Sásra Coigeartaithe Carbóin ar Theorainneacha (CBAM)
Ón 1 Deireadh Fómhair 2023 ar aghaidh, le Rialachán 2023/956 tugadh isteach Sásra Coigeartaithe Carbóin ar Theorainneacha (CBAM) an Aontais arb é is cuspóir dó astaíochtaí carbóin a laghdú, praghas cothrom a chur ar an gcarbón a astaítear le linn táirgeadh earraí atá dian ar charbón a allmhairítear isteach san Aontas agus táirgeadh tionsclaíoch níos glaine a spreagadh trí mhodheolaíocht chun astaíochtaí leabaithe a ríomh de réir Chomhaontú Pháras agus phacáiste an Aontais ‘Oiriúnach do 55’.
Cuirfear an sásra sin chun feidhme i gcéimeanna agus déanfar é a ailíniú le céimniú amach leithdháileadh na lamháltas saor in aisce a leagtar amach i gCóras Trádála Astaíochtaí an Aontais (ETS).
Beartaítear leis an idirthréimhse sin an méid seo a leanas a dhéanamh:
- fónamh mar chéim phíolótach agus mar chéim foghlama d’allmhaireoirí, do tháirgeoirí agus d’údaráis lena mbaineann.
- faisnéis a bhailiú maidir leis na hastaíochtaí chun an mhodheolaíocht chun astaíochtaí leabaithe a ríomh a bheachtú.
- praghas an charbóin a tháirgtear san Aontas a chur i gcomhréir le praghas na n-earraí atá dian ar charbón a allmhairítear isteach san Aontas.
Oibleagáidí ar ghnólachtaí an Aontais le linn na hidirthréimhse sin
Le linn na hidirthréimhse, tá na hoibleagáidí a eascraíonn as allmhairiú earraí atá faoi réir SCCT teoranta do na nithe seo a leanas:
- Tuarascálacha SCCT a thíolacadh ar bhonn ráithiúil: Beidh ar allmhaireoirí earraí (nó a n-ionadaí indíreach custaim) tuairisciú a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teasa (GCT) leabaithe ina n-allmhairí (astaíochtaí díreacha agus indíreacha) le linn ráithe ar leith de bhliain féilire, gan aon íocaíochtaí ná coigeartuithe airgeadais a dhéanamh.
Tíolacfar an tuarascáil tráth nach déanaí ná mí amháin tar éis dheireadh na ráithe sin.
Leis an oibleagáid tuarascáil SCCT a chur isteach ar bhonn ráithiúil, cumhdófar an idirthréimhse iomlán ón 01/10/2023 go dtí an 31/12/2025. - Clárú i gClárlann Idirthréimhseach SCCT: Arna fhorbairt ag an gCoimisiún Eorpach chun cabhrú le trádálaithe tuarascáil SCCT a dhéanamh agus a chur isteach, beifear in ann cumarsáid a dhéanamh leis an gclárlann sin freisin idir an Coimisiún, na húdaráis inniúla, na húdaráis náisiúnta chustaim agus trádálaithe.
Ba cheart rochtain agus clárú ar an gclárlann a iarraidh trí Thairseach CBAM (TAXUD).
Táthar ag súil go mbeidh Sásra Coigeartaithe Carbóin ar Theorainneacha (CBAM) an Aontais i bhfeidhm go hiomlán ó 2026 ar aghaidh, ach ar dtús ní bheidh feidhm aige ach maidir le líon áirithe táirgí a bhfuil ardriosca sceite carbóin ag baint leo, amhail:
- iarann/cruach
- stroighin
- leasacháin
- alúmanam
- hidrigin
- leictreachas
I gcomhréir le Rialachán (AE) 2023/956, leagtar síos le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/1773 rialacha maidir le hoibleagáidí tuairiscithe ar chainníocht na n-earraí allmhairithe, ar astaíochtaí díreacha agus indíreacha atá leabaithe iontu, agus ar aon phraghas carbóin atá dlite i leith na n-astaíochtaí sin.
Chun cabhrú le hoibreoirí eacnamaíocha ullmhú do na hoibleagáidí nua sin, d’ullmhaigh an Coimisiún Eorpach roinnt treoirdhoiciméid i scríbhinn.
Is féidir tuilleadh eolais a fháil in: