EU-verbod op het gebruik van en de handel in bisfenol A vanaf 20 januari 2025
Met ingang van 20 januari 2025 verbiedt Verordening (EU) 2024/3190 van de Commissie het gebruik van en de handel in bisfenol A (BPA), zouten daarvan en andere gevaarlijke bisfenolen en gevaarlijke bisfenolderivaten in materialen die met levensmiddelen in contact komen in de hele EU.
Bisfenol A (BPA) is een chemische stof die voornamelijk in combinatie met andere chemicaliën wordt gebruikt voor de vervaardiging van bepaalde materialen die met levensmiddelen in contact komen, zoals epoxyharsen voor coatings in metalen voedsel- en drankblikken, en duurzame kunststoffen voor herbruikbare drankflessen of voedseltransportapparatuur.
Dit verbod op BPA in materialen die met levensmiddelen in contact komen, werd door de Europese Commissie voorgesteld en in juli 2024 door de EU-lidstaten goedgekeurd, na een verslag van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) uit 2023 waarin werd geconcludeerd dat de huidige niveaus van blootstelling aan BPA een risico vormen voor consumenten in alle leeftijdsgroepen, aangezien deze stoffen schadelijk zijn voor de reproductieve en endocriene systemen.
Producten waarop het verbod van toepassing is
Het verbod geldt voor het gebruik van BPA bij de vervaardiging van de volgende groepen materialen en voorwerpen die met levensmiddelen in contact komen:
- kleefstoffen;
- rubber;
- ionenwisselingsharsen;
- kunststoffen;
- drukinkten;
- siliconen; en
- vernissen en coatings
Het beïnvloedt verpakkingen, zoals de coating die wordt gebruikt op metalen blikjes, en ook het gebruik van BPA in consumentenartikelen, zoals herbruikbare plastic drinkflessen, waterverdeelkoelers of ander keukengerei.
Uitzonderingen op het verbod
Er zijn zeer beperkte uitzonderingen op het verbod voor gevallen waarin er geen veilige alternatieven beschikbaar zijn, met inbegrip van het gebruik ervan voor de vervaardiging van kunststof filtratiemembranen die nodig zijn om de microbiologische veiligheid van bepaalde levensmiddelen te waarborgen, wanneer dergelijk gebruik niet als een risico voor de consument wordt beschouwd, maar deze zullen regelmatig worden geëvalueerd.
Overgangsbepalingen
Er zullen overgangsbepalingen van toepassing zijn om de industrie in staat te stellen zich aan te passen en mogelijke verstoringen van de voedselketen te voorkomen:
- eindproducten voor eenmalig en herhaald gebruik die in contact komen met levensmiddelen en voldoen aan de voorschriften die vóór de datum van inwerkingtreding van Verordening (EU) 2024/3190 van toepassing waren en die niet aan de nieuwe voorschriften voldoen, mogen tot en met 20 juli 2026 in de Unie in de handel worden gebracht.
- eindproducten voor eenmalig gebruik die met levensmiddelen in contact komen en vernissen en coatings gebruiken die met BPA zijn vervaardigd, met name voor de verpakking die wordt gebruikt voor de conservering van fruit, groenten en verwerkte visserijproducten, mogen tot 20 juli 2028 in de EU in de handel worden gebracht.
- overeenkomstig de vorige voorschriften in de handel gebrachte eindproducten voor eenmalig gebruik mogen in de loop van de twaalf maanden na het verstrijken van de toepasselijke overgangsperiode met levensmiddelen worden gevuld en verzegeld en het daaruit voortvloeiende verpakte levensmiddel mag in de handel worden gebracht totdat de voorraden zijn uitgeput.
- Als professionele apparatuur voor de productie van levensmiddelen gebruikte eindproducten voor herhaald gebruik die voldoen aan de voorschriften die vóór de datum van inwerkingtreding van Verordening (EU) 2024/3190 van toepassing waren en die niet aan de nieuwe voorschriften voldoen, mogen tot 20 januari 2028 voor het eerst in de handel worden gebracht.
- eindproducten voor herhaald gebruik die met levensmiddelen in contact komen en die voor het eerst overeenkomstig de vorige regels in de handel zijn gebracht, mogen tot uiterlijk 20 januari 2029 in de handel blijven