Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER)

In een notendop

De Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER) brengt IJsland, Liechtenstein en Noorwegen (EER/EVA-landen) in de interne markt van de EU, waardoor het vrije verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal wordt gegarandeerd, evenals samenhangende beleidsmaatregelen (mededinging, vervoer, energie, economische en monetaire samenwerking).

• Dezelfde regels en voorwaarden gelden voor alle bedrijven binnen de EER. De EU-wetgeving inzake de interne markt maakt deel uit van de wetgeving van de EER-landen.

Waarop heeft de EER-Overeenkomst betrekking?

Naast de verbintenissen die onder de interne markt en het daarmee samenhangende beleid vallen, zorgt de EER-overeenkomst voor de deelname van de drie landen aan een aantal EU-programma’s en -agentschappen op de volgende gebieden:

• onderzoek en ontwikkeling (O & D)
• onderwijs
• Sociaal beleid
• milieu
• consumentenbescherming
• toerisme
• cultuur

Noorwegen, IJsland en Liechtenstein hebben formeel geen toegang tot het besluitvormingsproces van de EU. Zij kunnen echter input leveren tijdens de voorbereidende fasen. Zij hebben bijvoorbeeld het recht om deel te nemen aan deskundigengroepen, comités van de Commissie en opmerkingen te maken over toekomstige wetgeving die in de EER-overeenkomst moet worden opgenomen.

Waarop is de EER-overeenkomst niet van toepassing?

De EER-overeenkomst heeft geen betrekking op het volgende EU-beleid:

• Gemeenschappelijk landbouw- en visserijbeleid (hoewel de overeenkomst bepalingen bevat over diverse aspecten van de handel in landbouw- en visserijproducten);
• Douane-unie;
• Gemeenschappelijk handelsbeleid;
• Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid;
• Justitie en binnenlandse zaken (hoewel de EVA-landen deel uitmaken van het Schengengebied);
• de economische en monetaire Unie (EMU).

Handel in goederen

De EER-overeenkomst voorziet in een hoge mate van liberalisering van de handel in de meeste sectoren. Landbouw en visserij vallen echter niet onder de EER-overeenkomst.

Landbouwproducten

Protocol 3 bij de EER-overeenkomst voorziet in een prijscompensatiemechanisme voor verwerkte landbouwproducten. Dit systeem is bedoeld om de prijsverschillen voor basislandbouwproducten binnen de EER te compenseren. Dit gebeurt door subsidies toe te kennen voor de invoer en de heffing van douanerechten bij invoer. De subsidies en douanerechten worden berekend op basis van de referentieprijzen die door de overeenkomstsluitende partijen zijn overeengekomen. Protocol 3 is niet van toepassing op Liechtenstein.

Vis

De EER-EVA-staten nemen niet deel aan het gemeenschappelijk visserijbeleid van de EU. IJsland en Noorwegen geven hun eigen vangstquota af en behouden bepaalde beperkingen inzake eigendom en vestiging in de visserijsector.

Op basis van de EER-overeenkomst en aanvullende bilaterale overeenkomsten zijn de douanerechten voor de meeste soorten witte visserijproducten afgeschaft. Daarnaast zijn er aanzienlijke verlagingen van de douanerechten voor andere vis en verwerkte visproducten. De EER-overeenkomst voorziet echter niet in verlagingen van de douanerechten voor sommige van de belangrijkste soorten in IJsland en Noorwegen.

De EER-overeenkomst belet de EU derhalve niet om vrijwaringsmaatregelen toe te passen, zoals antidumpingrechten en compenserende maatregelen, op visserijproducten.

Tarieven

• Alle producten van oorsprong uit de EER, met uitzondering van bepaalde vis en landbouwproducten en overeenkomstig de oorsprongsregels, kunnen in de EER zonder tarieven worden verhandeld.
• De EU en de EER/EVA-landen passen echter verschillende tarieven toe op de invoer uit derde landen.
• Check de tarieven die van toepassing zijn op uw product in mijn medewerker

Oorsprongsregels

Om in het kader van de EER-overeenkomst een preferentiële behandeling te verkrijgen, moet een product van oorsprong zijn uit de EER. De EER-overeenkomst bevat derhalve oorsprongsregels die bepalen in hoeverre een product binnen de EER moet worden geproduceerd of verwerkt om de status van product van preferentiële EER-oorsprong te verkrijgen.

Voordat u exporteert/importeren, moet u er zorg voor dragen dat:

• Controle van de oorsprongsregels die van toepassing zijn op uw product in de medewerker „My Trade”
• Raadpleeg uw douane.

Producteisen

Goederen kunnen vrij circuleren tussen de EU en de andere EER-landen. De productvereisten tussen de EER-landen (met inbegrip van de EU) zijn:

• Geharmoniseerd en identiek, omdat op Europees niveau vastgestelde regels die in de gehele EER van toepassing zijn, in de plaats zijn gekomen van de nationale productvoorschriften. Daarom kunnen goederen zonder aanvullende goedkeuring of tests circuleren.
• Niet-geharmoniseerde maar wederzijdse erkenning is van toepassing. Derhalve kunnen producten die in een EVA-staat in de handel zijn gebracht, in alle andere EER-Staten in de handel worden gebracht, ook al voldoet het product niet volledig aan de technische voorschriften van de EER-Staat van invoer.

Technische voorschriften en eisen

• Lees meer over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Economische Ruimte te worden ingevoerd.
• Zoeken naar de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en zijn land van herkomst in de assistent van My Trade. Om aan de vereisten voor uw product te kunnen voldoen, moet u eerst haar douanecode vaststellen. Als u het douanewetboek niet kent, kunt u zoeken naar de naam van uw product in de ingebouwde zoekmachine.

Sanitaire en veiligheidsvoorschriften

• Veterinaire en fytosanitaire aangelegenheden vallen onder bijlage I bij de EER-overeenkomst en de levensmiddelenwetgeving valt onder hoofdstuk XII van bijlage II. De wetgeving inzake levensmiddelen en veterinaire aangelegenheden is niet van toepassing op Liechtenstein, dat door zijn douane-unie met Zwitserland de veterinaire bepalingen van de Zwitsers-EU-landbouwovereenkomst toepast.
• De EU en de EER-EVA-staten beschikken niet over volledig geharmoniseerde wetgeving inzake planten. De EER-overeenkomst bevat wetgeving betreffende plantenzaden die valt onder hoofdstuk III van bijlage I (fytosanitaire aangelegenheden), met uitzondering van de bepalingen inzake invoer en grenscontrole.
• Lees meer over de gezondheids-, veiligheids-, sanitaire en fytosanitaire normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd.
• Zoeken naar de gezondheids-, veiligheids- en SPS-regels die van toepassing zijn op uw product en zijn land van herkomst in de assistent van My Trade. Om aan de vereisten voor uw product te kunnen voldoen, moet u eerst haar douanecode vaststellen. Als u het douanewetboek niet kent, kunt u zoeken naar de naam van uw product in de ingebouwde zoekmachine.

Inklaringsdocumenten en -procedures

• De douane-unie van de EU geldt niet voor Noorwegen, Liechtenstein en IJsland. Tussen deze landen en de EU zijn nog steeds douanegrenzen en -procedures van toepassing.
• Voor sommige producten die als een hoog risico worden beschouwd, moet een overeenstemmingsbeoordelingsorgaan (CAB) beoordelen of een product in overeenstemming is met de toepasselijke productcertificering door een door één EER-staat aangewezen OBB, en wordt in de hele EER erkend.
• Lees meer over andere inklaringsdocumenten en -procedures die nodig zijn voor de invoer in de Europese Economische Ruimte.
  • Intellectuele eigendom (IE) en geografische aanduidingen (GA)
• De EER-overeenkomst bevat geharmoniseerde bepalingen inzake intellectuele-eigendomsrechten en waarborgt een hoog niveau van bescherming van de industriële rechten (uitvindingen, tekeningen en modellen, handelsmerken, enz.) en van het auteursrecht (muziek, films, gedrukte media, software, enz.) in alle EER-Staten.
• De regels bevatten ook het beginsel van regionale uitputting van intellectuele-eigendomsrechten, dat in de gehele EER van toepassing is. Zodra een product door een houder van het recht (of met zijn toestemming) in de EER in de handel is gebracht, kan deze laatste zich in de praktijk niet langer beroepen op zijn uitsluitend recht om de invoer van dergelijke producten uit een andere lidstaat van de EER te verhinderen.
• Op grond van artikel 65, lid 2, van de EER-overeenkomst wordt de wetgeving inzake intellectuele eigendom in bijlage XVII opgenomen. Toch zijn niet alle EU-initiatieven op dit gebied verwerkt.
• Lees meer over de wetgeving inzake IE en GI in de EU en over het EU-beleid inzake intellectuele-eigendomsrechten ten aanzien van handel.

Handel in diensten

Meer informatie over de regels, regels en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

De EER-overeenkomst heeft een interne markt voor overheidsopdrachten tot stand gebracht, die goed is voor ongeveer 18 % van het bbp van de EER. Daarom zijn er aanzienlijke kansen voor ondernemingen binnen de EER omdat zij kunnen meedingen naar overheidsopdrachten in het kader van de interne markt.

Algemene informatie over wetgeving inzake overheidsopdrachten, regels en toegang tot verschillende markten. Specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten

Investeringen

Zoek algemene informatie om u in staat te stellen in het buitenland te investeren i. als u vanuit het buitenland in de EER investeert, zoek dan specifieke informatie.

Andere (concurrentie, SR)

Mededinging

Om een homogene EER met gelijke mededingingsvoorwaarden te waarborgen, gelden voor alle ondernemingen dezelfde mededingingsregels voor alle ondernemingen in de gehele EER. De mededingingsregels op de interne markt bestrijken vier hoofdgebieden en zijn identiek in de drie EER-EVA-staten en de EU-lidstaten. Deze regels zijn:

• Beëindiging van overeenkomsten die de mededinging beperken en misbruik van een machtspositie (bijvoorbeeld prijsafspraken tussen concurrenten)
• Controle op fusies tussen ondernemingen (bv. een fusie tussen twee grote groepen die leiden tot hun dominerende positie)
• Liberalisering van monopolistische economische sectoren (bv. telecommunicatie)
• Verbod — onder voorbehoud van bepaalde uitzonderingen — van staatssteun die de mededinging zou vervalsen door selectieve begunstiging van bepaalde ondernemingen of nationale industriële sectoren.

Als gevolg van de strikte mededingingsregels die in de EER-overeenkomst zijn opgenomen, zijn antidumpingmaatregelen, compenserende rechten en andere handelsmaatregelen in de regel verboden tussen de EER-Staten.

Overheidssteun

Overeenkomstig de EU-Verdragen verbiedt de EER-overeenkomst in het algemeen alle maatregelen die kunnen worden aangemerkt als staatssteun, met inbegrip van subsidies, zachte leningen en belastingvoordelen, die de handel kunnen verstoren. Bepaalde politieke, economische en sociale overwegingen kunnen echter tot uitzonderingen op dit verbod leiden.

Nuttige links en documenten

• De specifieke regels en tarieven controleren die van toepassing zijn op het goed dat u wilt invoeren/exporteren in mijn medewerker
• Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte — Slotakte