Comhaontú Comhpháirtíochta AE-Meicsiceo

Tá an caidreamh trádála déthaobhach idir an tAontas agus Meicsiceo á rialú ag an gComhaontú Comhpháirtíochta, a bhfuil feidhm shealadach aige ó 2000 i leith.

Tá an tAontas Eorpach agus Meicsiceo i mbun caibidlíochta faoi láthair maidir le comhaontú comhlachais nua idir an tAontas agus Meicsiceo arb é is aidhm dó teacht in ionad an Chomhaontaithe Comhpháirtíochta atá ann faoi láthair.

Léigh níos mó

Rialacha Tionscnaimh

D’fhonn cáiliú do chóireáil fhabhrach, beidh ar do tháirge a shásamh na rialacha tionscnaimh faoin gcomhaontú. Seiceáil an “Uirlis FéinmheasúnaitheRialacha Tionscnaimh (ROSA)”idirghníomhach i mo Chúntóir Trádála chun a mheas an gcomhlíonann do tháirge na rialacha tionscnaimh agus chun a fháil amach conas na doiciméid chearta a ullmhú.

Tá faisnéis ghinearálta faoi na rialacha tionscnaimh agus faoi na nósanna imeachta tionscnaimh le fáil sa roinn seo.

Is é an tionscnamh ‘náisiúntacht eacnamaíoch’ na n-earraí trádáilte. Má tá tú nua ar an ábhar, is féidir leat réamheolas a fháil ar na príomhchoincheapa i rannán na n-earraí.

Rialacha tionscnaimh

Cá bhfaighidh mé na rialacha tionscnaimh?

Tá na rialacha tionscnaimh leagtha amach in Iarscríbhinn III a ghabhann le Cinneadh Uimh. 2/2000 ó Chomhairle Chomhpháirteach CE-Meicsiceo an 23 Márta 2000, maidir leis an Sainmhíniú ar an gCoincheap um Tháirgí Tionscnaimh agus Modhanna Comhair Riaracháin (IO L 245, 29.9.2000, lch. 953).

Cuireadh rialacha táirgeshonracha in oiriúint do na modhnuithe ar aicmiú earraí a tugadh isteach le Córas Comhchuibhithe 2002. IgCinneadh Comhpháirteach Uimh. 5/2002 ón gComhairle (IO L 44, 18.2.2003, lch. 1) tá Foscríbhinn II “nua” (in éineacht le roinnt forálacha eile) a athfhoilsíodh ina iomláine.

Leasaíodh Iarscríbhinn III chun méadú AE 2004 a chur san áireamh le Cinneadh Comhpháirteach Uimh. 3/2004 ón gComhairle (IO L 293, 16.9.2004, lch. 15). Tugadh isteach leasuithe a bhaineann le méadú an AE 2007 le Cinneadh Comhpháirteach Uimh. 2/2008 ón gComhairle (IO L 198, 26.7.2008 lch. 55).

Le Cinneadh Uimh. 1/2007 ó Chomhchoiste AE-Meicsiceo (IO L 279 an 23.10.2007, lch. 15), tugadh isteach leasuithe áirithe ar na rialacha tionscnaimh atá in Iarscríbhinn III, a bhaineann leis na nithe seo a leanas:

• síneadh a chur le cur i bhfeidhm sealadach dhá riail a bhaineann go sonrach le táirgí atá leagtha amach i bhFoscríbhinn II(a) agus a bhaineann le táirgí ceimiceacha áirithe, go dtí an 30 Meitheamh 2009
• síneadh a chur le cur i bhfeidhm sealadach na rialacha táirgeshonracha a leagtar amach i bhFoscríbhinn II(a) agus a bhaineann le táirgí leathair, go dtí go dtabharfar an chaibidlíocht atá ann faoi láthair leis an Eagraíocht Dhomhanda Trádála i gcrích
• athrú ar an modh bainistíochta a úsáidtear chun cuótaí bliantúla a leithdháileadh a leagtar amach i bhFoscríbhinn II do theicstílí a onnmhairítear ón Aontas go Meicsiceo, ó chóras ceantála go dtí an bonn ‘tús freastail ar an gceann is túisce’
• athrú ar an modh bainistíochta a úsáidtear chun cuótaí bliantúla a leithdháileadh atá leagtha amach i bhFoscríbhinn II(a) le haghaidh coisbheart a onnmhairítear ón Aontas go Meicsiceo, ó chóras ceantála go dtí an bonn ‘tús freastail ar an gceann is túisce’
• athrú ar an riail tionscnaimh a leagtar amach in Aguisín II le haghaidh táirgí atá aicmithe faoi cheannteideal 1904 den Chóras Comhchuibhithe
• athrú ar an riail tionscnaimh a leagtar amach in Aguisín II le haghaidh táirgí atá aicmithe faoi cheannteideal 7601 den Chóras Comhchuibhithe

An bhfuil mo tháirge de thionscnamh an Aontais nó Mheicsiceo de réir Chomhaontú Domhanda AE-Meicsiceo?

Chun go mbeidh do tháirge incháilithe don taraif fhabhrach níos ísle nó nialais faoin gComhaontú Domhanda idir an tAontas agus Meicsiceo, ní mór dó a bheith de thionscnamh an Aontais nó Mheicsiceo.

Táirge a thionscnaíonn san Aontas Eorpach nó i Meicsiceo, más

• a fuarthas go hiomlán san AE nó i Meicsiceo, nó
• a mhonaraítear san Aontas Eorpach nó i Meicsiceo ina n-úsáidtear ábhair neamhthionscnaimh ar choinníoll go ndearnadh leoroibriú nó leorphróiseáil ar na hábhair sin trí na rialacha táirgeshonracha atá leagtha amach in Aguisín IIa chomhlíonadh, féach
  freisin Foscríbhinn I “Nótaí tosaigh” a ghabhann le rialacha tionscnaimh táirgeshonracha.    
  I gcás táirgí áirithe, tá roinnt rialacha malartacha táirgeshonracha ann — féach Aguisín IIa

Samplaí de rialacha táirgeshonracha i gcomhaontuithe trádála an Aontais

• an riail bhreisluacha — ní fhéadfaidh luach na n-ábhar neamhthionscnaimh uile i dtáirge a bheith níos mó ná céatadán áirithe dá phraghas díreach ón monarcha
• an t-athrú ar aicmiú taraife — is é an toradh atá ar an bpróiseas táirgthe go dtagann athrú ar aicmiú taraife idir na hábhair neamhthionscnaimh agus an táirge deiridh — mar shampla táirgeadh páipéir (Córas Comhchuibhithe Caibidil 48) ó laíon neamhthionscnaimh (Córas Comhchuibhithe Caibidil 47)
• oibríochtaí sonracha — tá gá le próiseas táirgthe ar leith, mar shampla snáithíní a shníomh isteach i snáth — úsáidtear rialacha den sórt sin go príomha sna hearnálacha teicstílí agus éadaí, agus in earnálacha na gceimiceán

Leideanna chun cabhrú leat cloí leis na rialacha táirgeshonracha

Cuireann an comhaontú solúbthacht bhreise ar fáil chun cabhrú leat rialacha táirgeshonracha a chomhlíonadh, amhail caoinfhulaingt nó carnadh.

Lamháltas

• leis an riail lamháltais, ceadaítear don táirgeoir úsáid a bhaint as ábhair neamhthionscnaimh a thoirmisctear de ghnáth leis an riail tháirgeshonrach suas le 10 % de phraghas an táirge díreach ón monarcha
• ní féidir lamháltas a úsáid chun aon uasteorainn luacha a shárú d’ábhair neamhthionscnaimh a liostaítear sna rialacha táirgeshonracha
• tá feidhm ag lamháltais shonracha maidir le teicstílí agus éadaí a aicmítear i gCaibidlí 50 go 63 den Chóras Comhchuibhithe, a áirítear i Nótaí 5 go 7 d’Aguisín I “Nótaí tosaigh” de rialacha tionscnaimh táirgeshonracha

Carnadh

• Carnadh déthaobhach — is féidir ábhair de thionscnamh Mheicsiceo a áireamh mar ábhair de thionscnamh an Aontais Eorpaigh (agus vice versa) nuair a úsáidtear iad chun táirge a mhonarú

Ceanglais eile

Ní mór don táirge gach ceanglas eile is infheidhme a shonraítear sa Phrótacal a chomhlíonadh freisin, amhail oibriú nó próiseáil neamhleor, nó riail an iompair dhírigh.

Iompar trí thríú tír: riail an iompair dhírigh

Ní mór táirgí tionscnaimh a iompar ón Aontas go Meicsiceo (agus vice-versa) gan tuilleadh próiseála a dhéanamh orthu i dtríú tír.

Ceadaítear loingseoireacht nó trádstóráil shealadach TRANS i dtríú tír má fhanann táirgí faoi fhaireachas na n-údarás custaim agus mura ndéantar oibríochtaí orthu seachas

• díluchtú
• athluchtú
• aon oibríocht atá deartha chun bail mhaith a choinneáil orthu

Beidh ort fianaise ar an iompar díreach a chur ar fáil d’údaráis chustaim na tíre iompórtála.

Aistarraingt dleachta

Faoin gComhaontú Domhanda idir an tAontas agus Meicsiceo, ní féidir aisíocaíocht a fháil ar dhleachtanna a íocadh roimhe sin ar ábhair neamhthionscnaimh a úsáideadh chun táirge a tháirgeadh a onnmhairítear faoi tharaif fhabhrach.

Nósanna imeachta tionscnaimh

Más mian leat taraif fhabhrach a éileamh, beidh ort na nósanna imeachta tionscnaimh a leanúint agus d’éileamh a chur á dheimhniú ag údaráis chustaim na tíre ina bhfuil tú ag iompórtáil d’earraí. Tá na nósanna imeachta leagtha amach i dTeideal V maidir le Cruthúnas Tionscnaimh agus i dTeideal IV maidir le Socruithe le haghaidh Comhar Riaracháin.

Conas taraif fhabhrach a éileamh

Chun tairbhe a bhaint as taraif fhabhrach, ní mór d’allmhaireoirí cruthúnas tionscnaimh a sholáthar.

Is féidir leis an cruthúnas tionscnaimh a bheith ceachtar

• deimhniú gluaiseachta EUR.1, nó
• dearbhú tionscnaimh

Beidh an cruthúnas tionscnaimh bailí go ceann 10 mí ón dáta eisiúna.

Ní éilítear aon chruthúnas ar thionscnamh nuair nach mó luach iomlán na coinsíneachta ná

• EUR 500 do phacáistí beaga nó
• EUR 1,200 do bhagáiste pearsanta

Féach na Nótaí Míniúcháin a ghabhann le hIarscríbhinn III (lena n-áirítear an Nóta Míniúcháin athbhreithnithe a ghabhann le hAirteagal 17) chun sonraí a fháil maidir le cruthúnais tionscnaimh a chomhlánú nó a dhéanamh amach.

Deimhniú gluaiseachta EUR.1

Eisíonn ‘Secretaría de Economía’ (an Aireacht Geilleagair) teastais ghluaiseachta EUR.1 i Meicsiceo. Tá an Aireacht Geilleagair freagrach freisin as

• údaruithe a dheonú d’onnmhaireoirí formheasta, faireachán a dhéanamh orthu agus iad a tharraingt siar
• seiceálacha iarfhíoraithe tar éis iarraidh a fháil ó údarás custaim i mBallstát den Aontas Eorpach

Is féidir leis an údarás custaim i Meicsiceo iarraidh ar údaráis chustaim i mBallstáit an Aontais stádas tionscnaimh na n-earraí nó barántúlacht an chruthúnais ar thionscnamh a fhíorú. An t-onnmhaireoir atá ag cur isteach ar an deimhniú, ba cheart dó a bheith sásta doiciméid a thíolacadh lena gcruthaítear stádas tionscnaimh na dtáirgí lena mbaineann. Go sonrach, i gcás Mheicsiceo, ní mór aicmiú taraife 4 dhigit na n-earraí onnmhairithe a léiriú i mbosca 8 den deimhniú gluaiseachta EUR. 1

Tá sampla de dheimhniú EUR.1 in Aguisín III agus tugann sé sonraí maidir lena chomhlánú.

Dearbhú tionscnaimh

Is féidir le honnmhaireoirí féindearbhú a dhéanamh gur de thionscnamh an Aontais nó Mheicsiceo a dtáirge trí dhearbhú tionscnaimh a sholáthar. Is féidir é a dhéanamh ag

• onnmhaireoir ceadaithe, nó
• ag aon onnmhaireoir ar choinníoll nach mó luach iomlán na dtáirgí ná EUR 6,000

Chun bheith i d’onnmhaireoir formheasta, ní mór duit a bheith in ann na húdaráis chustaim inniúla (‘Secretaria Economia’ na hAireachta Geilleagair ar thaobh Mheicsiceo) a shásamh maidir le stádas tionscnaimh do tháirgí, chomh maith le haon cheanglais eile a d’fhéadfaidís a fhorchur. Is féidir leis na húdaráis inniúla do stádas formheasta a tharraingt siar má bhaineann tú mí-úsáid as ar bhealach ar bith. Chun tuilleadh eolais a fháil faoi na nósanna imeachta, déan teagmháil leis na húdaráis inniúla chustaim (‘Secretaria Economia’ na hAireachta Geilleagair ar thaobh Mheicsiceo).

Conas dearbhú tionscnaimh a dhéanamh

• ba cheart don onnmhaireoir an dearbhú seo a leanas a chlóscríobh, a stampáil nó a phriontáil (sa teanga iomchuí) ar an sonrasc, ar an nóta seachadta nó ar dhoiciméad tráchtála eile ina bhfuil tuairisc ar na táirgí lena mbaineann agus atá mionsonraithe go leor chun gur féidir iad a shainaithint

Dearbhaíonn onnmhaireoir na dtáirgí a chumhdaítear leis an doiciméad seo (údarú custaim Uimh....) gur de thionscnamh fabhrach... na táirgí sin, seachas i gcás ina léirítear a mhalairt go soiléir.

Is féidir téacs an dearbhaithe sonraisc a dhéanamh in aon cheann de theangacha oifigiúla an Aontais Eorpaigh agus is féidir teacht air in Aguisín IV. Seiceáil le d’údaráis chustaim maidir le haon riachtanais bhreise a d’fhéadfadh a bheith acu.

Ní mór duit do dhearbhú sonraisc a shíniú de láimh. Más onnmhaireoir formheasta thú, tá tú díolmhaithe ón gceanglas seo ar choinníoll go dtugann tú gealltanas i scríbhinn do d’údaráis chustaim go nglacann tú freagracht iomlán as aon dearbhú a shainaithníonn tú. Agus dearbhú sonraisc á líonadh isteach agat, ba cheart duit a bheith sásta doiciméid a chur isteach lena gcruthaítear stádas tionscnaimh do tháirgí

Féadfaidh an t-onnmhaireoir dearbhú sonraisc a dhéanamh nuair a onnmhaireofar na táirgí lena mbaineann sé, nó tar éis a n-onnmhairithe ar choinníoll go dtíolacfar é d’údarás custaim na tíre allmhairiúcháin ar feadh tréimhse nach faide ná an tréimhse atá leagtha síos i ndlí intíre gach Páirtí: dhá bhliain san Aontas Eorpach agus bliain amháin i Meicsiceo

Fíorú tionscnaimh

Féadfaidh na húdaráis chustaim a fhíorú an táirge tionscnaimh é táirge a allmhairítear nó an gcomhlíonann sé ceanglais tionscnaimh eile. Tá an fíorú bunaithe ar

• comhar riaracháin idir údaráis chustaim na n-allmhairí agus na páirtithe onnmhairiúcháin
• seiceáil déanta ag custaim áitiúla. Ní cheadaítear cuairteanna an Pháirtí allmhairiúcháin ar an onnmhaireoir

Déanann údaráis an Pháirtí onnmhairiúcháin an cinneadh críochnaitheach maidir le tionscnamh agus cuirfidh siad údaráis an Pháirtí allmhairiúcháin ar an eolas faoi na torthaí.