Doiciméid agus nósanna imeachta imréitigh custaim

Sa chaibidil seo gheobhaidh tú

• na doiciméid is gá le haghaidh imréiteach custaim san AE
• faisnéis maidir le conas uimhir EORI a fháil
• na nósanna imeachta custaim éagsúla
• faisnéis faoi chruthúnais ar thionscnamh mar chuid d’imréiteach custaim
• faisnéis shonrach do gach Ballstát san AE a bhaineann le hallmhairí

Doiciméid a bhfuil gá leo le haghaidh imréiteach custaim san Aontas Eorpach

Cruthúnas ar thionscnamh

Is éard atá i gcruthúnas ar thionscnamh doiciméad trádála idirnáisiúnta lena ndeimhnítear gur de thionscnamh tíre nó críche ar leith na hearraí atá ar áireamh i gcoinsíneacht. Déanfar é a dhearbhú le DEM agus déanfar é a thíolacadh d’imréiteach custaim.

I dtéarmaí ginearálta, féadfar stádas tionscnaimh na n-earraí a chruthú trí

• Deimhnithe tionscnaimh neamhfhabhair, lena ndeimhnítear nach gcáilíonn tír thionscnaimh na n-earraí do chóir fhabhrach ar bith. Is gnách gurb iad na cumainn tráchtála a eisíonn na deimhnithe sin.
• Deimhnithe tionscnaimh fhabhraigh, lena gceadaítear d’earraí leas a bhaint as dleachtanna laghdaithe nó dleachtanna nialais nuair a allmhairítear iad ó na tríú tíortha sin lenar síníodh comhaontú fabhrach.

Ní mór d’údaráis chustaim na tíre onnmhairithe deimhnithe den sórt sin a eisiúint agus tabharfar ar aird iad tráth an imréitigh chustaim.

• cinntear an cineál teastais a bhfuil iarratas a dhéanamh air le gach comhaontú fabhrach: Foirm A (do chóras GSP), EUR MED (i gcás roinnt cásanna nithiúla sa chóras PEM) nó EUR 1 (gach cás eile)

• Dearbhuithe sonraisc arna n-eisiúint ag an onnmhaireoir sa tír thairbhíoch nó chomhpháirtíochta. Ba cheart idirdhealú a dhéanamh idir dhá chás
  • i gcás coinsíneachtaí suas le EUR6,000, féadfaidh aon onnmhaireoir sa tír thairbhíoch/chomhpháirtíochta dearbhuithe sonraisc a eisiúint
  • i gcás coinsíneachtaí os cionn EUR6,000, is onnmhaireoir formheasta amháin a eiseoidh dearbhuithe sonraisc

Cás ar leith de dhearbhuithe sonraisc is ea córas REX.

Féadfar deimhnithe ar Fhaisnéis faoin Taraif Cheangailteach agus/nó ar Fhaisnéis faoi Thionscnaimh Cheangailtigh a thíolacadh freisin.

Féach freisin:

• Íoslódáil Doiciméad Riaracháin Aonair (DEM) (Excel document)
• Breis eolais faoi dhearbhú custaim

Dearbhú Achoimre ar Iontráil (ENS)

Tá réamhfhaisnéis lasta maidir le coinsíneachtaí a thagann isteach san Aontas sa dearbhú iontrála achomair. Cuireann sé ar chumas na gcustam anailís riosca a dhéanamh chun críocha slándála agus sábháilteachta. Ní mór d’iompróir na n-earraí (iompróir na n-earraí, cé go bhféadfaidh an t-allmhaireoir-choinsíní, nó ionadaí ón iompróir nó ón allmhaireoir) na hearraí a thaisceadh ag an gcéad oifig chustaim iontrála san AE – fiú mura bhfuil na hearraí le hallmhairiú san AE. Beidh feidhm ag na spriocdhátaí seo a leanas chun an ENS a thaisceadh bunaithe ar an modh iompair a iompraíonn na hearraí

• coimeádán lasta muirí: ar a laghad 24 uair an chloig sula dtosóidh an lódáil sa chalafort eachtrach
• bulclasta muirí: ar a laghad 4 uair an chloig roimh theacht
• loingseoireacht ghearrthurais: ar a laghad 2 uair an chloig roimh theacht
• eitiltí dola gearra (níos lú ná 4 uair an chloig): ar a laghad faoin am iarbhír éirí de thalamh an aerárthaigh
• eitiltí cianaistir (4 uair an chloig nó níos faide): ar a laghad 4 uair an chloig sula sroichfear an chéad aerfort i gcríoch chustaim an Aontais
• trácht ar bhóithre: ar a laghad 1 uair an chloig roimh theacht

Tabhair do d'aire: Leis an Dearbhú Achoimre Iontrála, éilítear faisnéis sna doiciméid a thionscnaíonn an t-onnmhaireoir (bille luchta, sonraisc tráchtála, etc.). Déan deimhin de go sroichfidh na doiciméid sin an páirtí atá freagrach as an dearbhú a thaisceadh in am.Tuilleadh eolais faoin dearbhú iontrála achomair. Tá tuilleadh sonraí maidir le hanailís riosca tugtha isteach ag Cód Custaim an Aontais don dearbhú seo. Féach na ceisteanna coitianta faoi ENS.

Clárú mar oibreoir eacnamaíoch (uimhir EORI)

Aitheantóir uathúil is ea an uimhir Chláraithe agus Aitheantais Oibreoirí Eacnamaíocha (EORI), a shannann údarás custaim i dtír de chuid an Aontais do na hoibreoirí eacnamaíocha ar fad (cuideachtaí agus daoine aonair araon) i mbun gníomhaíochtaí a chumhdaítear le reachtaíocht chustaim an Aontais. Sannfar EORI d’allmhaireoirí atá bunaithe lasmuigh den AE den chéad uair:

• dearbhú custaim
• dearbhú iontrála achomair (ENS)
• dearbhú imeachta achomair (EXS)

Baineann oibreoirí úsáid as an uimhir sin i ngach cumarsáid a dhéantar le haon údarás custaim de chuid an Aontais i gcás ina bhfuil gá le haitheantóir atá bunaithe ar an Aontas Eorpach, mar shampla i ndearbhuithe custaim. Is féidir uimhreacha EORI atá sannta cheana féin a sheiceáil i gCoimisiún Eorpach. Is féidir na húdaráis atá ag clárú uimhreacha EORI i ngach Ballstát a fháil ar ais.

Féach freisin Treoirlínte EORI

Nósanna imeachta custaim san AE

Nuair a thagann earraí chuig oifig chustaim iontrála isteach san AE, cuirtear i stóráil shealadach iad faoi mhaoirseacht chustaim (tráth nach faide ná 90 lá) go dtí go sannfar ceann de na nósanna imeachta custaim seo a leanas dóibh (nó go n-athonnmhairítear iad):

Scaoileadh i saorchúrsaíocht

Is é is cuspóir don nós imeachta um scaoileadh i saorchúrsaíocht na foirmiúlachtaí allmhairiúcháin uile a chomhlíonadh chun na hearraí a dhíol ar mhargadh an Aontais.

Scaoiltear earraí lena dtomhailt a luaithe a chomhlíonfar na ceanglais allmhairiúcháin uile:

• Gur íocadh gach dleacht taraife agus gach muirear eile is infheidhme.
• Gur tíolacadh ceadúnais allmhairiúcháin le haghaidh earraí atá faoi réir cuótaí.
• Tíolacadh gach údarú agus deimhniú is infheidhme (e.g. deimhniú tréidliachta le haghaidh ainmhithe nó táirgí ainmhithe áirithe).

Iontráiltear earraí allmhairithe le haghaidh an nós imeachta trí bhíthin dearbhaithe custaim. Is é an dáta a nglacann an oifig chustaim i mBallstát leis an dearbhú seo an dáta a chuirtear san áireamh freisin méid na dleachta ar allmhairí, méid na cánach breisluacha agus na dleachta máil, más infheidhme.

Nósanna imeachta speisialta

Féadfar earraí a chur faoi aon cheann de na cóireálacha seo a leanas:

• Idirthuras Aontais, ina bhfuil:
  • Idirthuras seachtrach — féadfar earraí nach earraí de chuid an Aontais iad a aistriú ó phointe amháin go pointe eile laistigh de chríoch chustaim an AE gan a bheith faoi réir dleachtanna ar allmhairí, muirear eile a bhaineann le hallmhairiú na n-earraí (i.e. cánacha inmheánacha) agus bearta beartais tráchtála. Má aistrítear earraí go Ballstát eile de chuid an Aontais, aistrítear na nósanna imeachta imréitigh custaim chuig an oifig custaim chinn scríbe.
  • Idirthuras inmheánach — féadfar earraí Aontais a aistriú ó phointe amháin go pointe eile laistigh de chríoch chustaim an AE gan aon athrú a dhéanamh ar a stádas custaim. Áirítear leis sin earraí a iompar trí chríoch eile atá lasmuigh de chríoch chustaim an Aontais.

• Stóráil, lena gcuimsítear stórasú custaim agus saorchriosanna:
  • Féadfar stórasú custaim — earraí nach earraí de chuid an Aontais iad, a stóráil in áitreabh nó in aon láthair eile atá údaraithe ag na húdaráis chustaim agus faoi mhaoirseacht chustaim (“stórais chustaim”) gan a bheith faoi réir dleachtanna ar allmhairí, muirir eile a bhaineann le hallmhairiú na n-earraí agus bearta beartais tráchtála.
  • Saorchriosanna — féadfaidh na Ballstáit codanna de chríoch chustaim an Aontais a ainmniú mar shaorchriosanna. Is i gcás inar féidir earraí a thabhairt isteach saor ó dhleachtanna ar allmhairí, muirir eile (i.e. cánacha inmheánacha) agus bearta beartais tráchtála, go dtí go sannfar nós imeachta custaim formheasta eile dóibh nó go dtí go ndéanfar iad a ath-onnmhairiú. D’fhéadfadh oibríochtaí simplí amhail próiseáil agus athphacáistiú a dhéanamh ar earraí freisin.

• Úsáid shonrach a chuimsíonn cead isteach sealadach agus úsáid deiridh:
  • Cead isteach sealadach — Is féidir le hearraí nach earraí de chuid an Aontais iad teacht isteach san Aontas gan dleachtanna ar allmhairí a íoc, ar choinníoll go mbeartaítear iad a ath-onnmhairiú gan iad a athrú. Dhá bhliain an uastréimhse d’allmhairiú sealadach.
  • Úsáid deiridh — féadfar earraí a scaoileadh i saorchúrsaíocht faoi dhíolúine ó dhleacht nó faoi ráta laghdaithe dleachta mar gheall ar a n-úsáid shonrach.
• Próiseáil, lena gcuimsítear próiseáil isteach agus próiseáil amach:
  • Próiseáil isteach — Is féidir earraí a allmhairiú isteach san AE, gan iad a bheith faoi réir dleachtanna, cánacha ná foirmiúlachtaí, lena bpróiseáil faoi rialú custaim agus le hath-onnmhairiú ansin.Mura n-onnmhairítear na táirgí críochnaithe sa deireadh, bíonn siad faoi réir na ndualgas agus na bhfoirmiúlachtaí is infheidhme.
  • Próiseáil amach — féadfar earraí Aontais a onnmhairiú go sealadach ó chríoch chustaim an Aontais chun críocha próiseála.Féadfar na hearraí próiseáilte a scaoileadh i saorchúrsaíocht faoi fhaoiseamh iomlán nó faoi fhaoiseamh páirteach ó dhleachtanna ar allmhairí.

Féach freisin:

• Breis eolais faoi nósanna imeachta custaim
• Cás iompórtála cineálach (Tairseach Faisnéise Custaim na hEorpa)
• Doiciméid treorach UCC (AS TAXUD)

Ceanglais agus Údaráis Iompórtála na mBallstát

Mar aontas custaim, tairbhíonn an tAontas Eorpach de nósanna imeachta iompórtála atá comhchuibhithe go mór.Mar sin féin, tá roinnt difríochtaí fós ann idir na 27 mBallstát.

Féach an liosta de Bhallstáit an AE agus dá bpríomhúdaráis inniúla ar féidir leo faisnéis a chur ar fáil maidir le nósanna imeachta iompórtála, córais trádála, ceadúnais allmhairiúcháin, agus údaráis inniúla maidir le ceanglais shonracha a iniúchadh. Ba cheart dóibh a bheith in ann cabhrú leat le riachtanais ar leith dá dtír. D’fhéadfadh na húdaráis sin cabhrú leat le ceisteanna, mar shampla:

• Cén áit ar cheart an doiciméad riaracháin aonair a thaisceadh
• Cé na saorchriosanna atá ar fáil lena n-úsáid
• Conas ceadúnais allmhairiúcháin a fháil
• Cigireachtaí ar ainmhithe beo agus ar tháirgí de bhunadh ainmhíoch
• Cigireachtaí fíteashláintíochta
• Rialú sláinte ar earraí bia agus ábhair bheatha
• Caighdeáin mhargaíochta do tháirgí talmhaíochta agus iascaigh
• Trádáil ceimiceán, leasachán, agus dramhaíola a rialú
• Caighdeánú teicniúil
• Ceanglais maidir le pacáistiú agus lipéadú

Reachtaíocht

• Rialachán (AE) Uimh. 952/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, lena leagtar síos an Cód Custaim (IO L-269 10/10/2013) (CELEX 32013R0952)
• Rialachán Tarmligthe (AE) 2016/341 ón gCoimisiún lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 952/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le rialacha idirthréimhseacha le haghaidh forálacha áirithe de Chód Custaim an Aontais i gcás nach bhfuil na córais leictreonacha ábhartha ag feidhmiú go fóill agus lena leasaítear Rialachán Tarmligthe (AE) 2015/2446 (IO L-69 15/03/2016) (CELEX 32016R0341).