EU-verordening inzake algemene productveiligheid (GPSR): Een nieuw tijdperk van consumentenbescherming

Verordening (EU) 2023/988 van het Europees Parlement en de Raad van 10 mei 2023 inzake algemene productveiligheid, ook wel de verordening algemene productveiligheid genoemd, is van toepassing vanaf 13 december 2024 en vervangt de richtlijn algemene productveiligheid en luidt een nieuw tijdperk van consumentenbescherming in.

De RAPV is van toepassing op consumentenproducten, maar producten die uitsluitend voor professioneel gebruik zijn ontworpen en vervolgens de consumentenmarkt bereiken, moeten er ook aan voldoen.

Het vormt een aanvulling op andere specifieke EU-veiligheidswetgeving die betrekking heeft op alle aanvullende aspecten en risico’s die niet onder de vereisten van die specifieke wetgeving vallen.

De verordening voert een aantal belangrijke wijzigingen in die gevolgen hebben voor zowel marktdeelnemers als autoriteiten, met als doel de productveiligheidsnormen in de hele EU te verbeteren.

Belangrijkste wijzigingen die door de verordening inzake algemene productveiligheid zijn ingevoerd

• Bredere productdekking: De verordening omvat nu een breder scala aan producten, waaronder producten die online worden verkocht, nieuw, gebruikt, gerepareerd of gereviseerd. Zij voert ook een lijst van vrijstellingen in:
  • geneesmiddelen voor menselijk of diergeneeskundig gebruik,
  •  levensmiddelen en diervoeders,
  • levende planten en dieren, genetisch gemodificeerde organismen en micro-organismen bij ingeperkt gebruik;
  • dierlijke en bijproducten,
  • gewasbeschermingsmiddelen,
  • vervoermiddelen die door een dienstverlener worden geëxploiteerd;
  • luchtvaartuigen met een laag risico,
  • antiek,
  • producten die duidelijk zijn gemarkeerd om vóór gebruik te worden gerepareerd of gereviseerd.

• Versterkte risicobeoordeling: EO's moeten gedurende de gehele levenscyclus van het product strengere risicobeoordelingen uitvoeren.
• Grotere verantwoordingsplicht voor exportgerichte bedrijven: Een verantwoordelijke marktdeelnemer in de EU (een EU-fabrikant, importeur, gemachtigde of een fulfilmentdienstverlener) wordt belast met taken in verband met de veiligheid van elk onder de verordening vallend product.
• Versterkt markttoezicht: De nationale autoriteiten hebben meer bevoegdheden om doeltreffender inspecties van producten uit te voeren en maatregelen te nemen tegen onveilige producten. RAPEX, het systeem voor snelle waarschuwingen voor gevaarlijke producten, wordt nu omgedoopt tot "SafetyGate"en richt zich op een betere uitwisseling van informatie over maatregelen tegen gevaarlijke non-foodproducten.
• Empowerment van de consument: De verordening biedt consumenten meer informatie en instrumenten om onveilige producten te melden.
• Cyberbeveiligingsmaatregelen en AI-gerelateerde functies zijn opgenomen om producten te beschermen tegen externe bedreigingen en productevolutie, leren en voorspellende mogelijkheden mogelijk te maken.

In tegenstelling tot de richtlijn die wordt ingetrokken, is de verordening algemene productveiligheid rechtstreeks toepasselijk in de lidstaten.

Meer informatie is te vinden in:

• Productveiligheidswetgeving: https://ec.europa.eu/safety-gate/#/screen/pages/productSafetyLegislation
• Samenvattingen van de EU-wetgeving: Verordening algemene productveiligheid (2023): https://eur-lex.europa.eu/EN/legal-content/summary/general-product-safety-regulation-2023.html
• EU-productveiligheid: https://commission.europa.eu/business-economy-euro/doing-business-eu/eu-product-safety-and-labelling/product-safety_en