Unijny zakaz stosowania bisfenolu A i handlu nim od 20 stycznia 2025 r.
Od 20 stycznia 2025 r. rozporządzenie Komisji (UE) 2024/3190 zakazuje stosowania bisfenolu A (BPA), jego soli i innych niebezpiecznych bisfenoli oraz niebezpiecznych pochodnych bisfenoli w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz handlu nimi w całej UE.
Bisfenol A (BPA) jest substancją chemiczną stosowaną głównie w połączeniu z innymi substancjami chemicznymi do produkcji niektórych materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, takich jak żywice epoksydowe do powłok w metalowych puszkach na żywność i napoje oraz trwałe tworzywa sztuczne do butelek na napoje wielokrotnego użytku lub sprzętu do transportu żywności.
Zakaz stosowania BPA w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością został zaproponowany przez Komisję Europejską i zatwierdzony przez państwa członkowskie UE w lipcu 2024 r., po sprawozdaniu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2023 r., w którym stwierdzono, że obecne poziomy narażenia na BPA stwarzają ryzyko dla konsumentów we wszystkich grupach wiekowych, ponieważ substancje te są szkodliwe dla układu rozrodczego i hormonalnego.
Produkty objęte zakazem
Zakaz dotyczy stosowania BPA w produkcji następujących grup materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością:
- kleje;
- gumy;
- żywice jonowymienne;
- tworzywa sztuczne;
- farby drukarskie;
- silikony; oraz
- lakiery i powłoki
Ma to wpływ na opakowania, takie jak powłoka stosowana na metalowych puszkach, a także na stosowanie BPA w artykułach konsumpcyjnych, takich jak plastikowe butelki wielokrotnego użytku na napoje, chłodziarki do dystrybucji wody lub inne przybory kuchenne.
Wyjątki od zakazu
Od zakazu istnieją bardzo ograniczone wyjątki w przypadkach, w których nie ma dostępnych bezpiecznych alternatyw, w tym w odniesieniu do jego stosowania do produkcji membran filtracyjnych z tworzyw sztucznych niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego niektórych środków spożywczych, w przypadku gdy takie stosowanie nie jest uważane za stwarzające ryzyko dla konsumentów, ale będą one poddawane przeglądowi.
Przepisy przejściowe
Przepisy przejściowe będą miały zastosowanie, aby umożliwić przemysłowi dostosowanie się i uniknięcie potencjalnych zakłóceń w łańcuchu żywnościowym:
- Wyroby jednorazowego i wielokrotnego użytku przeznaczone do kontaktu z żywnością, które są zgodne z przepisami obowiązującymi przed datą wejścia w życie rozporządzenia (UE) 2024/3190 i które nie są zgodne z nowymi przepisami, mogą być wprowadzane do obrotu w Unii do dnia 20 lipca 2026 r.
- Końcowe wyroby jednorazowego użytku przeznaczone do kontaktu z żywnością, w których stosuje się lakiery i powłoki wytwarzane z BPA, w szczególności do opakowań stosowanych do konserwowania owoców, warzyw i przetworzonych produktów rybnych, mogą być nadal wprowadzane do obrotu w UE do 20 lipca 2028 r.
- Końcowe wyroby jednorazowego użytku do kontaktu z żywnością wprowadzane do obrotu zgodnie z poprzednimi przepisami mogą być napełniane żywnością i plombowane w ciągu 12 miesięcy po wygaśnięciu mającego zastosowanie okresu przejściowego, a otrzymana w ten sposób opakowana żywność może być wprowadzana do obrotu do wyczerpania zapasów.
- końcowe wyroby do kontaktu z żywnością wielokrotnego użytku stosowane jako profesjonalny sprzęt do produkcji żywności, zgodne z przepisami obowiązującymi przed datą wejścia w życie rozporządzenia (UE) 2024/3190, które nie są zgodne z nowymi przepisami, mogą być po raz pierwszy wprowadzane do obrotu do dnia 20 stycznia 2028 r.
- końcowe wyroby do kontaktu z żywnością wielokrotnego użytku, które zostały po raz pierwszy wprowadzone do obrotu zgodnie z poprzednimi przepisami, mogą pozostać w obrocie najpóźniej do dnia 20 stycznia 2029 r.