Comhaontú Comhpháirtíochta AE-Meicsiceo

Tá an caidreamh trádála déthaobhach idir an tAontas agus Meicsiceo á rialú ag an gComhaontú Comhpháirtíochta, atá i bhfeidhm go sealadach ó 2000 i leith.

Tá an tAontas Eorpach agus Meicsiceo i mbun caibidlíochta faoi láthair maidir le comhaontú comhlachais nua idir an tAontas Eorpach agus Meicsiceo a bhfuil sé mar aidhm leis teacht in ionad an Chomhaontaithe Comhpháirtíochta reatha.

Tuilleadh eolais

Rialacha Tionscnaimh

Chun cáiliú do chóir fhabhrach, beidh ar do tháirge na rialacha tionscnaimh faoin gcomhaontú a chomhlíonadh. Féach ar anuirlis idirghníomhach "Rialacha Féinmheasúnaithe maidir le Rialacha Tionscnaimh (ROSA)” atá in Mo Chúntóir Trádála chun a mheas an gcomhlíonann do tháirge na rialacha tionscnaimh agus chun a fháil amach conas na doiciméid chearta a ullmhú.

Is féidir teachtar fhaisnéis ghinearálta faoina rialacha tionscnaimh agus faoi na nósanna imeachta tionscnaimh sa roinn seo.

Is é is bunús le ‘náisiúntacht eacnamaíoch’ na n-earraí a thrádáiltear. Má tá tú nua ar an ábhar, is féidir leat teacht ar réamhrá ar na príomhchoincheapa sa rannóg earraí.

Rialacha maidir le tionscnamh

Cá bhfaighidh mé na rialacha tionscnaimh?

Tá na rialacha tionscnaimh leagtha amach in Iarscríbhinn III a ghabhann le Cinneadh Uimh. 2/2000 ó Chomhchomhairle CE-Meicsiceo an 23 Márta 2000, maidir leis an Sainmhíniú ar Choincheap na dTáirgí Tionscnaimh agus Modhanna Comhair Riaracháin (IO L 245 an 29.09.2000, lch. 953).

Cuireadh rialacha a bhaineann go sonrach le táirge in oiriúint do na modhnuithe ar aicmiú earraí a thug Córas Comhchuibhithe 2002 isteach. IgCinneadh Comhpháirteach Uimh. 5/2002 ón gComhairle (IO L 44 an 18.2.2003, lch. 1) tá an Foscríbhinn “nua” II (mar aon le roinnt forálacha eile) atá athfhoilsithe ina hiomláine.

Leasaíodh Iarscríbhinn III chun méadú an AE in 2004 a chur san áireamh le Cinneadh Uimh. 3/2004 ón gComhairle ( IO L 293 an 16.9.2004, lch. 15). Tugadh isteach leasuithe a bhaineann le méadú an AE in 2007 le Cinneadh Comhpháirteach Uimh. 2/2008 ón gComhairle (IO L 198, 26.7.2008 lch. 55).

Le Cinneadh Uimh. 1/2007 ó Chomhchoiste AE-Meicsiceo (IO L 279, 23.10.2007, lch. 15), tugadh isteach leasuithe áirithe ar na rialacha tionscnaimh atá in Iarscríbhinn III, leasuithe a bhaineann leis an méid seo a leanas:

• síneadh a chur le cur i bhfeidhm sealadach dhá riail a bhaineann go sonrach le táirgí sonracha atá leagtha amach in Iarscríbhinn II(a) agus a bhaineann le táirgí ceimiceacha áirithe, go dtí an 30 Meitheamh 2009
• síneadh a chur le cur i bhfeidhm sealadach na rialacha a bhaineann go sonrach le táirgí a leagtar amach in Iarscríbhinn II(a) agus a bhaineann le táirgí leathair, go dtí go dtabharfar an chaibidlíocht atá ar bun faoi láthair leis an EDT chun críche
• athrú ar an modh bainistíochta a úsáidtear chun cuótaí bliantúla atá leagtha amach i bhFoscríbhinn II a leithdháileadh do theicstílí a onnmhairítear ón Aontas go Meicsiceo, ó chóras ceantála go bonn ‘tús freastail ar an gceann is túisce’
• athrú ar an modh bainistíochta a úsáidtear chun cuótaí bliantúla atá leagtha amach i bhFoscríbhinn II(a) a leithdháileadh le haghaidh coisbhirt a onnmhairítear ón AE go Meicsiceo, ó chóras ceantála go bonn ‘tús freastail ar an gceann is túisce’
• athrú ar an riail tionscnaimh atá leagtha amach i bhFoscríbhinn II i gcás táirgí atá aicmithe faoi cheannteideal 1904 den Chóras Comhchuibhithe
• athrú ar an riail tionscnaimh atá leagtha amach i bhFoscríbhinn II i gcás táirgí atá aicmithe faoi cheannteideal 7601 den Chóras Comhchuibhithe

An de thionscnamh an Aontais Eorpaigh nó Mheicsiceo, de réir Chomhaontú Domhanda AE-Meicsiceo, an de thionscnamh mo tháirge?

Chun go gcáileoidh do tháirge don taraif fhabhrach is ísle nó is nialasach faoin gComhaontú Domhanda AE-Meicsiceo, ní mór gur de thionscnamh an Aontais Eorpaigh nó Mheicsiceo é.

Is de thionscnamh an Aontais Eorpaigh nó de thionscnamh Mheicsiceo é an táirge.

• a fhaightear go hiomlán san AE nó i Meicsiceo, nó
• Earraí arna monarú san AE nó i Meicsiceo ina n-úsáidtear ábhair neamhthionscnaimh ar choinníoll go ndearnadh oibriú nó próiseáil leordhóthanach ar na hábhair sin trí na rialacha maidir le táirgí sonracha atá leagtha amach in Iarscríbhinn IIa chomhlíonadh.
  Féach freisin Foscríbhinn I “Nótaí tosaigh” a ghabhann le rialacha tionscnaimh a bhaineann go sonrach le táirgí.    
  I gcás táirgí áirithe, tá roinnt rialacha malartacha atá sonrach ó thaobh an táirge de ann – féach Aguisín IIa

Samplaí de rialacha a bhaineann go sonrach le táirge faoi leith i gcomhaontuithe trádála an Aontais

• an riail bhreisluacha – ní fhéadfaidh luach na n-ábhar neamhthionscnaimh go léir i dtáirge a bheith níos mó ná céatadán áirithe dá phraghas díreach ón monarcha
• athrú ar rangú taraife – is é an toradh atá ar an bpróiseas táirgthe ná athrú ar rangú taraife idir na hábhair neamhthionscnaimh agus an táirge deiridh – mar shampla táirgeadh páipéir (Córas Comhchuibhithe Caibidil 48) ó laíon neamhthionscnaimh (Córas Comhchuibhithe Caibidil 47)
• oibríochtaí sonracha – tá gá le próiseas táirgthe ar leith, mar shampla snáithíní a shníomh ina snáth – úsáidtear rialacha den sórt sin go príomha in earnálacha na dteicstílí agus éadaí, agus na gceimiceán

Leideanna chun cabhrú leat cloí leis na rialacha a bhaineann go sonrach le táirge

Tugann an comhaontú breis solúbthachta duit chun cabhrú leat cloí le rialacha a bhaineann go sonrach leis an táirge, amhail lamháltas nó carnadh.

Caoinfhulaingt

• leis an riail lamháltais is féidir leis an táirgeoir ábhair neamhthionscnaimh a bhfuil cosc orthu de ghnáth de réir riail an táirge shonraigh a úsáid suas le 10 % de phraghas an táirge díreach ón monarcha
• ní féidir lamháltas a úsáid chun tairseach uasluacha d’ábhair neamhthionscnaimh atá liostaithe sna rialacha maidir le táirgí sonracha a shárú
• Baineann lamháltais shonracha le teicstílí agus le héadaí a aicmítear i gCaibidlí HS 50 go Caibidil 63, a áirítear i Nótaí 5 go 7 d’Fhoscríbhinn I “Nótaí tosaigh” de rialacha tionscnaimh a bhaineann go sonrach le táirgí

Carnadh

• Carnadh déthaobhach – ábhair de thionscnamh Mheicsiceo, is féidir a mheas gur de thionscnamh an AE iad (agus a mhalairt) nuair a úsáidtear iad chun táirge a mhonarú

Ceanglais eile

Ní mór don táirge freisin na ceanglais eile go léir is infheidhme a shonraítear sa Phrótacal a chomhlíonadh, amhail oibriú nó próiseáil neamhleor, nó riail an iompair dhírigh.

Iompar trí thríú tír: Riail an iompair dhírigh

Ní mór táirgí tionscnaimh a iompar ón Aontas go Meicsiceo (agus a mhalairt) gan tuilleadh próiseála a dhéanamh orthu i dtríú tír.

Ceadaítear trasloingsiú nó stórasú sealadach i dtríú tír má fhanann táirgí faoi fhaireachas na n-údarás custaim agus mura dtéann siad faoi oibríochtaí seachas

• díluchtú
• athlódáil
• aon oibríocht a ceapadh chun bail mhaith a choimeád orthu

Beidh ort fianaise a sholáthar maidir leis an iompar díreach chuig údaráis chustaim na tíre allmhairithe.

Aistarraingt dleachta

Faoin gComhaontú Domhanda idir an tAontas agus Meicsiceo, ní féidir aisíocaíocht a fháil ar na dleachtanna a íocadh roimhe sin ar ábhair neamhthionscnaimh a úsáideadh chun táirge a tháirgeadh a onnmhairítear faoi tharaif fhabhrach.

Nósanna imeachta maidir le tionscnamh

Más mian leat taraif fhabhrach a éileamh beidh ort cloí leis na nósanna imeachta maidir le tionscnamh agus d’éileamh a fháil fíoraithe ag údaráis chustaim na tíre ina bhfuil tú ag allmhairiú d’earraí. Tá na nósanna imeachta leagtha amach i dTeideal V maidir le Cruthúnas Tionscnaimh agus i dTeideal IV maidir le Socruithe le haghaidh Comhair Riaracháin.

Conas taraif fhabhrach a éileamh

Chun leas a bhaint as taraif fhabhrach, ní mór d’allmhaireoirí cruthúnas tionscnaimh a sholáthar.

Is féidir an cruthúnas ar thionscnamh a bheith ag ceann amháin de na nithe seo a leanas:

• deimhniú gluaiseachta EUR.1, nó
• dearbhú tionscnaimh

Leanfaidh cruthúnas ar thionscnamh de bheith bailí go ceann 10 mhí ón dáta a n-eiseofar é.

Níl gá le cruthúnas ar thionscnamh i gcás nach sáraíonn luach iomlán na coinsíneachta

• EUR500 do phacáistí beaga nó
• EUR1,200 do bhagáiste pearsanta

Féach na Nótaí Míniúcháin a ghabhann le hIarscríbhinn III (lena n-áirítear an Nóta Míniúcháin athbhreithnithe a ghabhann le hAirteagal 17) chun sonraí a fháil faoi chríochnú nó faoi chruthúnais tionscnaimh.

Deimhniú gluaiseachta EUR.1

Eisíonn an ‘Secretaría de Economía’ (Ministry of Economy) deimhnithe gluaiseachta EUR.1 i Meicsiceo. Tá an Aireacht Geilleagair freagrach freisin as

• údaruithe d’onnmhaireoirí formheasta a dheonú, faireachán a dhéanamh orthu agus iad a tharraingt siar
• seiceálacha iarfhíoraithe tar éis iarratas a fháil ó údarás custaim i mBallstát den Aontas Eorpach

Is féidir leis an údarás custaim i Meicsiceo iarraidh ar údaráis chustaim i mBallstáit an AE stádas tionscnaimh na n-earraí nó barántúlacht an chruthúnais tionscnaimh a fhíorú. Ba cheart don onnmhaireoir a bhfuil iarratas á dhéanamh aige ar an deimhniú a bheith ullamh doiciméid a thíolacadh lena gcruthaítear stádas tionscnaimh na dtáirgí lena mbaineann. Go sonrach, i gcás Mheicsiceo, ní mór aicmiú taraife 4-dhigit na n-earraí onnmhairithe a shonrú i mbosca 8 den deimhniú gluaiseachta EUR 1.

Tá sampla de dheimhniú EUR.1 in Aguisín III agus tugann sé le fios go bhfuil sé curtha i gcrích.

Dearbhú maidir le tionscnamh

Is féidir le honnmhaireoirí féindearbhú a dhéanamh go bhfuil a dtáirge de thionscnamh an Aontais Eorpaigh nó Mheicsiceo trí dhearbhú tionscnaimh a sholáthar. Is féidir é a dhéanamh trí

• onnmhaireoir formheasta, nó
• aon onnmhaireoir ar choinníoll nach mó ná EUR6,000 luach iomlán na dtáirgí

Chun a bheith i d’onnmhaireoir formheasta, ní mór duit a bheith in ann na húdaráis chustaim inniúla ('Rúnaí Economia' na hAireachta Geilleagair ar thaobh Mheicsiceo) de stádas tionscnaimh do tháirgí a shásamh, chomh maith le haon cheanglais eile a d’fhéadfadh siad a fhorchur. Féadfaidh na húdaráis inniúla do stádas ceadaithe a tharraingt siar má bhaineann tú mí-úsáid as ar bhealach ar bith. Chun tuilleadh eolais a fháil faoi na nósanna imeachta, téigh i dteagmháil leis na húdaráis chustaim inniúla (‘Rúnaí Economia’ de chuid na hAireachta Geilleagair ar thaobh Mheicsiceo).

Conas dearbhú tionscnaimh a dhéanamh

• ba cheart don onnmhaireoir an dearbhú seo a leanas a chló, a stampáil nó a phriontáil (sa teanga iomchuí) ar an sonrasc, ar an nóta seachadta nó ar dhoiciméad tráchtála eile ina bhfuil tuairisc leordhóthanach ar na táirgí lena mbaineann chun go mbeifear in ann iad a shainaithint.

Dearbhaíonn onnmhaireoir na dtáirgí atá cumhdaithe ag an doiciméad seo (údarú Uimh.... custaim) gur de thionscnamh fabhrach... na táirgí sin, ach amháin nuair a léirítear a mhalairt go soiléir.

Is féidir téacs an dearbhaithe sonraisc a dhéanamh in aon cheann de theangacha oifigiúla an Aontais Eorpaigh agus is féidir teacht air in Aguisín IV. Seiceáil le húdaráis custaim do chuid riachtanas breise a d’fhéadfadh a bheith acu.

Ní mór duit do dhearbhú sonraisc a shíniú de láimh. Más onnmhaireoir formheasta thú, tá tú díolmhaithe ón gceanglas sin ar choinníoll go dtugann tú gealltanas i scríbhinn d’údaráis chustaim go nglacfaidh tú freagracht iomlán as aon dearbhú a shainaithníonn tú. Agus dearbhú sonraisc á líonadh isteach agat, ba cheart duit a bheith réidh chun doiciméid a chur isteach lena gcruthaítear stádas tionscnaimh do tháirgí

Féadfaidh an t-onnmhaireoir dearbhú sonraisc a dhéanamh i gcás ina n-onnmhaireofar na táirgí lena mbaineann sé, nó tar éis an onnmhairithe ar choinníoll nach dtíolacfar d’údarás custaim na tíre allmhairíochta é níos faide ná an tréimhse atá leagtha síos i ndlí intíre gach Páirtí: Dhá bhliain san Aontas Eorpach agus bliain amháin i Meicsiceo

Fíorú tionscnaimh

Féadfaidh na húdaráis chustaim a fhíorú an bhfuil táirge a allmhairíodh de thionscnamh táirge eile nó an gcomhlíonann sé ceanglais eile maidir le tionscnamh. Tá an fíorú bunaithe ar

• comhar riaracháin idir údaráis chustaim na bpáirtithe allmhairíochta agus onnmhairiúcháin
• seiceáil a dhéanamh ag custaim áitiúla. Nach gceadófar cuairteanna an Pháirtí allmhairíochta ar an onnmhaireoir

Déanfaidh údaráis an Pháirtí onnmhairíochta an cinneadh deiridh maidir le tionscnamh agus cuirfidh siad údaráis an Pháirtí allmhairíochta ar an eolas faoi na torthaí.