Απαγόρευση της ΕΕ για τη χρήση και το εμπόριο της δισφαινόλης Α από τις 20 Ιανουαρίου 2025
Από τις 20 Ιανουαρίου 2025, ο κανονισμός (ΕΕ) 2024/3190 της Επιτροπής απαγορεύει τη χρήση και το εμπόριο της δισφαινόλης Α (BPA), των αλάτων της και άλλων επικίνδυνων δισφαινολών και επικίνδυνων παραγώγων δισφαινόλης σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η δισφαινόλη Α (BPA) είναι μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται κυρίως σε συνδυασμό με άλλες χημικές ουσίες για την παρασκευή ορισμένων υλικών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, όπως οι εποξικές ρητίνες για επιστρώσεις σε μεταλλικά δοχεία τροφίμων και ποτών, και τα ανθεκτικά πλαστικά για επαναχρησιμοποιήσιμα μπουκάλια ποτών ή εξοπλισμό μεταφοράς τροφίμων.
Αυτή η απαγόρευση της BPA στα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγκρίθηκε από τα κράτη μέλη της ΕΕ τον Ιούλιο του 2024, μετά από έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) του 2023, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα σημερινά επίπεδα έκθεσης στην BPA ενέχουν κίνδυνο για τους καταναλωτές όλων των ηλικιακών ομάδων, δεδομένου ότι οι εν λόγω ουσίες είναι επιβλαβείς για το αναπαραγωγικό και το ενδοκρινικό σύστημα.
Προϊόντα που καλύπτονται από την απαγόρευση
Η απαγόρευση ισχύει για τη χρήση BPA στην παρασκευή των ακόλουθων ομάδων υλικών και αντικειμένων που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα:
- κόλλες·
- καουτσούκ·
- ρητίνες ανταλλαγής ιόντων·
- πλαστικά·
- τυπογραφικά μελάνια·
- σιλικόνες· και
- βερνίκια και επιστρώσεις
Επηρεάζει τη συσκευασία, όπως το επίστρωμα που χρησιμοποιείται σε μεταλλικά δοχεία, καθώς και τη χρήση της BPA σε καταναλωτικά είδη, όπως επαναχρησιμοποιήσιμα πλαστικά μπουκάλια ποτών, ψύκτες διανομής νερού ή άλλα μαγειρικά σκεύη.
Εξαιρέσεις από την απαγόρευση
Υπάρχουν πολύ περιορισμένες εξαιρέσεις στην απαγόρευση για περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχουν διαθέσιμες ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τους για την κατασκευή πλαστικών μεμβρανών διήθησης που είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της μικροβιολογικής ασφάλειας ορισμένων τροφίμων, όταν η χρήση αυτή δεν θεωρείται ότι ενέχει κίνδυνο για τους καταναλωτές, αλλά οι εν λόγω μεμβράνες θα επανεξετάζονται.
Μεταβατικές διατάξεις
Θα εφαρμοστούν μεταβατικές διατάξεις που θα επιτρέψουν στη βιομηχανία να προσαρμοστεί και να αποφύγει πιθανές διαταραχές στην τροφική αλυσίδα:
- τα αντικείμενα τελικής επαφής με τρόφιμα μίας και επαναλαμβανόμενης χρήσης που συμμορφώνονται με τους κανόνες που ίσχυαν πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2024/3190, τα οποία δεν συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες, επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά της Ένωσης έως τις 20 Ιουλίου 2026.
- τα είδη τελικής επαφής με τρόφιμα μίας χρήσης που χρησιμοποιούν βερνίκια και επιχρίσματα παρασκευασμένα με BPA, ειδικά για τη συσκευασία που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση φρούτων, λαχανικών και μεταποιημένων προϊόντων ιχθύων, μπορούν να εξακολουθήσουν να διατίθενται στην αγορά της ΕΕ έως τις 20 Ιουλίου 2028.
- τα αντικείμενα τελικής επαφής με τρόφιμα μίας χρήσης που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με τους προηγούμενους κανόνες, μπορούν να γεμίζονται με τρόφιμα και να σφραγίζονται κατά τους 12 μήνες μετά τη λήξη της εφαρμοστέας μεταβατικής περιόδου και τα συσκευασμένα τρόφιμα που προκύπτουν μπορούν να διατίθενται στην αγορά έως ότου εξαντληθούν τα αποθέματα.
- τα τελικά αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα επαναλαμβανόμενης χρήσης που χρησιμοποιούνται ως επαγγελματικός εξοπλισμός παραγωγής τροφίμων, τα οποία συμμορφώνονται με τους κανόνες που ίσχυαν πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2024/3190, τα οποία δεν συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες, μπορούν να διατεθούν για πρώτη φορά στην αγορά έως τις 20 Ιανουαρίου 2028.
- τα αντικείμενα τελικής επαφής με τρόφιμα επαναλαμβανόμενης χρήσης που διατέθηκαν για πρώτη φορά στην αγορά σύμφωνα με τους προηγούμενους κανόνες, μπορούν να παραμείνουν στην αγορά έως τις 20 Ιανουαρίου 2029 το αργότερο.