Tussentijdse economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de staten in de Stille Oceaan

De overeenkomst in een oogopslag

De EPO tussen de EU en de Stille Oceaan is in januari 2011 door het Europees Parlement en in mei 2011 door Papoea-Nieuw-Guinea geratificeerd. De regering van Fiji is in juli 2014 begonnen met de toepassing van de overeenkomst. Samoa is in december 2018 tot de overeenkomst toegetreden en past deze sindsdien toe. De Salomonseilanden zijn ook in mei 2020 tot de overeenkomst toegetreden en passen deze sindsdien toe.

Tonga en Oost-Timor hebben de Europese Commissie meegedeeld dat zij voornemens zijn toe te treden tot de EPO.

De EPO tussen de EU en de Stille Oceaan opent de handel in goederen met de EU. De overeenkomst omvat:

• rechten- en contingentvrije toegang tot de EU-markt voor alle goederen uit EPO-staten in de Stille Oceaan
• asymmetrische en geleidelijke openstelling van hun markten voor EU-goederen, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met verschillen in ontwikkelingsniveau en gevoelige sectoren
• uitsluiting van bepaalde gevoelige sectoren en producten van liberalisering aan Stille-Oceaanzijde
• de mogelijkheid voor Stille-Oceaanstaten om opnieuw rechten en contingenten in te voeren indien de invoer uit de EU hun lokale economieën verstoort of dreigt te verstoren
• regels inzake technische handelsbelemmeringen en sanitaire en fytosanitaire maatregelen om exporteurs in de Stille Oceaan te helpen aan de invoernormen van de EU te voldoen
• efficiënte douaneprocedures en nauwere samenwerking tussen overheidsdiensten
• verbeterde oorsprongsregels voor verwerkte visserijproducten uit de Stille Oceaan — de zogenaamde „wereldwijde bevoorrading” -bepaling die bedoeld is om het scheppen van banen en de ontwikkeling in de regio te stimuleren.

Begunstigde landen

• Fiji
• Papoea-Nieuw-Guinea
• Samoa
• Salomonseilanden

Mogelijke toekomstige begunstigde landen

• Tonga verklaarde voornemens te zijn toe te treden tot de EPO
• Oost-Timor verklaarde voornemens te zijn toe te treden tot de EPO
• De overeenkomst staat open voor toetreding door de andere ACS-landen in de Stille Oceaan

Asymmetrische bepalingen ten gunste van landen in de Stille Oceaan

De EPO tussen de EU en de Stille Oceaan voorziet in asymmetrische bepalingen ten gunste van landen in de Stille Oceaan, zoals de uitsluiting van gevoelige producten van liberalisering, lange liberaliseringsperioden, flexibele oorsprongsregels, naast speciale waarborgen en maatregelen voor de landbouw, voedselzekerheid en opkomende industrieën.

Terwijl de EU-markten onmiddellijk en volledig werden opengesteld, openen de EPO-staten in de Stille Oceaan hun markten gedeeltelijk en geleidelijk voor invoer uit de EU, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met de verschillen in ontwikkelingsniveau.

Tarieven

• De EU verleent 100 % rechten- en contingentvrije toegang tot alle invoer uit EPO-landen in de Stille Oceaan. De toegang tot de EU-markt is permanent, volledig en vrij voor alle producten.
• EPO-landen in de Stille Oceaan geleidelijk en gedeeltelijk afbouwen, als volgt:
  • Papoea-Nieuw-Guinea heeft zijn markt vanaf dag één vrijwillig opengesteld voor 88 % van de EU-invoer (zelfs als het voordeel zou hebben genoten van een overgangsperiode van 15 jaar)
  • Fiji opent zijn markt voor 87 % van de invoer uit de EU over 15 jaar
  • Samoa opent zijn markt tot 80 % van de invoer uit de EU over 20 jaar
  • Salomonseilanden openen hun markt tot 83 % van de invoer uit de EU over een periode van 15 jaar
• Als de invoer van bepaalde EU-goederen in de EPO-landen in de Stille Oceaan plotseling toeneemt, kunnen de EPO-landen in de Stille Oceaan in uitzonderlijke omstandigheden vrijwaringsmaatregelen zoals invoercontingenten en de herinvoering van rechten toepassen.

Gebruik de zoekoptie van My Trade Assistant om de exacte informatie te vinden over rechten en tarieven voor uw specifieke product, rekening houdend met het land van herkomst en bestemming. Neem in geval van twijfel contact op met uw douaneautoriteiten.

Oorsprongsregels

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking tekomen, moet uw product voldoen aan de oorsprongsregels van de overeenkomst. Raadpleeg de interactieve tool „Oorsprongsregels voor zelfbeoordeling (ROSA)” in My Trade Assistant om te beoordelen of uw product aan de oorsprongsregels voldoet en hoe u de juiste documenten kunt opstellen.

Algemene informatie over de oorsprongsregels en de oorsprongsprocedures is te vinden in dit deel.

Oorsprong is de „economische nationaliteit” van verhandelde goederen. Bent u nieuw op het onderwerp, dan vindt u een inleiding op de belangrijkste concepten in de rubriek „Goederen”.

Oorsprongsregels

Om voor het preferentiële tarief in aanmerking te komen, moet uw product voldoen aan bepaalde regels die de oorsprong ervan bewijzen.

Waar vind ik de oorsprongsregels?

De oorsprongsregels zijn opgenomen in Protocol II betreffende de definitie van het begrip „producten van oorsprong” en methoden van administratieve samenwerking in het kader van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille Oceaan.

Is mijn product van oorsprong uit de EU of een Stille-OceaanEPO-staat?

Om in aanmerking te komen voor een lager of nulpreferentieel tarief in het kader van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille Oceaan moet het product van oorsprong zijn uit de EU of een Stille-OceaanEPO-staat. Een product wordt beschouwd van oorsprong te zijn uit de EU of uit een Stille-OceaanEPO-staat, indien het

• geheel en al in de EU of in een Stille-OceaanEPO-staat zijn verkregen, of
• vervaardigd in de EU of in een Stille-OceaanEPO-staat met gebruikmaking van niet van oorsprong zijnde materialen, en voldoet aan productspecifieke regels in bijlage II
  Zie bijlage 1 „Inleidende aantekeningen”bij productspecifieke oorsprongsregels. Zie ook bijlage II, onder a), voor alternatieve productspecifieke voorschriften voor bepaalde producten.

Het product moet ook voldoen aan alle andere toepasselijke eisen die in het hoofdstuk zijn gespecificeerd (bijvoorbeeld ontoereikende be- of verwerking, de regel van rechtstreeks vervoer). Er zijn ook enkele extra flexibiliteit om u te helpen aan productspecifieke regels te voldoen (bijvoorbeeld tolerantie of cumulatie).

Voorbeelden van productspecifieke regels in handelsovereenkomsten van de EU

• de regel van de toegevoegde waarde — de waarde van alle gebruikte materialen die niet van oorsprong zijn mag niet hoger zijn dan een bepaald percentage van de prijs af fabriek van het product.
• de wijziging van de tariefindeling — het productieproces leidt tot een wijziging van de tariefindeling tussen de niet van oorsprong zijnde materialen en het eindproduct, bv. de productie van papier (hoofdstuk 48 van het geharmoniseerd systeem) uit niet van oorsprong zijnde pulp (hoofdstuk 47 van het geharmoniseerd systeem);
• specifieke bewerkingen — een specifiek productieproces is vereist, bijvoorbeeld het spinnen van vezels voor garens. Dergelijke regels worden meestal gebruikt in de textiel- en kledingsector en in de chemische sector.
• een combinatie van deze verschillende regels is mogelijk, waarbij de verschillende regels als alternatief of in combinatie worden nageleefd.

Tips om u te helpen aan de productspecifieke regels te voldoen

De overeenkomst biedt extra flexibiliteit om u te helpen te voldoen aan productspecifieke regels, zoals tolerantie of cumulatie.

Tolerantie

• de tolerantieregel staat de producent toe niet van oorsprong zijnde materialen te gebruiken die normaliter door de productspecifieke regel verboden zijn tot 15 % van de prijs af fabriek van het product.
• deze tolerantie kan niet worden gebruikt om de in de productspecifieke voorschriften vermelde maximumwaarde van niet van oorsprong zijnde materialen te overschrijden.
• specifieke toleranties zijn van toepassing op textiel en kleding die zijn ingedeeld in de hoofdstukken 50 tot en met 63 van het geharmoniseerd systeem, die zijn opgenomen in de aantekeningen 5 tot en met 6 van bijlage 1 „Inleidende aantekeningen”

Cumulering

De overeenkomst voorziet in de volgende soorten cumulatie van oorsprong:

• bilaterale cumulatie, op grond waarvan materialen van oorsprong uit een Stille-EPO-staat worden meegeteld als van oorsprong uit de EU (en omgekeerd) wanneer zij bij de vervaardiging van een product worden gebruikt
• volledige cumulatie, op grond waarvan niet van oorsprong zijnde materialen worden meegeteld als van oorsprong uit de EU of de EPO-staten in de Stille Oceaan, wanneer zij in die landen of in andere ACS-staten of landen en gebieden overzee van de EU zijn be- of verwerkt
• diagonale cumulatie, waardoor materialen van oorsprong uit een Stille-OceaanEPO-staat, een andere ACS-staat of een land of gebied overzee van de EU worden meegeteld alsof zij onder bepaalde voorwaarden van oorsprong waren uit een Stille-EPO-staat of uit de EU, wanneer zij bij de vervaardiging van een product worden gebruikt. Dit soort cumulatie vereist dat er een overeenkomst voor administratieve samenwerking bestaat tussen de twee landen waaruit de oorsprong wordt gecumuleerd.

Met ingang van 22 februari 2019 kan de EU diagonale cumulatie toepassen met bepaalde ACS-staten en met de landen en gebieden overzee van de EU (PB C 69 van 22.2.2019, blz. 2).

• cumulatie met naburige ontwikkelingslanden, op grond waarvan materialen van oorsprong uit dergelijke landen als van oorsprong uit een Stille-Oceaanstaat kunnen worden beschouwd wanneer zij bij de vervaardiging van een product worden gebruikt, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

Overige voorschriften

Het product moet ook voldoen aan alle andere toepasselijke eisen van het protocol, zoals ontoereikende be- of verwerking of de regel van rechtstreeks vervoer:

Vervoer door een derde land: regel van rechtstreeks vervoer

Producten van oorsprong moeten van de EU naar een Stille-EPO-staat (en omgekeerd) worden vervoerd zonder verdere be- of verwerking in een derde land.

Overlading of tijdelijke opslag in een derde land is toegestaan indien de producten onder toezicht van de douaneautoriteiten blijven en geen andere behandelingen ondergaan dan

• plaats
• opnieuw laden
• elke handeling die bedoeld is om ze in goede staat te bewaren

Producten van oorsprong mogen per pijpleiding over een ander grondgebied dan dat van de EPO-staten in de Stille Oceaan of de EU worden vervoerd.

Het bewijs van het rechtstreekse vervoer moet worden voorgelegd aan de douaneautoriteiten van het land van invoer.

Teruggave van douanerechten

Terugbetaling van eerder betaalde rechten op niet van oorsprong zijnde materialen die worden gebruikt voor de vervaardiging van een product dat in het kader van een preferentieel tarief wordt uitgevoerd, is toegestaan op grond van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille Oceaan.

Oorsprongsprocedures

Exporteurs en importeurs moeten oorsprongsprocedures volgen. De oorsprongsprocedures in verband met aanvragen voor een preferentieel tarief en de controle door de douaneautoriteiten zijn opgenomen in titel IV betreffende het bewijs van oorsprong en titel V inzake regelingen voor administratieve samenwerking. Zij verduidelijken bijvoorbeeld hoe:

• om de oorsprong van een product aan te geven
• om voorkeuren aan te vragen
• de douaneautoriteiten kunnen de oorsprong van een product controleren.

Hoe kunt u aanspraak maken op een preferentieel tarief?

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking te komen, moet u een bewijs van oorsprong overleggen.

• u zult een van beide nodig hebben
  • een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of
  • een oorsprongsverklaring
• het bewijs van oorsprong is geldig gedurende een periode van 10 maanden vanaf de datum van afgifte.
• er is geen bewijs van oorsprong vereist wanneer de totale waarde van de producten niet hoger is dan
  • 500 EUR voor kleine verpakkingen
  • 1,200 EUR voor persoonlijke bagage

Bewijs van de oorsprong

Certificaat inzake goederenverkeer EUR.1

• Certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 worden afgegeven door de douaneautoriteiten van het land van uitvoer.
• Bijlage III bevat een model van het EUR.1-certificaat en geeft instructies voor het invullen ervan.
• de exporteur die het certificaat aanvraagt, moet bereid zijn documenten over te leggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt.

Oorsprongsverklaring (eigen verklaring van de exporteur)

• exporteurs kunnen zelf verklaren dat hun product van oorsprong is uit de EU of uit een Stille-OceaanEPO-staat door een oorsprongsverklaring te verstrekken. De oorsprongsverklaring kan worden opgesteld door
  • een toegelaten exporteur, of
  • elke exporteur, indien de totale waarde van de producten niet meer dan 6,000 EUR bedraagt

Toegelaten exporteurs

Exporteurs in het kader van deze overeenkomst kunnen hun douaneautoriteiten toestemming vragen om oorsprongsverklaringen op te stellen voor producten van welke waarde dan ook.

De exporteur moet de douaneautoriteiten voldoende waarborgen bieden dat de oorsprong van de producten en de naleving van alle andere voorwaarden van de overeenkomst (protocol) kunnen worden gecontroleerd.

In geval van misbruik kunnen de douaneautoriteiten de status van toegelaten exporteur intrekken.

Wat moet de oorsprongsverklaring bevatten?

• de exporteur moet op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument ter identificatie van het product (bijlage IV) de volgende verklaring invullen, afstempelen of afdrukken: „De exporteur van de producten waarop dit document betrekking heeft (douanevergunning nr....) ) verklaart dat, tenzij duidelijk anders is vermeld, deze producten van... preferentiële oorsprong zijn.”
• de oorsprongsverklaring kan in een van de officiële talen van de EU worden opgesteld.
• u moet uw oorsprongsverklaring met de hand ondertekenen. Als u een toegelaten exporteur bent, bent u vrijgesteld van deze verplichting op voorwaarde dat u uw douaneautoriteiten een schriftelijke verklaring doet toekomen dat u de volledige verantwoordelijkheid aanvaardt voor elke verklaring die u identificeert.

Indiening

• een oorsprongsverklaring kan door de exporteur worden opgesteld bij uitvoer of na uitvoer van de producten waarop zij betrekking heeft, op voorwaarde dat zij in het land van invoer wordt aangeboden uiterlijk twee jaar nadat de producten waarop zij betrekking heeft, zijn ingevoerd.
• bij het invullen van een oorsprongsverklaring moet u bereid zijn documenten over te leggen waaruit de oorsprong van uw producten blijkt.

Controle van de oorsprong

De douaneautoriteiten kunnen nagaan of een ingevoerd product inderdaad van oorsprong is of aan andere oorsprongsvereisten voldoet. Verificatie is gebaseerd op

• administratieve samenwerking tussen de douaneautoriteiten van de partij van invoer en van uitvoer
• controles door de plaatselijke douane — bezoeken van de partij van invoer aan de exporteur zijn niet toegestaan

De autoriteiten van de partij van uitvoer bepalen de oorsprong en stellen de autoriteiten van de partij van invoer in kennis van de resultaten.

Productvoorschriften

Technische voorschriften en eisen

• meer informatie over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd
• zoek de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong in Mijn handelsassistent

Gezondheids- en veiligheidseisen SPS-voorschriften

• meer informatie over de algemene normen op het gebied van gezondheid, veiligheid, sanitaire en fytosanitaire (SPS) normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te mogen worden ingevoerd
• zoek de regels op het gebied van gezondheid, veiligheid en sanitaire en fytosanitaire maatregelen die van toepassing zijn op uw product en zijn land van herkomst in My Trade Assistant

Douaneformaliteiten en -procedures

Voor een beschrijving van de wijze waarop de oorsprong van uw producten moet worden aangetoond om aanspraak te kunnen maken op preferentiële tarieven en van de regels in verband met de controle van de oorsprong door de douaneautoriteiten, zie het deel over oorsprongsregels hierboven.

Lees meer over andere douanedocumenten en -procedures die nodig zijn voor invoer in de Europese Unie.

Voor informatie over douaneprocedures voor in- en uitvoer in het algemeen, zie de website van DG Belastingen en douane-unie.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

• specifieke informatie vinden over de EU-wetgeving inzake intellectuele eigendom en geografische aanduidingen, alsook over het IER-beleid van de EU ten aanzien van de minst ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden
• algemene informatie over intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

De handel in diensten

• specifieke informatie over de EU-markt voor diensten
• algemene informatie over de regels, regelingen en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

• specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten
• algemene informatie over wetgeving inzake overheidsopdrachten, regels en toegang tot verschillende markten

Investeringen

• specifieke informatie over buitenlandse investeringen in de EU
• algemene informatie om uw investering in het buitenlandmogelijk te maken 

Andere gebieden

Concurrentie

• sinds 2014 heeft de EU een einde gemaakt aan de exportsubsidies voor alle producten die naar EPO-landen worden uitgevoerd.
• de EU heeft maatregelen met productie- en handelsverstorende maatregelen tot een minimum beperkt
• indien de lokale industrie wordt bedreigd door de toename van de invoer uit Europa, staat de EPO voor de Stille Oceaan toe maatregelen in werking te stellen om industriële sectoren en opkomende industrieën te beschermen.

Duurzame ontwikkeling en mensenrechten

De EPO tussen de EU en de Stille Oceaan is uitdrukkelijk gebaseerd op de „essentiële en fundamentele” elementen van de Overeenkomst van Cotonou, namelijk mensenrechten, democratische beginselen, de rechtsstaat en goed bestuur.

• de „niet-uitvoeringsclausule” houdt in dat „passende maatregelen” (zoals bepaald in de Overeenkomst van Cotonou) kunnen worden genomen indien een partij haar verplichtingen met betrekking tot de essentiële elementen niet nakomt. Dit kan de opschorting van handelsvoordelen omvatten.
• de gezamenlijke EPO-instellingen hebben tot taak het effect van de tenuitvoerlegging van de EPO op de duurzame ontwikkeling van de partijen te monitoren en te beoordelen. In overeenstemming met de Overeenkomst van Cotonou is er een duidelijke rol weggelegd voor het maatschappelijk middenveld en de parlementsleden.

Capaciteitsopbouw en technische bijstand

De EU verleent technische bijstand „Hulp voor handel”. Dit helpt landen om hun douaneprocedures aan te passen en het papierwerk te verminderen. Voor u betekent dit minder haast bij het omgaan met de douane.

Nuttige links en documenten

• Mijn handelsassistent — bekijk de gedetailleerde voorwaarden, regels en eisen voor uw product
• Zie de volledige tekst van de EPO tussen de EU en de Stille Oceaan
• Afwijkingsaanvraag Bijlage VII
• Afwijkingen PSR’s Bijlage II bis
• Inlichtingenblad bijlage VI
• Intro neemt nota van bijlage I
• Factuurverklaring bijlage IV
• Gemeenschappelijke verklaringen
• Buurlanden van de LGO Bijlage VIII
• PSR’s Bijlage II
• RoO-protocol
• Zuid-Afrika 4 Bijlage XII
• Uitsluitingen Zuid-Afrika Bijlage XI
• Leveranciersverklaring bijlage V