Επενδύσεις — οι πυλώνες
Η διεθνής επενδυτική πολιτική της ΕΕ βασίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες
Διευκόλυνση των επενδύσεων
Η διευκόλυνση των επενδύσεων είναι μια ευρεία έννοια η οποία έχει αποκτήσει μεγαλύτερη αναγνώριση στους επενδυτικούς κύκλους τα τελευταία χρόνια ως σημαντικό μέσο προσέλκυσης επενδύσεων.
Τα μέτρα διευκόλυνσης επικεντρώνονται στη διευκόλυνση της εγκατάστασης, της λειτουργίας και της επέκτασης των επενδύσεων από τους επενδυτές. Συνολικά, τα μέτρα αυτά αφορούν τη βελτίωση της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας του επενδυτικού περιβάλλοντος, την απλούστευση και τον εξορθολογισμό των επενδυτικών και διοικητικών διαδικασιών/απαιτήσεων και την πρόβλεψη διαδικασιών προσφυγής και επανεξέτασης.
Συγκεκριμένα, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν διάφορες απαιτήσεις δημοσίευσης και ενημέρωσης σχετικά με την είσοδο και τη λειτουργία των επενδύσεων, τη δημιουργία σημείων επαφής και πληροφοριών, απαιτήσεις σχετικά με την τεκμηρίωση και την επεξεργασία ελλιπών αιτήσεων, μηχανισμούς τύπου μονοαπευθυντικής θυρίδας για να αναφερθούν ορισμένες. Έρευνες για τους επενδυτές έχουν αναδείξει αυτούς τους τομείς ως κρίσιμους παράγοντες στην απόφασή τους να επενδύσουν.
Ελευθέρωση των επενδύσεων
Η ελευθέρωση των επενδύσεων αποσκοπεί στην εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τους ξένους επενδυτές στις αγορές τρίτων χωρών.
Η ελευθέρωση καλύπτει αρχές (π.χ. πρόσβαση στην αγορά, εθνική μεταχείριση και μεταχείριση του μάλλον ευνοούμενου κράτους) και δεσμεύσεις που επιτρέπουν το άνοιγμα των αγορών τρίτων χωρών για τους επενδυτές της ΕΕ. Οι κανόνες αυτοί έχουν ως στόχο να επιτρέψουν ή να διευκολύνουν τη σύσταση επιχειρήσεων (θυγατρικών, υποκαταστημάτων, γραφείων αντιπροσώπευσης) στον τομέα των υπηρεσιών και άλλων υπηρεσιών (π.χ. μεταποίηση, γεωργία, εξόρυξη, παραγωγή ενέργειας).
Για παράδειγμα, οι κανόνες για την πρόσβαση στην αγορά μπορούν να περιλαμβάνουν την εξάλειψη των περιορισμών στον αριθμό των φορέων εκμετάλλευσης ή την αξία των συναλλαγών (π.χ. ποσοστώσεις, μονοπώλια και εξέταση των οικονομικών αναγκών), τη μείωση ή την κατάργηση απαιτήσεων ξένης ιδιοκτησίας ή απαιτήσεων για κοινές επιχειρήσεις.
Προστασία των επενδύσεων
Τα πρότυπα προστασίας των επενδύσεων παρέχουν εγγυήσεις στους επενδυτές και τις επενδύσεις τους, καθώς και το δικαίωμα των κυβερνήσεων υποδοχής να θεσπίζουν ρυθμίσεις για θεμιτούς στόχους δημόσιας πολιτικής.
Οι δεσμεύσεις στις συμφωνίες προστασίας των επενδύσεων περιλαμβάνουν αρχές όπως η απαγόρευση των διακρίσεων, η δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση (FET) για τους επενδυτές ή η αποζημίωση σε περίπτωση απαλλοτρίωσης σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία επενδυτών σε τρίτες χώρες.
Οι συμφωνίες προστασίας των επενδύσεων μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των διαφαινόμενων κινδύνων των επενδύσεων σε ορισμένες χώρες. Από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας το 2009, η ΕΕ έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για την προστασία των άμεσων ξένων επενδύσεων. Στις πλέον πρόσφατες συμφωνίες της, η ΕΕ έχει θεσπίσει σαφέστερους κανόνες σχετικά με το δικαίωμα ρύθμισης για στόχους δημόσιας πολιτικής και έχει επίσης αναθεωρήσει σημαντικά τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών (Σύστημα Επενδυτικών Δικαστηρίων, Οδηγός για το Σύστημα Επενδυτικών Δικαστηρίων).
Παραδοσιακά, οι συμφωνίες προστασίας των επενδύσεων περιλάμβαναν μηχανισμούς επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (ISDS) που παρέχουν στους επενδυτές άμεση πρόσβαση σε διαιτησία κατά κρατών.