Diepe en brede vrijhandelsruimte EU-Moldavië

De overeenkomst in een notendop

De associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Moldavië is in juni 2014 ondertekend en is sinds juli 2016 volledig van kracht.

Zie de volledige tekst en de bijlagen bij de overeenkomst.

Wat zijn de voordelen voor uw bedrijf?

De associatieovereenkomst

• vergemakkelijkt de uitvoer naar en de invoer uit de Republiek Moldavië (hierna „Moldavië” genoemd)
• verlaagt de tarieven en maakt een efficiënte en snelle uitvoering van douaneprocedures mogelijk

Daarnaast voorziet de overeenkomst in een geleidelijke aanpassing van de Moldavische wetgeving, regels en procedures aan die van de EU, bijvoorbeeld op het gebied van normen, waardoor de handelaar verder wordt vergemakkelijkt.

Wie kan in het kader van de associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië exporteren van de EU naar Moldavië?

Als u een bedrijf bent dat in een EU-lidstaat is geregistreerd en een geldige douaneaangifte heeft verkregen — en zo nodig een uitvoervergunning — kunt u exporteren in het kader van de associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië.

Wie kan uit Moldavië naar de EU exporteren in het kader van de associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië?

Om in het kader van de overeenkomst tussen de EU en Moldavië naar de EU te kunnen exporteren, moet u een in de Republiek Moldavië geregistreerde onderneming zijn.

 

De EU is een van de grootste handelspartners van Moldavië. De belangrijkste handelsgoederen tussen de EU en Moldavië zijn machines en apparaten, plantaardige producten, textiel en textielwaren, alsmede onedele metalen.

Tarieven

Industriële goederen

Op de datum van de voorlopige inwerkingtreding van de overeenkomst heeft de EU alle douanerechten op industrieproducten uit Moldavië afgeschaft, terwijl Moldavië de tarieven voor bepaalde producten geleidelijk begon af te schaffen gedurende een overgangsperiode van 3 tot 5 jaar, zoals

• bepaalde soorten kunststof en soortgelijke producten
• meubilair
• diverse textielproducten (bv. tapijten en kleding)

Moldavië heeft zijn tarieven voor deze producten op 1 september 2019 volledig afgeschaft.

Landbouwproducten

De overeenkomst verlaagt ook de tarieven voor landbouwproducten.

Moldavië heeft ermee ingestemd de tarieven voor het grootste deel van zijn landbouwproducten af te schaffen na een overgangsperiode van maximaal tien jaar. Dit is bijvoorbeeld van belang voor:

• wijn
• sommige producten voor menselijke consumptie

Daarnaast heeft Moldavië toegezegd de tarieven in het kader van specifieke tariefcontingenten (TRQ) voor een aantal gevoelige producten af te schaffen, zoals:

• varkensvlees
• pluimvee
• zuivelproducten
• verwerkte vleesproducten
• suikers

De tariefcontingenten voor de EU-uitvoer van deze producten naar Moldavië zijn in bijlage XV-D Lijst van concessies als volgt gedefinieerd:

Moldavië — Tariefcontingent (in ton)

	2020	2021	2022
1. Varkensvlees *	4,500	5,000	5,500
2. Pluimvee *	5,000	5,500	6,000
3. Zuivel *	1,500	2,000
4. Verwerkt vlees	1,700
5. Suikers *	7,000	8,000	9,000
6. Zoetstoffen	640

* De quota voor varkensvlees, gevogelte, zuivel en suikers zijn in 2020 herzien.

Op zijn beurt heeft de EU haar tarieven voor landbouwproducten vanaf de eerste dag afgeschaft, met uitzondering van specifieke gevoelige producten, waarvoor zij ook tariefcontingenten heeft ingevoerd. Dit betekent dat elk jaar slechts een beperkte hoeveelheid gevoelige producten vrij van rechten kan worden verhandeld. De exacte bedragen zijn vastgesteld in bijlage 15A bij de associatieovereenkomst.

De tariefcontingenten die aan Moldavische uitvoer van deze producten naar de EU worden toegekend, zijn in bijlage XV-A Producten onderworpen aan jaarlijkse rechtenvrije tariefcontingenten (Unie) als volgt gedefinieerd:

EU — Tariefcontingent (in ton) *

Tomaten	2,000
Knoflook	220
Tafeldruiven	20,000
Appelen	40,000
Kersen, vers	1,500,000
Pruimen	15,000
Druivensap	500

* Deze contingenten worden beheerd op basis van het beginsel „wie het eerst komt, het eerst maalt”. De aanvraagperiode loopt van 1 januari tot en met 31 december. Controleer alvorens uit te voeren het saldo van elk toepasselijk contingent.

Als de invoer in de EU deze tariefcontingenten overschrijdt, is een meestbegunstigingsrecht van toepassing. Bovendien moeten voor bepaalde groenten en fruit invoerprijzen in de EU worden betaald. Dit is bijvoorbeeld het geval voor tomaten. Dit betekent dat toeslagen kunnen worden toegevoegd aan de invoerheffingen van uw goed als de invoerprijs lager is dan een vastgestelde invoerprijs.

Bovendien bevat bijlage XV-C een lijst van landbouwproducten waarvoor de EU een „antiontwijkingsmechanisme” kan toepassen. Dit betekent dat als de invoer uit Moldavië een bepaald niveau overschrijdt, de EU de lagere tarieven voor deze producten voor een periode van zes maanden mag opschorten.

De overeenkomst staat geen douanerechten bij uitvoer toe. Het bevat ook een zogenoemde „standstill” -clausule. Deze clausule houdt in dat noch de EU noch Moldavië de douanerechten kan verhogen of nieuwe rechten kan invoeren die gericht zijn op goederen van de andere partij. De overeenkomst verbiedt ook kwantitatieve in- en uitvoerbeperkingen (met uitzondering van beperkingen die zijn toegestaan op grond van WTO-regels, zoals artikel XI van de GATT).

 

Het tarief dat van toepassing is op uw product vindt u in My Trade Assistant.

Oorsprongsregels

In dit deel worden de belangrijkste oorsprongsregels en de oorsprongsprocedures van de handelsovereenkomst opgenomen.

De oorsprong is de „economische nationaliteit” van de verhandelde goederen. Als u nieuw bent voor het onderwerp, vindt u een inleiding over de belangrijkste concepten in de rubriek goederen.

Oorsprongsregels

Om voor het preferentiële tarief in aanmerking te komen, moet uw product voldoen aan bepaalde regels die de oorsprong ervan aantonen.

Waar vind ik de oorsprongsregels?

De oorsprongsregels die van toepassing zijn in het kader van de associatieovereenkomst met Moldavië zijn vastgesteld in aanhangsel I van de Regionale Conventie betreffende de pan-Euro-mediterrane preferentiële oorsprongsregels (de PEM-conventie). Deze regels worden momenteel herzien en medio 2021 moet een nieuwe reeks alternatieve oorsprongsregels van toepassing zijn, met inbegrip van bepalingen inzake cumulatie, teruggave van rechten, tolerantie en de regel van niet-wijziging (zie hieronder), die zal worden versoepeld.

De PEM-conventie inzake oorsprongsregels is gericht op de vaststelling van gemeenschappelijke oorsprongsregels en cumulatie tussen 25 partijen (de EU, de EVA, de Balkanlanden en de vrijhandelspartners uit het zuidelijke en oostelijke nabuurschap van de EU) en de EU om de handel te vergemakkelijken en de toeleveringsketens in de zone te integreren.

De lijst van de verdragsluitende partijen bij de PEM

Gedetailleerde informatie over het pan-Euro-med-systeem is te vinden in de gebruikershandleiding.

Is mijn product volgens de PEM-conventie van oorsprong uit de EU of Moldavië?

Om in aanmerking te komen voor het lagere of nultarief in het kader van de PEM-conventie, moet uw product van oorsprong zijn uit de EU of Moldavië.

Een product „van oorsprong” is indien het:

• geheel en al in de EU of in Moldavië zijn verkregen, of
• Vervaardigd in de EU of in Moldavië met gebruikmaking van niet van oorsprong zijnde materialen, indien die materialen een toereikende be- of verwerking hebben ondergaan overeenkomstig de productspecifieke regels (PSR) in bijlage II bij aanhangsel I bij de PEM-conventie
  Zie ook bijlage I „Inleidende aantekeningen” bij productspecifieke oorsprongsregels. Voor bepaalde producten zijn er enkele alternatieve productspecifieke regels — zie aanhangsel II

Het product moet ook voldoen aan alle andere in het hoofdstuk gespecificeerde toepasselijke eisen, zoals ontoereikende be- of verwerking en de regel inzake direct vervoer. Er zijn ook extra flexibiliteit om u te helpen aan productspecifieke regels zoals tolerantie of cumulatie te voldoen.

 

Voorbeelden van de belangrijkste productspecifieke regels in EU-handelsovereenkomsten

• de regel inzake de toegevoegde waarde — de waarde van alle niet van oorsprong zijnde materialen in een product mag een bepaald percentage van de prijs af fabriek niet overschrijden
• de wijziging van de tariefindeling — het productieproces leidt tot een wijziging van de tariefindeling tussen de materialen die niet van oorsprong zijn en het eindproduct — bijvoorbeeld de productie van papier (hoofdstuk 48 van het geharmoniseerd systeem) uit pulp die niet van oorsprong is (geharmoniseerd systeem, hoofdstuk 47)
• specifieke bewerkingen — een specifiek productieproces is vereist, bijvoorbeeld het spinnen van vezels in garen — dergelijke regels worden meestal toegepast in de textielkledingsector en de chemische sector.

 

De toepasselijke productspecifieke regels vindt u in My Trade Assistant.

Tips om u te helpen aan de productspecifieke regels te voldoen

De overeenkomst biedt extra flexibiliteit om u te helpen aan de productspecifieke regels, zoals toleranties of cumulatie, te voldoen.

Tolerantie

• de tolerantieregel stelt de producent in staat niet van oorsprong zijnde materialen te gebruiken die normaliter verboden zijn op grond van de productspecifieke regel tot 10 % van de prijs af fabriek van het product.
• deze tolerantie mag niet worden gebruikt om een maximumwaarde van de in de productspecifieke regels vermelde niet van oorsprong zijnde materialen te overschrijden.
• Specifieke toleranties zijn van toepassing op textiel en kleding van de GS-hoofdstukken 50 tot en met 63, die zijn opgenomen in de aantekeningen 5 tot en met 6 van bijlage I, aantekeningen bij de lijst in bijlage II.

Cumulatie

De PEM-conventie voorziet in drie manieren om de oorsprong te cumuleren

• bilaterale cumulatie — materialen van oorsprong uit Moldavië kunnen worden beschouwd als van oorsprong uit de EU (en omgekeerd) wanneer zij worden gebruikt bij de productie van het product in de EU.
• Diagonale cumulatie — materialen van oorsprong uit een partij bij de PEM-conventie kunnen als van oorsprong uit een andere partij worden beschouwd wanneer wordt beoordeeld of het eindproduct van oorsprong is om in aanmerking te komen voor preferentiële toegang wanneer het wordt uitgevoerd naar een derde partij binnen de pan-Euro-mediterrane zone. De diagonale cumulatie is
  echter alleen van toepassing als er een handelsovereenkomst tussen alle betrokken partijen bestaat en die landen dezelfde oorsprongsregels toepassen. Controleer de „matrix” (tabel met alle geldende overeenkomsten met gebruikmaking van de PEM-conventie) waarin de overeenkomstsluitende partijen worden vermeld waarmee Moldavië diagonale cumulatie kan toepassen. In april 2020 kwamen Turkije en de Westelijke Balkan (partners in het kader van de Midden-Europese Vrijhandelsovereenkomst — CEFTA) in aanmerking voor diagonale cumulatie.
• Volledige cumulatie — de be- of verwerking die in een PEM-partij wordt verricht, kan worden beschouwd als be- of verwerkingen die in een andere PEM-partij zijn verricht, ongeacht of de be- of verwerking volstaat om de oorsprongsstatus van
  Moldavië te verlenen, waarbij volledige cumulatie kan worden toegepast in het handelsverkeer binnen de CEFTA-landen.

 

Hoe werkt diagonale cumulatie?

Diagonale cumulatie vindt plaats tussen verschillende landen die dezelfde oorsprongsregels hebben en handelsovereenkomsten met elkaar hebben. Dit is het geval wanneer een producent van goederen in een van beide landen materialen kan invoeren en gebruiken alsof hij uit zijn eigen land afkomstig was. In het kader van de PEM-conventie kan een Moldavische handelaar die kleding maakt voor uitvoer naar de EU bijvoorbeeld weefsels van oorsprong uit Turkije gebruiken om de kleding te produceren en kan hij deze als van oorsprong uit Moldavië tellen. Aan de vereiste van dubbele bewerking, dat wil zeggen de vervaardiging van weefsels van (niet van oorsprong) garen en de vervaardiging van de kleding, is voldaan en de kleding wordt bij uitvoer naar de EU als van oorsprong uit Moldavië beschouwd en zal derhalve vrije toegang tot de EU-markt genieten.

Nadere uitleg over PEM-cumulatie vindt u hier.

Andere vereisten

Het product moet ook voldoen aan alle andere toepasselijke voorschriften van het verdrag, zoals ontoereikende be- of verwerking of de regel inzake direct vervoer.

Vervoer door een derde land: regel inzake direct vervoer

Producten van oorsprong moeten van de EU naar Moldavië (en vice versa) of via het grondgebied van de overeenkomstsluitende partijen waarmee cumulatie van toepassing is, worden vervoerd zonder verdere be- of verwerking in een derde land.

Sommige bewerkingen kunnen in een derde land worden uitgevoerd als de producten onder douanetoezicht blijven, zoals

• lossen
• opnieuw laden
• elke andere bewerking om producten in goede staat te bewaren

Het bewijs dat aan deze voorwaarden is voldaan, wordt aan de douaneautoriteiten van het land van invoer geleverd door overlegging van:

• een enkel vervoersdocument (bv. een cognossement) ter dekking van het vervoer van het land van uitvoer door het derde land waarlangs de goederen zijn doorgevoerd
• een certificaat afgegeven door de douaneautoriteiten van het derde land waar u uw goederen vervoert
• bij gebreke van bovengenoemde stukken, enig ander bewijsstuk.

Teruggave van douanerechten

In het kader van de PEM-conventie kan in het handelsverkeer tussen de EU en Moldavië geen terugbetaling worden verkregen van eerder betaalde rechten op niet van oorsprong zijnde materialen die zijn gebruikt voor de vervaardiging van een product dat onder een preferentieel tarief wordt uitgevoerd.

Oorsprongsprocedures

Exporteurs en importeurs moeten de oorsprongsprocedures volgen. De procedures zijn beschreven in titel V inzake het bewijs van oorsprong en titel VI inzake regelingen voor administratieve samenwerking. Zij verduidelijken bijvoorbeeld hoe de oorsprong van een product moet worden aangegeven, hoe preferenties kunnen worden aangevraagd of hoe de douaneautoriteiten de oorsprong van een product kunnen controleren.

Hoe kunt u een preferentieel tarief aanvragen?

Om voor een preferentieel tarief in aanmerking te komen, moeten importeurs het bewijs van oorsprong leveren.

Het bewijs van oorsprong kan:

• een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of EUR-MED, of
• een oorsprongsverklaring of een oorsprongsverklaring EUR-MED

Het bewijs van oorsprong is 4 maanden geldig vanaf de datum van afgifte.

Certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 of EUR-MED

• certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 of EUR-MED worden afgegeven door de douaneautoriteiten van het land van uitvoer.
• Bijlage III a en bijlage III b bevatten modellen van EUR.1- en EUR-MED-certificaten en geven instructies voor het invullen ervan.
• de exporteur die het certificaat aanvraagt, moet bereid zijn documenten over te leggen waaruit blijkt dat de betrokken producten van oorsprong zijn.

Nadere uitleg over het gebruik van het EUR.1-certificaat of het EUR-MED-certificaat vindt u op bladzijde 72 van het handboek.

Oorsprongsverklaring of EUR-MED-oorsprongsverklaring

Exporteurs kunnen zelf verklaren dat hun product van oorsprong is uit de EU of uit de partij bij de PEM-conventie door een oorsprongsverklaring over te leggen. De oorsprongsverklaring kan worden opgesteld door:

• toegelaten exporteur
• elke exporteur, indien de totale waarde van de zending niet meer dan 6,000 EUR bedraagt

Hoe moet een oorsprongsverklaring worden opgesteld?

De exporteur dient de volgende verklaring op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument ter identificatie van het product (bijlage IV a) te typen, te stempelen of af te drukken:

„De exporteur van de producten waarop dit document betrekking heeft (douanevergunning nr....) ) verklaart dat deze producten, tenzij duidelijk anders is aangegeven, van preferentiële oorsprong zijn.”

Hoe kunt u een EUR-MED-oorsprongsverklaring opstellen?

In dit geval is de verklaring de volgende (bijlage IV b):

„De exporteur van de producten waarop dit document betrekking heeft (douanevergunning nr....) verklaart dat deze producten, tenzij duidelijk anders vermeld, van preferentiële oorsprong zijn.

— cumulatie toegepast met... (naam van het land/de landen).

— Geen cumulatie toegepast”

De oorsprongsverklaring kan worden opgesteld in alle officiële talen van de EU of in officiële talen in de PEM-zone zoals vermeld in bijlage IV a en b (de verklaring met betrekking tot cumulatie moet altijd in het Engels zijn).

U moet uw oorsprongsverklaring met de hand ondertekenen. Als u toegelaten exporteur bent, bent u van deze verplichting vrijgesteld op voorwaarde dat u uw douaneautoriteiten een schriftelijke verklaring doet toekomen dat u de volledige verantwoordelijkheid aanvaardt voor elke aangifte ter identificatie van u.

Controle van de oorsprong

De douaneautoriteiten kunnen nagaan of een ingevoerd product inderdaad van oorsprong is of aan andere oorsprongseisen voldoet. De verificatie is gebaseerd op

• administratieve samenwerking tussen de douaneautoriteiten in de invoerende en de uitvoerende partijen
• controles door de plaatselijke douane. Bezoeken van de partij van invoer aan de exporteur zijn niet toegestaan.

De autoriteiten van de exporterende partij stellen de definitieve oorsprong vast en stellen de autoriteiten van de invoerende partij in kennis van de resultaten.

Productvoorschriften

Technische voorschriften en voorschriften

Moldavië heeft stappen ondernomen om zijn wetgeving, normen en procedures inzake technische handelsbelemmeringen aan te passen aan die van de EU. Dit maakt het voor u gemakkelijker om handel te drijven tussen Moldavië en de EU.

Moldavië heeft de regelgeving aangepast, waaronder

• de accreditatie en het in de handel brengen van producten. Hierin worden de modules voor conformiteitsbeoordelingsprocedures vastgesteld.
• algemene productveiligheid, met criteria voor wat in aanmerking moet worden genomen wanneer een product als veilig wordt aangemerkt, en het bepalen wanneer een product moet worden verboden omdat het een ernstig risico voor de gezondheid en veiligheid vormt

Zie bijlage XVI bij de associatieovereenkomst EU-Moldavië voor een lijst van deze verordeningen en andere wetgeving die Moldavië ten uitvoer heeft gelegd.

Moldavië heeft ook ingestemd met onderlinge aanpassing

• veiligheidseisen voor een breed scala aan producten, waaronder machines, liften, speelgoed, medische hulpmiddelen en drukvaten van eenvoudige vorm
• Producten waarvoor geen CE-markering vereist is, bv. cosmetische producten, motorvoertuigen, chemische stoffen en farmaceutische producten

Wat normen betreft, heeft Moldavië

• heeft internationale en Europese normen vastgesteld volgens de beste praktijken;
• zich ertoe verbonden tegenstrijdige nationale normen in te trekken. Dit omvat alle tegenstrijdige GOST-normen (Gosudarstvenny Standart) diein post-Sovjetstaten worden gebruikt — de Moldavische nationale normalisatie-instelling heeft zeven technische comités opgericht om tegenstrijdige normen op te sporen en in te trekken.

 

Als u goederen uit Moldavië in de EU wilt invoeren van een fabrikant die ervoor heeft gekozen zijn eigen specificaties uit Moldavië te gebruiken, moet u een door de fabrikant ondertekende EU-conformiteitsverklaring aanvragen.

De EU-conformiteitsverklaring certificeert en verklaart dat de betrokken producten aan de desbetreffende eisen en normen voldoen. Nadat hij dit heeft ingevuld, kan de fabrikant het CE-label (Conformité Européenne) aan zijn producten hechten, waaruit blijkt dat het aan de EU-normen voldoet.

Als uw fabrikant ervoor kiest de conformiteit aan de hand van een EU-conformiteitsverklaring aan te tonen, kan dit meer geld en tijd kosten dan met de geharmoniseerde EU-normen die gelijkwaardigheid bieden.

Bekijk de geharmoniseerde normen die in de bestaande sectorale productrichtlijnen zijn gegroepeerd.

Contacten voor technische vereisten

Hoe weet ik dat de goederen die ik in de EU invoert, voldoen aan de voorschriften en normen van de EU?

Als u goederen invoert die een hoog risico vormen voor het algemeen belang (bv. drukvaten, liften en bepaalde machines) in de EU, moet een conformiteitsbeoordeling worden uitgevoerd door een aangemelde instantie (doorgaans een specifieke organisatie zoals laboratoria of door de Moldavische regering geaccrediteerde inspectie- en certificeringsinstanties).

Het ministerie van Economische Zaken en Infrastructuur houdt toezicht op de ondergeschikte instellingen die verantwoordelijk zijn voor taken zoals conformiteitsbeoordelingsprocedures, metrologische controles en de erkenning van bedrijven. Deze instellingen omvatten:

• Het Instituut voor Normalisatie van Moldavië (ISM), dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van nationaal beleid op het gebied van normalisatie en het bijhouden van een catalogus van Moldavische technische voorschriften en normen
• Het Moldavische ministerie van Volksgezondheid, Arbeid en Sociale Bescherming, dat verantwoordelijk is voor normen en normen voor levensmiddelen en tabaksproducten. In dit verband is zij belast met de aanpassing van het nationale rechtskader aan internationale of regionale regelgeving.

Voor een groot aantal goederen moet u een verplichte certificering verkrijgen, die door een van de erkende conformiteitsbeoordelingsinstanties kan worden verleend.

De EU en Moldavië werken momenteel aan een soort overeenkomst inzake wederzijdse erkenning die het mogelijk maakt bepaalde industrieproducten die aan de conformiteitseisen voldoen, in de handel te brengen zonder verdere tests of conformiteitsprocedures.

Gezondheids- en veiligheidseisen — SPS

Voedselveiligheid, gezondheid van dieren en planten

Met betrekking tot de handel in planten, landbouwproducten en levensmiddelen die cognizant zijn van de gezondheid en veiligheid van mens en dier, heeft Moldavië ingestemd met de onderlinge aanpassing van de EU-wetgeving, waaronder

• voorschriften voor de veiligheid van agrovoedingsproducten
• specifieke voorschriften voor diervoeders
• voorschriften inzake genetisch gemodificeerde organismen
• voorschriften inzake medische goederen voor veterinaire doeleinden

Zie bijlage XVII-A bij de associatieovereenkomst EU-Moldavië voor een lijst van alle betrokken producten.

Bent u van plan goederen uit Moldavië in de EU in te voeren?

• Uw goederen moeten worden geregistreerd bij de Nationale Autoriteit voor voedselveiligheid (ANSA).
• u moet een verklaring indienen waarin de ANSA in kennis wordt gesteld van de specifieke goederen die u invoert
• u moet een in Moldavië afgegeven fytosanitair certificaat krijgen waarmee uw goederen de EU kunnen binnenkomen.

Let op

• als u goederen invoert die onder de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten (CITES) vallen, mag u dit alleen doen met een vergunning van het ministerie van Landbouw, Regionale Ontwikkeling en Milieu van Moldavië. Is uw goede lijst opgenomen? Kom er zelf achter!
• als u giftige chemische stoffen en materialen in de EU invoert, moet u een invoervergunning aanvragen bij het ministerie van Landbouw van Moldavië.
• als u giftige chemische stoffen invoert, moet u contact opnemen met uw nationaal officieel contactpunt (OCP).

Het Departement Diergezondheid dat is toegewezen aan het Nationaal Agentschap voor voedselveiligheid is verantwoordelijk voor de veterinaire controles van levende dieren in Moldavië. Zie bijlage XVIII-A bij de associatieovereenkomst EU-Moldavië voor een lijst van gedetailleerde bepalingen over de omgang met dier- of plantenziekten en visziekten.

Contacten voor sanitaire/fytosanitaire voorschriften (SPS)

Technische handelsbelemmeringen

Hoewel technische voorschriften belangrijk zijn, kunnen zij soms een belemmering vormen voor de internationale handel en dus een aanzienlijke last vormen voor u als exporteur.

• als u denkt dat u te maken heeft met een handelsbelemmering die uw bedrijf vertraagt of u verhindert te exporteren, kunt u ons vertellen
• melden wat uw uitvoer naar Moldavië stopt met behulp van het onlineformulier — de EU zal uw situatie analyseren en passende maatregelen nemen

Neem contact op

In- en uitklaringsdocumenten en -procedures

De overeenkomst zorgt voor transparantere en vereenvoudigde douaneprocedures om de handel te vergemakkelijken en de kosten voor bedrijven te verminderen.

Documenten

In de stapsgewijze gidsen worden de verschillende soorten documenten beschreven die u moet voorbereiden voor de inklaring van uw producten.

Afhankelijk van uw product kunnen de douaneautoriteiten de onderstaande elementen geheel of gedeeltelijk verlangen.

• Handelsfactuur (vermeld de specifieke vereisten met betrekking tot vorm en inhoud in Mijn handelsassistent)
• paklijst
• Invoercertificaten voor bepaalde goederen
• Certificaten waaruit blijkt dat uw product voldoet aan de verplichte productvoorschriften, zoals gezondheids- en veiligheidsvoorschriften, etikettering en verpakking.
• Bewijs van oorsprong — oorsprongsverklaring

Voor meer zekerheid kunt u vooraf bindende tariefinlichtingen en/of bindende oorsprongsinlichtingen aanvragen.

Voor nadere informatie over welke documenten u voor de inklaring van uw product moet overleggen, kunt u contact opnemen met My Trade Assistant.

Procedures voor het bewijzen en verifiëren van de oorsprong

Voor beschrijvingen van de wijze waarop de oorsprong van uw producten moet worden aangetoond om aanspraak te maken op preferentiële tarieven en van de regels inzake de controle van de oorsprong door de douaneautoriteiten, zie het deel over de oorsprongsregels hierboven.

Voor informatie over douaneprocedures voor in- en uitvoer in het algemeen, zie de website van DG Belastingen en Douane-unie.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

De overeenkomst beschermt uw intellectuele-eigendomsrechten bij de invoer en/of uitvoer van uw goederen naar Moldavië.

Handelsmerken en auteursrechten

De overeenkomst tussen de EU en Moldavië voorziet in een eerlijk en transparant systeem voor de registratie van handelsmerken. Als uw aanvraag door de merkenadministratie wordt afgewezen, moet de beslissing u schriftelijk worden meegedeeld, met opgave van de redenen voor de weigering.

Modellen en octrooien

Uw onafhankelijk gecreëerde modellen met een eigen karakter worden voor een periode van maximaal 25 jaar beschermd door inschrijving. Dit geeft u het exclusieve recht om het model te gebruiken en belet derden die niet uw toestemming hebben om het te gebruiken, te recreeren, te verkopen, in te voeren en/of uit te voeren.

Geografische aanduidingen

Een specifiek comité voor geografische aanduidingen dat in het kader van de overeenkomst tussen de EU en Moldavië is opgericht, houdt toezicht op de uitvoering van de overeenkomst met betrekking tot geografische aanduidingen, en brengt verslag uit aan het Handelscomité. Voor meer informatie over geografische aanduidingen van landbouwproducten, levensmiddelen, soorten wijn en gedistilleerde dranken, zie bijlage XXX bij de overeenkomst tussen de EU en Moldavië.

Hoe kunt u bescherming krijgen?

Het Moldavische agentschap voor de bescherming van auteursrechten is het staatsagentschap voor intellectuele eigendom (AGEPI). Dit agentschap werkt aan de verbetering van het rechtskader en de aanpassing ervan aan de EU-normen, alsook aan het vergroten van het bewustzijn van het publiek en het opbouwen van capaciteit op het gebied van rechtshandhaving.

U kunt een aanvraag indienen om intellectueel eigendom online bij AGEPI in te schrijven. De tijd die nodig is om IER-bescherming in Moldavië te verkrijgen hangt af van het soort bescherming dat u zoekt

• auteursrecht: 15-30 dagen
• handelsmerken: 10-12 maanden
• octrooi voor planten: 1.5-3 jaar
• octrooi voor de korte termijn voor uitvindingen: 7-8 maanden
• langetermijnoctrooi voor uitvindingen: 17-18 maanden
• industrieel ontwerp: 10-12 maanden
• geografische aanduidingen, oorsprongsbenamingen of traditionele specialiteiten: 10-12 maanden

Handel in diensten

Zowel de Moldavische regering als de EU hebben hun bestaande beperkingen of voorbehouden ten aanzien van het verlenen van diensten geformuleerd, met een hoge mate van transparantie. Zie bijlage XXVII-E tot en met — G bij de associatieovereenkomst EU-Moldavië voor een lijst van specifieke voorbehouden van Moldavië.

Hoe gaat u door de bijlagen?

De associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië bevat drie bijlagen met voorbehouden van Moldavië die gevolgen kunnen hebben voor uw bedrijf.

• een bedrijf in Moldavië willen oprichten?Bijlage XXVII-E bevat een negatieve lijst van alle dienstensectoren waartoe u geen toegang heeft. Dit betekent dat u gebruik kunt maken van kansen in alle andere sectoren die niet in de lijst zijn opgenomen.
• belangstelling voor grensoverschrijdende handel in uw diensten?Bijlage XXVIII-F bevat een positieve lijst van de dienstensectoren waartoe u toegang heeft. In deze lijst worden alle sectoren vermeld waarin u mag handelen.
• op zoek naar afgestudeerde stagiair of sleutelpersoneel?Bijlage XXVII-G bevat een lijst van sectoren of subsectoren waarvoor beperkingen gelden.
• bent u een onafhankelijke professionele of contractuele dienstverlener?Bijlage XXVII-H bevat een lijst van de toegepaste voorbehouden.

Wie kan een bedrijf oprichten in Moldavië?

Indien u

• een onderneming, de overeenkomst tussen de EU en Moldavië biedt u de mogelijkheid om filialen van uw bedrijf of vertegenwoordiging in Moldavië of de EU op te richten of te verwerven.
• de overeenkomst tussen de EU en Moldavië biedt u de mogelijkheid om een eigen bedrijf op te richten en op te richten door middel van een zelfstandige activiteit of een onderneming waarover u de leiding heeft.

Deze toelagen zorgen ervoor dat u dezelfde behandeling krijgt als Moldavische onderdanen.

Grensoverschrijdende dienstverlening

In sectoren die toegang tot Moldavië krijgen, worden in de overeenkomst de volgende beperkingen geschrapt:

• over de totale waarde van dienstentransacties of activa
• over het totale aantal dienstentransacties of de totale hoeveelheid geleverde diensten

U mag ook diensten verlenen aan Moldavië onder dezelfde voorwaarden als Moldavische onderdanen.

Tijdelijk verblijf

Op grond van de overeenkomst tussen de EU en Moldavië kunt u tijdelijk naar Moldavië (of de EU) verhuizen om als afgestudeerde stagiair, verkoper van een bedrijf of als stafpersoneel van een bedrijf in dat land te werken.

De tijdelijke verblijfsduur is als volgt:

• Binnen eenonderneming overgeplaatste persoon (stafpersoneel van een onderneming in Moldavië (of de EU) of afgestudeerde stagiairs) — tot 3 jaar
• Zakenbezoeker ( bv. reizen om een bedrijf te vestigen in Moldavië (of de EU) of een zakenverkoper) — maximaal 90 dagen binnen een periode van 12 maanden
• Afgestudeerde stagiair die geen binnen een onderneming overgeplaatste persoon is — tot 1 jaar

De overeenkomst tussen de EU en Moldavië schept ook kansen voor dienstverleners op contractbasis in specifieke sectoren in beide landen. In dit verband moet de dienstverrichter echter:

• de dienst in kwestie op tijdelijke basis verlenen als werknemer van een entiteit die een dienstencontract van maximaal 1 jaar heeft gekregen;
• beschikken over ten minste 3 jaar beroepservaring in de sector
• een universitaire graad of kwalificatie hebben waaruit kennis van een gelijkwaardig niveau en relevante beroepskwalificaties blijkt

Zie bijlage XXVII-G en bijlage XXVII-H bij de associatieovereenkomst EU-Moldavië voor meer informatie over de limieten die gelden voor personeel, afgestudeerde stagiairs, zakelijke verkopers en dienstverleners op contractbasis.

Overheidsopdrachten

De EU en Moldavië streven naar wederzijdse toegang tot de markten voor overheidsopdrachten in elk land op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Dit geldt voor overheidsopdrachten en concessies in traditionele sectoren en in de nutssector.

De overeenkomst tussen de EU en Moldavië zorgt er ook voor dat inschrijvingen in beide landen eerlijk worden behandeld, waarbij lokale en buitenlandse aanvragers op dezelfde manier worden behandeld.

De overeenkomst verplicht zowel de EU als Moldavië ervoor te zorgen dat:

• alle voorgenomen aanbestedingen worden openbaar gemaakt — dit gebeurt om de markt open te stellen voor concurrentie en u toegang te geven tot informatie over de voorgenomen aanbesteding voorafgaand aan de gunning van de opdracht.
• er is een niet-discriminerende beschrijving van het voorwerp van de opdracht, met vermelding van passende termijnen, die toegankelijk is voor alle ondernemers.
• u als ondernemer niet wordt gediscrimineerd, waardoor u niet meer in aanmerking komt voor de inschrijving
• de procedure voor de gunning van de opdracht is transparant tot aan de aankondiging van de winnende inschrijving.
• het definitieve besluit wordt aan alle aanvragers meegedeeld — op verzoek krijgen niet-geselecteerde aanvragers een toelichting om het besluit te kunnen analyseren.

Het online aanbestedingsplatform voor MTender biedt gemakkelijker toegankelijke aanbestedingsinformatie, met inbegrip van de aankondiging van voorgenomen aanbestedingsactiviteiten, de beschikbaarheid van elektronische aanbestedingsdocumenten, het geautomatiseerde bulletin voor overheidsopdrachten en het genereren van een elektronisch inschrijvingsmodel voor elektronische exploitanten.

Links, contacten, documenten

Nationale instellingen

Vertegenwoordigingen, kamers van koophandel en bedrijfsverenigingen

Contacten voor technische vereisten

Contacten voor sanitaire/fytosanitaire voorschriften (SPS)

Nationale instellingen

Economische Raad van de minister-president in Moldavië	Web: https://consecon.gov.md/en/misiune/
Afdeling Handelscontrole goederen voor tweeërlei gebruik, ministerie van Economische Zaken en Infrastructuur	Moldavië is partij bij het Internationaal Verdrag inzake chemische wapens (CWC) en houdt toezicht op de invoer van stoffen die voor de vervaardiging van dergelijke wapens kunnen worden gebruikt. Voor invoer kan dus bijzondere toestemming nodig zijn. Secwijsia control al circulabepali mărfurilor cu dubla destinaï al Ministerul Economiei si Infrastructurii BW. Piata Marii Adunari Nationale 1, MD-2033 Chisinau, Moldavië Tel.:+ 373 22 250669 Fax: + 373 22 234064
Nationale Bank van Moldavië (BNM)	Het voor monetaire controle en stabiliteit verantwoordelijke orgaan is de Nationale Bank van Moldavië (BNM). Het Nationaal Comité voor financiële stabiliteit is ondergeschikt aan de BNM. Banca Nagebreională a Moldovei (BNM) BW.Grigore Vieru No. 1, MD-2005 Chisinau, Moldavië Tel.:+ 373 22 822348, 822502, 822606
Douane Moldavië	Serviciul Vamal al Republicii Moldova SC N. Starostenco 30, MD-2065 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 574201, 574206 Callcenter: + 373 22 574111 Fax: + 373 22 273061 E-mail:Vama@customs.gov.md Web:Http://www.customs.gov.md/
Directoraat voor verontreinigingspreventie en afvalbeheer, ministerie van Landbouw	Directieven ia prevenire poluării ingsplii management mentul denemerseurilor a Ministerul Agriculturii, Dezvoltarii Regionale ërende Mediului SC Constantin Tanase 9, MD-2005 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 204512, 204525, 204526 Fax: + 373 22 226858

Vertegenwoordigingen, kamers van koophandel en bedrijfsverenigingen

Delegatie van de Europese Unie in de Republiek Moldavië	Delegaverende ia Uniunii Europene în Republica Moldova SCM. Kogalniceanu 12, MD-2001 Chisinau, Moldavië Telefoon: + 373 22505210 Fax: + 373 22272622 E-mail:Delegation-Moldova@eeas.europa.eu
Missie van de Republiek Moldavië bij de Europese Unie	Franklin Roosevelt 55/Franklin Rooseveltlaan 55 1050 Brussel, België Tel.: + 32 27400660 Fax: + 32 27400669 E-mail:Mission.bru@mfa.gov.md Web:mrmue.mfa.gov.md
Kamer van koophandel en industrie van de Republiek Moldavië	Camera de Comert si Industrie a Republicii Moldova 151, Stefan cel Mare blv., Chisinau, MD2004, Moldavië Tel.: + 373 22 22 15 52 Fax:+ 373 22 2 44 25 E-mail: camera@chamber.md
European Business Association Moldova	Asociamaania Businessului European (EBA) 30, Vlaicu pârcălab str., van. 7, Chisinau, MD2012, Moldavië Tel.: + 373 22 90 70 25 Mobiel:+ 373 79 025 999 E-mail:Info@eba.md
EU4Business	EU4Business Secretariat De Kleetlaan 2, B-1831 Diegem, België Tel.: + 32 27491851 E-mail:Secretariat@eu4business.eu

Contacten voor technische vereisten

Instituut voor Normalisatie van Moldavië (ISM)	Institutul de Standardizare din Moldova (ISM) SC Eugen Coca 28, MD-2064 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 905300 Fax: + 373 22 905310 Als andere organisatie die wordt gecontroleerd door het genoemde ministerie, wordt het nationaal accreditatiecentrum van de Republiek Moldavië (MOLDAC) aangewezen als de enige nationale accreditatie-instantie in Moldavië. Catalogus van Moldavische normen en technische voorschriften: www.estandard.md
Ministerie van Volksgezondheid, Arbeid en Sociale Bescherming	Ministerul Sersende nconcitbepalții, Muncii si Protectiei Sociale SC Vasile Alecsandri 2, MD-2009 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 729907, 268818 Fax: + 373 22 738781
Agentschap voor openbare diensten	Nieuw ingevoerde motorvoertuigen moeten het register van vervoermiddelen van het Agentschap voor openbare diensten inschrijven. Bovendien moeten de technische voorwaarden voor motorvoertuigen door de importeur worden opgegeven en geïdentificeerd. Agenrichtingen Servicii Publice SC Pushkin 42, MD-2012 Chisinau, Moldavië Tel.:+ 373 22 257070 Fax: + 373 22 212259
Nationaal Agentschap voor het wegvervoer	De autoriteit die belast is met de controle van en het toezicht op wettelijke maatregelen inzake wegvervoer is het Nationaal Agentschap voor het wegvervoer. Agenmenging ia Nauitlaatgasionala Transport Auto (ANTA) subordonat Ministerului Transporturilor richtingen i Infrastructurii Drumurilor SC Alecu Russo 1, MD-2068 Chisinau, Moldavië Tel.:+ 373 22 498810 Fax: + 373 22 220657

Contacten voor sanitaire/fytosanitaire voorschriften (SPS)

Nationale plantenziektekundige dienst (NPPO)/directoraat voor de bescherming van de gezondheid van planten	Directeur ia Protecagd ia wonnen i Sănătatea plantelor atribuite Agentschappen iei Nawikkionale pentru Siguranwikkelen a Alimentelor (ANSA) SC Mihail Kogălniceanu 63, MD-2009 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 264674, 294730 Fax: + 373 22294730
Ministerie van Diergezondheid dat is toegewezen aan het Nationaal Agentschap voor voedselveiligheid	Departamentul de sănătate Animală atribuit cheri Agenmiste iei Nabepalionale pentru Siguranwikkelen a Alimentelor (ANSA) SC Mihail Kogălniceanu 63, MD-2009 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 210178, 294730 Fax: + 373 22 294730
Ministerie van Landbouw, Regionale Ontwikkeling en Milieu	Ministerul Agriculturii, Dezvoltării Regionale wikkelen i Mediului SC Constantin Tanase 9, MD-2005 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 204579 Fax: + 373 22 220748
Officieel contactpunt voor giftige chemische stoffen	Directieven ia prevenire poluării ingsplii management mentul denemerseurilor a Ministerul Agriculturii, Dezvoltarii Regionale ërende Mediului SC Constantin Tanase 9, MD-2005 Chisinau, Moldavië Tel.: + 373 22 204512, 204525, 204526 Fax: + 373 22 226858
Nationale Commissie voor biologische veiligheid	Comisia Nagebreională pentru Securitate Biologică SC Mitropolit Dosoftei 156 A, MD-2004 Chisinau, Moldavië Tel. en fax: + 373 22 226874

Verdere links

• Meer informatie over de associatieovereenkomst en de handelsbetrekkingen tussen de EU en Moldavië vindt u op de website van DG Handel. U kunt ook zoeken naar andere informatie over de handelsbetrekkingen tussen de EU en Moldavië via deze link.
• als u geïnteresseerd bent in informatie over de tenuitvoerlegging van de DCFTA in Moldavië, vindt u hier. De monitor van de EU verstrekt ook informatie over de lopende werkzaamheden in het Associatiecomité in zijn samenstelling voor handelsvraagstukken.
• De Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) verstrekt ook gedetailleerde informatie over de betrekkingen tussen de EU en Moldavië. Voor een overzicht kunt u ook een factsheet raadplegen.