Tussentijdse economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille-Oceaanstaten

De overeenkomst in een oogopslag

De EPO EU-Stille Oceaan is in januari 2011 door het Europees Parlement geratificeerd en in mei 2011 door Papoea-Nieuw-Guinea. De regering van Fiji is in juli 2014 begonnen met de toepassing van de overeenkomst. Samoa is in december 2018 tot de overeenkomst toegetreden en past deze sindsdien toe. Ook de Salomonseilanden zijn in mei 2020 tot de overeenkomst toegetreden en passen deze sindsdien toe.

Tonga en Oost-Timor hebben de Europese Commissie meegedeeld dat zij voornemens zijn zich bij de EPO aan te sluiten.

De EPO EU-Stille Oceaan opent de handel in goederen met de EU. De overeenkomst omvat:

• rechten- en contingentvrije toegang tot de EU-markt voor alle goederen uit EPO-staten in de Stille Oceaan
• asymmetrische en geleidelijke openstelling van hun markten voor EU-goederen, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met verschillen in ontwikkelingsniveau en gevoelige sectoren
• uitsluiting van bepaalde gevoelige sectoren en producten van liberalisering aan de kant van de Stille Oceaan
• de mogelijkheid voor de Stille-Oceaanstaten om opnieuw rechten en quota in te voeren indien de invoer uit de EU hun lokale economie verstoort of dreigt te verstoren
• regels inzake technische handelsbelemmeringen en sanitaire en fytosanitaire maatregelen om exporteurs in de Stille Oceaan te helpen aan de invoernormen van de EU te voldoen
• efficiënte douaneprocedures en versterkte samenwerking tussen overheidsdiensten
• verbeterde oorsprongsregels voor verwerkte visserijproducten uit de Stille Oceaan — de zogenaamde „global sourcing” -bepaling die bedoeld is om de werkgelegenheid en de ontwikkeling in de regio te stimuleren.

Begunstigde landen

• Fiji
• Papoea-Nieuw-Guinea
• Samoa
• Salomonseilanden

Mogelijke toekomstige begunstigde landen

• Tonga verklaarde voornemens te zijn toe te treden tot de EPO
• Oost-Timor verklaarde voornemens te zijn toe te treden tot de EPO
• De overeenkomst staat open voor toetreding van de andere ACS-landen in de Stille Oceaan

Asymmetrische bepalingen ten gunste van de landen in de Stille Oceaan

De EPO tussen de EU en de Stille Oceaan voorziet in asymmetrische bepalingen ten gunste van landen in de Stille Oceaan, zoals het uitsluiten van gevoelige producten van liberalisering, lange liberaliseringsperioden, flexibele oorsprongsregels, naast speciale waarborgen en maatregelen voor landbouw, voedselzekerheid en opkomende industrieën.

Terwijl de EU-markten onmiddellijk en volledig werden opengesteld, openen de EPO-staten in de Stille Oceaan hun markten gedeeltelijk en geleidelijk voor invoer uit de EU, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met de verschillen in ontwikkelingsniveau.

Tarieven

• De EU verleent 100 % rechten- en contingentvrije toegang voor alle invoer uit EPO-landen in de Stille Oceaan. De toegang tot de EU-markt is permanent, volledig en vrij voor alle producten.
• De EPO-landen in de Stille Oceaan geleidelijk en gedeeltelijk afbouwen als volgt:
  • Papoea-Nieuw-Guinea heeft zijn markt vanaf dag één vrijwillig opengesteld voor 88 % van de EU-invoer (ook al zou het gebruik hebben kunnen maken van een overgangsperiode van 15 jaar)
  • Fiji opent zijn markt over een periode van 15 jaar voor 87 % van de invoer uit de EU
  • Samoa opent zijn markt voor 80 % van de invoer uit de EU over een periode van 20 jaar
  • De Salomonseilanden openen hun markt voor 83 % van de invoer uit de EU over een periode van 15 jaar
• Als de invoer van bepaalde EU-goederen in EPO-landen in de Stille Oceaan plotseling toeneemt, kunnen vrijwaringsmaatregelen zoals invoercontingenten en de herinvoering van rechten door de EPO-landen in de Stille Oceaan onder bepaalde omstandigheden worden toegepast.

Gebruik de zoekoptie van My Trade Assistant om de exacte informatie over rechten en tarieven voor uw specifieke product te vinden, rekening houdend met het land van herkomst en bestemming. Neem in geval van twijfel contact op met uw douaneautoriteiten.

Oorsprongsregels

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking tekomen, moet uw product voldoen aan de oorsprongsregels van de overeenkomst. Raadpleeg de interactieve tool „Rules of Origin Self Assessment (ROSA)” in My Trade Assistant om te beoordelen of uw product aan de oorsprongsregels voldoet en om na te gaan hoe u de juiste documenten kunt opstellen.

Algemene informatie over de oorsprongsregels en de oorsprongsprocedures is te vinden in dit deel.

Oorsprong is de „economische nationaliteit” van de verhandelde goederen. Bent u nieuw voor het onderwerp, dan vindt u een inleiding over de belangrijkste concepten in de rubriek „Goederen”.

Oorsprongsregels

Om voor het preferentiële tarief in aanmerking te komen, moet uw product voldoen aan bepaalde regels die de oorsprong ervan bewijzen.

Waar vind ik de oorsprongsregels?

De oorsprongsregels zijn opgenomen in Protocol II betreffende de definitie van het begrip „producten van oorsprong” en methoden van administratieve samenwerking in het kader van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille Oceaan.

Is mijn product afkomstig uit de EU of een Stille-Oceaan-EPO-staat?

Om in aanmerking te komen voor een lager of nultarief in het kader van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille Oceaan moet uw product van oorsprong zijn uit de EU of een EPO-staat in de Stille Oceaan. Een product wordt als van oorsprong uit de EU of uit een Stille-Oceaan-EPO-staat beschouwd als het:

• geheel en al in de EU of in een Stille-Oceaan-EPO-staat zijn verkregen, of
• in de EU of in een Stille-Oceaan-EPO-staat vervaardigd zijn met gebruikmaking van niet van oorsprong zijnde materialen, en voldoen aan de productspecifieke regels
  van bijlage II, zie bijlage 1 „Opmerkingen”bij productspecifieke oorsprongsregels. Zie ook bijlage II, onder a), voor alternatieve productspecifieke regels voor bepaalde producten.

Het product moet ook voldoen aan alle andere toepasselijke eisen van het hoofdstuk (bijvoorbeeld ontoereikende be- of verwerking, de regel van rechtstreeks vervoer). Er zijn ook enkele extra flexibiliteit om u te helpen aan productspecifieke regels te voldoen (bijvoorbeeld tolerantie of cumulatie).

Voorbeelden van productspecifieke regels in handelsovereenkomsten van de EU

• de regel inzake de toegevoegde waarde — de waarde van alle gebruikte niet van oorsprong zijnde materialen mag niet hoger zijn dan een bepaald percentage van de prijs af fabriek van het product.
• de wijziging van de tariefindeling — het productieproces leidt tot een wijziging van de tariefindeling tussen de niet van oorsprong zijnde materialen en het eindproduct, bv. de productie van papier (hoofdstuk 48 van het geharmoniseerd systeem) uit niet van oorsprong zijnde pulp (hoofdstuk 47 van het geharmoniseerd systeem);
• specifieke bewerkingen — er is een specifiek productieproces vereist, bijvoorbeeld het spinnen van vezels voor garens. Dergelijke regels worden meestal gebruikt in de textiel- en kledingsector en in de chemische sector.
• een combinatie van deze verschillende regels is mogelijk, waarbij de verschillende regels als alternatief of in combinatie worden nageleefd.

Tips om u te helpen aan de productspecifieke regels te voldoen

De overeenkomst biedt extra flexibiliteit om u te helpen aan productspecifieke regels, zoals tolerantie of cumulatie, te voldoen.

Tolerantie

• de tolerantieregel staat de producent toe niet van oorsprong zijnde materialen te gebruiken die door de productspecifieke regel normaliter verboden zijn tot 15 % van de prijs af fabriek van het product
• deze tolerantie kan niet worden gebruikt om een drempel voor niet van oorsprong zijnde materialen, uitgedrukt in de in de productspecifieke regels vermelde waarde, te overschrijden.
• er gelden specifieke toleranties voor textiel en kleding ingedeeld in de hoofdstukken 50 tot en met 63 van het geharmoniseerd systeem, die zijn opgenomen in de aantekeningen 5 tot en met 6 van bijlage 1 („aantekeningen”).

Cumulatie

De overeenkomst voorziet in de volgende vormen van oorsprongscumulatie:

• bilaterale cumulatie, waardoor materialen van oorsprong uit een Stille-OceaanEPO-staat kunnen worden meegeteld als van oorsprong uit de EU (en omgekeerd) wanneer zij bij de vervaardiging van een product worden gebruikt
• volledige cumulatie, waardoor niet van oorsprong zijnde materialen als van oorsprong uit de EU of de EPO-staten in de Stille Oceaan kunnen worden geteld wanneer zij in die landen of in andere ACS-staten of landen en gebieden overzee van de EU zijn be- of verwerkt
• diagonale cumulatie, waarbij materialen van oorsprong uit een EPO-staat in de Stille Oceaan, een andere ACS-staat of een land of gebied overzee van de EU worden geteld als materialen van oorsprong uit een EPO-staat in de Stille Oceaan of de EU wanneer zij onder bepaalde voorwaarden bij de productie van een product worden gebruikt. Dit soort cumulatie vereist dat er een administratieve samenwerkingsovereenkomst bestaat tussen de twee landen waaruit de oorsprong wordt gecumuleerd.

Met ingang van 22 februari 2019 kan de EU diagonale cumulatie toepassen met bepaalde ACS-staten en met de landen en gebieden overzee van de EU (PB C 69 van 22.2.2019, blz. 2).

• cumulatie met naburige ontwikkelingslanden, waardoor materialen van oorsprong uit dergelijke landen kunnen worden meegeteld als van oorsprong uit een Stille-Oceaanstaat wanneer zij bij de vervaardiging van een product worden gebruikt, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan

Andere eisen

Het product moet ook voldoen aan alle andere toepasselijke eisen van het protocol, zoals ontoereikende be- of verwerking of de regel van rechtstreeks vervoer:

Vervoer door een derde land: regel inzake rechtstreeks vervoer

Producten van oorsprong moeten van de EU naar een EPO-staat in de Stille Oceaan (en vice versa) worden vervoerd zonder verder te worden verwerkt in een derde land.

Overlading of tijdelijke opslag in een derde land is toegestaan indien de producten onder toezicht van de douaneautoriteiten blijven en geen andere behandelingen ondergaan dan

• lossen
• opnieuw laden
• elke bewerking die bedoeld is om ze in goede staat te bewaren

Producten van oorsprong mogen per pijpleiding door een ander grondgebied dan dat van de EPO-staten in de Stille Oceaan of de EU worden vervoerd.

Het bewijs van het rechtstreekse vervoer moet aan de douaneautoriteiten van het land van invoer worden voorgelegd.

Teruggave van rechten

De terugbetaling van eerder betaalde rechten op niet van oorsprong zijnde materialen die zijn gebruikt om een product te vervaardigen dat in het kader van een preferentieel tarief wordt uitgevoerd, is toegestaan op grond van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Stille Oceaan.

Oorsprongprocedures

Exporteurs en importeurs moeten de oorsprongsprocedures volgen. De oorsprongsprocedures in verband met aanvragen voor een preferentieel tarief en de controle door de douaneautoriteiten zijn vastgesteld in titel IV betreffende bewijzen van oorsprong en titel V inzake regelingen voor administratieve samenwerking. Zij verduidelijken bijvoorbeeld hoe:

• om de oorsprong van een product aan te geven
• om aanspraak te maken op preferenties
• de douaneautoriteiten kunnen de oorsprong van een product controleren.

Hoe kunt u aanspraak maken op een preferentieel tarief?

Om voor een preferentiële behandeling in aanmerking te komen, moet u een bewijs van oorsprong overleggen.

• u zult een van de volgende behoeften hebben:
  • een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 of
  • een oorsprongsverklaring
• het bewijs van oorsprong is 10 maanden geldig vanaf de datum van afgifte.
• er is geen bewijs van oorsprong vereist wanneer de totale waarde van de producten niet meer bedraagt dan
  • 500 EUR voor kleine verpakkingen
  • 1,200 EUR voor persoonlijke bagage

Bewijs van oorsprong

Certificaat inzake goederenverkeer EUR.1

• Certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 worden afgegeven door de douaneautoriteiten van het land van uitvoer
• Bijlage III bevat een model van het EUR.1-certificaat en bevat instructies voor het invullen ervan.
• de exporteur die het certificaat aanvraagt, moet bereid zijn documenten over te leggen waaruit de oorsprong van de betrokken producten blijkt.

Oorsprongsverklaring (eigen verklaring van de exporteur)

• exporteurs kunnen door middel van een oorsprongsverklaring zelf verklaren dat hun product van oorsprong is uit de EU of een Stille-Oceaanstaat. De oorsprongsverklaring kan worden opgesteld door
  • een toegelaten exporteur, of
  • elke exporteur, indien de totale waarde van de producten niet meer dan 6,000 EUR bedraagt

Toegelaten exporteurs

Exporteurs in het kader van deze overeenkomst kunnen hun douaneautoriteiten toestemming vragen om oorsprongsverklaringen voor producten van ongeacht welke waarde op te stellen.

De exporteur moet de douaneautoriteiten voldoende waarborgen bieden dat de oorsprong van de producten kan worden gecontroleerd en dat aan alle andere voorwaarden van de overeenkomst (protocol) kan worden voldaan.

De douaneautoriteiten kunnen de status van toegelaten exporteur intrekken in geval van misbruik.

Wat moet de oorsprongsverklaring bevatten?

• de exporteur moet op de factuur, de pakbon of een ander handelsdocument ter identificatie van het product de volgende verklaring afstempelen, afstempelen of afdrukken (bijlage IV): „De exporteur van de producten waarop dit document betrekking heeft (douanevergunning nr.... verklaart dat, tenzij duidelijk anders is aangegeven, deze producten van... preferentiële oorsprong zijn.”
• de oorsprongsverklaring kan worden opgesteld in een van de officiële talen van de EU.
• u moet uw oorsprongsverklaring met de hand ondertekenen. Bent u toegelaten exporteur, dan bent u vrijgesteld van deze verplichting, mits u uw douaneautoriteiten een schriftelijke verbintenis doet toekomen dat u de volledige verantwoordelijkheid voor uw verklaring op zich neemt.

Indiening

• een oorsprongsverklaring kan door de exporteur worden opgesteld bij of na de uitvoer van de producten waarop zij betrekking heeft, op voorwaarde dat zij in het land van invoer wordt aangeboden uiterlijk twee jaar nadat de producten waarop zij betrekking heeft, zijn ingevoerd.
• wanneer u een oorsprongsverklaring invult, moet u bereid zijn documenten over te leggen waaruit blijkt dat uw producten van oorsprong zijn.

Controle van de oorsprong

De douaneautoriteiten kunnen nagaan of een ingevoerd product inderdaad van oorsprong is of aan andere oorsprongsvereisten voldoet. De verificatie is gebaseerd op

• administratieve samenwerking tussen de douaneautoriteiten van de partij van invoer en de partij van uitvoer
• controles door de plaatselijke douane — bezoeken van de partij van invoer aan de exporteur zijn niet toegestaan

De autoriteiten van de partij van uitvoer bepalen de oorsprong en stellen de autoriteiten van de partij van invoer in kennis van de resultaten.

Productvereisten

Technische voorschriften en voorschriften

• kom meer te weten over de technische vereisten, regels en procedures waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd
• zoek de specifieke regels en voorschriften die van toepassing zijn op uw product en het land van oorsprong in de Mijn handelsassistent

Gezondheids- en veiligheidseisen SPS

• kom meer te weten over de algemene gezondheids-, veiligheids-, sanitaire en fytosanitaire normen waaraan goederen moeten voldoen om in de Europese Unie te worden ingevoerd
• zoek de gezondheids-, veiligheids- en SPS-regels die van toepassing zijn op uw product en zijn land van herkomst in de Mijn handelsassistent

Documenten en procedures voor douaneafhandeling

Voor een beschrijving van de wijze waarop de oorsprong van uw producten moet worden aangetoond om aanspraak te maken op preferentiële tarieven en van de regels voor de controle van de oorsprong door de douaneautoriteiten, zie het deel over de oorsprongsregels hierboven.

Lees meer over andere douanedocumenten en -procedures die nodig zijn voor invoer in de Europese Unie.

Voor informatie over douaneprocedures voor in- en uitvoer in het algemeen, zie de website van DG Belastingen en douane-unie.

Intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

• specifieke informatie over de EU-wetgeving inzake intellectuele eigendom en geografische aanduidingen, alsook over het IER-beleid van de EU ten aanzien van de minst ontwikkelde en ontwikkelingslanden
• algemene informatie over intellectuele eigendom en geografische aanduidingen

Handel in diensten

• specifieke informatie over de EU-markt voor diensten
• algemene informatie over de regels, voorschriften en faciliteiten voor de handel in diensten

Overheidsopdrachten

• specifieke informatie over de EU-markt voor overheidsopdrachten
• algemene informatie over wetgeving, regels en toegang tot verschillende markten voor overheidsopdrachten

Investeringen

• specifieke informatie over investeringen vanuit het buitenland in de EU
• algemene informatie om uw investering in het buitenlandmogelijk te maken 

Andere gebieden

Mededinging

• sinds 2014 heeft de EU de uitvoersubsidies voor alle producten die naar EPO-landen worden uitgevoerd, stopgezet.
• de EU heeft maatregelen met productie- en handelsverstorende maatregelen tot een minimum beperkt
• als de lokale industrie wordt bedreigd als gevolg van de sterke invoer uit Europa, kunnen op grond van de EPO voor de Stille Oceaan maatregelen worden genomen om industriële sectoren en opkomende industrieën te beschermen.

Duurzame ontwikkeling en mensenrechten

De EPO tussen de EU en de Stille Oceaan is uitdrukkelijk gebaseerd op de „essentiële en fundamentele” elementen van de Overeenkomst van Cotonou, namelijk mensenrechten, democratische beginselen, de rechtsstaat en goed bestuur.

• de „niet-uitvoeringsclausule” houdt in dat „passende maatregelen” (zoals bepaald in de Overeenkomst van Cotonou) kunnen worden genomen indien een van de partijen haar verplichtingen met betrekking tot de essentiële elementen niet nakomt. Dit kan de opschorting van handelsvoordelen omvatten.
• de gezamenlijke EPO-instellingen zijn belast met het toezicht op en de beoordeling van het effect van de uitvoering van de EPO op de duurzame ontwikkeling van de partijen. In overeenstemming met de Overeenkomst van Cotonou is er een duidelijke rol weggelegd voor het maatschappelijk middenveld en parlementsleden.

Capaciteitsopbouw en technische bijstand

De EU verleent technische bijstand „Hulp voor handel”. Dit helpt landen hun douaneprocedures aan te passen en papierwerk te verminderen. Voor u betekent dit minder troeven bij de omgang met de douane.

Nuttige links en documenten

• Mijn handelsassistent — bekijk de gedetailleerde voorwaarden, regels en vereisten voor uw product
• Zie de volledige tekst van de EPO EU-Stille Oceaan
• Afwijkingsaanvraag bijlage VII    
• Afwijkingen PSR’s bijlage II bis            
• Inlichtingenblad Bijlage VI     
• Aantekeningen bij bijlage I                            
• Factuurverklaring Bijlage IV           
• Gemeenschappelijke verklaringen                               
• Buurlanden van de LGO Bijlage VIII   
• PSR’s bijlage II                                   
• Protocol van de RoO                                     
• Zuid-Afrika 4 Bijlage XII       
• Zuid-Afrika sluit bijlage XI uit   
• Leveranciersverklaring Bijlage V