Toirmeasc an Aontais ar úsáid agus trádáil Bhisfeanóil A ón 20 Eanáir 2025
Ón 20 Eanáir 2025, le Rialachán (AE) 2024/3190 ón gCoimisiún cuirtear toirmeasc ar úsáid agus trádáil Bisfeanóil A (BPA), a shalann agus bisfeanól guaiseach eile agus díorthach bisfeanóil guaiseach in ábhair a bhíonn i dteagmháil le bia ar fud an Aontais.
Is substaint cheimiceach í bisfeanól A (BPA) a úsáidtear go príomha i gcomhcheangal le ceimiceáin eile chun ábhair áirithe a bhíonn i dteagmháil le bia a mhonarú amhail roisíní eapocsacha le haghaidh bratuithe i gcannaí bia agus dí miotail, agus plaistigh mharthanacha le haghaidh buidéil deochanna in-athúsáidte nó trealamh iompair bia.
Mhol an Coimisiún Eorpach an toirmeasc sin ar BPA in ábhair teagmhála bia agus d’fhormheas Ballstáit an Aontais é i mí Iúil 2024, tar éis tuarascáil 2023 ón Údarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (EFSA) inar thángthas ar an gconclúid go raibh riosca ag baint leis na leibhéil nochta BPA atá ann faoi láthair do thomhaltóirí ar fud na n-aoisghrúpaí uile ós rud é go bhfuil na substaintí sin díobhálach do na córais atáirgthe agus inchríneacha.
Táirgí a chumhdaítear leis an toirmeasc
Tá feidhm ag an toirmeasc maidir le húsáid BPA i monarú na ngrúpaí seo a leanas d’ábhair agus d’earraí teagmhála bia:
- greamacháin;
- rubair;
- roisíní ianmhalartaithe;
- plaistigh;
- dúigh phriontála;
- sileacóin; agus
- vearnaisí agus bratuithe
Bíonn tionchar aige ar phacáistíocht, amhail an bratú a úsáidtear ar channaí miotail, agus freisin ar úsáid BPA in earraí tomhaltais, amhail buidéil dí plaisteacha in-athúsáidte, fuaraitheoirí dáilte uisce nó earraí cistine eile.
Eisceachtaí ar an toirmeasc
Tá eisceachtaí an-teoranta ann ón toirmeasc i gcásanna nach bhfuil aon roghanna sábháilte eile ar fáil, lena n-áirítear a úsáid chun scannáin scagacháin phlaisteacha a mhonarú is gá chun sábháilteacht mhicribhitheolaíoch bianna áirithe a áirithiú i gcás nach meastar go bhfuil riosca ag baint le húsáid den sórt sin do thomhaltóirí, ach coinneofar iad sin faoi athbhreithniú.
Forálacha idirthréimhseacha
Beidh feidhm ag forálacha idirthréimhseacha chun go mbeidh an tionscal in ann dul in oiriúint don bhiashlabhra agus aon chur isteach a d’fhéadfadh a bheith ann ar an mbiashlabhra a sheachaint:
- earraí teagmhála bia deiridh aon úsáide agus athúsáide a chomhlíonann na rialacha is infheidhme roimh dháta theacht i bhfeidhm Rialachán (AE) 2024/3190, nach gcomhlíonann na rialacha nua, ceadófar iad a chur ar mhargadh an Aontais go dtí an 20 Iúil 2026.
- earraí teagmhála bia deiridh aon úsáide ina n-úsáidtear vearnaisí agus bratuithe a mhonaraítear le BPA, go sonrach le haghaidh na pacáistíochta a úsáidtear chun torthaí, glasraí agus táirgí éisc próiseáilte a chaomhnú, féadfar leanúint dá margú san Aontas go dtí an 20 Iúil 2028.
- earraí deiridh aon úsáide a bhíonn i dtadhall le bia agus a chuirtear ar an margadh i gcomhréir leis na rialacha a bhí ann roimhe seo, féadfar iad a líonadh le bia agus a shéalú le linn an 12 mhí tar éis don idirthréimhse is infheidhme dul in éag agus féadfar an bia pacáistithe a eascraíonn as sin a chur ar an margadh go dtí go n-ídeofar na stoic.
- earraí deiridh athúsáide teagmhála bia a úsáidtear mar threalamh gairmiúil táirgthe bia, a chomhlíonann na rialacha is infheidhme roimh dháta theacht i bhfeidhm Rialachán (AE) 2024/3190, nach gcomhlíonann na rialacha nua, féadfar iad a chur ar an margadh den chéad uair go dtí an 20 Eanáir 2028.
- earraí deiridh athúsáide a bhíonn i dteagmháil le bia agus a cuireadh ar an margadh den chéad uair i gcomhréir leis na rialacha a bhí ann roimhe seo, féadfaidh siad fanacht ar an margadh go dtí an 20 Eanáir 2029 ar a dhéanaí