Rialacha tionscnaimh

Níl na rialacha tionscnaimh a chuirtear i bhfeidhm maidir le gach tír chomhpháirtíochta faoi na comhaontuithe éagsúla comhionann, cé go bhfuil siad go léir bunaithe ar na coincheapa céanna. Dá bhrí sin, tá sraith shonrach rialacha tionscnaimh ag gabháil le gach córas fabhrach, agus ní mór duit dul i gcomhairle leis mar seo a leanas

• Liostaíonn mo Chúntóir Trádála na rialacha táirgeshonracha don mhargadh roghnaithe
• chun forléargas a fháil ar shaintréithe na bprionsabal ginearálta, na bhforálacha ginearálta agus na nósanna imeachta is infheidhme, léigh níos mó sa roinn Margaí Neamh-AE

Léigh níos mó le haghaidh míniú ar na bunphrionsabail.

Nósanna imeachta tionscnaimh

Cruthúnas ar thionscnamh

Is é is cruthúnas ar thionscnamh ann doiciméad trádála idirnáisiúnta lena ndeimhnítear gur de thionscnamh tíre nó críche ar leith na hearraí atá ar áireamh i gcoinsíneacht. Beidh na deimhnithe tionscnaimh ag gabháil leis an Dearbhú maidir le hAllmhairiú Custaim (nó leis an Doiciméad Riaracháin Aonair, SAD) nuair a chuirfear ar fáil iad d’Údarás Custaim an Aontais Eorpaigh.

Féadfar stádas tionscnaimh na n-earraí a chruthú trí na nithe seo a leanas a dhéanamh:

• deimhniú tionscnaimh neamhfhabhraigh. Deimhníonn sé nach gcáilíonn tír thionscnaimh na n-earraí do chóir fhabhrach — is iad na comhlachais tráchtála a eisíonn na deimhnithe sin de ghnáth.
• deimhniú tionscnaimh fhabhraigh — ceadaíonn sé d’earraí leas a bhaint as dleachtanna laghdaithe nó as dleachtanna nialais nuair a allmhairítear ó thír neamh-AE iad, má tá comhaontú fabhrach ag an Aontas le

Ní mór gurb iad údaráis chustaim na tíre onnmhairíochta a eiseoidh na deimhnithe sin agus tíolacfar iad tráth an imréitigh custaim.

Cén cineál deimhnithe atá le húsáid a chinntear le gach comhaontú fabhrach: Foirm A (le haghaidh chóras GSP), EUR MED (i gcás roinnt cásanna nithiúla sa chóras PEM) nó EUR 1 (an chuid eile de na cásanna).

De rogha air sin, i gcás coinsíneachtaí suas le EUR 6,000 féadfaidh onnmhaireoirí dearbhú sonraisc a eisiúint beag beann ar an tír chomhpháirtíochta trádála. I gcás coinsíneachtaí os cionn EUR 6,000, ní ghlactar le dearbhuithe sonraisc ach amháin nuair a eisíonn onnmhaireoir formheasta, mar a thugtar air, iad.  

Is é an córas REX cás ar leith de dhearbhuithe sonraisc:

Tá córas REX bunaithe ar phrionsabal féindeimhniúcháin ag oibreoirí eacnamaíocha a eisíonn iad féin ar a dtugtar “ráitis maidir le tionscnamh”.

Is éard is ráiteas maidir le tionscnamh ann dearbhú tionscnaimh a chuir an t-onnmhaireoir cláraithe isteach ar an sonrasc nó ar aon doiciméad tráchtála eile. Tugtar téacs an ráitis maidir le tionscnamh in Iarscríbhinn 22-07 de Chód Custaim an Aontais (Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2015/2447 ón gCoimisiún (IO L-343 29/12/2015) ( CELEX 32015R2447).

Le bheith i dteideal ráiteas maidir le tionscnamh a tharraingt suas, ní mór d’oibreoirí eacnamaíocha a bheith cláraithe i mbunachar sonraí ag údaráis inniúla a dtíre tionscnaimh. Tar éis an chlárúcháin sin, beidh an t-oibreoir eacnamaíoch ina “onnmhaireoir cláraithe”.

Foilsítear faisnéis faoi shonraí an onnmhaireora chláraithe ar leathanaigh shonracha an Aontais faoi REX. Ar an leathanach seo, is féidir le cuideachtaí bailíocht chlárúcháin na n-onnmhaireoirí cláraithe sin a chuireann isteach ráitis maidir le tionscnamh a fhíorú.

Tabhair faoi deara, i gcás coinsíneachtaí ar lú a luach ná EUR 6,000, nach féidir an ráiteas tionscnaimh a dhéanamh gan aon oibleagáid maidir le clárú.

Córas REX a chur chun feidhme de réir a chéile

Tá córas REX ag teacht in ionad an chórais reatha de réir a chéile bunaithe ar dheimhnithe tionscnaimh arna n-eisiúint ag údaráis rialtais agus ar dhearbhuithe sonraisc arna ndéanamh suas ag oibreoirí eacnamaíocha.

Cuireadh i bhfeidhm é den chéad uair agus de réir a chéile maidir le Córas na bhFabhar Ginearálaithe (GSP). Féach staid reatha an chur chun feidhme agus liosta na dtíortha a chuireann i bhfeidhm é anseo.

Faisnéis Cheangailteach Tionscnaimh (BOI)

Mura bhfuil tú cinnte faoi thionscnamh d’earraí, nó más mian leat deimhneacht dhlíthiúil a fháil, is féidir leat iarratas a dhéanamh ar chinneadh maidir le Faisnéis Cheangailteach Tionscnaimh (BOI).

Tá cinntí Boi ina gceangal ar an sealbhóir agus ar údaráis chustaim an Aontais. Tá siad bailí — agus ceangailteach — tar éis a n-eisiúna, ar choinníoll go bhfuil na hearraí agus na himthosca a ndéantar cur síos orthu agus iarratas á dhéanamh ar chinneadh FCT comhionann i ngach gné.  Bíonn siad bailí de ghnáth ar feadh trí bliana ón dáta eisiúna.

Tá liosta anseo de na húdaráis atá freagrach as FCTanna a eisiúint i ngach ceann de 27 tír an Aontais Eorpaigh (féach lch. 19 in IO C29 an 28.1.2017). Is féidir leat tuilleadh Treorach a fháil anseo freisin maidir le Faisnéis Cheangailteach i dTionscnamh.