De economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Cariforum

In een oogopslag

De economische partnerschapsovereenkomst Cariforum-EU is in oktober 2008 ondertekend. Het gaat niet alleen om een overeenkomst inzake de handel in goederen; het omvat verbintenissen inzake handel in diensten, investeringen, handelsgerelateerde kwesties zoals mededingingsbeleid, overheidsopdrachten, intellectuele-eigendomsrechten, alsmede aspecten van duurzame ontwikkeling. De overeenkomst:

• helpt beide regio’s om te investeren in en handel te drijven met elkaar
• zorgt voor voorspelbare markttoegang voor handelaren in de EU en het Caribisch gebied
• geleidelijke openstelling van de EU-markt voor diensten, met inbegrip van creatieve en amusementsbedrijven, en van de Caribische markt voor dienstverleners uit de EU
• zorgt voor rechten- en contingentvrije markttoegang tot de EU voor alle producten
• De EU-uitvoer van gevoelige producten wordt geleidelijk geliberaliseerd over een periode van 25 jaar
• maakt het voor Cariforum-bedrijven mogelijk een commerciële aanwezigheid in de EU op te richten
• voorziet in een clausule inzake regionale preferentie voor handel in het Caribisch gebied, ter bevordering van regionale integratie en regionale waardeketens.

De overeenkomst bevat ook een afzonderlijk protocol betreffende culturele samenwerking, dat tot doel heeft de voorwaarden voor de uitwisseling van culturele activiteiten, goederen en diensten tussen de Cariforum-landen en de EU te verbeteren. De EPO Cariforum-EU is de eerste handelsovereenkomst waarin de EU specifiek uitgebreide bepalingen inzake cultuur heeft opgenomen.

Begunstigde landen

In totaal voeren 14 Cariforum-landen de EPO’s Cariforum-EU uit:

• Dominicaanse Republiek
• Staten van de Caribische Gemeenschap:
  • Antigua en Barbuda
  • De Bahama’s
  • Barbados
  • Belize
  • Dominica
  • Grenada
  • Guyana
  • Jamaica
  • Saint Lucia
  • Saint Vincent en de Grenadines
  • Saint Kitts en Nevis
  • Suriname
  • Trinidad en Tobago

Haïti heeft de overeenkomst ook in december 2009 ondertekend, maar past deze nog niet toe, in afwachting van de ratificatie ervan door zijn parlement.

Asymmetrische bepalingen ten gunste van de Caribische landen

De EPO voorziet in asymmetrieën ten gunste van ACS-landen, zoals het uitsluiten van gevoelige producten van liberalisering, lange liberaliseringsperioden, flexibele oorsprongsregels en speciale waarborgen en maatregelen voor landbouw, voedselzekerheid en de bescherming van opkomende industrieën.

Hoewel de EU-markten onmiddellijk en volledig zijn opengesteld, hebben de Cariforum-staten 15-25 jaar de tijd om open te staan voor invoer uit de EU. Bovendien zullen producenten van 17 % van de meest gevoelige goederen (meestal van GS-hoofdstuk 1-24) permanent worden beschermd tegen concurrentie.

Tarieven

• De EU verleent 100 % rechten- en contingentvrije toegang voor alle goederen uit de Cariforum-staten. De toegang tot de EU-markt is permanent, volledig en vrij voor alle producten van Cariforum
• Over een periode van 15 tot 25 jaar zullen de heffingen geleidelijk worden afgeschaft. 17 % van de producten en diensten wordt als gevoelig beschouwd en is volledig uitgesloten van liberalisering. Als de invoer van bepaalde EU-goederen in Cariforum-landen plotseling toeneemt en de lokale productie bedreigt, kunnen vrijwaringsmaatregelen zoals invoercontingenten worden toegepast.
• Alle douanerechten zijn te vinden in de bijlagen 1,2 en 3 bij de EPO Cariforum-EU. Er zij op gewezen dat niet alle Cariforum-landen hetzelfde liberaliseringsschema volgen.
• Gebruik de zoekoptie van My Trade Assistant om de exacte informatie over rechten en tarieven voor uw specifieke product te vinden, rekening houdend met het land van herkomst en bestemming. Neem in geval van twijfel contact op met uw douaneautoriteiten.
•  Er zijn speciale bepalingen voor de invoer van melkpoeder in de Dominicaanse Republiek — er zijn invoercontingenten met preferentiële douanerechten.

Oorsprongsregels

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking tekomen, moet uw product voldoen aan de oorsprongsregels van de overeenkomst. Raadpleeg de interactieve tool „Rules of Origin Self Assessment (ROSA)” in My Trade Assistant om te beoordelen of uw product aan de oorsprongsregels voldoet en om na te gaan hoe u de juiste documenten kunt opstellen.

Hethoofdstuk over oorsprongsregels van EPO’s is van toepassing.

Productvereisten

Technische voorschriften en voorschriften

Lees meer over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd.

Zoek met My Trade Assistant naar de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van herkomst. Om de voorschriften voor uw product te vinden, moet u eerst de douanecode vaststellen. Als u de douanecode niet kent, kunt u deze zoeken met de naam van uw product in de ingebouwde zoekmachine.

Gezondheids- en veiligheidseisen SPS

• Lees meer over de gezondheids-, veiligheids-, sanitaire en fytosanitaire normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd.
• Zoek in de My Trade Assistant naar de gezondheids-, veiligheids- en SPS-regels die van toepassing zijn op uw product en het land van herkomst. Om de voorschriften voor uw product te vinden, moet u eerst de douanecode vaststellen. Kent u die code niet, dan kunt u de naam van uw product invullen in de zoekmachine.

Documenten en procedures voor douaneafhandeling

Bewijzen van oorsprong

Om voor preferentiële rechten in aanmerking te komen, moeten producten van oorsprong uit EPO-landen vergezeld gaan van een bewijs van oorsprong. Bewijs van oorsprong blijft 10 maanden geldig. Het kan gaan om:

• Certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 - afgegeven door de douaneautoriteiten van het land van uitvoer. De exporteur (of gemachtigde vertegenwoordiger) die een certificaat aanvraagt, moet op verzoek documenten kunnen overleggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt en aan de andere voorwaarden van het protocol inzake de oorsprongsregels voldoen. Het bewijs van oorsprong is tien maanden geldig vanaf de datum van afgifte.
• Factuurverklaring — afgegeven door een exporteur voor zendingen met een waarde van 6,000 EUR of minder, of door toegelaten exporteurs, voor zendingen van ongeacht welke waarde. Wanneer u een factuurverklaring invult, moet u bereid zijn documenten over te leggen waaruit blijkt dat uw producten van oorsprong zijn en dat u aan de andere voorwaarden van het protocol betreffende de oorsprongsregels voldoet.

Cumulatieve behandeling

In het geval van verzoeken om cumulatie met betrekking tot het gebruik van materialen van een EPO-partner, een ACS-staat die geen Cariforum-staat of een LGO is, of van in die landen verrichte be- of verwerkingen, moet u de douaneautoriteiten het volgende bewijsmateriaal verstrekken:

• voor de geleverde materialen, een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of een leveranciersverklaring;
• voor de be- of verwerking die is verricht, een afzonderlijke leveranciersverklaring.

Voor elke zending geleverde materialen moet op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument een afzonderlijke leveranciersverklaring worden overgelegd waarin deze materialen volledig worden beschreven.

Andere documenten

• Lees meer over andere douanedocumenten en -procedures die nodig zijn voor invoer in de Europese Unie.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

• De bepalingen in verband met het auteursrecht moeten ervoor zorgen dat rechthebbenden uit zowel de EU als de Cariforum-staten naar behoren worden vergoed voor het gebruik van hun werken. Daarom moeten houders van Cariforum-rechten die auteursrechtelijk beschermde producten of diensten naar de EU willen exporteren het gemakkelijker vinden om een vergoeding te krijgen voor het gebruik van dergelijke producten en diensten.
• De EPO (Dienstenhoofdstuk) bevat verbintenissen inzake markttoegang van 27 EU-lidstaten (behalve België) voor de uitwisseling van amusementsdiensten, met uitzondering van audiovisuele diensten. Dit betekent dat Cariforum-kunstenaars, muzikanten en andere cultuurbeoefenaars, die als bedrijf zijn geregistreerd, hun leden of werknemers naar 27 EU-landen kunnen sturen om amusementsdiensten te verlenen, zoals uitvoeringen, die worden beschermd door auteursrechten en naburige rechten.
• De onderhandelingen over de overeenkomst ter bescherming van geografische aanduidingen (GA’s) zijn aan de gang

• Specifieke informatie over de EU-wetgeving inzake intellectuele eigendom en geografische aanduidingen, alsook over het IER-beleid van de EU ten aanzien van de minst ontwikkelde en ontwikkelingslanden
• Algemene informatie over intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

Handel in diensten

Aangezien de EPO asymmetrisch is ten gunste van de Caribische staten, opent het Cariforum 65-75 % van hun markten, waarbij de nadruk ligt op sectoren met de grootste impact op ontwikkeling en waar investeringen en technologieoverdracht nodig zijn, terwijl de EU 90 % van zijn dienstenmarkt opent.

De twee partijen bespreken momenteel:

• toerisme
• de activering van het Cultureel Protocol
• instelling van een Comité voor diensten

Gelieve

• Specifieke informatie over de EU-markt voor diensten
• Algemene informatie over de regels, voorschriften en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

• Specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten
• Algemene informatie over wetgeving, regels en toegang tot verschillende markten voor overheidsopdrachten

Investeringen

• Specifieke informatie over investeringen vanuit het buitenland in de EU
• Algemene informatie om uw investering in het buitenlandmogelijk te maken 

Andere (mededinging, speelgoedrichtlijn)

De EPO draagt bij tot de ontwikkeling van het Caribisch gebied door een grotere integratie in de mondiale en regionale handel en nieuwe marktkansen:

• openstelling van de handel in diensten en investeringen
• het gemakkelijker maken om zaken te doen in het Caribisch gebied, met inbegrip van regels om eerlijke concurrentie te waarborgen
• financiële steun van de EU om:
  • overheden voeren EPO-bedrijven uit
  • de EPO gebruiken om meer uit te voeren en meer externe investeringen aan te trekken

Mededinging

Sinds 2014 heeft de EU de uitvoersubsidies voor alle producten die naar EPO-landen worden uitgevoerd, stopgezet.

De EU heeft maatregelen met productie- en handelsverstorende effecten tot een minimum beperkt.

Als de lokale industrie bedreigd wordt als gevolg van de sterke invoer uit Europa, kunnen EPO’s maatregelen nemen om industriesectoren en opkomende industrieën te beschermen.

Duurzame ontwikkeling

De EPO is uitdrukkelijk gebaseerd op de „essentiële en fundamentele” elementen van de Overeenkomst van Cotonou, namelijk mensenrechten, democratische beginselen, de rechtsstaat en goed bestuur. EPO’s bevatten dus een van de sterkste bewoordingen over rechten en duurzame ontwikkeling in EU-overeenkomsten.

• De „niet-uitvoeringsclausule” houdt in dat „passende maatregelen” (zoals bepaald in de Overeenkomst van Cotonou) kunnen worden genomen indien een van de partijen haar verplichtingen met betrekking tot de essentiële elementen niet nakomt. Dit kan de opschorting van handelsvoordelen omvatten.
• De gezamenlijke EPO-instellingen zijn belast met het toezicht op en de beoordeling van het effect van de uitvoering van EPO’s op de duurzame ontwikkeling van de partijen. In overeenstemming met de Overeenkomst van Cotonou is er een duidelijke rol weggelegd voor het maatschappelijk middenveld en parlementsleden.

Regionale integratie

De Cariforum-landen zijn nauwer met elkaar verweven. De EPO helpt de uitvoer van goederen en diensten tussen:

• alle landen die het Cariforum vormen
• 17 Caribische gebieden met rechtstreekse banden met EU-landen (vier Franse „ultraperifere gebieden” en 13 overzeese gebieden — zes Britse, zes Nederlandse en één Franse)
• Cariforum-staten hebben toegezegd elkaar dezelfde preferenties aan te bieden als de EU (nog niet volledig uitgevoerd)
• Tussen 2014 en 2020 heeft de EU 346 miljoen euro beschikbaar gesteld in het kader van het programma voor regionale samenwerking. 

Capaciteitsopbouw en technische bijstand

De EU helpt de regeringen van het Caribisch gebied om hun verbintenissen na te komen, en wel op de volgende manieren:

• Ten eerste financiert de EU uitvoeringsstructuren van de EPO in het Caribisch gebied. Deze zijn gevestigd in de nationale ministeries van Handel en in het Cariforum-directoraat van het secretariaat van de Caribische Gemeenschap (CARICOM).
• Ten tweede financiert de EU in het kader van het EOF sinds 2012 de programma’s voor de uitvoering van de EPO en de ontwikkeling van de particuliere sector voor overheden en bedrijven. Samen met verschillende Caribische en internationale organen helpt de EU de Caribische landen
  • modernisering van de manier waarop zij belastingen heffen en verzamelen van statistieken
  • bedrijven helpen aan de gezondheids-, veiligheids- en milieunormen van de EU te voldoen
  • hun economieën diversifiëren door de groei van hun dienstensector te ondersteunen
  • Oprichting van agentschappen voor mededinging, handelsbescherming en vrijwaringsmaatregelen die technische bijstand
    verlenen op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten
• Ten derde investeert de EU om regeringen te helpen op andere manieren te integreren
  • in het hele CARICOM: door een eengemaakte markt en economie tot stand te brengen (CSME)
  • in de DR en Haïti: door nauwere samenwerking tussen beide partijen te bevorderen
  • in het oostelijke Caribisch gebied: door nauwere integratie na te streven
• Ten vierde financiert de EU soortgelijke werkzaamheden via haar landenspecifieke programma’s.
  • alle staten beschikken over EPO-coördinatoren en -structuren
  • bijna alle staten hebben de in de EPO overeengekomen progressieve tariefverlagingen in 2011 en 2013, 2015 en 2017 ten uitvoer gelegd.
  • er wordt gewerkt aan de versterking van CROSQ, een regionale normalisatie-instelling, en CAHFSA, een regionaal agentschap voor voedselveiligheid dat in 2010 is opgericht.

Gezamenlijke instellingen

De EU heeft ook geholpen om de EPO in de praktijk te brengen door samen met de Caribische landen verschillende nieuwe, gezamenlijke Caribische en Europese instellingen op te richten.

Deze organen zijn bedoeld om toezicht te houden op de wijze waarop beide regio’s de overeenkomst ten uitvoer leggen. Zij zijn ook bedoeld om ervoor te zorgen dat de EPO positieve resultaten oplevert en om eventuele problemen op te lossen.

De zes gezamenlijke instellingen Cariforum-EU:

• Gezamenlijke Raad
• Commissie handel en ontwikkeling (T -DC)
• Parlementaire commissie
• Raadgevend Comité
• Speciaal Comité voor douanesamenwerking en handelsbevordering
• Speciaal Comité Landbouw.

Hulp aan Caribische bedrijven

De EU helpt ook om de EPO in de praktijk te brengen door middel van haar partnerschap met de Caribische export, een agentschap voor het hele Caribisch gebied dat handel en investeringen in de hele regio bevordert.

De EU financiert programma’s om de Caribische export te helpen nauw samen te werken met Caribische bedrijven, zodat zij gebruik kunnen maken van de EPO om hun productie en export naar andere Caribische landen en naar de EU te vergroten.

Het agentschap werkt ook samen met de ultraperifere gebieden van de EU en de landen en gebieden overzee (LGO) in het Caribisch gebied om de handel tussen deze gebieden en de rest van de regio te stimuleren.

Culturele samenwerking

Het Protocol betreffende culturele samenwerking stelt het kader vast voor meer samenwerking op het gebied van culturele activiteiten en goederen en diensten tussen het Cariforum en de EU.

Nuttige links en documenten

• Mijn handelsassistent — alles wat u moet weten voor uw specifieke uitvoer/invoer uit/naar de EU
• Caribische export— een regionaal agentschap ter ondersteuning van Caribische exporteurs
• Centrum voor de ontwikkeling van het bedrijfsleven— een agentschap dat bedrijven helpt concurrerender te worden
• Caribische Associatie van agentschappen voor investeringsbevordering —omvat koppelingen met alle 15 agentschappen van de Cariforum-staten ter bevordering van investeringen
• De EU steunt hulp aan de Caribische landen voor handel
• De EU heeft een delegatie voor de Cariforum-staten en andere delegaties in de lidstaten
• De oorsprongsregels in het kader van de economische partnerschapsovereenkomst (EPO) Cariforum-EU