Żona ta’ Kummerċ Ħieles Approfondita u Komprensiva bejn l-UE u l-Moldova

Daqqa t’għajn lejn il-ftehim

Il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika tal-Moldova ġie ffirmat f’Ġunju 2014 u ilu fis-seħħ b’mod sħiħ minn Lulju 2016.

Ara t-test sħiħ u l-annessi tal-ftehim.

X’inhuma l-benefiċċji għan-negozju tiegħek?

Il-Ftehim ta’ assoċjazzjoni

• jagħmilha aktar faċli għalik li tesporta lejn u timporta mir-Repubblika tal-Moldova (minn hawn’ il quddiem imsejħa “il-Moldova”)
• tnaqqas it-tariffi u tippermetti t-twettiq effiċjenti u rapidu tal-proċeduri doganali

Barra minn hekk, il-ftehim jistabbilixxi proċess gradwali ta’ approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni, ir-regoli u l-proċeduri tal-Moldova ma’ dawk tal-UE, pereżempju fil-qasam tal-istandards, biex b’hekk ikompli jiġi ffaċilitat in-negozjant.

Min jista’ jesporta mill-UE lejn il-Moldova skont il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova?

Jekk int kumpanija rreġistrata fi Stat Membru tal-UE, u ksibt dikjarazzjoni doganali valida — u fejn meħtieġ, liċenzja tal-esportazzjoni — tista’ tesporta skont il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova.

Min jista’ jesporta lejn l-UE mill-Moldova skont il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova?

Biex tesporta lejn l-UE skont il-ftehim bejn l-UE u l-Moldova, trid tkun kumpanija rreġistrata fir-Repubblika tal-Moldova.

 

L-UE hija waħda mill-akbar sħab kummerċjali tal-Moldova. L-oġġetti kummerċjali ewlenin bejn l-UE u l-Moldova jinkludu makkinarju u apparat, prodotti veġetali, tessuti u oġġetti tat-tessuti, kif ukoll metalli komuni.

Tariffi

Oġġetti industrijali

Fid-data tad-dħul fis-seħħ proviżorju tal-ftehim, l-UE eliminat it-tariffi kollha fuq il-prodotti industrijali mill-Moldova, filwaqt li l-Moldova bdiet tneħħi gradwalment it-tariffi għal ċerti prodotti fuq perjodu ta’ tranżizzjoni ta’ 3 sa 5 snin, bħal

• ċerti tipi ta’ plastik u prodotti simili
• għamara
• diversi prodotti tat-tessuti (eż. twapet u ħwejjeġ)

Il-Moldova neħħiet kompletament it-tariffi tagħha għal dawn il-prodotti sal-1 ta’ Settembru 2019.

Oġġetti agrikoli

Il-Ftehim inaqqas ukoll it-tariffi fuq il-prodotti agrikoli.

Il-Moldova qablet li telimina t-tariffi għall-biċċa l-kbira tal-prodotti agrikoli tagħha wara perjodu ta’ tranżizzjoni ta’ mhux aktar minn għaxar snin. Dan huwa rilevanti, pereżempju, għal

• inbejjed
• xi preparazzjonijiet tal-ikel

Barra minn hekk, il-Moldova impenjat ruħha li telimina t-tariffi taħt kwoti tariffarji (TRQ) speċifiċi għal għadd ta’ prodotti sensittivi bħal

• majjal
• tjur ta’ l-irziezet
• prodotti tal-ħalib
• prodotti tal-laħam ipproċessat
• zokkor

It-TRQs mogħtija lill-esportazzjonijiet tal-UE ta’ dawn il-prodotti lejn il-Moldova huma definiti fl-Iskeda ta’ Konċessjonijiet tal-Anness XV-D kif ġej:

Il-Moldova — Il-kwota tar-rata tariffarja (f’tunnellati)

	2020	2021	2022
1. Majjal *	4,500	5,000	5,500
2. Pollam *	5,000	5,500	6,000
3. Prodotti tal-ħalib *	1,500	2,000
4. Laħam ipproċessat	1,700
5. Zokkor *	7,000	8,000	9,000
6. Sustanzi li jagħtu l-ħlewwa	640

* Il-kwoti għall-majjal, għat-tjur, għall-prodotti tal-ħalib u għaz-zokkor ġew riveduti fl-2020

Min-naħa tagħha, l-UE eliminat it-tariffi tagħha għall-prodotti agrikoli mill-ewwel jum, bl-eċċezzjoni ta’ prodotti sensittivi speċifiċi, li għalihom daħħlet fis-seħħ ukoll Kwoti tar-Rata Tariffarja. Dan ifisser li kull sena ammont limitat biss ta’ prodotti sensittivi jista’ jiġi kkummerċjalizzat mingħajr dazji. L-ammonti eżatti huma definiti fl-Anness 15A tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni.

It-TRQs mogħtija lill-esportazzjonijiet tal-Moldova ta’ dawn il-prodotti lejn l-UE huma definiti fl-Anness XV-A Prodotti Soġġetti għal Kwoti Annwali tar-Rata Tariffarja Mingħajr Dazju (Unjoni) kif ġej:

UE — kwota tar-rata tariffarja (f’tunnellati) *

Tadam	2,000
Tewm	220
Għeneb tal-mejda	20,000
Tuffieħ	40,000
Ċirasa friska	1,500,000
Għanbaqar	15,000
Meraq tal-għeneb	500

* Dawn il-kwoti huma ġestiti abbażi tal-prinċipju ta’ min jinqeda l-ewwel l-ewwel. Il-perjodu għall-applikazzjonijiet huwa mill-1 ta’ Jannar sal-31 ta’ Diċembru. Qabel ma tesporta, iċċekkja l-bilanċ ta’ kull kwota applikabbli.

Jekk xi importazzjonijiet li jaslu fl-UE jaqbżu dawn it-TRQs, japplika dazju doganali MFN. Barra minn hekk, jekk jogħġbok innota li ċerti frott u ħxejjex jeħtieġu ħlas ta’ prezzijiet ta’ dħul fl-UE. Dan huwa l-każ, pereżempju, għat-tadam. Dan ifisser li s-soprataxxi jistgħu jiżdiedu mal-imposti tal-importazzjoni tal-oġġett tiegħek jekk il-prezz tal-importazzjoni tiegħu jkun inqas mill-prezz tad-dħul stipulat.

Barra minn hekk, l-Anness XV-C jinkludi lista ta’ prodotti agrikoli li għalihom l-UE tista’ tapplika “mekkaniżmu kontra ċ-ċirkomvenzjoni”. Dan ifisser li jekk l-importazzjonijiet mill-Moldova jaqbżu ċertu livell, l-UE titħalla tissospendi tariffi aktar baxxi għal dawn il-prodotti għal perjodu ta’ sitt xhur.

Il-Ftehim ma jippermettix dazji doganali fuq l-esportazzjonijiet. Dan jinkludi wkoll l-hekk imsejħa klawżola ta’ “standstill”. Din il-klawżola tfisser li la l-UE u lanqas il-Moldova ma jistgħu jżidu d-dazji doganali jew jintroduċu dazji ġodda li jimmiraw il-merkanzija mill-parti l-oħra. Il-Ftehim jipprojbixxi wkoll restrizzjonijiet kwantitattivi fuq l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet (bl-eċċezzjoni tar-restrizzjonijiet permessi skont ir-regoli tad-WTO, bħall-Artikolu XI tal-GATT).

 

Sib ir-rata tariffarja applikabbli għall-prodott tiegħek fl-Assistent tal-Kummerċ Tiegħi.

Regoli ta’ oriġini

 

Sabiex jikkwalifika għal trattament preferenzjali, il-prodott tiegħek se jkollu jissodisfa r-regoli tal-oriġini skont il-ftehim. Jekk jogħġbok iċċekkja l- “Għodda ta’ Awtovalutazzjoni tar-Regoli tal-Oriġini (ROSA)” interattiva fl-Assistent tal-Kummerċ Tiegħi biex tivvaluta jekk il-prodott tiegħek jissodisfax ir-regoli tal-oriġini u skopri kif tħejji d-dokumenti korretti.

Informazzjoni ġenerali dwar ir-regoli tal-oriġini u l-proċeduri tal-oriġini tista’ tinstab f’din it-taqsima.

L-oriġini hija n- “nazzjonalità ekonomika” tal-prodotti nnegozjati. Jekk inti ġdid għas-suġġett, tista’ ssib introduzzjoni għall-kunċetti ewlenin fit-taqsima dwar l-oġġetti.

Regoli ta’ oriġini

Fejn nista’ nsib ir-regoli tal-oriġini?

Ir-regoli tal-oriġini applikabbli skont il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni mal-Moldova huma definiti fl-Appendiċi I tal-Konvenzjoni Reġjonali dwar ir-regoli preferenzjali tal-oriġini pan-Ewro-Mediterranji (il-Konvenzjoni PEM). Dawk ir-regoli qed jiġu riveduti u għandu jkun applikabbli sett ġdid ta’ regoli tal-oriġini alternattivi f’nofs l-2021, inklużi dispożizzjonijiet dwar l-akkumulazzjoni, ir-rifużjoni tad-dazju, it-tolleranza u r-regola tan-nonalterazzjoni (ara hawn taħt) li se jiġu llaxkati.

Il-Konvenzjoni PEM dwar ir-regoli tal-oriġini għandha l-għan li tistabbilixxi regoli komuni tal-oriġini u tal-akkumulazzjoni fost 25 Parti Kontraenti (l-UE, l-EFTA, il-pajjiżi tal-Balkani, u s-sħab tal-FTA mir-Reġjun tal-Viċinat tan-Nofsinhar u tal-Lvant tal-UE) u l-UE biex tiffaċilita l-kummerċ u tintegra l-ktajjen tal-provvista fiż-żona.

Il-lista tal-Partijiet Kontraenti tal-PEM

Informazzjoni dettaljata dwar is-sistema pan-Ewro-Mediterranja hija disponibbli fil-Manwal għall-Utent.

Il-prodott tiegħi joriġina fl-UE jew fil-Moldova skont il-Konvenzjoni PEM?

Biex il-prodott tiegħek jikkwalifika għat-tariffa preferenzjali aktar baxxa jew żero skont il-Konvenzjoni PEM, dan irid joriġina fl-UE jew fil-Moldova.

Prodott “joriġina” jekk ikun jew

• miksub kollu kemm hu fl-UE jew fil-Moldova, jew
• immanifatturati fl-UE jew fil-Moldova bl-użu ta’ materjali mhux oriġinarji, jekk tali materjali jkunu nħadmu jew ġew ipproċessati biżżejjed f’konformità mar-regoli speċifiċi għall-prodott (PSR) stabbiliti fl-Anness II tal-Appendiċi I tal-Konvenzjoni PEM
  Ara wkoll l-Anness I “Noti introduttorji” għar-regoli tal-oriġini speċifiċi għall-prodott. Għal ċerti prodotti, hemm xi regoli alternattivi speċifiċi għall-prodott — ara l-Appendiċi II

Il-prodott jeħtieġ ukoll li jissodisfa r-rekwiżiti applikabbli l-oħra kollha speċifikati fil-Kapitolu, bħal xogħol jew ipproċessar insuffiċjenti, u r-regola tat-trasport dirett. Hemm ukoll xi flessibbiltajiet addizzjonali biex jgħinuk tikkonforma mar-regoli speċifiċi għall-prodott bħat-tolleranza jew l-akkumulazzjoni.

 

Eżempji tat-tipi ewlenin ta’ regoli speċifiċi għall-prodotti fil-ftehimiet kummerċjali tal-UE

• ir-regola tal-valur miżjud — il-valur tal-materjali kollha mhux oriġinarji fi prodott ma jistax jaqbeż ċertu perċentwal tal-prezz mill-fabbrika tiegħu
• il-bidla fil-klassifikazzjoni tariffarja — il-proċess tal-produzzjoni jirriżulta f’bidla fil-klassifikazzjoni tariffarja bejn il-materjali mhux oriġinarji u l-prodott finali — pereżempju l-produzzjoni tal-karta (is-Sistema Armonizzata, il-Kapitolu 48) minn polpa mhux oriġinarja (il-Kapitolu 47 tas-Sistema Armonizzata)
• operazzjonijiet speċifiċi — huwa meħtieġ proċess ta’ produzzjoni speċifiku, pereżempju l-għażil ta’ fibri fi ħjut — tali regoli jintużaw l-aktar fis-setturi tal-ħwejjeġ tat-tessuti u tal-kimika

Suġġerimenti biex jgħinuk tikkonforma mar-regoli speċifiċi għall-prodott

Il-Ftehim jipprovdi flessibbiltà addizzjonali biex jgħinek tikkonforma mar-regoli speċifiċi għall-prodott, bħat-tolleranzi jew l-akkumulazzjoni.

Tolleranza

• ir-regola ta’ tolleranza tippermetti lill-produttur juża materjali mhux oriġinarji li normalment ikunu pprojbiti mir-regola speċifika għall-prodott sa 10 % tal-prezz mill-fabbrika tal-prodott
• din it-tolleranza ma tistax tintuża biex jinqabeż kwalunkwe limitu ta’ valur massimu ta’ materjali mhux oriġinarji elenkati fir-regoli speċifiċi għall-prodott
• tolleranzi speċifiċi japplikaw għal tessuti u ħwejjeġ ikklassifikati fil-Kapitoli 50 sa 63 tas-SA, li huma inklużi fin-Noti 5 sa 6 ta’ l-Anness I Noti introduttorji għal-lista fl-Anness II

Kumulazzjoni

Il-Konvenzjoni PEM tipprevedi tliet modi ta’ akkumulazzjoni tal-oriġini

• kumulazzjoni bilaterali — materjali li joriġinaw fil-Moldova jistgħu jingħaddu bħala li joriġinaw fl-UE (u viċi versa) meta jintużaw fil-produzzjoni tal-prodott fl-UE
• akkumulazzjoni djagonali — materjali li joriġinaw f’Parti Kontraenti waħda tal-Konvenzjoni PEM jistgħu jingħaddu bħala li joriġinaw f’Parti Kontraenti oħra meta jiġi vvalutat jekk il-prodott finali jkunx qed joriġina biex jibbenefika minn aċċess preferenzjali meta jiġi esportat lejn Parti Kontraenti terza fiż-żona pan-Ewro-Mediterranja.
  Madankollu, l-akkumulazzjoni djagonali tapplika biss jekk ikun hemm fis-seħħ Ftehim Kummerċjali bejn il-Partijiet Kontraenti kollha kkonċernati u dawk il-pajjiżi japplikaw l-istess regoli tal-oriġini. Jekk jogħġbok iċċekkja l- “matriċi” (tabella li fiha l-ftehimiet kollha fis-seħħ bl-użu tal-Konvenzjoni PEM) li tispeċifika l-Partijiet Kontraenti li magħhom il-Moldova tista’ tapplika akkumulazzjoni djagonali. F’April 2020, is-sħab komuni tal-UE u tar-Repubblika tal-Moldova eliġibbli għal akkumulazzjoni djagonali kienu t-Turkija u l-Balkani tal-Punent (sħab fil-qafas tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles tal-Ewropa Ċentrali — CEFTA).
• akkumulazzjoni sħiħa — il-ħidma jew l-ipproċessar imwettqa f’Parti Kontraenti tal-PEM jistgħu jitqiesu bħala operazzjonijiet imwettqa f’Parti Kontraenti oħra tal-PEM, irrispettivament minn jekk l-ipproċessar huwiex biżżejjed biex jikkonferixxi l-istatus oriġinarju
  l-Moldova tistax tuża akkumulazzjoni sħiħa fil-kummerċ fi ħdan il-pajjiżi tas-CEFTA.

 

Kif taħdem l-akkumulazzjoni djagonali?

L-akkumulazzjoni djagonali sseħħ fost diversi pajjiżi differenti li jikkondividu l-istess regoli ta’ oriġini u li għandhom ftehimiet kummerċjali ma’ xulxin. Dan huwa meta produttur ta’ merkanzija fi kwalunkwe pajjiż ikun jista’ jimporta materjali u jużahom daqslikieku oriġinaw f’pajjiżhom stess. Pereżempju, skont il-Konvenzjoni PEM, negozjant mill-Moldova li qed jagħmel ħwejjeġ għall-esportazzjoni lejn l-UE jista’ juża tessuti li joriġinaw mit-Turkija biex jipproduċi l-ħwejjeġ u jista’ jgħoddhom bħala li joriġinaw mill-Moldova. Ir-rekwiżit ta’ trasformazzjoni doppja, jiġifieri l-manifattura tad-drappijiet minn ħajt (mhux oriġinarju) u l-produzzjoni tal-ħwejjeġ, ġie ssodisfat u l-ħwejjeġ jitqiesu li joriġinaw fil-Moldova meta jiġu esportati lejn l-UE u għalhekk se jibbenefikaw minn aċċess liberu fis-suq tal-UE.

Aktar spjegazzjonijiet dwar il-kumulazzjoni tal-PEM jistgħu jinstabu hawnhekk

Rekwiżiti oħra

Il-prodott jeħtieġ ukoll li jissodisfa r-rekwiżiti applikabbli l-oħra kollha speċifikati fil-Konvenzjoni, bħal xogħol jew ipproċessar insuffiċjenti, jew ir-regola tat-trasport dirett.

Trasport minn ġo pajjiż terz: ir-regola tat-trasport dirett

Il-prodotti oriġinarji jridu jiġu ttrasportati mill-UE lejn il-Moldova (u viċi versa) jew mit-territorji tal-Partijiet Kontraenti li magħhom hija applikabbli l-akkumulazzjoni mingħajr ma jkomplu jiġu pproċessati f’pajjiż terz.

Xi operazzjonijiet jistgħu jitwettqu f’pajjiż terz jekk il-prodotti jibqgħu taħt superviżjoni doganali, bħal

• ħatt
• tagħbija mill-ġdid
• kull operazzjoni oħra ddisinjata biex tippreserva l-prodotti f’kundizzjoni tajba

Għandha tiġi pprovduta evidenza lill-awtoritajiet doganali tal-pajjiż importatur lill-awtoritajiet doganali tal-pajjiż importatur permezz tal-produzzjoni ta’

• dokument uniku tat-trasport (eż. polza ta’ kargu) li jkopri l-passaġġ mill-pajjiż esportatur li jgħaddi mill-pajjiż terz li minnu tgħaddi l-merkanzija
• ċertifikat maħruġ mill-awtoritajiet doganali tal-pajjiż terz li minnu qed tittrasporta l-merkanzija tiegħek
• fin-nuqqas ta’ dawn, kwalunkwe dokument ta’ prova

Rifużjoni tad-dazju

Skont il-Konvenzjoni PEM fil-kummerċ bejn l-UE u l-Moldova, mhuwiex possibbli li tingħata rifużjoni tad-dazji mħallsa qabel fuq materjali mhux oriġinarji użati għall-produzzjoni ta’ prodott li jiġi esportat taħt tariffa preferenzjali.

Proċeduri tal-oriġini

L-esportaturi u l-importaturi għandhom isegwu l-proċeduri tal-oriġini. Il-proċeduri huma stabbiliti fit-Titolu V dwar il-Prova tal-Oriġini u fit-Titolu VI dwar l-Arranġamenti għall-Kooperazzjoni Amministrattiva. Dawn jiċċaraw eż. kif tiġi ddikjarata l-oriġini ta’ prodott, kif jintalbu preferenzi jew kif l-awtoritajiet doganali jistgħu jivverifikaw l-oriġini ta’ prodott.

Kif titlob tariffa preferenzjali

Biex jibbenefikaw minn tariffa preferenzjali, l-importaturi jridu jipprovdu prova tal-oriġini.

Il-prova tal-oriġini tista’ tkun jew

• ċertifikat ta’ moviment EUR.1 jew EUR-MED, jew
• dikjarazzjoni tal-oriġini jew dikjarazzjoni tal-oriġini EUR-MED

Il-prova tal-oriġini hija valida għal perjodu ta’ 4-il xahar mid-data tal-ħruġ.

Ċertifikati ta’ moviment EUR.1 jew EUR-MED

• iċ-ċertifikati tal-moviment EUR.1 jew EUR-MED jinħarġu mill-awtoritajiet doganali tal-pajjiż esportatur
• L-Anness III a u l-Anness III b jinkludu ċ-ċertifikati EUR.1 u EUR-MED u jagħtu struzzjonijiet għall-mili tagħhom
• l-esportatur li japplika għaċ-ċertifikat għandu jkun ippreparat biex jissottometti dokumenti li jagħtu prova tal-istatus oriġinarju tal-prodotti kkonċernati

Aktar spjegazzjonijiet dwar meta għandu jintuża ċ-ċertifikat EUR.1 jew EUR-MED huma pprovduti fil-paġna 72 tal-manwal.

Dikjarazzjoni tal-oriġini jew dikjarazzjoni tal-oriġini EUR-MED

L-esportaturi jistgħu jiddikjaraw huma stess li l-prodott tagħhom joriġina fl-UE jew fil-Parti Kontraenti tal-Konvenzjoni PEM billi jipprovdu dikjarazzjoni tal-oriġini. Id-dikjarazzjoni tal-oriġini tista’ ssir jew

• esportatur approvat
• kwalunkwe esportatur, jekk il-valur totali tal-kunsinna ma jaqbiżx EUR 6,000

Kif tagħmel dikjarazzjoni tal-oriġini

L-esportatur għandu jittajpja, jittimbra jew jistampa d-dikjarazzjoni li ġejja fuq il-fattura, in-nota tal-kunsinna jew dokument kummerċjali ieħor li jidentifika l-prodott (l-Anness IV a):

“L-esportatur tal-prodotti koperti minn dan id-dokument (awtorizzazzjoni doganali Nru... ) jiddikjara li, ħlief fejn indikat b’mod ċar mod ieħor, dawn il-prodotti huma ta’... oriġini preferenzjali.”

Kif tagħmel dikjarazzjoni tal-oriġini EUR-MED

F’dan il-każ, id-dikjarazzjoni hija dan li ġej (Anness IV b):

“L-esportatur tal-prodotti koperti minn dan id-dokument (awtorizzazzjoni doganali Nru...) jiddikjara li, ħlief fejn indikat b’mod ċar mod ieħor, dawn il-prodotti huma ta’... oriġini preferenzjali.

— kumulazzjoni applikata ma’... (isem tal-pajjiż/pajjiżi).

— l-ebda kumulazzjoni applikata”

Id-dikjarazzjoni tal-oriġini tista’ ssir bi kwalunkwe lingwa uffiċjali tal-UE jew b’lingwi uffiċjali fiż-żona PEM kif imsemmi fl-Anness IV a u b (id-dikjarazzjoni relatata mal-akkumulazzjoni għandha dejjem tkun bl-Ingliż).

Trid tiffirma d-dikjarazzjoni tal-oriġini tiegħek bl-idejn. Jekk int esportatur approvat, int eżentat minn dan ir-rekwiżit sakemm tagħti lill-awtoritajiet doganali tiegħek impenn bil-miktub li taċċetta r-responsabbiltà sħiħa għal kwalunkwe dikjarazzjoni li tidentifikak.

Verifika ta’ l-oriġini

L-awtoritajiet doganali jistgħu jivverifikaw jekk prodott importat huwiex tabilħaqq oriġinarju jew jissodisfax rekwiżiti oħra tal-oriġini. Il-verifika hija bbażata fuq

• kooperazzjoni amministrattiva bejn l-awtoritajiet doganali fil-partijiet importaturi u esportaturi
• kontrolli magħmula mid-dwana lokali. Mhumiex permessi żjarat mill-Parti importatriċi lill-esportatur

L-awtoritajiet tal-parti li tesporta jagħmlu d-determinazzjoni finali tal-oriġini u jinfurmaw lill-awtoritajiet tal-parti li timporta bir-riżultati.

Rekwiżiti tal-prodott 

Regoli u rekwiżiti tekniċi

Il-Moldova ħadet passi biex tqarreb il-leġiżlazzjoni, l-istandards u l-proċeduri tagħha dwar l-ostakli tekniċi għall-kummerċ ma’ dawk tal-UE. Dan jagħmilha aktar faċli għalik biex tinnegozja bejn il-Moldova u l-UE.

Il-Moldova approssimat ir-regolamenti inklużi

• l-akkreditazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodotti. Dan jistabbilixxi l-moduli tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità
• is-sikurezza ġenerali tal-prodott li tistabbilixxi l-kriterji dwar x’għandu jiġi kkunsidrat meta prodott jiġi ddeterminat bħala sikur, u d-determinazzjoni ta’ meta prodott għandu jiġi pprojbit minħabba li huwa ta’ riskju serju għas-saħħa u s-sikurezza

Għal lista ta’ dawn ir-regolamenti u leġiżlazzjoni oħra li l-Moldova implimentat, ara l-Anness XVI tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova.

Il-Moldova qablet ukoll li tapprossima

• rekwiżiti ta’ sikurezza ta’ firxa wiesgħa ta’ prodotti inklużi makkinarju, liftijiet, ġugarelli, apparat mediku u reċipjenti sempliċi taħt pressjoni
• prodotti li ma jeħtiġux tikketta Conformité Européenne (CE), eż. prodotti kożmetiċi, vetturi bil-mutur, kimiċi u farmaċewtiċi

F’termini ta’ standards, il-Moldova

• l-adozzjoni ta’ standards internazzjonali u Ewropej skont l-aħjar prattiki
• filwaqt LI JIMPENJAW RUĦHOM li jħassru kwalunkwe standard nazzjonali konfliġġenti. Dan jinkludi kwalunkwe standard konfliġġenti tal-GOST(GosudarstvennyStandart) użat fl-istati post-Sovjetiċi — il-korp nazzjonali tal-istandardizzazzjoni tal-Moldova waqqaf seba’ kumitati tekniċi biex jidentifika standards kontradittorji għar-revoka

 

Jekk tixtieq timporta oġġetti fl-UE mill-Moldova minn manifattur li għażel li juża l-ispeċifikazzjonijiet tiegħu stess mill-Moldova, trid tikseb Dikjarazzjoni ta’ Konformità tal-UE ffirmata mill-manifattur.

Id-dikjarazzjoni ta’ Konformità tal-UE tiċċertifika u tiddikjara li l-prodotti kkonċernati jissodisfaw ir-rekwiżiti u l-istandards rilevanti. Wara li jlesti dan, il-manifattur jista’ jwaħħal it-tikketta Conformité Européenne (CE) mal-oġġetti tiegħu, li tindika li din issodisfat l-istandards tal-UE.

Jekk il-manifattur tiegħek jagħżel li jipprova l-konformità permezz ta’ Dikjarazzjoni ta’ Konformità tal-UE, dan jista’ jiswa aktar f’termini ta’ flus u ħin milli jaħdem mal-istandards armonizzati tal-UE li jagħtu ekwivalenza.

Ara l-istandards armonizzati miġbura mid-direttivi settorjali eżistenti dwar il-prodotti.

Kuntatti għal rekwiżiti tekniċi

Kif se nkun naf li l-prodotti li qed nimporta fl-UE jikkonformaw mar-regolamenti u l-istandards tal-UE?

Jekk qed timporta oġġetti li jippreżentaw riskju għoli għall-interess pubbliku (eż. reċipjenti taħt pressjoni, liftijiet u ċertu makkinarju) fl-UE, trid titwettaq valutazzjoni tal-konformità minn Korp Notifikat (li normalment ikun organizzazzjoni speċifika bħal laboratorji jew korpi ta’ spezzjoni u ċertifikazzjoni akkreditati mill-gvern tal-Moldova).

Il-Ministeru tal-Ekonomija u l-Infrastruttura jimmonitorja l-istituzzjonijiet subordinati responsabbli għal kompiti bħal proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità, verifiki metroloġiċi u l-akkreditazzjoni tal-kumpaniji. Dawn l-istituzzjonijiet jinkludu

• l-Istitut għall-Istandardizzazzjoni tal-Moldova (ISM), li huwa responsabbli għall-iżvilupp tal-politika nazzjonali fil-qasam tal-istandardizzazzjoni u ż-żamma ta’ katalogu ta’ regolamenti u standards tekniċi tal-Moldova
• il-Ministeru tas-Saħħa, ix-Xogħol u l-Protezzjoni Soċjali tal-Moldova, li huwa responsabbli għall-istandards u n-normi għall-oġġetti tal-ikel u l-prodotti tat-tabakk. F’dan ir-rigward, huwa inkarigat li jaġġusta l-qafas legali nazzjonali għar-regolamenti internazzjonali jew reġjonali.

Jekk jogħġbok innota li għal għadd kbir ta’ oġġetti, se tkun meħtieġ tikseb ċertifikazzjoni obbligatorja, li tista’ tingħata minn waħda mill-istituzzjonijiet tal-valutazzjoni tal-konformità akkreditati.

L-UE u l-Moldova bħalissa qed jaħdmu fuq tip ta’ ftehim ta’ rikonoxximent reċiproku li se jippermetti li ċerti prodotti industrijali li jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ konformità jitqiegħdu fis-suq jew mingħajr aktar ittestjar jew proċeduri ta’ konformità.

Rekwiżiti ta’ saħħa u sikurezza — SPS

Is-sikurezza tal-ikel, is-saħħa tal-annimali u tal-pjanti

Fir-rigward tal-kummerċ fil-pjanti, il-prodotti agrikoli u tal-ikel li huma konjitużi għas-saħħa u s-sikurezza tal-bniedem u tal-annimali, il-Moldova qablet li tapprossima l-liġijiet tal-UE, inkluż

• regoli għas-sikurezza tal-prodotti agroalimentari
• regoli speċifiċi għall-għalf tal-annimali
• regoli dwar organiżmi ġenetikament modifikati
• regoli dwar oġġetti mediċi għal skopijiet veterinarji

Għal lista tal-prodotti kollha koperti, ara l-Anness XVII-A tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova.

Qed tippjana li timporta oġġetti fl-UE mill-Moldova?

• il-prodotti tiegħek iridu jiġu rreġistrati mal-Aġenzija Nazzjonali dwar is-Sigurtà fl-Ikel (ANSA)
• trid tissottometti dikjarazzjoni li tinnotifika lill-ANSA dwar l-oġġetti speċifiċi li qed timporta
• trid tikseb Ċertifikat Fitosanitarju maħruġ fil-Moldova, li jagħmilha possibbli li l-oġġetti tiegħek jidħlu fl-UE

Jekk jogħġbok innota

• jekk qed timporta fl-UE kwalunkwe oġġett elenkat bħala speċi skont il-Konvenzjoni dwar il-Kummerċ Internazzjonali fl-Ispeċijiet fil-Periklu (CITES), inti se titħalla tagħmel dan biss b’permess mill-Ministeru tal-Agrikoltura, l-Iżvilupp Reġjonali u l-Ambjent tal-Moldova. L-oġġett tiegħek huwa elenkat? Skopri hawn
• jekk qed timporta fl-UE kwalunkwe sustanza u materjal kimiku tossiku, trid tikseb permess ta’ importazzjoni mill-Ministeru tal-Agrikoltura tal-Moldova
• jekk qed timporta xi sustanzi kimiċi tossiċi, trid tikkuntattja lill-Punt ta’ Kuntatt Uffiċjali (OCP) nazzjonali tiegħek

Id-dipartiment tas-Saħħa tal-Annimali assenjat lill-Aġenzija Nazzjonali dwar is-Sigurtà fl-Ikel huwa responsabbli għall-kontrolli veterinarji tal-annimali ħajjin fil-Moldova. Għal lista ta’ dispożizzjonijiet dettaljati dwar kif għandu jiġi ttrattat il-mard tal-annimali jew tal-pjanti u tal-ħut, ara l-Anness XVIII-A tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova.

Kuntatti għal Rekwiżiti Sanitarji/Fitosanitarji (SPS)

Ostakoli Tekniċi għall-Kummerċ

Għalkemm ir-regoli tekniċi huma importanti, xi drabi jistgħu jaġixxu bħala ostakli għall-kummerċ internazzjonali u għalhekk jistgħu jkunu ta’ piż konsiderevoli għalik bħala esportatur

• jekk taħseb li qed tiffaċċja ostaklu kummerċjali li jdewwem in-negozju tiegħek jew li ma jħallikx tesporta, tista’ tgħidilna
• irrapporta x’qed iwaqqaf l-esportazzjonijiet tiegħek lejn il-Moldova bl-użu tal-formola online — l-UE se tanalizza s-sitwazzjoni tiegħek u tieħu azzjoni xierqa

Ikkuntattjana

Dokumenti u proċeduri ta’ żdoganar tal-merkanzija

Il-Ftehim jiżgura proċeduri doganali aktar trasparenti u simplifikati biex jiġi ffaċilitat il-kummerċ u jitnaqqsu l-ispejjeż għan-negozji.

Dokumenti

Il-gwidi pass pass jiddeskrivu t-tipi differenti ta’ dokumenti li għandek tħejji għall-iżdoganar tal-prodotti tiegħek.

Skont il-prodott tiegħek, l-awtoritajiet doganali jistgħu jeħtieġu l-elementi kollha ta’ hawn taħt jew xi wħud minnhom

• fattura kummerċjali (sib ir-rekwiżiti speċifiċi rigward il-forma u l-kontenut tagħha fl-Assistent tal-Kummerċ Tiegħi)
• lista tal-ippakkjar
• liċenzji ta’ importazzjoni għal ċerta merkanzija
• ċertifikati li juru li l-prodott tiegħek jikkonforma mar-regolamenti obbligatorji dwar il-prodotti, bħar-rekwiżiti tas-saħħa u s-sikurezza, it-tikkettar u l-imballaġġ.
• prova tal-oriġini — dikjarazzjoni tal-oriġini

Għal aktar ċertezza, tista’ tapplika minn qabel għal Informazzjoni Vinkolanti dwar it-Tariffi u/jew Informazzjoni Vinkolanti dwar l-Oriġini.

Għal informazzjoni dettaljata dwar liema dokumenti trid tippreżenta għall-approvazzjoni doganali għall-prodott tiegħek, mur għand L-Assistent tal-Kummerċ Tiegħi.

Proċeduri għall-prova u l-verifika tal-oriġini

Għal deskrizzjonijiet ta’ kif tipprova l-oriġini tal-prodotti tiegħek biex titlob tariffi preferenzjali u ta’ regoli relatati mal-verifika tal-oriġini mill-awtoritajiet doganali, jekk jogħġbok irreferi għat-taqsima dwar ir-regoli tal-oriġini hawn fuq.

Għal informazzjoni dwar il-proċeduri doganali għall-importazzjoni u l-esportazzjoni b’mod ġenerali, żur is-sit web tad-DĠ Tassazzjoni u Unjoni Doganali.

Proprjetà intellettwali u indikazzjonijiet ġeografiċi

Il-Ftehim jipproteġi d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali tiegħek meta timporta u/jew tesporta l-oġġetti tiegħek lejn il-Moldova.

Trademarks u drittijiet tal-awtur

Il-Ftehim bejn l-UE u l-Moldova jipprovdi sistema ġusta u trasparenti għar-reġistrazzjoni tal-marki kummerċjali. Jekk l-applikazzjoni tiegħek tiġi rrifjutata mill-amministrazzjoni tat-trademark, id-deċiżjoni trid tiġi kkomunikata lilek bil-miktub, filwaqt li jingħataw ir-raġunijiet għar-rifjut.

Disinji u privattivi

Id-disinji tiegħek maħluqa b’mod indipendenti li għandhom karattru individwali huma protetti taħt reġistrazzjoni għal perjodu ta’ mhux aktar minn 25 snin. Dan jipprovdilek id-dritt esklużiv li tuża d-disinn u tipprevjeni lil partijiet terzi li ma għandhomx il-kunsens tiegħek milli jużawh, joħolqu mill-ġdid, ibigħuh jew jimportawh u/jew jesportawh.

Indikazzjonijiet ġeografiċi

Kumitat speċifiku dwar l-indikazzjonijiet ġeografiċi stabbilit skont il-Ftehim bejn l-UE u l-Moldova jimmonitorja l-implimentazzjoni tal-ftehim fir-rigward tal-indikazzjonijiet ġeografiċi, u jirrapporta lill-Kumitat għall-Kummerċ. Għal aktar informazzjoni dwar l-indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ prodotti agrikoli, oġġetti tal-ikel, tipi ta’ nbid u xorb spirituż, ara l-Anness XXX tal-Ftehim bejn l-UE u l-Moldova.

Kif tikseb il-protezzjoni?

L-Aġenzija tal-Moldova għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-awtur hija l-Aġenzija tal-Istat dwar il-Proprjetà Intellettwali (AGEPI). Din l-aġenzija taħdem biex ittejjeb il-qafas legali u taġġustah għan-normi tal-UE, kif ukoll iżżid l-għarfien pubbliku u tibni l-kapaċità fl-infurzar tal-liġi.

Tista’ tapplika biex tirreġistra l-proprjetà intellettwali mal-AGEPI online. Iż-żmien meħtieġ biex tinkiseb il-protezzjoni tad-DPI fil-Moldova jvarja skont it-tip ta’ protezzjoni li qed tfittex

• drittijiet tal-awtur: 15–30 jum
• marki kummerċjali: 10–12-il xahar
• brevett għall-pjanti: 1.5–3 snin
• brevett għal żmien qasir għall-invenzjoni: 7–8-il xahar
• privattiva għal invenzjoni fit-tul: 17–18-il xahar
• disinn industrijali: 10–12-il xahar
• indikazzjonijiet ġeografiċi, denominazzjonijiet ta’ oriġini jew speċjalitajiet tradizzjonali: 10–12-il xahar

Kummerċ f’servizzi

Kemm il-gvern tal-Moldova kif ukoll l-UE stabbilixxew il-limitazzjonijiet jew ir-riżervi eżistenti tagħhom rigward il-forniment ta’ servizzi, b’livell għoli ta’ trasparenza. Għal lista ta’ riżervi speċifiċi tal-Moldova, ara l-Anness XXVII-E għal — G tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova.

Kif tinnaviga fl-Annessi?

Il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova fih tliet Annessi b’riżervi mill-Moldova li jista’ jkollhom impatt fuq in-negozju tiegħek

• qed tfittex li tistabbilixxi negozju fil-Moldova? L-Anness XXVII-E għandu lista negattiva tas-setturi kollha tas-servizzi li m’għandekx aċċess għalihom. Dan ifisser li tista’ tieħu vantaġġ mill-opportunitajiet fis-setturi l-oħra kollha li mhumiex elenkati.
• interessat fil-kummerċ transkonfinali tas-servizzi tiegħek? L-Anness XXVIII-F għandu lista pożittiva tas-setturi tas-servizzi li għalihom għandek aċċess. Din il-lista ssemmi s-setturi kollha li fihom tista’ tinnegozja.
• qed tfittex apprendist gradwat jew opportunitajiet ewlenin ta’ persunal? L-Anness XXVII-G jelenka s-setturi jew is-subsetturi fejn jiġu applikati l-limitazzjonijiet.
• inti professjonist indipendenti jew fornitur ta’ servizz kuntrattwali? L-Anness XXVII-H jelenka r-riżervi applikati.

Min jista’ jistabbilixxi negozju fil-Moldova?

Jekk inti

• intrapriża, il-ftehim bejn l-UE u l-Moldova jippermettilek tistabbilixxi jew takkwista fergħat tan-negozju tiegħek jew uffiċċji rappreżentattivi fil-Moldova jew fl-UE
• individwu, il-ftehim bejn l-UE u l-Moldova jipprovdilek opportunitajiet biex toħloq u tistabbilixxi n-negozju tiegħek permezz ta’ impjieg indipendenti jew impriżi li huma fil-kontroll tiegħek

Dawn l-allowances jiżguraw li tirċievi l-istess trattament bħaċ-ċittadini tal-Moldova.

Forniment transfruntier ta’ servizzi

Fis-setturi li jingħataw aċċess għall-Moldova, il-ftehim ineħħi l-limiti li ġejjin

• fuq il-valur totali ta’ tranżazzjonijiet jew assi ta’ servizz
• dwar l-għadd totali ta’ operazzjonijiet ta’ servizz jew il-kwantità totali ta’ outputs tas-servizz

Se titħalla wkoll tipprovdi servizzi lill-Moldova taħt l-istess kundizzjonijiet bħaċ-ċittadini tal-Moldova.

Soġġorni temporanji

Il-Ftehim bejn l-UE u l-Moldova jippermettilek tiċċaqlaq temporanjament lejn il-Moldova (jew l-UE) biex taħdem bħala apprendist gradwat, bejjiegħ tan-negozju, jew bħala persunal ewlieni ta’ kumpanija f’dak il-pajjiż.

Il-perjodi ta’ soġġorn temporanju huma kif ġej:

• ħaddiem bi trasferiment intra-azjendali (persunal ewlieni ta’ kumpanija fil-Moldova (jew l-UE), jew apprendisti gradwati) — sa 3 snin
• viżitatur tan-negozju (eż. li jivvjaġġa biex jistabbilixxi negozju fil-Moldova (jew l-UE), jew bejjiegħ fuq negozju) — sa 90 jum fi kwalunkwe perjodu ta’ 12-il xahar
• apprendist gradwat li mhuwiex ħaddiem bi trasferiment intra-azjendali — sa sena (1)

Il-Ftehim bejn l-UE u l-Moldova joħloq ukoll opportunitajiet għall-fornituri ta’ servizzi kuntrattwali f’setturi speċifiċi fiż-żewġ pajjiżi. F’dan ir-rigward, madankollu, il-fornitur għandu

• qed tipprovdi s-servizz inkwistjoni fuq bażi temporanja bħala impjegat ta’ entità li kisbet kuntratt ta’ servizz li ma jaqbiżx sena (1)
• ikollhom mill-inqas 3 snin esperjenza ta’ xogħol professjonali fis-settur
• ikollhom lawrja universitarja jew kwalifika li turi għarfien ta’ livell ekwivalenti u kwalifiki professjonali rilevanti

Għal aktar informazzjoni dwar il-limiti li jitqiegħdu fuq il-persunal, l-apprendisti gradwati, il-bejjiegħa tan-negozju u l-fornituri tas-servizzi kuntrattwali, ara l-Anness XXVII-G u l-Anness XXVII-H tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Moldova.

Akkwist pubbliku

L-UE u l-Moldova jipprevedu aċċess reċiproku għas-swieq tal-akkwist pubbliku f’kull pajjiż fil-livelli nazzjonali, reġjonali u lokali. Dan huwa fir-rigward ta’ kuntratti pubbliċi u konċessjonijiet f’setturi tradizzjonali, kif ukoll fis-settur tal-utilitajiet.

Il-Ftehim bejn l-UE u l-Moldova jiżgura wkoll li l-konsiderazzjoni tal-applikazzjonijiet għall-offerti fiż-żewġ pajjiżi ssir b’mod ġust, bl-istess trattament eżerċitat lejn l-applikanti lokali u barranin.

Il-Ftehim jobbliga kemm lill-UE kif ukoll lill-Moldova jiżguraw li

• l-akkwisti kollha maħsuba jsiru pubbliċi — dan isir biex is-suq jinfetaħ għall-kompetizzjoni u biex tingħata aċċess għal informazzjoni dwar l-akkwist maħsub qabel l-għoti tal-kuntratt
• ikun hemm deskrizzjoni mhux diskriminatorja tas-suġġett tal-kuntratt, li turi limiti ta’ żmien xierqa, aċċessibbli għall-operaturi ekonomiċi kollha
• ma hemm l-ebda diskriminazzjoni kontrik bħala operatur ekonomiku, li tista’ tiddiżattivak milli tikkwalifika għall-offerta
• hemm trasparenza fil-proċess tal-għoti tal-offerta sat-tħabbira tal-offerta rebbieħa
• id-Deċiżjoni finali tiġi kkomunikata lill-applikanti kollha — fuq talba, l-applikanti li ma jintgħażlux jirċievu spjegazzjoni li tippermettilek tanalizza d-deċiżjoni

Il-pjattaforma tal-akkwist elettroniku ta’ netwerking MTender tipprovdi informazzjoni dwar l-akkwist aktar faċilment disponibbli, inkluż it-tħabbir ta’ attivitajiet ta’ akkwist maħsuba, id-disponibbiltà ta’ dokumenti elettroniċi tal-offerti, il-bullettin awtomatizzat tal-akkwist pubbliku, u l-ġenerazzjoni ta’ mudell elettroniku tal-offerta għall-operaturi elettroniċi.

Links, kuntatti, dokumenti

Istituzzjonijiet nazzjonali

Rappreżentazzjonijiet, kmamar tal-kummerċ u assoċjazzjonijiet tan-negozju

Kuntatti għal rekwiżiti tekniċi

Kuntatti għal Rekwiżiti Sanitarji/Fitosanitarji (SPS)

Istituzzjonijiet nazzjonali

Kunsill Ekonomiku għall-Prim Ministru fil-Moldova	Web: https://consecon.gov.md/en/misiune/
Diviżjoni dwar il-Kontroll tal-Kummerċ ta’ Oġġetti b’Użu Doppju taħt il-Ministeru tal-Ekonomija u l-Infrastruttura	Il-Moldova hija parti għall-Konvenzjoni Internazzjonali dwar l-Armi Kimiċi (CWC) u timmonitorja l-importazzjoni ta’ sustanzi li jistgħu jintużaw għall-produzzjoni ta’ armi bħal dawn. L-importazzjonijiet jistgħu għalhekk jeħtieġu awtorizzazzjoni partikolari. Secto ia control al circulareii iei mărfurilor cu dubla destina’ ie al Ministerul Economiei si Infrastructurii BD. Piata Marii Adunari Nationale 1, MD-2033 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 250669 Faks: + 373 22 234064
Il-Bank Nazzjonali tal-Moldova (BNM)	L-organu responsabbli għall-kontroll u l-istabbiltà tal-munita huwa l-Bank Nazzjonali tal-Moldova (BNM). Il-Kumitat Nazzjonali għall-Istabbiltà Finanzjarja huwa subordinat għall-BNM. Banca Naetională a Moldovei (BNM) BD. Grigore Vieru Nru 1, MD-2005 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 822348, 822502, 822606
Dwana tal-Moldova	Serviciul Vamal al Republicii Moldova Str. N. Starostenco 30, MD-2065 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 574201, 574206 Call Centre: + 373 22 574111 Faks: + 373 22 273061 Email: vama@customs.gov.md Web: http://www.customs.gov.md/
Direttorat għall-Prevenzjoni tat-Tniġġis u l-Ġestjoni tal-Iskart taħt il-Ministeru tal-Agrikoltura	Directo ia prevenire poluării imanagementul deħel eurilor a Ministerul Agriculturii, Dezvoltarii Regionale for Mediului Str. Tanażi ta’ Constantin 9, MD-2005 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 204512, 204525, 204526 Faks: + 373 22 226858

Rappreżentazzjonijiet, kmamar tal-kummerċ u assoċjazzjonijiet tan-negozju

Delegazzjoni tal-Unjoni Ewropea għar-Repubblika tal-Moldova	Delegat ia Uniunii Europene în Republica Moldova Str. M. Kogalniceanu 12, MD-2001 Chisinau, Moldova Tel: + 373 22505210 Faks: + 373 22272622 Email: Delegation-Moldova@eeas.europa.eu
Missjoni tar-Repubblika tal-Moldova għall-Unjoni Ewropea	Avenue Franklin Roosevelt 55/Franklin Rooseveltlaan 55 1050 Brussell, il-Belġju Tel.: + 32 27400660  Faks: + 32 27400669  Email: mission.bru@mfa.gov.md Web: mrmue.mfa.gov.md
Il-Kamra tal-Kummerċ u l-Industrija tar-Repubblika tal-Moldova	Kamera de Comert si Industrie a Republicii Moldova 151, Stefan cel Mare blv., Chisinau, MD2004, Moldova Tel.: + 373 22 22 15 52 Faks: + 373 22 2 44 25 Email: camera@chamber.md
Assoċjazzjoni Ewropea tan-Negozju tal-Moldova	Asociareia Businessului European (EBA) 30, Vlaicu pârcălab str., ta’. 7, Chisinau, MD2012, Moldova Tel.: + 373 22 90 70 25 Mobbli: + 373 79 025 999 Email: info@eba.md
EU4Business	UE4Segretarjat tan-Negozju De Kleetlaan 2, B-1831 Diegem, il-Belġju Tel.: + 32 27491851 Email: secretariat@eu4business.eu

Kuntatti għal rekwiżiti tekniċi

L-Istitut għall-Istandardizzazzjoni tal-Moldova (ISM)	Institutul de Standardizare din il-Moldova (ISM) Str. Eugen Coca 28, MD-2064 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 905300 Faks: + 373 22 905310 Bħala organizzazzjoni oħra kkontrollata mill-Ministeru msemmi, iċ-Ċentru Nazzjonali għall-Akkreditazzjoni tar-Repubblika tal-Moldova (MOLDAC) huwa maħtur bħala l-korp nazzjonali uniku ta’ akkreditazzjoni fil-Moldova. Katalogu ta’ standards u regolamenti tekniċi tal-Moldova: www.estandard.md
Ministeru tas-Saħħa, ix-Xogħol u l-Protezzjoni Soċjali	Ministerul Sctiei Sctiei Sociale, Muncii si Protectiei Sociale Str. Vasile Alecsandri 2, MD-2009 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 729907, 268818 Faks: + 373 22 738781
Aġenzija tas-Servizzi Pubbliċi	Il-vetturi bil-mutur li jkunu għadhom kif ġew importati jridu jdaħħlu fir-reġistru tal-mezzi tat-trasport tal-Aġenzija tas-Servizzi Pubbliċi. Barra minn hekk, jeħtieġ li l-kundizzjonijiet tekniċi għall-vetturi bil-mutur jiġu ddikjarati u identifikati mill-importatur. Agento ia Servicii Publice Str. Pushkin 42, MD-2012 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 257070 Faks: + 373 22 212259
Aġenzija Nazzjonali tat-Trasport bit-Triq	L-awtorità inkarigata mill-kontroll u l-monitoraġġ tal-miżuri legali dwar it-trasport bit-triq hija l-Aġenzija Nazzjonali tat-Trasport bit-Triq. Subordonat ta’ Ministerului Transporturilor i Infrastructurii Drumurilor (ANTA) Agencia Naettionala Transport Auto (ANTA) Str. Alecu Russo 1, MD-2068 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 498810 Faks: + 373 22 220657

Kuntatti għal Rekwiżiti Sanitarji/Fitosanitarji (SPS)

Organizzazzjoni Nazzjonali għall-Protezzjoni tal-Pjanti (NPPO)/Direttorat għall-Protezzjoni tas-Saħħa tal-Pjanti	Directo ia Protecreiia sănătatea plantelor atribuite Agenдiei Nareionale pentru Siguranto a Alimentelor (ANSA) Str. Mihail Kogălniceanu 63, MD-2009 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 264674, 294730 Faks: + 373 22294730
Dipartiment tas-Saħħa tal-Annimali assenjat lill-Aġenzija Nazzjonali dwar is-Sigurtà fl-Ikel	Departamentul de sănătate Animală atribuit celei Agenreii Naetionale pentru Siguranto a Alimentelor (ANSA) Str. Mihail Kogălniceanu 63, MD-2009 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 210178, 294730 Faks: + 373 22 294730
Ministeru għall-Agrikoltura, l-Iżvilupp Reġjonali u l-Ambjent	Ministerul Agriculturii, Dezvoltării Regionale i Mediului Str. Tanażi ta’ Constantin 9, MD-2005 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 204579 Faks: + 373 22 220748
Punt ta’ Kuntatt Uffiċjali (OCP) għas-sustanzi kimiċi tossiċi	Directo ia prevenire poluării imanagementul deħel eurilor a Ministerul Agriculturii, Dezvoltarii Regionale for Mediului Str. Tanażi ta’ Constantin 9, MD-2005 Chisinau, Moldova Tel.: + 373 22 204512, 204525, 204526 Faks: + 373 22 226858
Il-Kummissjoni Nazzjonali dwar is-Sigurtà Bijoloġika	Comisia Naetională pentru Securitate Biologică Str. Mitropolit Dosoftei 156 A, MD-2004 Chisinau, Moldova Tel. u Fax: + 373 22 226874

Aktar links

• tista’ ssib aktar informazzjoni dwar il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni u r-relazzjonijiet kummerċjali bejn l-UE u l-Moldova fuq is-sit web tad-DĠ Kummerċ. Tista’ tfittex ukoll informazzjoni oħra dwar ir-relazzjonijiet kummerċjali bejn l-UE u l-Moldova taħt din il-link
• jekk int interessat f’informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tad-DCFTA fil-Moldova, ara hawn. Il-monitoraġġ tal-UE jipprovdi wkoll informazzjoni dwar il-ħidma li għaddejja fil-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ.
• is-servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) jipprovdi wkoll informazzjoni dettaljata dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Moldova. Għal ħarsa ġenerali, tista’ tikkonsulta wkoll skeda informattiva.