Cáin bhreisluacha
An ndíolann do chuideachta earraí nó seirbhísí? Cuidíonn an roinn seo leat tuiscint a fháil ar roinnt de na cánacha a d’fhéadfaí a chur i bhfeidhm san Aontas Eorpach.
Leithdháiltear céatadán d’ioncam ó Cháin Bhreisluacha (CBL), arna ríomh ar bhonn aontaithe, chun buiséad an Aontais a mhaoiniú. Forchuirtear CBL ar an mbreisluach ag gach céim den slabhra táirgeachta a ghabhann le haon táirge nó seirbhís, a thoibhítear ar thomhaltas críochnaitheach agus a bhailítear ar bhonn codánach
- Maidir le gach gníomhaíocht tráchtála, eadhon: Soláthairtí earraí agus seirbhísí, allmhairí agus idirbhearta laistigh den Chomhphobal (earraí a thugtar isteach i dtír san AE ó thír eile san AE)
- Ag gach céim de tháirgeadh agus de dháileadh earra nó seirbhíse trí chéatadán a ghearradh ar phraghas gach idirbhirt. Mar sin féin, is é an tomhaltóir deiridh a sheasann CBL
- Trí scéim ina ngearrann daoine inchánach áirithe (na daoine sin atá cláraithe le CBL) CBL ar a ndíolacháin (cáin aschuir) agus ina n-aisíocann siad an CBL a ghearrtar ar cheannacháin earraí nó seirbhísí a úsáidtear ina ngníomhaíocht ghnó (cáin ionchuir). Is é an difríocht idir cáin aschuir agus cáin ionchuir an CBL a bailíodh ar deireadh
Reachtaíocht is infheidhme
Is íTreoir 2006/112/an 28 Samhain maidir leis an gcomhchóras cánach breisluacha an reachtaíocht bhunúsach Eorpach maidir leis an gcomhchóras cánach breisluacha (CBL). Tá sé de chúramar Ard-Stiúrthóireacht an Chánachais agus an Aontais Chustaim rialacha CBL a chur chun feidhme.
Idirbhearta inchánach
Is iad seo a leanas na príomhghníomhaíochtaí atá faoi réir CBL:
- Soláthar earraí chun críocha tráchtála, laistigh de chríoch tíre AE, arna ndéanamh ag duine incháinithe
- Soláthar seirbhísí: Tá CBL inmhuirir sa tír san AE ina bhfuil faighteoir na seirbhíse bunaithe
- Idirbhearta laistigh den Chomhphobal: Ní mheastar gur allmhairí ná onnmhairí iad ceannacháin i measc trádálaithe a bhfuil cónaí orthu i dtíortha éagsúla an AE, ach is idirbhearta laistigh den Chomhphobal iad. Gearrfar fáltais agus soláthairtí earraí laistigh den Chomhphobal idir trádálaithe atá cláraithe le CBL sa tír AE a seoltar na hearraí chuici.
- Allmhairí: Toibhítear CBL ar allmhairiú earraí agus gearrtar de ghnáth é nuair a tharlaíonn nósanna imeachta imréitigh custaim chun iad a scaoileadh le haghaidh cúrsaíochta. Mar sin féin, nuair a allmhairítear na hearraí isteach i dtír amháin san AE ach go bhfuil siad beartaithe lena n-úsáid nó lena dtomhailt i dtír eile, is féidir iad a chur faoi shocrú fionraíochta CBL. Faoin socrú sin, gearrfar CBL sa tír is ceann scríbe san AE agus ní sa tír AE ina bhfuil an AE ag dul isteach san AE.
CBL a íoc (Iompórtálacha)
Déileáiltear le híocaíochtaí CBL ar allmhairí ar an mbealach céanna is a dhéileáiltear le dleachtanna custaim.
Ní mór do dhaoine inchánach an Doiciméad Riaracháin Aonair a líonadh isteach agus a chur faoi bhráid na n-údarás custaim, lena n-áirítear luach na n-earraí, an áit tionscnaimh, an coinsíní, an ceann scríbe, an praghas, an meáchan, etc.
Ní mór eolas faoi CBL, máil agus dleachtanna custaim a líonadh isteach i mbosca uimh. 47 den fhoirm.
Méid inchánach
Is é atá sa mhéid inchánach ná an tsuim iomlán a d’íoc an ceannaitheoir, an custaiméir nó tríú páirtí nó a bhí iníoctha iarbhír ag an gceannaitheoir, ag an gcustaiméir nó ag tríú páirtí. Tríd is tríd, is é an méid incháinithe an praghas sonraiscthe, lena n-áirítear:
- cánacha, dleachtanna, tobhaigh agus muirir, gan an CBL féin a áireamh
- speansais theagmhasacha amhail costais choimisiúin, pacála, iompair agus árachais a ghearrann an soláthróir ar an gceannaitheoir nó ar an gcustaiméir.
Nuair a bheidh earraí á n-allmhairiú, áireofar leis an méid inchánach costais theagmhasacha arna dtabhú suas go dtí an ceann scríbe:
“Méid inchánach = Luach chun críocha custaim + dleachtanna custaim agus aon chánacha eile atá dlite de bharr allmhairithe + costais fhorlíontacha suas go dtí an ceann scríbe.”
Íosrátaí CBL
Tá idirbhearta incháinithe faoi réir na rátaí agus na rialachán atá faofa ag an mBallstát dá soláthraítear na hearraí nó na seirbhísí. Is féidir le gach Ballstát rátaí a shocrú de réir na dteorainneacha seo a leanas:
- Ní fhéadfaidhan ráta caighdeánach a bheith níos lú ná 15 %. Féadfaidh tíortha anAE ráta laghdaithe amháin nó dhá cheann a chur i bhfeidhm freisin, ráta nár cheart a bheith níos lú ná 5 % agus nach gcuirfear i bhfeidhm ach ar sholáthairtí earraí an-sonrach.
- Ceadaítear leis an Treoir ráta laghdaithe nach lú ná 12 % (an”ráta páirceála“) a chur i bhfeidhm i gcás earraí nó seirbhísí áirithe.
- Ina theannta sin, ceadaítear do thíortha áirithe san AE rátaí laghdaithe atá níos ísle ná an t— íosmhéid 5 % (íosrátaí laghdaithe) a choimeád.
Earraí atá faoi réir rátaí laghdaithe CBL
Le hIarscríbhinn III a ghabhann leis an Treoir maidir le CBL, ceadaítear do thíortha an Aontais rátaí laghdaithe a chur i bhfeidhm maidir leis na catagóirí seo a leanas:
- earraí bia (lena n-áirítear deochanna ach gan alcól a áireamh) lena gcaitheamh ag an duine agus ag ainmhithe. Áirítear leis sin ainmhithe beo, síolta, plandaí, comhábhair a bheartaítear de ghnáth chun earraí bia a ullmhú agus táirgí a bheartaítear de ghnáth le bia-ábhair a fhorlíonadh nó ionad bia-ábhair eile a úsáid
- soláthairtí uisce
- táirgí cógaisíochta de chineál a úsáidtear de ghnáth do chúram sláinte, galair a chosc agus cóireáil chun críocha míochaine agus tréidliachta, lena n-áirítear táirgí a úsáidtear chun frithghiniúint agus chun críche sláintíochta
- trealamh, áiseanna agus fearais eile míochaine a bheartaítear de ghnáth chun míchumas a mhaolú nó a chóireáil, d’úsáid phearsanta eisiach an mhíchumais. Áirítear leis sin deisiú na n-earraí sin, chomh maith le suíocháin charranna do leanaí
- paisinéirí agus a mbagáiste tionlacain a iompar
- leabhair a sholáthar (lena n-áirítear leabhair ar iasacht ó leabharlanna). Cuimsíonn sé seo bróisiúir, bileoga pictiúir do pháistí, leabhair líníochta nó dathúcháin, ceol clóite nó i lámhscríbhinn, léarscáileanna, cairteacha hidreagrafacha, nuachtáin agus tréimhseacháin. Ní chuirtear san áireamh ábhar atá dírithe go hiomlán nó go substaintiúil ar ábhar fógraíochta
- daoine a ligean isteach chuig seónna, amharclanna, sorcais, aontaí, páirceanna siamsa, ceolchoirmeacha, músaeim, zúnna, pictiúrlanna, taispeántais, imeachtaí agus áiseanna cultúrtha den chineál céanna agus fáiltiú faoi dheireadh le seirbhísí craoltóireachta
- seirbhísí arna gcur ar fáil ag scríbhneoirí, cumadóirí agus taibhealaíontóirí (áirítear ríchíosanna)
- soláthar, tógáil, athchóiriú agus athrú na tithíochta a sholáthraítear mar chuid de bheartas sóisialta
- soláthairtí earraí agus seirbhísí de chineál a bheartaítear de ghnáth lena n-úsáid i dtáirgeadh talmhaíochta, ach gan earraí caipitiúla amhail innealra nó foirgnimh a áireamh
- cóiríocht a sholáthraíonn óstáin agus bunachais dá samhail lena n-áirítear cóiríocht saoire a chur ar fáil agus láithreáin champála agus páirceanna carbhán a ligean
- cead isteach in imeachtaí spóirt
- saoráidí spóirt a úsáid
- soláthar earraí agus seirbhísí ag eagraíochtaí atá aitheanta ag tíortha an AE mar charthanais agus atá bainteach le hobair leasa nó le hobair slándála sóisialta
- seirbhísí a sholáthraíonn gnóthairí agus seirbhísí créamtha, mar aon le soláthar earraí gaolmhara
- cúram liachta agus fiaclóireachta chomh maith le cóireáil theirmeach a sholáthar
- seirbhísí a sholáthraítear i dtaca le glanadh sráide, bailiú bruscair agus cóireáil dramhaíola
Socruithe fionraíochta agus saorchriosanna
Is féidir earraí allmhairithe a chur faoi cheann de na socruithe custaim a liostaítear thíos:
- earraí a chuirtear i stóráil shealadach
- earraí faoi fhaoiseamh próiseála isteach (córas fionraí dleachta)
- earraí a cuireadh i stóras custaim nó i saorchriosanna
- allmhairiú sealadach
- nósanna imeachta idirthurais
- Criosanna saor in aisce ina bhfuil earraí saor ó CBL, dleachtanna ar allmhairí agus muirir
Ní bheidh CBL inmhuirearaithe, áfach, go dtí go rachaidh earraí ar an margadh lena ndíol leis an bpobal.
Rátaí CBL sna Ballstáit
Seo a leanas na rátaí reatha CBL (%) i dtíortha an AE:
(+) laghdaigh Ballstáit áirithe AE rátaí CBL d’earraí sonracha ar bhonn sealadach chun tacú le COVID-19 a chomhrac i gcomhréir leis na forálacha a leagtar síos ina reachtaíocht náisiúnta.
Críocha speisialta
D’fhéadfadh sé go ndéanfaí críocha áirithe de chuid an Aontais a eisiamh ó raon feidhme CBL nó féadfaidh siad rátaí speisialta a chur i bhfeidhm.
Críocha thíortha an Aontais atá eisiata ó chur i bhfeidhm CBL
- An Ghearmáin: Oileán Helgoland agus críoch Büsingen
- An Iodáil: Livigno, Campione d’Italia agus uiscí Iodálacha Loch Lugano
- An Fhrainc: Guadalupe, Ghuáin, Martinique, Reunion, Mayotte
- An Spáinn: Ceuta, Melilla agus na hOileáin Chanáracha
- An Ghréig: Mount Athos Sliabh Athos
- An Ostair: Jungholz agus Mittelberg
- An Danmhairg: An Ghraonlainn agus Oileáin Fharó
- An Fhionlainn: Oileáin Åland
Críocha ag a bhfuil rátaí speisialta
- An Phortaingéil: Na hAsóir agus Maidéara
- An Ghréig: Roinnt oileán ar an Muir Aeigéach
- An Fhrainc: An Chorsaic
Tríú críocha a gcaitear leo mar thíortha an AE
Déileáiltear le hidirbhearta de thionscnamh Phrionsacht Mhonacó nó atá beartaithe le haghaidh Phrionsacht Mhonacó mar idirbhearta de thionscnamh na Fraince nó atá beartaithe di.
Sonraí CBL in aghaidh na tíre
An Ostair
Belgique/Bel
An Bhulgáir
An Chróit
An Chipir
Poblacht na Seice
An Danmhairg
An Eastóin
An Fhionlainn
An Fhrainc
An Ghearmáin
An Ghréig
An Ungáir
Éire
An Iodáil
An Laitvia
An Liotuáin
Lucsamburg
Málta
An Ísiltír
An Pholainn
An Phortaingéil
An Rómáin
Poblacht na Slóvaice
An tSlóivéin
An Spáinn
An tSualainn