Oost- en Zuidelijk Afrika (EPO)

In een oogopslag

De tussentijdse economische partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en Oost- en Zuidelijk Afrika (EU-ESA iEPA) werd in augustus 2009 ondertekend door Mauritius, de Seychellen, Zimbabwe en Madagaskar en werd in mei 2012 voorlopig toegepast. In januari 2013 heeft het Europees Parlement de overeenkomst goedgekeurd. De Comoren hebben de overeenkomst in juli 2017 ondertekend en zijn in februari 2019 begonnen met de toepassing ervan.

De tussentijdse EPO tussen de EU en het ESA omvat:

• afschaffing van alle EU-rechten en -contingenten voor invoer uit OZA-staten;
• de geleidelijke openstelling van de OZA-markten voor EU-uitvoer;
• gedetailleerde bepalingen inzake oorsprongsregels, visserij en handelsbescherming;
• samenwerking op het gebied van technische handelsbelemmeringen en normen inzake de gezondheid van dieren en planten;
• regels inzake ontwikkelingssamenwerking;
• mechanismen voor geschillenbeslechting.

De vijf landen die de overeenkomst al toepassen, hebben zich bereid verklaard om verder te gaan dan de handel in goederen naar een uitgebreidere overeenkomst. Op 2 oktober 2019 zijn onderhandelingen gestart om het toepassingsgebied van de EPO uit te breiden tot handel in diensten, investeringen, duurzame ontwikkeling en mededinging. Bovendien hebben de partijen overeenstemming bereikt over een pakket tot modernisering van de oorsprongsregels voor deze EPO.

Begunstigde landen

• Comoren
• Madagaskar
• Mauritius
• Seychellen
• Zimbabwe
• De overeenkomst staat open voor andere landen uit de regio.

Asymmetrische bepalingen ten gunste van de OZA-landen

De EPO tussen de EU en het ESA voorziet in asymmetrische bepalingen ten gunste van OZA-landen, zoals het uitsluiten van gevoelige producten van liberalisering, lange liberaliseringsperioden, flexibele oorsprongsregels en speciale waarborgen en maatregelen voor landbouw, voedselzekerheid en de bescherming van opkomende industrieën.

• Terwijl de EU-markten onmiddellijk en volledig werden opengesteld, hebben de OZA-staten hun markten gedeeltelijk opengesteld voor invoer uit de EU, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met de verschillen in ontwikkelingsniveau.

Tarieven

De EU verleent 100 % rechten- en contingentvrije toegang voor alle invoer uit OZA-landen. De toegang tot de EU-markt is permanent, volledig en vrij voor alle producten.

De OZA-landen schaffen hun rechten gedeeltelijk af, in overeenstemming met hun individuele schema’s die als bijlage bij de tussentijdse EPO zijn gevoegd, en wel als volgt:

• Madagaskar liberaliseert 81 % van de EU-invoer;
• Mauritius 96 %;
• Seychellen 98 %;
• Zimbabwe 80 %.

Gevoelige producten kunnen volledig van liberalisering worden uitgesloten. Tot de belangrijkste uitsluitingen van de liberalisering behoren:

• Madagaskar: vlees, melk en kaas, visserij, groenten, granen, oliën en vetten, voor menselijke consumptie bestemde bereidingen, suiker, cacao, dranken, tabak, chemicaliën, kunststof en papierartikelen, textiel, metaalartikelen, meubelen;
• Mauritius: levende dieren en vlees, eetbare producten van dierlijke oorsprong, vetten, bereidingen en dranken voor menselijke consumptie, chemicaliën, kunststof en rubberartikelen van leder en pelterijen, van ijzer of van staal en consumentenelektronica;
• Seychellen: vlees, visserij, dranken, tabak, lederwaren, glas en keramische producten en voertuigen;
• Zimbabwe: producten van dierlijke oorsprong, granen, drankpapier, kunststoffen en rubber, textiel en kleding, schoeisel, glas en keramiek, consumentenelektronica en voertuigen.

Gebruik de zoekoptie van My Trade Assistant om de exacte informatie over rechten en tarieven voor uw specifieke product te vinden, rekening houdend met het land van herkomst en bestemming. Neem in geval van twijfel contact op met uw douaneautoriteiten.

Oorsprongsregels

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking tekomen, moet uw product voldoen aan de oorsprongsregels van de overeenkomst. Raadpleeg de interactieve tool „Rules of Origin Self Assessment (ROSA)” in My Trade Assistant om te beoordelen of uw product aan de oorsprongsregels voldoet en om na te gaan hoe u de juiste documenten kunt opstellen.

Productvereisten

Technische voorschriften en voorschriften

• Lees meer over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd.
• Zoek de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong in de My Trade Assistant database.

Gezondheids- en veiligheidseisen SPS

• Lees meer over de algemene gezondheids-, veiligheids-, sanitaire en fytosanitaire normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd.
• Zoek in de My Trade Assistant database naar de gezondheids-, veiligheids- en SPS-regels die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong.

Documenten en procedures voor douaneafhandeling

Bewijzen van oorsprong

Om toegelaten exporteur te worden, moet u aan uw douaneautoriteiten kunnen aantonen dat uw producten van oorsprong zijn en welke andere voorwaarden zij eventueel stellen.

De douaneautoriteiten kunnen uw status van toegelaten exporteur intrekken in geval van misbruik. Voor meer informatie over de procedures kunt u contact opnemen met uw douaneautoriteiten.

Om voor preferentiële rechten in aanmerking te komen, moeten producten van oorsprong uit OZA-landen vergezeld gaan van een bewijs van oorsprong. Bewijs van oorsprong blijft 10 maanden geldig. Het kan gaan om:

1. een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1, afgegeven door de douaneautoriteiten van het land van uitvoer. De exporteur (of gemachtigde vertegenwoordiger) die een certificaat aanvraagt, moet op verzoek documenten kunnen overleggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt en aan de andere voorwaarden van het protocol inzake de oorsprongsregels voldoen.
2. een factuurverklaring — afgegeven door een exporteur voor zendingen met een waarde van 6,000 EUR of minder, of door toegelaten exporteurs, voor zendingen van ongeacht welke waarde. Wanneer u een factuurverklaring invult, moet u bereid zijn documenten over te leggen waaruit blijkt dat uw producten van oorsprong zijn en dat u aan de andere voorwaarden van het protocol betreffende de oorsprongsregels voldoet.

Andere documenten

Lees meer over andere douanedocumenten en -procedures die nodig zijn voor invoer in de Europese Unie.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

• Specifieke informatie over de EU-wetgeving inzake intellectuele eigendom en geografische aanduidingen, alsook over het IER-beleid van de EU ten aanzien van de minst ontwikkelde en ontwikkelingslanden
• Algemene informatie over intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

Handel in diensten

• Specifieke informatie over de EU-markt voor diensten
• Algemene informatie over de regels, voorschriften en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

• Specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten
• Algemene informatie over wetgeving, regels en toegang tot verschillende markten voor overheidsopdrachten

Investeringen

• Specifieke informatie over investeringen vanuit het buitenland in de EU
• Algemene informatie om uw investering in het buitenlandmogelijk te maken 

Andere (mededinging, speelgoedrichtlijn)

Mededinging

• Sinds 2014 heeft de EU de uitvoersubsidies voor alle producten die naar EPO-landen worden uitgevoerd, stopgezet.
• De EU heeft maatregelen met productie- en handelsverstorende maatregelen tot een minimum beperkt
• Als de lokale industrie wordt bedreigd als gevolg van de sterke invoer uit Europa, kunnen op grond van de EPO maatregelen worden genomen om industriesectoren en opkomende industrieën te beschermen.

Duurzame ontwikkeling

De EPO tussen de EU en het ESA is uitdrukkelijk gebaseerd op de „essentiële en fundamentele” elementen van deOvereenkomst van Cotonou, namelijk mensenrechten, democratische beginselen, de rechtsstaat en goed bestuur.

• De „niet-uitvoeringsclausule” houdt in dat „passende maatregelen” (zoals bepaald in de Overeenkomst van Cotonou) kunnen worden genomen indien een van de partijen haar verplichtingen met betrekking tot de essentiële elementen niet nakomt. Dit kan de opschorting van handelsvoordelen omvatten.
• De gezamenlijke EPO-instellingen zijn belast met het toezicht op en de beoordeling van het effect van de uitvoering van de EPO op de duurzame ontwikkeling van de partijen. In overeenstemming met de Overeenkomst van Cotonou is er een duidelijke rol weggelegd voor het maatschappelijk middenveld en parlementsleden.

Regionale integratie

De EPO bevordert de paraatheid van de OZA-landen voor de tenuitvoerlegging van de Afrikaanse continentale vrijhandelszone (AfCFTA) in het kader van de Afrikaanse Unie, en vormt aldus een bouwsteen voor regionale economische integratie.

Ontwikkelingssamenwerking, capaciteitsopbouw en technische bijstand

• De EU is bereid steun te verlenen, die zal worden gefinancierd via bestaande instrumenten, voornamelijk de ontwikkelingsbegroting van de EU en het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF), via Hulp voor Handel.
• Op verzoek van de vijf OZA-landen heeft de Europese Unie reeds ingestemd met het verlenen van financiële bijstand voor het opzetten van een EPO-coördinatiemechanisme. Het doel is te zorgen voor passende coördinatie en technische ondersteuning voor de vijf OZA-landen, zodat zij effectief kunnen deelnemen aan het onderhandelingsproces. Het coördinatiemechanisme heeft aan de kant van het ESA reeds bijgedragen aan de voorbereiding van de verkennende fase voor de komende onderhandelingen.

Nuttige links en documenten

• Mijn handelsassistent — alles wat u moet weten voor uw specifieke uitvoer/invoer uit/naar de EU
• Zie de volledige tekst van de EPO tussen de EU en het ESA.