Stelsel van algemene preferenties plus (SAP +)

In een notendop

Het EU-stelsel van algemene preferenties plus (SAP +) geeft ontwikkelingslanden een bijzondere stimulans om duurzame ontwikkeling en goed bestuur na te streven. 

De in aanmerking komende landen moeten 27 internationale verdragen ten uitvoer leggen inzake

• de mensenrechten
• arbeidsrechten
• het milieu
• goed bestuur

In ruil daarvoor verlaagt de EU haar invoerrechten tot nul op meer dan twee derde van de tarieflijnen van hun uitvoer.

Begunstigde landen

• Bolivia
• Kaapverdië
• Kirgizië
• Mongolië
• Pakistan
• Filipijnen
• Sri Lanka

Einde: Het huidige SAP + is geldig tot 2023.

Tarieven

Volledige lijst van producten die onder de verordening vallen.

Gebruik de zoekoptie van My Trade Assistant om de exacte informatie te vinden over rechten en tarieven voor uw specifieke product, rekening houdend met het land van herkomst en bestemming.

Neem in geval van twijfel contact op met uw douaneautoriteiten.

Oorsprongsregels

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking tekomen, moet uw product voldoen aan de oorsprongsregels van de overeenkomst. Raadpleeg de „Oorsprongsregels Zelfbeoordeling (ROSA)” in My Trade Assistant om na te gaan of uw product aan de oorsprongsregels voldoet en hoe u de juiste documenten kunt opstellen.

Tolerantie

Tolerantie wordt uitgedrukt

• in de prijs van de eindproducten voor visserij- en industrieproducten
• in gewicht van de eindproducten voor landbouwproducten

De in het SAP opgenomen toleranties zijn milder dan reguliere toleranties. Zij bedragen 15 % in de prijs af fabriek van het eindproduct in plaats van 10 %.

Specifieke toleranties gelden ook voor textiel en kleding en worden beschreven in de inleidende aantekeningen van bijlage 22-03.

Zie ook de algemene tolerantieregel of De Minimis.

Cumulering

De volgende soorten cumulatie worden toegepast in de handel in het kader van het SAP van de EU:

• bilateraal
• regionaal
• uitgebreid
• cumulatie met Noorwegen, Zwitserland en Türkiye

Bilaterale cumulatie

Materialen van oorsprong uit de EU kunnen worden geïntegreerd in de producten die in een SAP-land worden vervaardigd en vervolgens als van oorsprong uit dit SAP-land worden beschouwd, zolang de verwerking in het SAP-land verder gaat dan een minimumniveau.

Regionale cumulatie

* Landen die momenteel SAP ± begunstigden zijn

* * Vietnam zal vanaf 1 januari 2023 niet langer in aanmerking komen voor SAP +^.

• het gebruik van componenten tussen landen van dezelfde groep is toegestaan (India kan bijvoorbeeld ingrediënten uit Pakistan gebruiken omdat zij beide tot groep III behoren), hoewel enkele belangrijke regels in herinnering moeten worden gebracht:
• regionale cumulatie tussen landen binnen dezelfde groep is alleen van toepassing wanneer de bij de cumulatie betrokken landen op het tijdstip van uitvoer van het product naar de Europese Unie begunstigde landen zijn en niet louter in aanmerking komende landen.
• indien goederen van oorsprong uit een begunstigd land verder worden verwerkt in een ander land dat lid is van die groep, kunnen de goederen als van oorsprong uit laatstgenoemd land worden beschouwd (mits de veredeling meer omvat dan minimale behandelingen).
• om de oorsprong van de input te bepalen (wanneer de input van een lid van de groep naar een ander lid van de groep wordt verzonden), is de juiste oorsprongsregel die welke van toepassing zou zijn op rechtstreekse uitvoer van het leverende land naar de EU.
• cumulatie is ook mogelijk tussen afzonderlijke begunstigde landen van cumulatiegroepen I en III. Dit is alleen op verzoek en onder bepaalde voorwaarden.

Sommige producten zijn uitgesloten van cumulatie wanneer er verschillen zijn tussen de status van de SAP-landen van dezelfde groep (SAP/SAP +/EBA). De lijst van de betrokken producten is opgenomen in bijlage 13 ter.

Uitgebreide cumulatie 

SAP-landen kunnen de EU onder bepaalde voorwaarden toestemming vragen om te cumuleren met landen waarmee de EU een handelsovereenkomst heeft gesloten.

• deze mogelijkheid geldt alleen voor industriële producten en verwerkte landbouwproducten.
• wanneer de input van een derde land waarmee de EU een vrijhandelsovereenkomst heeft naar een SAP-land wordt verzonden, is de juiste oorsprongsregel die welke van toepassing zou zijn op rechtstreekse uitvoer van het leverende land naar de EU.

Cumulatie met goederen van oorsprong uit Noorwegen, Zwitserland en Türkiye

De begunstigde landen mogen de oorsprong cumuleren met goederen van de hoofdstukken 25 tot en met 97 van het geharmoniseerd systeem van oorsprong uit Noorwegen, Zwitserland en Türkiye.

• materialen van oorsprong uit Noorwegen, Zwitserland of Türkiye die meer dan een minimale bewerking ondergaan in een begunstigd land, worden geacht van oorsprong te zijn uit dat begunstigde land en mogen worden uitgevoerd naar de EU, Noorwegen, Zwitserland of Türkiye
• bovenstaande regel is niet van toepassing op landbouwproducten of producten waarvoor een afwijking geldt.
• voor de toepassing van dit soort cumulatie moeten de EU, Noorwegen, Zwitserland en Türkiye dezelfde preferentiële behandeling toekennen aan producten van oorsprong uit SAP-landen.

Niet-manipulatie

De bepaling inzake rechtstreeks vervoer in de SAP-oorsprongsregels is vervangen door een niet-manipulatieclausule (artikel 74 van Verordening nr. 1063/2010 van deCommissie).

• het belangrijkste verschil met de bepaling inzake rechtstreeks vervoer is dat importeurs in de EU niet hoeven aan te tonen dat zij aan de voorwaarden voldoen.
• de douane van een EU-lidstaat kan echter om een dergelijk bewijs verzoeken indien zij redenen heeft om aan te nemen dat niet aan de voorwaarden is voldaan.

Teruggave van douanerechten

Terugbetaling van rechten is toegestaan.

Voorwaarden van de vaartuigen

Om een vissersvaartuig als van oorsprong uit een begunstigd land te kunnen beschouwen — hetgeen zou impliceren dat de door dit vaartuig buiten de territoriale wateren gevangen vis ook van oorsprong is — hebben de toepasselijke criteria betrekking op het land van registratie en de vlag van het vaartuig, maar ook op de eigendom ervan. Er zij op gewezen dat er in het kader van de SAP-oorsprongsregels geen specifiek vereiste is met betrekking tot de nationaliteit van de bemanning of officieren.

Minimale activiteiten

Er zijn twee reeksen zogenaamde „minimale” handelingen die nooit voldoende zijn om oorsprong te verlenen

• de in artikel 76 genoemde
• en de bepalingen, die alleen van toepassing zijn op textielproducten en uitsluitend met het oog op regionale cumulatie, opgenomen in bijlage 16.

Productspecifieke regels

De lijst van be- of verwerkingen die moeten worden uitgevoerd om de oorsprong te verkrijgen, is opgenomen in bijlage 13 bis bij die verordening. De lijst bevat twee kolommen

• een van toepassing op de minst ontwikkelde SAP-begunstigde landen
• één van toepassing op alle andere SAP-begunstigde landen

Graduatie

Sommige ontwikkelingslanden exporteren zeer concurrerende producten, die geen voorkeuren nodig hebben om met succes toegang te krijgen tot de wereldmarkten. In dit geval wordt het SAP uit deze productsectoren geschrapt door middel van een graduatiemechanisme.

• wanneer de gemiddelde waarde van de invoer uit een SAP-begunstigd land (gedeeld door de totale waarde van alle SAP-invoer voor die afdeling) over een periode van 3 jaar de algemene drempel van 57 % overschrijdt
• voor plantaardige producten, dierlijke of plantaardige oliën, vetten en wassen en minerale producten is de graduatie van toepassing wanneer het genoemde percentage meer dan 17,5 % bedraagt.
• voor textiel is graduatie van toepassing wanneer het genoemde percentage meer dan 47,2 % bedraagt.

De EU evalueert de lijst van gegradueerde producten om de drie jaar door middel van een uitvoeringsverordening en op basis van objectieve criteria.

Hier vindt u de huidige lijst van gegradueerde producten.

Afwijkingen

Onder bepaalde voorwaarden kan een specifieke afwijking worden toegestaan om soepeler oorsprongsregels voor specifieke producten van oorsprong uit specifieke landen mogelijk te maken. Een dergelijke afwijking is aan Kaapverdië toegestaan. Zie de afwijking van Kaapverdië en de toepasselijke oorsprongsregels.

Raadpleeg ook het bericht van de EU aan importeurs om de marktdeelnemers te informeren over specifieke elementen met betrekking tot Bangladesh.

Oorsprongsregels voor specifieke producten

• oorsprongsregels SAP-cacao
• regels van oorsprong SAP-elektrisch materiaal
• oorsprongsregels voor etherische oliën in het kader van het SAP
• oorsprongsregels SAP-visserij
• oorsprongsregels SAP-vruchten
• oorsprongsregels SAP-handhavers
• oorsprongsregels SAP-leder
• oorsprongsregels SAP-vlees
• oorsprongsregels SAP-hout

Productvoorschriften

Technische voorschriften en eisen

• lees meer over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te kunnen worden ingevoerd 2.6. Productvereisten
• zoek de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong in de My Trade Assistant. Om de voorschriften voor uw product te vinden, moet u eerst de douanecode vaststellen. Kent u die code niet, dan kunt u de naam van uw product invullen in de zoekmachine.

Gezondheids- en veiligheidseisen SPS-voorschriften

• lees meer over de gezondheids-, veiligheids-, sanitaire en fytosanitaire normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te kunnen worden ingevoerd tegen 2.6.
• zoek de gezondheids-, veiligheids- en sanitaire en fytosanitaire regels die van toepassing zijn op uw product en het land van herkomst in de My Trade Assistant. Om de vereisten voor uw product te bekijken, moet u eerst de douanecode invullen. Kent u die code niet, dan kunt u de naam van uw product invullen in de zoekmachine.

Douaneformaliteiten en -procedures

Bewijzen van oorsprong

Om voor preferentiële rechten in aanmerking te komen, moeten producten van oorsprong uit de begunstigde landen van het SAP van de EU vergezeld gaan van een bewijs van oorsprong. Bewijzen van oorsprong blijven geldig tot 10 maanden na afgifte. Een bewijs van oorsprong kan een van de volgende zijn:

• Certificaat van oorsprong, formulier A — afgegeven door de bevoegde autoriteiten van het begunstigde land. De exporteur die het certificaat aanvraagt, moet bereid zijn documenten over te leggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt. Het certificaat moet aan de exporteur ter beschikking worden gesteld zodra de uitvoer heeft plaatsgevonden (of gewaarborgd is). Niettemin kan, bij wijze van uitzondering, onder bepaalde voorwaarden na uitvoer een certificaat worden afgegeven.
• factuurverklaring opgesteld door de exporteur * — voor zendingen met een waarde van 6,000 EUR of minder. Bij het invullen van een factuurverklaring moet u bereid zijn documenten over te leggen waaruit blijkt dat uw producten van oorsprong zijn.

* Om een factuurverklaring op te stellen, moet u de volgende verklaring (in het Engels of het Frans) op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument invullen, afstempelen of afdrukken: „De exporteur van de producten waarop dit document betrekking heeft (douanevergunning nr....) ) verklaart dat, tenzij duidelijk anders is aangegeven, deze producten van... preferentiële oorsprong zijn volgens de oorsprongsregels van het stelsel van algemene preferenties van de Europese Gemeenschap”. U moet uw factuurverklaring met de hand ondertekenen.

Andere documenten

Lees meer over andere douanedocumenten en -procedures die nodig zijn voor invoer in de Europese Unie.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

• specifieke informatie vinden over de EU-wetgeving inzake intellectuele eigendom en geografische aanduidingen, alsook over het IER-beleid van de EU ten aanzien van de minst ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden
• algemene informatie over intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

De handel in diensten

SAP + heeft alleen betrekking op goederen.

• specifieke informatie over de EU-markt voor diensten
• algemene informatie over de regels, regelingen en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

• specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten
• algemene informatie over wetgeving inzake overheidsopdrachten, regels en toegang tot verschillende markten

Investeringen

• specifieke informatie over buitenlandse investeringen in de EU
• algemene informatie om uw investering in het buitenlandmogelijk te maken 

Overige (concurrentie, handel en duurzame ontwikkeling)

Begunstigde landen

Om in aanmerking te komen voor SAP + moet het land

• een aanvraag indienen
• voldoen aan alle standaard-SAP-voorwaarden
• voldoen aan de volgende twee aanvullende criteria:

• kwetsbaarheidscriteria
  • het invoeraandeel is het driejarige gemiddelde aandeel van de onder het SAP vallende invoer van het specifieke begunstigde land ten opzichte van de onder het SAP vallende invoer van alle SAP-landen.  Dit gemiddelde moet lager zijn dan 6,5 % om in aanmerking te komen voor SAP +.
  • de zeven grootste afdelingen van de onder het SAP vallende invoer vertegenwoordigen 75 % van de totale SAP-invoer door dat land over een periode van drie jaar.
• criteria voor duurzame ontwikkeling
  • het land moet de 27 internationale SAP ± verdragen over
    • de mensenrechten
    • arbeidsrechten
    • omgeving
    • goed bestuur.
  • het land mag geen voorbehouden hebben gemaakt die op grond van deze verdragen verboden zijn.
  • de toezichthoudende instanties van de verdragen mogen niet hebben gemeld dat het land er niet in is geslaagd deze daadwerkelijk ten uitvoer te leggen.

Toezicht

Zodra de EU een land SAP + heeft toegekend, ziet zij erop toe dat het land

• blijft partij bij de internationale verdragen die onder SAP + vallen.
• de verdragen doeltreffend ten uitvoer leggen
• voldoet aan de rapportagevereisten
• aanvaardt regelmatig toezicht overeenkomstig de verdragen
• werkt samen met de Europese Commissie en verstrekt alle nodige informatie

De EU voert een permanente dialoog over de naleving van SAP + met de autoriteiten van de begunstigde landen.

• de dialoog is gebaseerd op een lijst van kwesties („scorecard”) die voor elke SAP ± begunstigde is opgesteld. Het is gebaseerd op informatie die is ontvangen van
  • de begunstigde landen
  • internationale toezichthoudende instanties
  • maatschappelijk middenveld
  • vakbonden
  • bedrijven
  • het Europees Parlement
  • de Raad van de Europese Unie
• de EU organiseert regelmatige SAP ± controlebezoeken aan elk begunstigd land om belanghebbenden te ontmoeten. Van het begunstigde land wordt verwacht dat het serieuze inspanningen levert om de in de scorekaarten beschreven problemen aan te pakken.

De SAP ± dialoog wordt meegenomen in het openbare SAP-verslag, dat de Commissie om de twee jaar aan het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie moet voorleggen. Het verslag bevat een gedetailleerde beoordeling van de mate waarin elk begunstigd land de 27 verdragen uitvoert.

Capaciteitsopbouw — steun voor capaciteitsopbouw

Naast nauw toezicht heeft de Commissie verschillende projecten voor capaciteitsopbouw opgezet om de begunstigde landen te helpen.

De EU ondersteunt relevante handelspartners en verschillende SAP ± begunstigden door middel van subsidies aan de Internationale Arbeidsorganisatie. Deze projecten

• ervoor zorgen dat landen de kernverdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie toepassen
• capaciteit opbouwen om te voldoen aan de rapportageverplichtingen

Het Europees instrument voor democratie en mensenrechten omvat specifieke steun ten belope van 4.5 miljoen EUR om maatschappelijke organisaties in staat te stellen bij te dragen aan het toezicht op en de effectieve uitvoering van de 27 relevante verdragen die door SAP ± begunstigde landen zijn geratificeerd.

Nuttige links en documenten

• controleer de specifieke regels en tarieven die van toepassing zijn op het goed dat u wilt invoeren/exporteren in Mijn handelsassistent
• Factsheet van de SAP ± regeling van de Europese Unie
• Verordening (EU) nr. 978/2012 inzake algemene tariefpreferenties