De economische partnerschapsovereenkomst EU-CARIFORUM

In een oogopslag

De economische partnerschapsovereenkomst tussen het Cariforum en de EU is in oktober 2008 ondertekend. Het gaat niet alleen om een overeenkomst inzake de handel in goederen; het omvat verbintenissen inzake de handel in diensten, investeringen, handelsgerelateerde kwesties zoals het mededingingsbeleid, overheidsopdrachten, intellectuele-eigendomsrechten en aspecten van duurzame ontwikkeling. De overeenkomst:

• helpt de twee regio's te investeren in en handel te drijven met elkaar
• biedt voorspelbare markttoegang voor handelaren uit de EU en het Caribisch gebied
• geleidelijke openstelling van de EU-markt voor diensten, met inbegrip van de creatieve en amusementsindustrie, en van de Caribische markt voor EU-dienstverleners;
• zorgt voor rechten- en contingentvrije markttoegang tot de EU voor alle producten
• De EU-uitvoer van gevoelige producten wordt over een periode van 25 jaar geleidelijk geliberaliseerd
• maakt het voor Cariforum-ondernemingen mogelijk een commerciële aanwezigheid in de EU op te zetten
• voorziet in een regionale preferentieclausule voor de handel binnen het Caribisch gebied, ter bevordering van regionale integratie en regionale waardeketens.

De overeenkomst bevat ook een afzonderlijk protocol betreffende culturele samenwerking, dat tot doel heeft de voorwaarden voor de uitwisseling van culturele activiteiten, goederen en diensten tussen Cariforum-landen en de EU te verbeteren. De EPO Cariforum-EU is de eerste handelsovereenkomst waarin de EU specifieke uitgebreide bepalingen inzake cultuur heeft opgenomen.

Begunstigde landen

In totaal voeren 14 Cariforum-landen de EPO’s tussen Cariforum en de EU uit:

• Dominicaanse Republiek
• Caribische Gemeenschap:
  • Antigua en Barbuda
  • De Bahama's
  • Barbados
  • Belize
  • Dominica
  • Grenada
  • Guyana
  • Jamaica
  • Saint Lucia
  • Saint Vincent en de Grenadines
  • Saint Kitts en Nevis
  • Suriname
  • Trinidad en Tobago

Haïti heeft de overeenkomst ook in december 2009 ondertekend, maar past deze nog niet toe, in afwachting van de ratificatie ervan door het parlement.

Asymmetrische bepalingen ten gunste van de Caribische landen

De EPO voorziet in asymmetrieën ten gunste van de ACS-landen, zoals de uitsluiting van gevoelige producten van liberalisering, lange liberaliseringsperioden, flexibele oorsprongsregels en speciale waarborgen en maatregelen voor landbouw, voedselzekerheid en de bescherming van de jonge industrie.

Terwijl de EU-markten onmiddellijk en volledig worden opengesteld, hebben de Cariforum-staten 15 tot 25 jaar de tijd om zich open te stellen voor invoer uit de EU. Bovendien zullen producenten van 17 % van de meest gevoelige goederen (meestal uit GS-hoofdstuk 1-24) permanente bescherming tegen concurrentie genieten.

Tarieven

• De EU verleent 100% rechten- en quotavrije toegang voor alle goederen uit de Cariforum-staten. De toegang tot de EU-markt is permanent, volledig en gratis voor alle producten van Cariforum
• Caribische landen geleidelijk afbouwen van de rechten, meer dan 15-25 jaar. 17 % van de producten en diensten wordt als gevoelig beschouwd en is volledig uitgesloten van liberalisering. Als de invoer van bepaalde EU-goederen in Cariforum-landen plotseling toeneemt en de lokale productie bedreigt, kunnen vrijwaringsmaatregelen, zoals invoerquota, worden toegepast.
• Alle douanerechten zijn te vinden in de bijlagen 1,2 en 3 bij de EPO Cariforum-EU. Merk op dat niet alle Cariforum-landen hetzelfde liberaliseringsschema volgen.
• Gebruik de zoekoptie van My Trade Assistant om de exacte informatie over rechten en tarieven voor uw specifieke product te vinden, rekening houdend met het land van oorsprong en bestemming. Neem bij twijfel contact op met uw douaneautoriteiten.
•  Er zijn speciale bepalingen voor de invoer van melkpoeder in de Dominicaanse Republiek - er zijn invoercontingenten met preferentiële douanerechten.

Oorsprongsregels

Om voor preferentiële behandeling in aanmerking te komen, moet uw product voldoen aan de oorsprongsregels van de overeenkomst. Raadpleeg het interactieveinstrument voor zelfbeoordeling van oorsprongsregels (ROSA) in Mijn handelsassistent om na te gaan of uw product aan de oorsprongsregels voldoet en hoe u de juiste documenten kunt opstellen.

Het hoofdstuk over de oorsprongsregels van de EPO’s is van toepassing.

Productvereisten

Technische voorschriften en vereisten

Lees meer over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te kunnen worden ingevoerd.

Zoek naar de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong met behulp van My Trade Assistant. Om de vereisten voor uw product te bekijken, moet u eerst de douanecode identificeren. Als u de douanecode niet kent, kunt u deze zoeken met de naam van uw product in de ingebouwde zoekmachine.

Gezondheids- en veiligheidseisen SPS

• Lees meer over de gezondheids-, veiligheids-, sanitaire en fytosanitaire (SPS) normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te kunnen worden ingevoerd.
• Zoek in de Mijn handelsassistent naar de gezondheids-, veiligheids- en sanitaire en fytosanitaire voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong. Om de vereisten voor uw product te bekijken, moet u eerst de douanecode identificeren. Als u de douanecode niet kent, kunt u deze zoeken met de naam van uw product met de ingebouwde zoekmachine.

Documenten en procedures voor douaneafhandeling

Bewijzen van oorsprong

Om voor preferentiële rechten in aanmerking te komen, moeten producten van oorsprong uit EPO-landen vergezeld gaan van een bewijs van oorsprong. Het bewijs van oorsprong blijft 10 maanden geldig. Dit kan zijn:

• Certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 - afgegeven door de douaneautoriteiten van het land van uitvoer. De exporteur (of zijn gemachtigde vertegenwoordiger) die een certificaat aanvraagt, moet bereid zijn op verzoek documenten over te leggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt en moet voldoen aan de andere voorwaarden van het protocol betreffende de oorsprongsregels. Het bewijs van oorsprong is tien maanden geldig vanaf de datum van afgifte.
• Factuurverklaring – afgegeven door een exporteur, voor zendingen met een waarde van 6 000 EUR of minder, of door toegelaten exporteurs, voor zendingen van welke waarde dan ook. Bij het invullen van een factuurverklaring moet u bereid zijn documenten in te dienen waaruit de oorsprong van uw producten blijkt en die voldoen aan de andere vereisten van het protocol betreffende de oorsprongsregels.

Cumulatieve behandeling

In geval van cumulatie met betrekking tot het gebruik van materialen van een EPO-partner, een andere ACS-staat dan een Cariforum-staat of een LGO, of van in die landen verrichte be- of verwerkingen, moet u de douaneautoriteiten het volgende bewijsmateriaal verstrekken:

• voor geleverde materialen, een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of een leveranciersverklaring;
• voor uitgevoerde be- of verwerkingen, een afzonderlijke leveranciersverklaring.

Voor elke partij geleverde materialen moet op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument een afzonderlijke leveranciersverklaring worden ingediend waarin deze materialen volledig worden beschreven.

Andere documenten

• Lees meer over andere inklaringsdocumenten en -procedures die nodig zijn om in de Europese Unie te importeren.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

• Bepalingen in verband met auteursrechten moeten ervoor zorgen dat rechthebbenden uit zowel de EU als de Cariforum-staten naar behoren worden gecompenseerd voor het gebruik van hun werken. Daarom moeten houders van Cariforum-rechten die auteursrechtelijk beschermde producten of diensten naar de EU willen uitvoeren, gemakkelijker een vergoeding kunnen krijgen voor het gebruik van dergelijke producten en diensten.
• De EPO (dienstverleningshoofdstuk) bevat verbintenissen inzake markttoegang van 27 EU-lidstaten (met uitzondering van België) voor de uitwisseling van amusementsdiensten, met uitzondering van audiovisuele diensten. Dit betekent dat Cariforum-kunstenaars, -muzikanten en andere cultuurbeoefenaars die als bedrijf zijn geregistreerd, hun leden of werknemers naar 27 EU-lidstaten kunnen sturen om amusementsdiensten te verlenen, zoals optredens, die worden beschermd door auteursrechten en naburige rechten.
• Onderhandelingen over de overeenkomst ter bescherming van geografische aanduidingen (GA's) zijn aan de gang

• Hier vindt u specifieke informatie over de EU-wetgeving inzake intellectuele eigendom en geografische aanduidingen en over het IER-beleid van de EU ten aanzien van de minst ontwikkelde en ontwikkelingslanden
• Vind algemene informatie over Intellectuele Eigendom en Geografische Aanduidingen

Handel in diensten

Aangezien de EPO asymmetrisch is ten gunste van de Caribische staten, opent Cariforum 65-75% van hun markten voor sectoren met de grootste impact op ontwikkeling en waar investeringen en technologieoverdracht nodig zijn, terwijl de EU 90% van haar dienstenmarkt openstelt.

De twee partijen discussiëren momenteel over:

• toerisme
• de activering van het Cultureel Protocol
• tot oprichting van een dienstencomité

Alsjeblieft

• Specifieke informatie over de EU-markt voor diensten
• Algemene informatie over de regels, voorschriften en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

• Vind specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten
• Vind algemene informatie over wetgeving, regels en toegang tot verschillende markten op het gebied van overheidsopdrachten

Investeringen

• Specifieke informatie over buitenlandse investeringen in de EU
• Vind algemene informatie om uw investering in het buitenland mogelijk te maken 

Andere (concurrentie, handel en duurzame ontwikkeling)

De EPO helpt de ontwikkeling van het Caribisch gebied door een grotere integratie in de mondiale en regionale handel en nieuwe marktkansen:

• openstelling van de handel in diensten en investeringen
• het gemakkelijker maken om zaken te doen in het Caribisch gebied - met inbegrip van regels om eerlijke concurrentie te waarborgen
• het verlenen van financiële steun van de EU om:
  • overheden voeren de EPO-bedrijven uit
  • de EPO gebruiken om meer te exporteren en meer externe investeringen aan te trekken

Concurrentie

Sinds 2014 heeft de EU de exportsubsidies voor alle producten die naar EPO-landen worden uitgevoerd stopgezet.

De EU heeft maatregelen met productie- en handelsverstorende effecten tot een minimum beperkt.

Als de lokale industrie wordt bedreigd als gevolg van de sterke stijging van de invoer uit Europa, kunnen in het kader van de EPO's maatregelen worden genomen om industriële sectoren en de opkomende industrie te beschermen.

Duurzame ontwikkeling

De EPO is uitdrukkelijk gebaseerd op de "essentiële en fundamentele" elementen van de Overeenkomst van Cotonou, d.w.z. mensenrechten, democratische beginselen, de rechtsstaat en goed bestuur. EPO's bevatten dus een aantal van de krachtigste bewoordingen over rechten en duurzame ontwikkeling die in EU-overeenkomsten beschikbaar zijn.

• De "niet-uitvoeringsclausule" betekent dat "passende maatregelen" (zoals bepaald in de Overeenkomst van Cotonou) kunnen worden genomen indien een partij haar verplichtingen met betrekking tot de essentiële elementen niet nakomt. Dit kan de opschorting van handelsvoordelen inhouden.
• De gezamenlijke EPO-instellingen hebben tot taak het effect van de uitvoering van EPO's op de duurzame ontwikkeling van de partijen te monitoren en te beoordelen. Overeenkomstig de Overeenkomst van Cotonou is er een duidelijke rol weggelegd voor het maatschappelijk middenveld en de parlementsleden.

Regionale integratie

De Cariforum-landen zijn nauwer met elkaar gaan integreren. De EPO helpt door het gemakkelijker te maken goederen en diensten uit te voeren tussen:

• alle landen die deel uitmaken van Cariforum
• 17 Caribische gebieden met rechtstreekse banden met EU-landen (vier Franse "ultraperifere regio's" en 13 overzeese gebieden - zes Britse, zes Nederlandse en één Franse)
• De Cariforum-staten hebben zich ertoe verbonden elkaar dezelfde voorkeuren aan te bieden als de EU (nog niet volledig uitgevoerd)
• Tussen 2014 en 2020 heeft de EU 346 miljoen euro verstrekt in het kader van het programma voor regionale samenwerking. 

Capaciteitsopbouw en technische bijstand

De EU helpt de regeringen van het Caribisch gebied om hun verplichtingen na te komen, op de volgende manieren:

• Ten eerste financiert de EU EPO-uitvoeringsstructuren in het hele Caribisch gebied. Deze zijn ondergebracht bij de nationale ministeries van Handel en bij het secretariaat van het directoraat Cariforum van de Caribische Gemeenschap (CARICOM).
• Ten tweede financiert de EU in het kader van het EOF sinds 2012 de uitvoering van de EPO en de ontwikkelingsprogramma's voor de particuliere sector voor overheden en bedrijven. Samen met verschillende Caribische en internationale organisaties helpt de EU Caribische landen
  • de manier waarop belastingen worden geheven en statistieken worden verzameld, moderniseren
  • bedrijven helpen te voldoen aan de gezondheids-, veiligheids- en milieunormen van de EU
  • hun economieën diversifiëren door de groei van hun dienstensector te ondersteunen
  • Oprichting van agentschappen voor mededinging, handelsbescherming en vrijwaringsmaatregelen
    Technische bijstand op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten
• Ten derde investeert de EU om overheden te helpen op andere manieren te integreren.
  • voor Caricom: door de totstandbrenging van een eengemaakte markt en economie (CSME)
  • in de DR en Haïti: door nauwere samenwerking tussen de twee te bevorderen
  • in het oostelijke Caribisch gebied: door een nauwere integratie na te streven
• Ten vierde financiert de EU ook soortgelijk werk via haar landenspecifieke programma's.
  • alle staten beschikken over EPA-coördinatoren en -structuren
  • bijna alle staten hebben de geleidelijke rondes van tariefverlagingen in 2011 en 2013, 2015 en 2017 uitgevoerd, zoals overeengekomen in de EPO
  • Er wordt gewerkt aan de versterking van CROSQ, een regionale normalisatie-instelling, en CAHFSA, een regionaal agentschap voor voedselveiligheid dat in 2010 is opgericht.

Gezamenlijke instellingen

De EU heeft ook geholpen om de EPO in de praktijk te brengen door samen met de Caribische landen verschillende nieuwe, gezamenlijke Caribische-Europese instellingen op te zetten.

Deze organen zijn bedoeld om toezicht te houden op de wijze waarop beide regio's de overeenkomst in de praktijk brengen. Ze zijn ook bedoeld om ervoor te zorgen dat de EPA positieve resultaten oplevert en om eventuele problemen op te lossen als ze zich voordoen.

De zes gezamenlijke instellingen Cariforum-EU:

• Gezamenlijke Raad
• Handels- en ontwikkelingscomité (T&DC)
• Parlementaire commissie
• Raadgevend Comité
• Speciaal Comité voor douanesamenwerking en handelsbevordering
• Speciaal Comité Landbouw.

Caribische bedrijven helpen

De EU draagt ook bij tot de uitvoering van de EPO via haar partnerschap met Caribbean Export, een Caribisch agentschap dat handel en investeringen in de hele regio bevordert.

De EU financiert programma's om Caribische export te helpen nauw samen te werken met Caribische bedrijven, zodat zij gebruik kunnen maken van de EPO om hun productie en export meer te ontwikkelen, zowel naar andere Caribische landen als naar de EU.

Het agentschap werkt ook samen met de ultraperifere gebieden (UPR's) en de landen en gebieden overzee (LGO's) van de EU in het Caribisch gebied om de handel tussen hen en de rest van de regio te stimuleren.

Culturele samenwerking

Het Protocol betreffende culturele samenwerking vormt het kader voor nauwere samenwerking op het gebied van de uitwisseling van culturele activiteiten en goederen en diensten tussen het Cariforum en de EU.

Nuttige links en documenten

• Mijn handelsassistent – alles wat u moet weten voor uw specifieke uitvoer/invoer van/naar de EU
• Caribbean Export- een regionaal agentschap dat Caribische exporteurs ondersteunt
• Centre for the Development of Enterprise CDE- een agentschap dat bedrijven helpt concurrerender te worden
• Caribische vereniging van agentschappen voor investeringsbevordering -bevat links naar alle 15 agentschappen voor investeringsbevordering van de Cariforum-staten
• De EU steunt hulp aan de Caribische landen om handel te drijven
• De EU heeft een delegatie voor de Cariforum-staten en andere delegaties naar de lidstaten
• De oorsprongsregels in het kader van de economische partnerschapsovereenkomst Cariforum-EU (EPO)