EPA — An Afraic Thiar

Leis an gComhaontú Comhpháirtíochta Eacnamaíche idir an tAontas Eorpach agus an Afraic Thiar, is fusa do dhaoine agus do ghnólachtaí ón dá réigiún infheistíocht a dhéanamh agus trádáil a dhéanamh lena chéile, agus borradh a chur faoin bhforbairt ar fud na hAfraice Thiar. Foghlaim conas is féidir le Comhaontuithe Comhpháirtíochta Eacnamaíche (EPA) an Aontais le 16 stát san Afraic Thiar tairbhe a bhaint as do thrádáil.

Níl EPA AE-na hAfraice Thiar curtha i bhfeidhm go fóill in aon cheann de thíortha na hAfraice Thiar — cuirfear i bhfeidhm go sealadach é a luaithe a shíneoidh tíortha uile na hAfraice Thiar agus a luaithe a bheidh an Comhaontú daingnithe ag dhá thrian de thíortha na hAfraice Thiar.

Sracfhéachaint

Tá tús curtha ag an Aontas le Comhaontú Comhpháirtíochta Eacnamaíche le 16 stát de chuid na hAfraice Thiar; Comhphobal Eacnamaíoch Stáit na hAfraice Thiar (ECOWAS) agus Aontas Eacnamaíoch agus Airgeadaíochta na hAfraice Thiar (WAEMU). Is é an Nigéir an t-aon tír sa réigiún atá fós le síniú an EPA, agus sin an fáth nach bhfuil an comhaontú i bhfeidhm go fóill.

Cumhdaítear leis an gComhaontú Comhpháirtíochta Eacnamaíche (EPA) leis an Afraic Thiar comhar earraí agus forbartha. Áirítear in EPA freisin an fhéidearthacht tuilleadh caibidlíochta a reáchtáil maidir le forbairt inbhuanaithe, seirbhísí, infheistíocht agus saincheisteanna eile a bhaineann le trádáil amach anseo.

Déanfaidh an EPA an méid seo a leanas:

  • cuidiú leis an Afraic Thiar comhtháthú níos fearr a dhéanamh sa chóras trádála domhanda agus tacóidh sé leis an infheistíocht agus leis an bhfás eacnamaíoch sa réigiún.
  • onnmhairí na hAfraice Thiar chuig an Aontas a mhéadú
  • infheistíocht a spreagadh agus rannchuidiú le hacmhainn tháirgiúil a fhorbairt, agus tionchar dearfach a imirt ar an bhfostaíocht.

Go dtí go nglacfar an Comhaontú Comhpháirtíochta Eacnamaíche iomlán leis an Afraic Thiar, tháinig Comhaontuithe Comhpháirtíochta Eacnamaíche leis an gCósta Eabhair agus le Gána i bhfeidhm go sealadach an 3 Meán Fómhair 2016 agus an 15 Nollaig 2016 faoi seach.

Forálacha neamhshiméadracha i bhfabhar thíortha na hAfraice Thiar

Tá an EPA i bhfabhar na hAfraice Thiar agus cuireann sé san áireamh na difríochtaí atá ann faoi láthair i leibhéal na forbartha idir an dá réigiún. I measc na bhforálacha neamhshiméadracha i bhfabhar thíortha na hAfraice Thiar tá eisiamh táirgí íogaire ó léirscaoileadh, ó thréimhsí fada léirscaoilte, ó rialacha solúbtha tionscnaimh, agus ó choimircí agus bearta speisialta don talmhaíocht, don tslándáil bia agus do chosaint thionscal naíonán.

  • Cé go n-osclaíonn an tAontas a mhargadh go hiomlán ón gcéad lá, ní chuirfidh Iarthar na hAfraice deireadh le taraifí allmhairiúcháin ach i bpáirt thar idirthréimhse 20 bliain. Thairis sin, beidh cosaint bhuan ar iomaíocht ag táirgeoirí 25 % de na hearraí is íogaire.

Taraifí

  • Cé is moite d’airm agus armlón, tugann an tAontas rochtain 100 % saor ó dhleacht agus saor ó chuóta do na hallmhairí uile a thagann ó Ghána agus ón gCósta Eabhair, faoi EPA eatramhach. Beidh an rud céanna i bhfeidhm maidir le táirgí uile na hAfraice Thiar, ón gcéad lá a thiocfaidh EPA réigiúnach na hAfraice Thiar i bhfeidhm. Tá rochtain bhuan, iomlán agus saor in aisce ar gach táirge ar mhargadh an Aontais.
  • Déanfaidh tíortha na hAfraice Thiar allmhairí ón Aontas a léirscaoileadh thar thréimhse 20 bliain. De réir na gcatagóirí atá leagtha amach cheana sa Chomhtharaif Sheachtrach ECOWAS (CET)
    • déanfar earraí Ghrúpa A (earraí sóisialta riachtanacha, bunriachtanais, tráchtearraí bunúsacha, earraí caipitiúla agus ionchuir shonracha), a bhfuil 0 nó 5 % de dhleachtanna orthu faoi láthair, a léirscaoileadh 5 bliana tar éis chur i bhfeidhm an EPA
    • déanfar earraí Ghrúpa B (ionchuir agus earraí idirmheánacha den chuid is mó), a bhfuil dleachtanna 0, 5 nó 10 % orthu faoi láthair, a léirscaoileadh laistigh de 10-15 bliana tar éis chur i bhfeidhm an EPA
    • déanfar earraí Ghrúpa C (roinnt earraí tomhaltais deiridh), a bhfuil dleachtanna 5, 10 nó 20 % orthu faoi láthair, a léirscaoileadh laistigh de 10-20 bliain tar éis chur i bhfeidhm an EPA.
  • Déanfar sciar suntasach de línte taraife (25 %) a eisiamh go hiomlán ón léirscaoileadh agus beidh sé fós faoi réir gnáthdhleachta. Áirítear orthu sin táirgí íogaire amhail táirgí talmhaíochta/iascaireachta agus earraí tomhaltais deiridh íogaire.
  • Má thagann borradh tobann ar allmhairiú earraí áirithe AE isteach i dtíortha na hAfraice Thiar, rud a chuirfeadh margaí áitiúla i mbaol, is féidir cosaintí amhail cuótaí agus dleachtanna iompórtála a chur i bhfeidhm.

 

Bain úsáid as an rogha cuardaigh Mo Chúntóir Trádála chun teacht ar an eolas cruinn maidir le dleachtanna agus taraifí do tháirge ar leith, ag cur san áireamh a thír thionscnaimh agus a cheann scríbe. Má tá amhras ort, déan teagmháil le d’údaráis chustaim.

 

Rialacha tionscnaimh

D’fhonn cáiliú do chóireáil fhabhrach, beidh ar do tháirge a shásamh na rialacha tionscnaimh faoin gcomhaontú. Seiceáil an “Uirlis FéinmheasúnaitheRialacha Tionscnaimh (ROSA)”idirghníomhach i mo Chúntóir Trádála chun a mheas an gcomhlíonann do tháirge na rialacha tionscnaimh agus chun a fháil amach conas na doiciméid chearta a ullmhú.

Tá eolas ginearálta faoi na rialacha tionscnaimh ar fáil thíos.

Cuireann rialacha solúbtha tionscnaimh ar chumas thíortha EPA na hAfraice Thiar táirgí a onnmhairiú le hionchuir ó thíortha eile, go háirithe i bpríomhearnálacha — talmhaíocht, iascach, teicstílí agus éadaí. Mar shampla, is féidir le táirge teicstíle dul isteach in AE saor ó dhleacht más rud é gur tharla céim amháin ar a laghad den táirgeadh — amhail fíodóireacht nó cniotáil — i dtír EPA.

Lamháltas

Tá na lamháltais a áirítear in EPA na hAfraice Thiar níos boige ná na cinn is gnách. Is ionann iad agus 15 % i bpraghas iar-oibre an táirge deiridh, in ionad 10 % dá bhforáiltear sa chuid is mó de chomhaontuithe an Aontais. Maidir le teicstílí agus éadaí, tá feidhm ag lamháltais shonracha.

Carnadh

Áirítear na cineálacha carntha seo a leanas i bhforálacha an EPA:

  • Carnadh déthaobhach leis an Aontas Eorpach
  • Carnadh trasnánach agus Iomlán le OCTanna agus le tíortha ACC, faoi choinníollacha áirithe.
  • Carnadh le tíortha comharsanachta i mbéal forbartha, faoi choinníollacha áirithe.

Iompar díreach

Ní mór fianaise ar iompar díreach a thabhairt chuig údaráis chustaim na tíre allmhairiúcháin.

Aistarraingt dleachta

Féadtar aisíocaíocht a éileamh i leith dleacht a íocadh ar ábhair a iompórtáladh roimhe sin chun tuilleadh próiseála a dhéanamh orthu agus ansin a easpórtáil chuig tír a shínigh EPA leis an Aontas Eorpach.

Coinníollacha soithí

Éisc a ghabhtar ar mhórmhuir agus i Limistéir Eacnamaíocha Eisiacha thíortha EPA na hAfraice Thiar, is féidir a mheas gur de thionscnamh tíre EPA iad nuair a ghabhtar é ag soithí a chomhlíonann critéir áirithe. Tagraíonn na critéir sin d’áit chlárúcháin soithigh, don bhratach faoinar sheol siad “,” agus dá n-úinéireacht.

Níl aon cheanglas sonrach ann maidir le náisiúntacht na foirne, na máistrí nó na n-oifigeach. Táthar tar éis na ceanglais sin, a bhí i gComhaontú Cotonou bunaidh, a bhaint anois chun gur fusa tionscnamh a thabhairt d’éisc a ghabhann tíortha EPA.

Rialacha tionscnaimh táirgeshonracha

 

Bain úsáid as an rogha cuardaigh Mo Chúntóir Trádála chun teacht ar na rialacha is infheidhme maidir le do tháirge ar leith.

Maoluithe

Ar iarratas ó thír CCE, d’fhéadfaí maolú a dheonú, faoi choinníollacha sonracha, chun go bhféadfaí rialacha tionscnaimh níos maolaithe a chur i bhfeidhm ar tháirgí áirithe de thionscnamh tíortha sonracha.

Ceanglais táirge

Rialacha agus ceanglais theicniúla

  • Foghlaim faoi na ceanglais theicniúla, na rialacha teicniúla agus na nósanna imeachta teicniúla nach mór d’earraí a chomhlíonadh chun iad a allmhairiú isteach san Aontas Eorpach.
  • Cuardaigh na rialacha agus na rialacháin shonracha is infheidhme maidir le do tháirge agus maidir lena thír thionscnaimh i mbunachar sonraí Mo Chúntóirí Trádála.

Ceanglais sláinte agus sábháilteachta SPS

Doiciméid agus nósanna imeachta imréitigh saincheaptha

 Cruthúnais ar thionscnamh

  • Chun bheith i d’onnmhaireoir ceadaithe, ní mór duit a bheith in ann stádas tionscnaimh do tháirgí a chruthú do d’údaráis chustaim, chomh maith le haon cheanglais eile a d’fhéadfaidís a fhorchur.

Féadfaidh na húdaráis chustaim do stádas formheasta onnmhaireora a tharraingt siar i gcás mí-úsáide. Chun tuilleadh eolais a fháil faoi na nósanna imeachta, déan teagmháil le d’údaráis chustaim.

  • Chun cáiliú do rátaí fabhracha dleachta, ní mór cruthúnas tionscnaimh a bheith ag gabháil le táirgí de thionscnamh thíortha Iarthar na hAfraice sa Chomhaontú Comhpháirtíochta Eacnamaíche. Beidh cruthúnas tionscnaimh bailí go ceann 10 mí. D’fhéadfadh sé seo a bheith i gceist:
    • teastas Gluaiseachta EUR.1 - arna eisiúint ag údaráis chustaim na tíre onnmhairíochta. Ní mór don onnmhaireoir (nó don ionadaí údaraithe) a bhfuil iarratas á dhéanamh aige ar dheimhniú a bheith sásta doiciméid a thíolacadh lena gcruthaítear stádas tionscnaimh na dtáirgí lena mbaineann arna iarraidh sin agus ceanglais eile an Phrótacail maidir le rialacha tionscnaimh a chomhlíonadh.
    • dearbhú sonraisc — arna eisiúint ag aon onnmhaireoir, le haghaidh coinsíneachtaí dar luach EUR 6.000 nó níos lú, nó ag onnmhaireoirí formheasta, le haghaidh coinsíneachtaí d’aon luach. Agus dearbhú sonraisc á líonadh isteach agat, ba cheart duit a bheith sásta doiciméid a chur isteach a chruthaíonn stádas tionscnaimh do tháirgí agus a chomhlíonann ceanglais eile an Phrótacail maidir le rialacha tionscnaimh.

Doiciméid eile

  • Faigh amach faoi dhoiciméid agus nósanna imeachta imréitigh custaim eile[link] a theastaíonn chun iompórtáil isteach san Aontas Eorpach.

Maoin Intleachtúil agus Tásca Geografacha

Trádáil i Seirbhísí

Soláthar Poiblí

Infheistíocht

Eile

Iomaíocht

  • Ó 2014 i leith, tá deireadh curtha ag an Aontas le fóirdheontais easpórtála ar gach táirge a onnmhairítear chuig tíortha EPA.
  • Tá bearta íoslaghdaithe déanta ag an Aontas le táirgeadh agus saobhadh trádála
  • Má tá tionscal áitiúil faoi bhagairt mar gheall ar bhorradh ar allmhairí ón Eoraip, ceadaíonn EPAnna bearta a chur i ngníomh chun earnálacha tionsclaíocha agus tionscal naíonán a chosaint.

Forbairt inbhuanaithe

Tá EPA na hAfraice Thiar bunaithe go sainráite ar na gnéithe “bunúsacha agus bunúsacha” a leagtar amach igComhaontú Cotonou, i.e. cearta an duine, prionsabail dhaonlathacha, an smacht reachta, agus dea-rialachas. Dá bhrí sin, tá cuid den teanga is láidre maidir le cearta agus forbairt inbhuanaithe atá ar fáil i gcomhaontuithe AE sa chomhaontú.

  • Ciallaíonn an “clásal maidir le neamhfhorghníomhú” gur féidir “bearta iomchuí” (mar a leagtar amach faoi Chomhaontú Cotonou) a dhéanamh má mhainníonn aon pháirtí a oibleagáidí a chomhlíonadh i leith na ngnéithe bunriachtanacha. D’fhéadfadh sé go n-áireofaí leis sin sochair trádála a chur ar fionraí.
  • Tá sé de chúram ar chomhinstitiúidí CCE faireachán agus measúnú a dhéanamh ar thionchar chur chun feidhme EPAnna ar fhorbairt inbhuanaithe na bPáirtithe. I gcomhréir le Comhaontú Cotonou, tá ról soiléir ag an tsochaí shibhialta agus ag comhaltaí parlaiminte.

Comhtháthú réigiúnach

Baineann EPA na hAfraice Thiar leis an trádáil idir tíortha na hAfraice Thiar agus a bhaineann le trádáil leis an Aontas Eorpach. Is é seo an chéad Chomhpháirtíocht Eacnamaíoch a thugann le chéile ní hamháin 16 thír an réigiúin ach a dhá eagraíocht réigiúnacha freisin: Comhphobal Eacnamaíoch Stáit na hAfraice Thiar (ECOWAS) agus Aontas Eacnamaíoch agus Airgeadaíochta na hAfraice Thiar (UEMOA).

  • Tá an tairiscint maidir le rochtain ar mhargadh na hAfraice Thiar chuig an AE ailínithe go hiomlán le Comhtharaif Sheachtrach ECOWAS (CET), lena leagtar síos an bonn d’aontas custaim ECOWAS. Tá cur chun feidhme an EPA agus ECOWAS CET ag dul i gcomhar le chéile agus neartaíonn siad a chéile.
  • Tá forálacha tábhachtacha in EPA chun nósanna imeachta custaim a dhéanamh níos éasca agus níos éifeachtúla agus foráiltear ann go dtabharfaidh tíortha na hAfraice Thiar an chóir chéanna dá chéile ar a laghad agus a thugann siad don AE.

Forbairt acmhainní agus cúnamh teicniúil

Cuireann an tAontas cúnamh teicniúil ar fáil maidir le Cúnamh don Trádáil. Cuidíonn sé sin le tíortha a nósanna imeachta custaim a oiriúnú agus páipéarachas a laghdú. Chun tú, ciallaíonn sé seo níos lú hassle agus iad ag déileáil le custaim.

I gcás e.g., cuireann an tAontas tacaíocht airgeadais agus theicniúil ar fáil chun cabhrú le feirmeoirí na hAfraice Thiar caighdeáin sláintíochta agus fíteashláintíochta (SPS) an Aontais a chomhlíonadh. Is minic a sheolann an tAontas foireann saineolaithe ón Stiúrthóireacht um Iniúchadh agus Anailís Sláinte agus Bia chun moltaí a thabhairt maidir le conas fadhbanna onnmhairithe a réiteach.

Naisc agus doiciméid úsáideacha

Roinn an leathanach seo:

Naisc thapa