Gids voor de export van diensten

Bent u van plan voor het eerst een dienst te exporteren?

Controleer alvorens dit te doen of uw bedrijf klaar is:

• Is uw dienst al succesvol op uw binnenlandse markt of in andere EU-landen?
• Beschikt uw bedrijf over de capaciteit om deze dienst aan te bieden op buitenlandse markten buiten de EU? Beschikt zij over voldoende personeel, tijd, financiële en juridische middelen?
• Zet het management zich in om uit te breiden naar exportmarkten buiten de EU?
• Beschikt uw onderneming over een uitgebreid financieel/marketing-/bedrijfsplan met duidelijk omschreven doelstellingen ter ondersteuning van de uitvoer naar markten buiten de EU?
• Heeft uw onderneming een concrete strategie om de dienst naar landen buiten de EU te exporteren? U kunt uw dienst bijvoorbeeld rechtstreeks exporteren naar uw afnemer op uw exportmarkt, zoals een ander bedrijf of een consument. Of u kunt exporteren via platforms voor elektronische handel.
• Indien van toepassing, beschikt uw bedrijf over de nodige bescherming van intellectuele eigendom in het buitenland?
• Beschikt uw bedrijf over de capaciteit en deskundigheid om zijn dienst aan te passen aan culturele voorkeuren of andere normen in landen buiten de EU?

Er zijn doorgaans vier verschillende manieren om uw dienst uit te voeren naar een markt buiten de EU (ook wel „wijzen van dienstverlening”genoemd). Deze zijn gedefinieerd in een internationale overeenkomst, namelijk de Algemene Overeenkomst inzake de handel in diensten van de Wereldhandelsorganisatie.

Grensoverschrijdende dienstverlening (vorm 1):

Andere voorbeelden van diensten die vaak via grensoverschrijdende leveringen worden uitgevoerd, zijn:

• marktonderzoek
• statistische analyse
• communicatieadvies, zoals adviesdiensten op het gebied van marketing
• professionele diensten (zoals juridische, architectonische en boekhoudkundige diensten)
• computergerelateerde diensten
• telecommunicatiediensten
• koeriersdiensten

Verbruik van diensten in het buitenland (vorm 2):

De klant overschrijdt de grens en maakt gebruik van de dienst die u op uw markt aanbiedt.

Commerciële aanwezigheid in het buitenland (vorm 3):

Sectoren waarin deze vorm van dienstverlening gebruikelijk is, zijn onder meer:

• financiële diensten
• telecommunicatiediensten
• handel, milieu,

In het algemeen wordt de oprichting of overname van een buitenlandse onderneming in het buitenland aangeduid als buitenlandse directe investering.

Wanneer u uw investering in een buitenlandse markt plant, kan het land waarin u wilt investeren bepaalde beperkingen toepassen. Deze zijn afhankelijk van het rechtskader en kunnen het volgende omvatten:

• beperkingen op buitenlandse eigendom:      
  Doorgaans gaat het om een beperking van het aandeel in het aandelenkapitaal van ondernemingen dat niet-ingezetenen van het land mogen aanhouden.
• beperkingen ten aanzien van het soort juridische entiteiten dat is toegestaan: Het kan
  daarbij gaan om specifieke verbodsbepalingen voor bepaalde rechtspersonen, zoals joint ventures of eenmanszaken.
• screening- en goedkeuringsprocedures:
  Dit kan betekenen dat buitenlandse investeerders economische voordelen moeten tonen of dat zij vooraf toestemming moeten krijgen voor de investering.
• beperkingen voor buitenlands personeel:
  Doorgaans bestaat dit in de vorm van een beperking van het aantal/het percentage buitenlanders dat een filiaal van buitenlandse ondernemingen beheert of werkt, en van andere operationele controles op deze bedrijven.

U kunt contact opnemen met een investeringspromotiebureau van het land waar u wilt investeren, een lokale belastingadviseur of een advocaat voor het opzetten van een investeringscontract en u kunt informatie vragen over andere verplichtingen van investeerders in de specifieke sector.

Aanwezigheid van natuurlijke personen in het buitenland (vorm 4):

Verschillende soorten personeel kunnen de diensten van uw bedrijf verlenen:

• binnen een onderneming overgeplaatste personen: dit
  zijn werknemers in uw bedrijf (vaak leidinggevenden, managers, specialisten) die worden overgeplaatst naar de commerciële aanwezigheid van uw bedrijf in een land buiten de EU.
• zakenreizigers:
  dit zijn korte verblijven van enkele maanden (vaak beperkt tot 3 maanden) zonder dat er in het buitenland een vergoeding wordt ontvangen. Zakelijke bezoekers bevinden zich gewoonlijk in een leidinggevende positie in uw bedrijf en zijn verantwoordelijk voor het opzetten van een vestiging op de doelmarkt.
• dienstverleners op contractbasis:
  dit zijn werknemers in uw bedrijf die een dienst verlenen op basis van een contract dat u hebt met een eindgebruiker in het buitenland. Dienstverleners op contractbasis worden naar het buitenland gestuurd omdat uw bedrijf geen commerciële aanwezigheid in het buitenland heeft en hun tijdelijk verblijf in het buitenland noodzakelijk is om het contract voor het verlenen van diensten uit te voeren.

Naast deze categorieën bedrijfspersoneel vallen zelfstandigen ook onder de aanwezigheid van natuurlijke personen in het buitenland:

• beoefenaars van een vrij beroep:
  dit zijn zelfstandigen die een dienst verlenen op basis van een dienstencontract in een ander land.

Sectoren die vaak diensten verlenen via werknemers in het buitenland zijn onder meer ICT-diensten, ingenieursdiensten of professionele diensten, of andere diensten die afhankelijk zijn van ondersteuning na verkoop.

In het algemeen kan dezelfde dienst op verschillende wijzen worden verleend:
Juridische diensten kunnen bijvoorbeeld aan de klant worden verleend via e-mail (vorm 1), door een in het buitenland gevestigde partner (vorm 3) of door de aanwezigheid van de advocaat in het buitenland (vorm 4).

Om diensten naar landen buiten de EU te exporteren, moet u eerst een markt en een afnemer voor uw dienst identificeren.

• Kamers van koophandel kunnen u informatie geven over verschillende markten en zakenpartners en u doorverwijzen naar relevante verslagen.
• Handelsspecifieke nieuwsverstrekkers of handelspromotiebureaus in uw land of op uw geselecteerde exportmarkt die de marktanalyse en de beoordeling van zakelijke kansen bestrijken, kunnen nuttig zijn. Deze instanties verstrekken vaak studies over belangrijke exportsectoren.
• Exportadviseurs en relevante banken kunnen ook advies verstrekken.

Hoe kunt u uw doelmarkten selecteren?

Potentiële exportmarkten screenen om na te gaan of er vraag is naar uw product en of uw product concurrerend zou zijn op de exportmarkt?

Uit invoerstatistieken kan blijken of het land dat u wilt exporteren al uw dienst importeert, waar de invoer vandaan komt en of er al een groot aanbod van uw soort diensten op de markt is.

Hoe vind ik potentiële kopers?

Zodra u een of meer doelmarkten hebt geselecteerd, is de volgende stap het identificeren van potentiële handelspartners en zakelijke contacten.

Partners en contactpersonen zijn te vinden op:

U kunt ook nagaan of u op uw potentiële exportmarkt aan de overheid mag verkopen.

De EU sluit vaak bilaterale handelsovereenkomsten met landen buiten de EU.

EU-handelsovereenkomsten kunnen betrekking hebben op de handel in diensten in belangrijke sectoren en vaak de belemmeringen voor de uitvoer in die sectoren verminderen of zelfs wegnemen. Voorbeelden van dergelijke belangrijke sectoren zijn:

• financiële diensten
• telecommunicatie
• maritiem vervoer
• professionele diensten
• digitale handel

Wat zijn de voordelen van handelsovereenkomsten voor uw directe buitenlandse investeringen?

Als de EU een handelsovereenkomst met het land heeft gesloten, kunnen de belemmeringen voor buitenlandse directe investeringen in bepaalde sectoren worden verminderd of zelfs weggenomen, en kunnen specifieke investeringsbepalingen worden opgenomen die wettelijk een niveau van bescherming voor buitenlandse investeringen opleggen.

Wat als mijn dienst niet onder een EU-overeenkomst valt?

Als de EU nog geen handelsovereenkomst heeft met het land waarnaar u wilt exporteren of als uw sector niet onder een bepaalde overeenkomst valt, moet u:

De WTO-leden vermelden in hun lijst van verbintenissen hun belemmeringen voor de uitvoer van diensten.

Welke eisen moet u controleren voor grensoverschrijdende dienstverlening (vorm 1)?

• Machtigings- en vergunningsvereisten: Het is mogelijk dat uw bedrijf bepaalde vergunningen nodig heeft om de dienst op de exportmarkt te kunnen leveren.
• Vereiste van wederzijdse erkenning van diploma’s en kwalificaties: Relevante diploma’s van dienstverleners en andere kwalificaties moeten worden aanvaard door het land waarnaar u wilt exporteren, zodat u uw diensten in het buitenland mag verlenen. Dit geldt voor een deel van de uitvoer van professionele diensten: Voorbeeld: het is mogelijk dat een EU-auditor de rekening van een buitenlands bedrijf niet mag controleren, zodat u als EU-bedrijf uw dienst niet naar het land in kwestie kunt exporteren.
• Specifieke beperkingen voor bepaalde dienstensectoren: Er kunnen zich bijvoorbeeld beperkingen en beperkingen op verzekeringsdiensten voordoen. Evenzo kan voor sommige uitvoer van financiële diensten een „gelijkwaardigheid” (verstrekt door de wetgevers van de doellanden) nodig zijn om op de buitenlandse markt te worden aanvaard.

Welke eisen moet u controleren voor verbruik in het buitenland (vorm van dienstverlening 2)?

Het verbruik in het buitenland vindt plaats wanneer de klant naar het buitenland reist en de dienst gebruikt die u in uw land verleent.

• In de meeste gevallen moet u aan dezelfde eisen voldoen als bij het verlenen van uw dienst op uw nationale of EU-markt.

Welke eisen moet u controleren op commerciële aanwezigheid (vorm van dienstverlening 3)?

Landen buiten de EU kunnen eisen of beperkingen op het gebied van commerciële aanwezigheid hebben, waarmee exporteurs uit de EU rekening moeten houden wanneer zij in deze landen investeren.

• Lokale aanwezigheid vereist:
  sommige diensten kunnen niet in derde landen worden verleend zonder een lokale aanwezigheid op die markt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn voor bepaalde verzekeringsdiensten. Het is dus mogelijk dat uw onderneming een commerciële aanwezigheid in het buitenland moet vestigen, bijvoorbeeld door een dochteronderneming op te richten of samen te werken met lokale ondernemingen op de buitenlandse markt, bijvoorbeeld via een joint venture.
• Plafonds voor buitenlandse aandelen:
  sommige landen passen beperkingen toe op het maximale aandeel van buitenlands kapitaal dat is toegestaan als het gaat om investeringen.
• Beperkingen op investeringen:
  dergelijke beperkingen kunnen worden gekoppeld aan specifieke vergunningen die nodig zijn voor personen of ondernemingen of aan beperkingen van het aantal bedrijven dat is toegestaan.
• Beperkingen ten aanzien van het soort juridische entiteit:
  sommige buitenlandse markten kunnen wettelijke bepalingen hebben die alleen gemeenschappelijke ondernemingen toestaan, of andere juridische vormen van investeringen, zoals eenmanszaken, uitdrukkelijk verbieden.
• Beperkingen op het aantal leveranciers:
  dergelijke beperkingen kunnen relevant zijn voor specifieke vergunningen waarover leveranciers moeten beschikken.
• Nationaliteitsvereisten: voor
  bepaalde sectoren of productsoorten kan het nodig zijn dat investeerders over vergunningen beschikken die beperkt zijn tot personen die de nationaliteit hebben van het land waarnaar u wilt exporteren, of kunnen eisen dat managers van de vestiging van die nationaliteit zijn. Ook de verwerving en het gebruik van grond en onroerend goed door buitenlanders kunnen worden beperkt.
• Fiscale bepalingen:
  specifieke belastingbepalingen kunnen van toepassing zijn op buitenlandse investeringen en specifieke landen kunnen een rechtskader hebben dat discriminerende belastingheffing op buitenlandse investeringen omvat.
• Financiële beperkingen:
  bepaalde financiële beperkingen kunnen van toepassing zijn op buitenlandse directe investeringen. Het kan bijvoorbeeld gaan om beperkingen op overmakingen, kapitaaloverdrachten en valutaomrekening. Grensoverschrijdende fusies en overnames kunnen ook worden beperkt.

Welke vereisten moet u controleren op de aanwezigheid van natuurlijke personen (vorm van dienstverlening 4)?

Het exporteren van een dienst vereist vaak dat uw werknemers tijdelijk in het buitenland op de doelmarkt verblijven om de dienst daadwerkelijk te verlenen.

Bijvoorbeeld:

• een ingenieur van uw bedrijf moet wellicht reizen om een machine/software te updaten of apparatuur te onderhouden. Er kunnen echter beperkingen zijn voor de mobiliteit van personen wanneer zij op deze manier diensten verrichten.

• Ingezetenschapsvereisten:
  het is mogelijk dat de dienstverrichters ingezetenen van het doelland moeten zijn.
• Nationaliteitsvereisten:
  dienstverleners moeten mogelijk onderdaan zijn van het land waarnaar u diensten wilt exporteren.
• Vergunnings- en certificeringsvereisten:
  dienstverleners kunnen specifieke vergunningen, opleidings-, onderwijs- of andere kwalificatiecertificaten nodig hebben. Het is belangrijk te weten of bepaalde certificaten geldig zijn in het buitenland. Het kan ook voorkomen dat zij voor bepaalde beroepen/diensten door entiteiten van het doelland moeten worden verleend.
• Vereisten inzake bedrijfsvisa en werkvergunningen:
  Een specifiek voorbeeld in verband met tijdelijk verblijf en visumvereisten is of de werknemer zijn echtgenoot of kinderen tijdens het verblijf mag meenemen.
• Onderzoek naar de economische behoefte/arbeidsmarktonderzoek:
  sommige landen kunnen van u of uw klant verlangen dat u aantoont dat lokale arbeidskrachten niet aan de behoefte aan diensten kunnen voldoen.
• Inreisbeperkingen/contingenten:
  bepaalde toegangsbeperkingen of -quota kunnen van toepassing zijn op buitenlandse dienstverlening in specifieke beroepen.
• Onderwijs- en andere kwalificatievereisten:
  het is belangrijk te weten of bepaalde certificaten geldig zijn in het betrokken land.

Wat moet u nog meer weten?

Als u diensten verleent aan landen buiten de EU, moet u ook nagaan welke belastingregels van toepassing zijn. Dit omvat:

• lokale belastingen
• Btw-afdrachten

Op uw exportmarkt kunnen verschillende belastingregels van toepassing zijn. Voor sommige diensten gelden uitzonderingen, afhankelijk van het land waarnaar u wilt exporteren, bijvoorbeeld als uw bedrijf permanent in dat land aanwezig is.

Waar kunt u verdere informatie vinden?

• Bureaus voor investeringsbevordering
• ambassade van uw doelland
• exportadviseurs en banken
• Website vanhet Enterprise Europe Network
• douanekantoren
• ministeries of regelgevende instanties in uw doelland
• leidraad voorgeselecteerde handelsovereenkomsten
• achtergrondinformatie over de economische betrekkingen met uw doelland
• Informatie over lopende onderhandelingen over handelsovereenkomsten met niet-EU-landen

Voordat u begint: Beoordelen of uw onderneming klaar is voor uitvoer

• Raadpleeg de checklist met vragen om na te gaan of uw onderneming klaar is voor uitvoer
• Bespreek en besluit of uw bedrijf klaar is om handel te drijven met niet-EU-landen, of welke stappen moeten worden genomen om toekomstige handelsactiviteiten buiten de EU voorte bereiden

Stap 1: Begrijpen hoe diensten kunnen worden geëxporteerd

• Besluit hoe u uw dienst wilt exporteren

Stap 2: Begrijpen hoe diensten kunnen worden geëxporteerd

• Selecteer uw nieuwe exportmarkt en beoordeelt het ondernemingspotentieel en het concurrentievermogen van uw diensten (belangrijk om exportgerelateerde kosten op te nemen in de prijsberekeningen)
• Potentiële kopersidentificeren
• Een agentschap/instelling/partner aanwijzen om u te ondersteunen bij de organisatie en formaliteiten van het exportproces (zoals het opstellen van contracten, het controleren van betalingsvoorwaarden, kredietwaardigheid van de koper, beperkingen op kapitaaloverdrachten in het land van de koper)

Stap 3: controleer of uw bedrijf kan profiteren van een handelsovereenkomst van de EU

• Bevestig of de EU een handelsovereenkomst heeft gesloten met het land dat u wilt exporteren
• Bronnen vinden voor meer informatie over de desbetreffende handelsovereenkomst
• Bekijk de voorwaarden voor markttoegang voor uw dienst in de lijst van verbintenissen

Stap 4: De eisen op uw exportmarkt beoordelen

• Ga na of uw dienst de exportmarkt mag betreden waar u geïnteresseerd bent, d.w.z. of er beperkingen of verboden van toepassing zijn
• Wilt u uw diensten over de grenzen heen aanbieden, ga dan na welke eisen van toepassing zijn (bijvoorbeeld vergunnings- of vergunningsvereisten).
• Als u een aanwezigheid op een buitenlandse markt wilt vestigen, ga dan na welke beperkingen van toepassing kunnen zijn (bijvoorbeeld met betrekking tot buitenlandse eigendom, het soort rechtspersonen dat is toegestaan of de goedkeuringsprocedures).
• Als u wilt dat een van uw werknemers de dienst vergezelt die u exporteert, ga dan na welke specifieke eisen van toepassing kunnen zijn (bijvoorbeeld op het gebied van kwalificaties, nationaliteitsvereisten voor werkvergunningen of inreisbeperkingen).
• Controleer welke belastingregels van toepassing zijn wanneer u diensten verleent buiten de EU