Is-sistema ta’ Qorti tal-Investiment

X’inhi s-sistema ta’ qorti tal-investiment?

Is-sistema ta’ Qorti tal-Investiment (“ICS”) hija maħsuba biex tindirizza n-nuqqasijiet tas-Soluzzjoni tat-Tilwim bejn l-Investituri u l-Istat (“ISDS”) u tribunali tal-arbitraġġ ad hoc. L-ICS għandha l-għan li tiżgura l-ogħla standards ta’ trasparenza, leġittimità u newtralità.

It-tilwim bejn l-investituri barranin u l-Istat fejn sar l-investiment — jiġifieri l- “Istat ospitanti”, se jiġi solvut f’forum newtrali. Madankollu, dan mhux se jinkiseb permezz ta’ proċedura ta’ arbitraġġ ad hoc, fejn il-partijiet litiganti jaħtru arbitri, iżda pjuttost permezz ta’ korp aġġudikattiv istituzzjonalizzat, li jirriżulta f’mekkaniżmu permanenti fuq żewġ livelli bi tribunal tal-ewwel livell u tribunal tal-appell. Il-Qorti permanenti se tkun magħmula minn imħallfin indipendenti u kwalifikati ħafna soġġetti għal regoli etiċi stretti.

Bl-għan li jiġu żgurati l-imparzjalità u l-indipendenza, il-kompożizzjoni tat-Tribunal hija bbilanċjata bir-reqqa: terz tal-membri tat-Tribunal għandhom ikunu ċittadini ta’ Stat Membru tal-UE, terz għandu jkun ċittadin tal-parti l-oħra għall-ftehim inkwistjoni, u t-terz li jibqa’ għandu jkun ċittadin ta’ pajjiżi terzi. L-istess proporzjon jinżamm ukoll għad-diviżjoni unika tat-Tribunal li jkun qed jisma’ l-kawża, kif maħtur mill-President tat-Tribunal. 

L-ICS hija l-ewwel pass lejn l-istabbiliment ta’ Qorti Multilaterali tal-Investiment (MIC) u se tiġi sostitwita mill-MIC meta tidħol fis-seħħ.

Kif taħdem il-proċedura skont l-ICS?

Il-proċedura ta’ aġġudikazzjoni skont is-sistema ICS hija maqsuma fi tliet fażijiet ewlenin

• il-fażi ta’ konsultazzjoni
• il-fażi tat-tribunal, u
• il-fażi tal-appell.

Huwa biss jekk tilwima ma tkunx tista’ tissolva permezz ta’ konsultazzjonijiet li din tgħaddi għall-fażi tat-tribunal u huwa biss jekk jiġi ppreżentat appell li tilwima tgħaddi għall-fażi tal-appell.

Kull Ftehim dwar il-Protezzjoni tal-Investiment (IPA) jew ftehim usa’ inkluż l-ICS jinkludi perjodi ta’ żmien speċifiċi għal dawn il-fażijiet.

F’każ ta’ allegat ksur, it-tilwima għandha tiġi solvuta kemm jista’ jkun b’mod amikevoli permezz ta’ fażi ta’ konsultazzjoni. Parti għandha tfittex konsultazzjonijiet permezz ta’ talba bil-miktub mibgħuta lill-parti l-oħra li tidentifika l-miżura inkwistjoni u d-dispożizzjonijiet koperti li hija tqis.

Jekk il-partijiet jonqsu milli jsolvu t-tilwima permezz ta’ konsultazzjoni, tista’ tiġi ppreżentata talba lit-tribunal. It-Tribunal jisma’ l-każ u jiddeċiedi u jagħti d-deċiżjoni tiegħu skont il-liġi applikabbli.

Jekk id-deċiżjoni mogħtija mit-tribunal tal-ewwel grad ikun fiha żbalji, din tista’ tiġi appellata. It-Tribunal tal-appell jirrevedi d-deċiżjoni u jagħti d-deċiżjoni finali.

Aqra aktar fil-Gwida għas-Sistema ta’ Qorti tal-Investiment

Medjazzjoni

X’inhi l-medjazzjoni?

Il-medjazzjoni hija mekkaniżmu ta’ soluzzjoni alternattiva għat-tilwim (“ADR”). Hija bbażata fuq il-kunsens tal-partijiet litiganti biex tinstab soluzzjoni miftiehma b’mod reċiproku għat-tilwima bl-assistenza ta’ persuna terza, jiġifieri l-medjatur.

Il-partijiet jistgħu jagħżlu l-medjazzjoni fi kwalunkwe ħin, anki wara l-bidu tal-proċedimenti.

Minħabba l-bażi volontarja u kunsenswali, il-medjazzjoni tirriżulta fi proċedura flessibbli li tadatta għall-ħtiġijiet speċifiċi tal-partijiet f’każ partikolari.

Il-partijiet jeżerċitaw kontroll fuq il-medjazzjoni fir-rigward ta’

• il-ħatra tal-medjatur,
• il-kamp ta’ applikazzjoni u l-eżitu tal-medjazzjoni.

Tabilħaqq, il-medjatur jinħatar bi ftehim tal-partijiet litiganti u l-partijiet litiganti jiddeterminaw il-kwistjonijiet li għandhom jissottomettu lill-medjatur. Konsegwentement, il-ftehim ta’ soluzzjoni ser ikopri esklużivament il-kwistjonijiet li l-partijiet iddeċidew li jsolvu permezz ta’ medjazzjoni.

X’inhuma l-vantaġġi tal-medjazzjoni?

Il-medjazzjoni tipprevedi diversi vantaġġi. Dan jippermetti lill-partijiet jiffrankaw il-ħin u l-ispejjeż minħabba l-flessibbiltà tiegħu peress li jista’ jipprevjeni litigazzjoni twila u għalja. Barra minn hekk, il-medjazzjoni tista’ tippreserva aħjar l-interessi u r-relazzjonijiet tal-partijiet.

Kif tvarja l-medjazzjoni mil-litigazzjoni?

Għall-kuntrarju ta’ mħallef fi proċedimenti tal-qorti, il-medjatur ma jimponi l-ebda deċiżjoni fuq il-partijiet iżda minflok jgħin lill-partijiet jilħqu soluzzjoni li tkun reċiprokament aċċettabbli għalihom, billi jibda laqgħat, jiddiskuti l-kwistjonijiet involuti u jassisti lill-partijiet biex isibu soluzzjonijiet possibbli. Barra minn hekk, il-proċedura ta’ medjazzjoni hija mfassla skont il-ħtiġijiet speċifiċi tal-partijiet biex tiġi żgurata riżoluzzjoni rapida u bla xkiel tat-tilwima.