceáil na rialacha agus taraifí sonracha a bhaineann leis an earra is mian leat a iompórtáil/a easpórtáil sa Mo Chúntóir Trádála.

Rialachán (AE) Uimh. 978/2012 maidir le fabhair tharaife ghinearálaithe.

Roinn an leathanach seo:

Naisc thapa

  1. News
  2. Useful links

Ceisteanna Coitianta

  1. Nuair a thagraíonn an taraif do mheáchan, an bhfuil ollmheáchan nó glanmheáchan aici?
  2. Conas is féidir liom teacht ar an dleacht iompórtála a bhaineann le mo tháirge?
  3. Más mian liom mo tháirge a dhíol i roinnt Ballstát, an bhfuil dleachtanna iompórtála le híoc gach uair a théann mo tháirge isteach i dtír eile?
  4. An féidir liom liosta táirgí a ngearrtar dleacht iompórtála 0 % orthu a fháil?
  5. An gcuirtear dleachtanna máil i bhfeidhm ar leibhéal an Aontais nó ar an leibhéal náisiúnta?
  6. Cén chaoi a ngearrtar CBL san Aontas Eorpach?
  7. Conas is féidir liom cead a fháil chun iasc a onnmhairiú chuig an Aontas Eorpach?
  8. An gá do bhia a onnmhairítear chuig AE teacht ó bhunaíocht atá údaraithe ag an Aontas Eorpach?
  9. An gcaithfidh mé íoc as mo Chúntóir Trádála le haghaidh Seirbhísí agus Infheistíochta?
  10. Cé na teangacha i mo Chúntóir Trádála do Sheirbhísí agus Infheistíocht?