Ftehim Kummerċjali Interim bejn l-UE u ċ-Ċilì

Daqqa t'għajn lejn il-Ftehim

Il-Ftehim Kummerċjali Interim (ITA) bejn l-UE u ċ-Ċilì daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Frar 2025. L-ITA ġie ffirmat fit-13 ta’ Diċembru 2023. Issa jista’ jidħol fis-seħħ wara t-tlestija tal-proċess ta’ ratifika taċ-Ċilì. Il-Ftehim se jsaħħaħ ir-relazzjonijiet bilaterali eċċellenti bejn l-UE u ċ-Ċilì u jrawwem opportunitajiet ta’ kummerċ u investiment.

L-UE u ċ-Ċilì nnegozjaw bejn l-2017 u l-2022 biex jimmodernizzaw il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċilì (fis-seħħ mill-2003), sabiex ikunu jistgħu jindirizzaw aħjar l-oqsma rilevanti kollha tar-relazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċilì, fid-dawl ta’ ambjent globali ġeopolitiku u ekonomiku li qed jinbidel.

Il-Partijiet laħqu l-konklużjoni politika tan-negozjati fid-9 ta’ Diċembru 2022 u ffirmaw il-Ftehim modernizzat fit-13 ta’ Diċembru 2023.

Il-Ftehim modernizzat bejn l-UE u ċ-Ċilì huwa magħmul minn żewġ strumenti legali paralleli:

1. il-Ftehim Qafas Avvanzat (AFA), li jinkludi a) il-pilastru Politiku u ta’ Kooperazzjoni, u b) il-pilastru tal-Kummerċ u l-Investiment (inklużi d-dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tal-investiment), soġġett għar-ratifika mill-Istati Membri kollha, u;
2. il-Ftehim Kummerċjali Interim (ITA) li jkopri biss dawk il-partijiet tal-pilastru tal-kummerċ u tal-investiment tal-AFA li huma ta’ kompetenza esklużiva tal-UE (jiġifieri li ma jinkludux id-dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tal-investiment), adottati permezz tal-proċess ta’ ratifika tal-UE biss.

L-ITA daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Frar 2025. L-AFA se jidħol fis-seħħ meta l-Istati Membri kollha tal-UE jkunu lestew il-proċessi ta’ ratifika rispettivi tagħhom. L-ITA mbagħad ma jibqax jeżisti u jiġi sostitwit mill-AFA.

Aktar Informazzjoni

Għal aktar dettalji dwar il-Ftehim Kummerċjali Interim bejn l-UE u ċ-Ċilì, jekk jogħġbok irreferi għas-Sommarju tal-Pilastru tal-Kummerċ u tal-Investiment

Biex tesplora t-test komprensiv tal-Ftehim, jekk jogħġbok innaviga l-paġna UE-Ċilì: Test tal-ftehim.

Punti ewlenin tar-Relazzjonijiet Kummerċjali u ta' Investiment bejn l-UE u ċ-Ċilì

• L-UE hija t-tieni l-akbar suq taċ-Ċilì għall-esportazzjonijiet tal-prodotti.
• Iċ-Ċilì huwa t-tielet l-akbar sieħeb kummerċjali tal-UE fl-Amerika Latina.
• Il-kummerċ fil-merkanzija bejn l-UE u ċ-Ċilì kiber b’aktar minn 160 % skont il-Ftehim bejn l-UE u ċ-Ċilì tal-2002.

Esportazzjonijiet tal-UE lejn iċ-Ċilì

Oġġetti €10.7bn fl-2023

• Plastik, gomma (4,5%)
• Metalli ta' valur baxx (5,3%)
• Oġġetti tal-ikel ippreparati (7,6 %)
• Sustanzi kimiċi (14,8 %)
• Tagħmir tat-trasport (20%)
• Makkinarju (28%)
• Tagħmir tat-trasport (20%)
• Oħrajn (20%)

Servizzi ta' €6 biljun fl-2023

• Servizzi oħra ta' negozju (28%)
• Teknoloġija tal-informazzjoni, telekomunikazzjonijiet (15%)
• Spejjeż tal-proprjetà intellettwali (10,5%)
• Servizzi Finanzjarji (6,5 %)
• Oħrajn (13%)
• It-trasport (29%)

Esportazzjonijiet agroalimentari ewlenin fl-2023

• Xarbiet, spirti u umdi; ħall madwar €200 miljun
• Preparazzjonijiet ta’ ħxejjex, frott u umdi; ġewż madwar EUR 130 miljun
• Preparazzjonijiet diversi tajbin għall-ikel madwar EUR 116-il miljun
• Laħam madwar €118-il miljun

Investiment (2022)

• Investiment tal-UE fiċ-Ċilì ta’ EUR 64.9 biljun (sors Nru 1 tal-UE ta’ Investiment Dirett Barrani fiċ-Ċilì).
• Investiment Ċilen fl-UE ta’ €5.5 biljun.

Kumpaniji involuti fil-kummerċ bilaterali

• 27000 esportatur tal-UE lejn iċ-Ċilì (80% SMEs)
• 6000 esportatur Ċilen lejn l-UE (76% SMEs)

Litju: kruċjali għat-tranżizzjoni ekoloġika

Iċ-Ċilì huwa l-fornitur ewlieni tal-litju tal-UE.

Il-fornituri ewlenin tal-litju tal-UE (2019-2022)

• Iċ-Ċilì 62,9 %
• L-Istati Uniti ta' l-Amerika 3.05%
• Ir-Renju Unit 3.89%
• Iċ-Ċina 2.62%
• L-Arġentina 7.44%
• Ir-Russja 9.72%
• L-Iżvizzera 9.72%

Elementi Ewlenin tal-Ftehim

Aktar esportazzjonijiet, investiment aktar faċli u fluss sostenibbli ta’ materja prima kritika

L-FIK se japprofondixxi r-relazzjonijiet bilaterali kummerċjali u ta’ investiment bejn l-UE u ċ-Ċilì u se jipprovdi opportunitajiet ġodda għan-negozji billi:

• L-eliminazzjoni tat-tariffi fuq 99,9 % tal-esportazzjonijiet tal-UE u l-għoti ta’ kundizzjonijiet ekwi għall-prodotti tal-UE fis-suq Ċilen, li mistennija jiżdiedu b’EUR 4,5 biljun maż-żmien.
• Is-simplifikazzjoni u l-flessibbiltà tar-regoli tal-oriġini meta mqabbla mal-ftehim l-antik, li jirriflettu l-integrazzjoni tal-industrija fil-katina tal-valur globali u l-iffaċilitar tal-konformità għall-esportaturi.
• L-iżgurar ta’ fluss aktar effettiv u sostenibbli ta’ materja prima u prodotti derivati, kif ukoll fjuwil nadif bħal-litju, ir-ram, u l-idroġenu, kruċjali għat-tranżizzjoni lejn l-ekonomija ekoloġika.
• Nagħmluha aktar faċli għall-kumpaniji tal-UE biex jipprovdu s-servizzi tagħhom fiċ-Ċilì, inkluż fil-konsenja, fit-telekomunikazzjoni, fit-trasport marittimu u fis-servizzi finanzjarji.
• L-iżgurar li l-investituri tal-UE fiċ-Ċilì jiġu ttrattati bl-istess mod bħall-investituri Ċileni, u viċi versa.
• It-titjib tal-aċċess għall-kumpaniji tal-UE li jinvestu u jagħmlu offerti għal kuntratti ta’ akkwist pubbliku fiċ-Ċilì, il-ħames l-akbar ekonomija tal-Amerka Latina.
• L-iżgurar li kemm in-negozji ż-żgħar tal-UE kif ukoll dawk Ċileni jibbenefikaw bis-sħiħ mill-opportunitajiet offruti mill-Ftehim.

Impenn qawwi għas-sostenibbiltà

Il-ftehim se jikkontribwixxi biex tinkiseb l-ambizzjoni kondiviża tal-UE u taċ-Ċilì li jagħmlu l-kummerċ u l-investiment bilaterali tagħhom sostenibbli, permezz ta’:

• kapitolu ambizzjuż dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli (TSD), li jikkonferma l-impenn tal-Partijiet lejn l-istandards tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) u lejn il-ftehim ta’ Pariġi dwar it-tibdil fil-klima.
• Kapitolu dwar l-Enerġija u l-Materja Prima li se jrawwem l-investiment u jipprovdi lill-UE b’aċċess kostanti, affidabbli u sostenibbli għall-materja prima kritika, filwaqt li fl-istess ħin jagħti liċ-Ċilì l-ispazju ta’ politika kollu li jista’ jkollu bżonn biex isegwi l-objettivi tal-politika industrijali tiegħu. Billi jagħmel dan, l-ITA se jgħin biex jintlaħqu l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku.
• Kapitolu ddedikat dwar il-Kummerċ u l-Ġeneru, l-ewwel wieħed fi ftehim kummerċjali tal-UE, li jinkludi impenji biex tiġi eliminata d-diskriminazzjoni kollha kontra n-nisa.
• Kapitolu dwar Sistemi tal-Ikel Sostenibbli, ukoll l-ewwel wieħed fi ftehim kummerċjali tal-UE, bl-objettiv li l-ktajjen tal-provvista tal-ikel isiru aktar sostenibbli u reżiljenti.

Protezzjoni tal-proprjetà intellettwali

Il-ftehim jagħti wkoll ċertezza legali lin-negozji tal-UE billi:

• Is-salvagwardja tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, inkluż permezz ta’ dispożizzjonijiet b’saħħithom dwar id-drittijiet tal-awtur.
• Il-protezzjoni ta’ total ta’ 234 prodott tal-ikel u tax-xorb tipiċi Ewropej u Ċileni (indikazzjonijiet ġeografiċi), bil-possibbiltà li jiżdiedu oħrajn fil-futur.

Regolament dwar l-Oriġini

Sabiex jikkwalifika għal trattament preferenzjali, il-prodott tiegħek jeħtieġ li jissodisfa r-regoli tal-oriġini skont il-ftehim.

Ir-regoli tal-oriġini tal-Ftehim Kummerċjali Interim bejn l-UE u ċ-Ċilì (ITA) ġew modernizzati: ir-regoli speċifiċi għall-prodott ġew issimplifikati u saru aktar flessibbli f’konformità mal-aħħar standards filwaqt li jitqies l-użu ta’ ktajjen ta’ valur globali u l-piż amministrattiv tal-proċeduri tal-oriġini tnaqqas billi saret il-bidla għall-awtoċertifikazzjoni.

Jekk jogħġbok iċċekkja l-“Għoddainterattiva ta’ Awtovalutazzjoni tar-Regoli tal-Oriġini (ROSA)”fl-Assistent tal-Kummerċ Tiegħi biex tivvaluta jekk il-prodott tiegħek jissodisfax ir-regoli tal-oriġini u skopri kif tħejji d-dokumenti korretti.

Informazzjoni ġenerali dwar ir-regoli l-ġodda u l-aspetti proċedurali biex titlob preferenza tista’ tinstab hawn taħt:

Ir-Regolamenti li jikkonċernaw ir-regoli tal-oriġini huma u l-proċeduri tal-oriġini deskritti fil-Kapitolu 3, it-Taqsimiet A sa C tal-ftehim, inklużi n-noti introduttorji fl-Anness 3-A, ir-regoli tal-oriġini speċifiċi għall-prodott fl-Anness 3-B, id-dikjarazzjoni fl-Anness 3-C u n-noti ta’ spjegazzjoni fl-Anness 3-E.

ĠU L, 2024/2953, 20.12.2024

Regoli tal-Oriġini

• Tolleranza Ġenerali: 10 % tal-prezz mill-fabbrika, ħlief għal prodotti li jaqgħu taħt il-Kapitoli 50 sa 63 tas-SA, li huma soġġetti għad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-Anness 3-A u s-subintestaturi speċifiċi tal-Kapitolu 16.
• Akkumulazzjoni : Hija permessa akkumulazzjoni bilaterali bejn l-UE u ċ-Ċilì.
• Limitu għas-Settijiet: 15 % tal-prezz mill-fabbrika għal komponenti mhux oriġinarji.
• Il-Prinċipju tat-Territorjalità: Il-konformità hija obbligatorja.
• Projbizzjoni ta' Rifużjoni: Mhux applikabbli.
• Segregazzjoni tal-Kontabilità: Applikabbli għal materjali funġibbli.
• Kundizzjonijiet tat-trasport: Xi operazzjonijiet bħall-preservazzjoni tal-prodotti f’kundizzjonijiet tajbin, il-ħżin, il-qsim tal-kunsinni jistgħu jitwettqu f’pajjiż terz jekk il-prodotti jinżammu taħt superviżjoni doganali.

Provi tal-Oriġini

• L-ITA jintroduċi approċċ aktar sempliċi biex tiġi stabbilita l-oriġini preferenzjali: Mill-1 ta’ Frar 2025, l-esportaturi jiddikjaraw huma stess l-oriġini billi jagħmlu dikjarazzjoni dwar l-oriġini. Meta l-valur totali tal-prodotti oriġinarji f’kunsinna jaqbeż is-EUR 6 000, l-esportaturi tal-UE għandhom jiġu rreġistrati fis-Sistema tal-Esportaturi Rreġistrati (REX)
• It-talbiet għal oriġini preferenzjali jenħtieġ li jkunu bbażati fuq dikjarazzjoni dwar l-oriġini jew l-għarfien tal-importatur, kif xieraq.
• Mill-1 ta’ Frar 2025, iċ-ċertifikati tal-moviment EUR.1 u d-dikjarazzjonijiet tal-fattura maħruġa f’konformità mal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni (l-antik) bejn l-UE u ċ-Ċilì mhux se jibqgħu jiġu aċċettati bħala prova tal-oriġini preferenzjali fl-Unjoni Ewropea jew fiċ-Ċilì.
• Test tad-Dikjarazzjoni: Referenzi għall-Anness 3-C (ĠU L, 2024/2953, 20.12.2024). Id-dikjarazzjonijiet dwar l-oriġini huma permissibbli għal vjeġġi multipli f’perjodu ta’ 12-il xahar.
• Validità: Id-dikjarazzjonijiet dwar l-oriġini huma validi għal 12-il xahar.

Intrapriżi Żgħar u ta' Daqs Medju (SMEs)

Il-Kapitolu dwar l-SMEs:

• Jirrikjedi li kemm l-UE kif ukoll iċ-Ċilì jipprovdu informazzjoni rilevanti għall-SMEs dwar kif jaċċessaw u jagħmlu negozju fis-swieq ta’ xulxin. Tali informazzjoni għandha tiġi pprovduta fuq pjattaforma diġitali waħda aċċessibbli għall-pubbliku, bħal sit web speċifiku għall-SMEs; u
• Jirrikjedi l-ħatra ta’ punti ta’ kuntatt għall-SMEs fuq kull naħa, li se jikkooperaw fl-identifikazzjoni ta’ modi għall-SMEs biex jibbenefikaw mill-opportunitajiet offruti mill-ftehim.

Dan se jiżgura li l-Punti ta’ Kuntatt għall-SMEs fuq kull naħa, li se jwettqu ħidma minn gvern għal gvern biex jiżguraw li l-ħtiġijiet tal-SMEs jitqiesu sabiex jibbenefikaw mill-opportunitajiet maħluqa mill-ITA.

Links u kuntatti utli

DELEGAZZJONI TAL-UNJONI EWROPEA GĦAD-delegazzjoni-chile@eeas.europa.eu

Tel: +56 224286800
Av. Apoquindo 2929, piso 15, Las Condes, 7550246 Santiago
Ħinijiet tal-ftuħ: Mit-Tnejn sal-Ħamis 08:30 - 17:30
Il-Ġimgħa 08:30 - 14:00