Dleachtanna máil
An ndíolann do chuideachta earraí nó seirbhísí? Cabhraíonn an roinn seo leat cuid de na cánacha a d’fhéadfaí a chur i bhfeidhm san Aontas Eorpach a thuiscint.
Teagmhas incháinithe
Tá na táirgí incháinithe faoi réir dleacht mháil ar a dtáirgeadh (cibé áit san AE) nó ar iad a allmhairiú (ó thíortha neamh-AE).
Mar sin féin, níl an dleacht mháil iníoctha ach amháin nuair a scaoiltear lena dtomhailt í. Más rud é go n-iompraítear an táirge isteach i dtír de chuid an Aontais ach go n-iompraítear é chuig tír eile de chuid an Aontais agus go soláthraítear dó é, tá dleachtanna máil le híoc sa tír AE ina n-úsáidfear nó ina n-úsáidfear na táirgí sa deireadh.
Is féidir dleachtanna máil a íoctar ar dheochanna alcólacha a éileamh ar ais, faoi réir coinníollacha áirithe agus i gcásanna sonracha, amhail nuair a onnmhairítear earraí go tíortha neamh-AE ar deireadh.
Táirgí agus rátaí incháinithe
Alcól agus deochanna alcólacha
Beoir
Ráta caighdeánach |
Rátaí laghdaithe |
Féadfar an dleacht mháil a bhunú ar chainníocht agus ar neart alcóil na beorach, arna tomhas ar hL/céim Plato, nó ar hL/alcól de réir toirte:
|
Féadfaidh tíortha AE rátaí laghdaithe a chur i bhfeidhm ar bheoir a ghrúdaíonn grúdlanna beaga neamhspleácha nach dtéann a dtáirgeacht bhliantúil thar 200,000 hL. Ní shocrófar na rátaí laghdaithe níos mó ná 50 % faoi bhun ráta náisiúnta caighdeánach na dleachta máil. Féadfaidh tíortha AE rátaí laghdaithe a chur i bhfeidhm le haghaidh beorach nach mó ná 2.8 % de réir toirte a neart alcóil iarbhír de réir toirte. Tomhasann líon na gcéimeanna Plato céatadán meáchain an eastóscáin bhunaidh in aghaidh 100 gram beorach, déantar é a ríomh ón eastóscán iarbhír agus ón alcól atá sa táirge críochnaithe (chun críoch cánach tá aon chéim Plato coibhéiseach go dlíthiúil le 0.4 % alcóil) |
Fíon
Ráta caighdeánach | Rátaí laghdaithe |
EUR 0.00/hL an táirge, rud a chiallaíonn gur féidir le tíortha AE ráta nialasach, nó níos airde, a chur i bhfeidhm ar fhíon. |
I gcás nach bhfuil ráta caighdeánach nialasach socraithe ag tíortha AE, féadfaidh siad rátaí laghdaithe dleachta máil a chur i bhfeidhm ar aon chineál fíona neamhdhrithleach nó súilíneach de neart alcóil iarbhír de réir toirte nach mó ná 8.5 % de réir toirte. |
Deochanna coipthe seachas fíon agus beoir
Ráta caighdeánach | Rátaí laghdaithe |
EUR 0.00/hL an táirge, rud a chiallaíonn gur féidir le tíortha AE ráta nialasach a chur i bhfeidhm, nó níos airde. |
I gcás nach bhfuil ráta caighdeánach nialasach socraithe ag tíortha an Aontais, féadfaidh siad rátaí laghdaithe dleachta máil a chur i bhfeidhm ar aon chineál deochanna neamhdhrithleach nó deochanna súilíneacha coipthe eile nach mó ná 8.5 % de réir toirte a neart alcóil iarbhír de réir toirte |
Táirgí idirmheánacha
Ráta caighdeánach | Rátaí laghdaithe |
EUR 45/hL an táirge. |
Féadfaidh tíortha AE ráta dleachta laghdaithe aonair a chur i bhfeidhm ar tháirgí idirmheánacha nach mó a neart alcóil iarbhír de réir toirte ná 15 % de réir toirte Ní shocrófar an ráta laghdaithe níos mó ná 40 % faoi bhun an ráta chaighdeánaigh náisiúnta dleachta máil, agus ní fhéadfaidh sé a bheith níos lú ná an ráta caighdeánach náisiúnta a chuirtear i bhfeidhm ar fhíon agus ar dheochanna coipthe eile. |
Alcól eitile
Ráta caighdeánach | Rátaí laghdaithe |
EUR 550/hL d’alcól íon. |
Féadfaidh tíortha AE rátaí laghdaithe dleachta máil a chur i bhfeidhm ar alcól eitile arna tháirgeadh ag drioglanna beaga nach mó a dtáirgeadh bliantúil d’alcól íon ná 10 hL. Ní shocrófar na rátaí laghdaithe níos mó ná 50 % faoi bhun ráta náisiúnta caighdeánach na dleachta máil. |
Tobac monaraithe
Toitíní
Tá toitíní faoi réir dleacht mháil ad valorem (i gcomhréir lena luach) arna ríomh ar an bpraghas miondíola uasta miondíola (lena n-áirítear dleachtanna custaim). Tá siad faoi réir dleacht mháil shonrach freisin arna ríomh in aghaidh aonad an táirge.
Cuireann gach tír AE íosdleacht mháil fhoriomlán i bhfeidhm (dleacht shonrach móide dleacht ad valorem gan CBL a áireamh), a bhfuil a minicíocht socraithe ag 60 % de mheánphraghas miondíola ualaithe na dtoitíní a scaoiltear lena dtomhailt. Ní fhéadfaidh sé a bheith níos lú ná EUR 90 in aghaidh 1,000 toitín, beag beann ar an meánphraghas miondíola ualaithe.
Na tíortha AE a ghearrann dleacht mháil fhoriomlán íosta de EUR 115 ar a laghad in aghaidh 1,000 toitín (den mheánphraghas miondíola ualaithe) ní gá dóibh an ceanglas íosmhinicíochta 60 % a chomhlíonadh.
Todóga agus cigarillos
Tá todóga agus cigarillos faoi réir máil de 5 % den phraghas miondíola, lena n-áirítear gach cáin, nó EUR 12 in aghaidh 1,000 mír nó in aghaidh an chileagraim.
Tobac mínghearrtha (atá ceaptha chun toitíní a rolladh)
Beidh an dleacht mháil fhoriomlán cothrom le 48 % ar a laghad de mheánphraghas miondíola ualaithe an tobac mínghearrtha lena chaitheamh atá beartaithe chun toitíní a rolladh a scaoiltear lena thomhailt, nó EUR 60 in aghaidh an chileagraim.
Tobac eile chun a chaite
Beidh an dleacht mháil fhoriomlán cothrom ar a laghad le 20 % den phraghas miondíola, lena n-áirítear gach cáin, nó EUR 22 in aghaidh an chileagraim.
Olaí mianracha
Peitreal
Peitreal Luaidhe: EUR 421 an 1,000 lítear.
Peitreal gan luaidhe: EUR 359 an 1,000 lítear.
Ola gháis
A úsáidtear mar thiomántán: EUR 330 an 1,000 lítear.
Úsáidtear é chun críocha tionsclaíocha agus tráchtála áirithe: EUR 21 an 1,000 lítear.
A úsáidtear chun críocha téimh (úsáid ghnó agus úsáid neamhghnó araon): EUR 21 an 1,000 lítear.
Gás Peitriliam Leachtach (LPG) agus Meatán
A úsáidtear mar thiomántán: EUR 125 in aghaidh 1.000 kg.
Úsáidtear é chun críocha tionsclaíocha agus tráchtála áirithe: EUR 41 in aghaidh an 1.000 kg.
A úsáidtear chun críocha téimh (úsáid ghnó agus úsáid neamhghnó araon): EUR 0 in aghaidh an 1,000 L.
Ola bhreosla throm
A úsáidtear chun críocha téimh agus chun críocha gnó agus neamhghnó araon: EUR 15 in aghaidh an 1.000 kg.
Ceirisín
A úsáidtear mar thiomántán: EUR 330 an 1,000 lítear.
Úsáidtear é chun críocha tionsclaíocha agus tráchtála áirithe: EUR 21 an 1,000 lítear.
A úsáidtear chun críocha téimh (úsáid ghnó agus úsáid neamhghnó araon): EUR 0 in aghaidh an 1000 lítear.
Táirgí fuinnimh agus leictreachas
Gás nádúrtha
A úsáidtear mar thiomántán: EUR 2.60 in aghaidh an ollluach calrach GJ.
Úsáidtear é chun críocha tionsclaíocha agus tráchtála áirithe: EUR 0.30 in aghaidh an GJ
A úsáidtear chun críocha téimh
- Úsáid ghnó: EUR 0.15 an GJ
- Úsáid neamhghnó: EUR 0.30 in aghaidh an GJ
Gual agus cóc
Úsáid ghnó: EUR 0.15 in aghaidh an ollluach calrach GJ.
Úsáid neamhghnó: EUR 0.30 in aghaidh an GJ
Leictreachas
Úsáid ghnó: EUR 0.50 in aghaidh an MWh.
Úsáid neamhghnó: EUR 1 in aghaidh an MWh.
Ní féidir le tíortha AE ach rátaí cánach a shocrú nach bhfuil níos lú ná na híosleibhéil chánachais a fhorordaítear le Treoracha an AE.
I gcás táirgí fuinnimh agus leictreachais, bunaítear íosleibhéil chánachais le Treoir 2003/96/CE ón gComhairle. Mar sin féin, i gcás roinnt tíortha san Aontas, ceadaítear idirthréimhsí ina gceanglaítear orthu a mbearna a laghdú de réir a chéile. Déantar cur síos ar na híosleibhéil chánachais sa tábla thuas.
Socruithe fionraíochta
Mar thoradh ar shaorghluaiseacht earraí laistigh de mhargadh aonair na hEorpa, tá sásra rialaithe de dhíth ar thíortha AE lena chinntiú go ngearrtar muirir ar earraí sochorraithe ar chánacha agus ar dhleachtanna ag an gceann scríbe deiridh.
Cuirtear na hearraí sin faoi shocrú fionraíochta de ghnáth, rud a léiríonn gur féidir earraí a sheoladh ó thír AE amháin go tír eile, sula ngearrtar cánacha orthu, ar choinníoll go n-íoctar dleachtanna ag an gceann scríbe.
Ní mór do thrádálaithe a iompraíonn táirgí faoi shocruithe fionraíochta na húdaráis chánach i dtíortha AE a chur ar an eolas faoi cheann scríbe deiridh a soláthairtí, trí úsáid a bhaint as doiciméad riaracháin nó doiciméad a ghabhann leis an doiciméad:
- is féidir an fhaisnéis atá ar na cóipeanna den doiciméad tionlacain a tharchur freisin ar mhodh ríomhairithe.
- is féidir doiciméid idirthurais inmheánaigh agus doiciméid Choinbhinsiún TIR nó ATA a úsáid freisin mar an doiciméad a ghabhann leis chun críocha dleachta máil.
- ní mór ráthaíocht a thaisceadh chun na rioscaí is gné dhílis de ghluaiseacht earraí a chumhdach.
- i gcás gluaiseachtaí a dhéantar go minic agus go rialta ar tháirgí atá faoi réir dleacht mháil faoi shocruithe fionraíochta, féadfaidh tíortha AE laghdú ar nósanna imeachta urscaoilte a cheadú.
Dleachtanna máil i dtíortha an Aontais
Rinneadh dleachtanna máil a chomhchuibhiú ar leibhéal an Aontais le Treoir 2008/118/CE ón gComhairle (IO L-9 14/01/2009) agus le treoracha éagsúla lena gcumhdaítear máil ar tháirgí sonracha. Mar sin féin, d’fhéadfadh sé go mbeadh feidhm fós ag roinnt rialacha a bhaineann go sonrach le tír faoi leith.
Chun faisnéis thírshonrach a fháil, faigh rochtain ar bhunachar sonraí Ard-Stiúrthóireacht an Chánachais agus an Aontais Chustaim.
Ní chuirtear Treoracha an Aontais maidir le dleachtanna máil i bhfeidhm sna críocha seo a leanas
- An Ghearmáin: oileán Helgoland agus críoch Büsingen
- AnIodáil: Livigno, Campione d’Italia agus uiscí na hIodáile de Loch Lugano
- AnSpáinn: Ceuta agus Melilla
- AnGhréig: Sliabh Athos
- An Ostair: Jungholz agus Mittelberg
- AnDanmhairg: An Ghraonlainn agus Oileáin Fharó
- An Fhionlainn: Oileáin Åland
Tá córas speisialta le haghaidh dleachtanna máil infheidhme sna críocha seo a leanas
- AnSpáinn: Na hOileáin Chanáracha
- An Fhrainc: An Chorsaic agus na ranna thar lear
- An Phortaingéil: Na hAsóir agus Maidéara
An Ostair
An Bheilg
An Bhulgáir
An Chróit
An Chipir
Poblacht na Seice
An Danmhairg
An Eastóin
An Fhionlainn
An Fhrainc
An Ghearmáin
An Ghréig
An Ungáir
Éire
An Iodáil
An Laitvia
An Liotuáin
Lucsamburg
Málta
An Ísiltír
An Pholainn
An Phortaingéil
An Rómáin
Poblacht na Slóvaice
An tSlóivéin
An Spáinn
An tSualainn