Επενδύσεις — οι πυλώνες
Η πολιτική της ΕΕ για τις διεθνείς επενδύσεις βασίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες
Διευκόλυνση των επενδύσεων
Η διευκόλυνση των επενδύσεων είναι μια ευρεία έννοια που έχει αποκτήσει μεγαλύτερη αναγνώριση στους επενδυτικούς κύκλους κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών ως σημαντικό μέσο για την προσέλκυση επενδύσεων.
Τα μέτρα διευκόλυνσης επικεντρώνονται στη διευκόλυνση της δημιουργίας, λειτουργίας και επέκτασης των επενδύσεων για τους επενδυτές. Συνολικά, τα μέτρα αυτά αφορούν τη βελτίωση της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας του επενδυτικού περιβάλλοντος, την απλούστευση και τον εξορθολογισμό των επενδύσεων και των διοικητικών διαδικασιών/απαιτήσεων και την πρόβλεψη διαδικασιών προσφυγής και επανεξέτασης.
Συγκεκριμένα, τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν διάφορες απαιτήσεις δημοσίευσης και ενημέρωσης σχετικά με την είσοδο και τη λειτουργία των επενδύσεων, τη δημιουργία σημείων επαφής και έρευνας, τις απαιτήσεις σχετικά με την τεκμηρίωση και την επεξεργασία των ελλιπών αιτήσεων, τους μηχανισμούς ενός τύπου μονοαπευθυντικής θυρίδας για την αναφορά λίγων. Οι έρευνες των επενδυτών τόνισαν τους τομείς αυτούς ως κρίσιμους παράγοντες στην απόφασή τους να επενδύσουν.
Απελευθέρωση των επενδύσεων
Η απελευθέρωση των επενδύσεων επιδιώκει να εξασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για τους ξένους επενδυτές στις αγορές τρίτων χωρών.
Η ελευθέρωση αφορά τις αρχές (π.χ. πρόσβαση στην αγορά, εθνική μεταχείριση και μεταχείριση του μάλλον ευνοούμενου κράτους) και τις δεσμεύσεις, που επιτρέπουν το άνοιγμα των αγορών τρίτων χωρών για τους επενδυτές της ΕΕ. Σκοπός των κανόνων αυτών είναι να επιτρέψουν ή να διευκολύνουν τη σύσταση επιχειρήσεων (θυγατρικών, υποκαταστημάτων, γραφείων αντιπροσώπευσης) σε υπηρεσίες και μη υπηρεσίες (π.χ. παραγωγή, γεωργία, εξόρυξη, παραγωγή ενέργειας).
Για παράδειγμα, οι κανόνες για την πρόσβαση στην αγορά μπορούν να περιλαμβάνουν την εξάλειψη των περιορισμών όσον αφορά τον αριθμό των φορέων εκμετάλλευσης ή την αξία των συναλλαγών (π.χ. ποσοστώσεις, μονοπώλια και έλεγχοι των οικονομικών αναγκών), τη μείωση ή την κατάργηση των απαιτήσεων περί ξένης ιδιοκτησίας ή των απαιτήσεων κοινών επιχειρήσεων.
Προστασία των επενδύσεων
Τα πρότυπα για την προστασία των επενδύσεων παρέχουν εγγυήσεις στους επενδυτές και στις επενδύσεις τους, καθώς και το δικαίωμα των κυβερνήσεων υποδοχής να θεσπίζουν ρυθμίσεις για θεμιτούς στόχους δημόσιας πολιτικής.
Οι δεσμεύσεις στις συμφωνίες για την προστασία των επενδύσεων περιλαμβάνουν αρχές όπως η απαγόρευση των διακρίσεων, η δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση των επενδυτών ή η αποζημίωση σε περίπτωση απαλλοτρίωσης σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία των επενδυτών σε τρίτες χώρες.
Οι συμφωνίες για την προστασία των επενδύσεων μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των διαφαινόμενων κινδύνων από τις επενδύσεις σε ορισμένες χώρες. Από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας το 2009, η ΕΕ έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για την προστασία των επενδύσεων στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Στις πιο πρόσφατες συμφωνίες της, η ΕΕ θέσπισε σαφέστερους κανόνες για το δικαίωμα ρύθμισης των στόχων δημόσιας πολιτικής και έχει επίσης αναθεωρήσει σημαντικά τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών (Σύστημα Επενδυτικών Δικαστηρίων).
Κατά παράδοση, οι συμφωνίες για την προστασία των επενδύσεων περιελάμβαναν μηχανισμούς επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους που παρέχουν στους επενδυτές άμεση πρόσβαση σε διαιτησία κατά κρατών.