ΣΟΕΣ — Δυτική Αφρική

Με μια ματιά

Η ΕΕ έχει δρομολογήσει συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης με 16 κράτη της Δυτικής Αφρικής· η Οικονομική Κοινότητα των Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS) και η Δυτικοαφρικανική Οικονομική και Νομισματική Ένωση (WAEMU). Η Νιγηρία είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που δεν έχει ακόμη υπογράψει τη ΣΟΕΣ, γι’ αυτό και η συμφωνία δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί.

Η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) με τη Δυτική Αφρική καλύπτει τα αγαθά και την αναπτυξιακή συνεργασία. Η ΣΟΕΣ περιλαμβάνει επίσης τη δυνατότητα διεξαγωγής περαιτέρω διαπραγματεύσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις υπηρεσίες, τις επενδύσεις και άλλα συναφή με το εμπόριο ζητήματα στο μέλλον.

Η ΣΟΕΣ:

• θα βοηθήσει τη Δυτική Αφρική να ενσωματωθεί καλύτερα στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα και θα στηρίξει τις επενδύσεις και την οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή.
• αύξηση των εξαγωγών της Δυτικής Αφρικής προς την ΕΕ
• τόνωση των επενδύσεων και συμβολή στην ανάπτυξη της παραγωγικής ικανότητας, με θετικό αντίκτυπο στην απασχόληση.

Μέχρι την έγκριση της πλήρους περιφερειακής ΣΟΕΣ με τη Δυτική Αφρική, οι «ενδιάμεσες» συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με την Ακτή Ελεφαντοστού και την Γκάνα τέθηκαν σε προσωρινή εφαρμογή στις 3 Σεπτεμβρίου 2016 και στις 15 Δεκεμβρίου 2016 αντίστοιχα.

Ασύμμετρες διατάξεις υπέρ των χωρών της Δυτικής Αφρικής

Η ΣΟΕΣ σταθμίζει υπέρ της Δυτικής Αφρικής και λαμβάνει υπόψη τις τρέχουσες διαφορές στο επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ των δύο περιοχών. Οι διατάξεις περί ασυμμετριών υπέρ των χωρών της Δυτικής Αφρικής περιλαμβάνουν τον αποκλεισμό ευαίσθητων προϊόντων από την ελευθέρωση, τις μακρές περιόδους ελευθέρωσης, τους ευέλικτους κανόνες καταγωγής, καθώς και ειδικές διασφαλίσεις και μέτρα για τη γεωργία, την επισιτιστική ασφάλεια και την προστασία της βρεφικής βιομηχανίας.

• Ενώ η ΕΕ ανοίγει πλήρως την αγορά της από την πρώτη ημέρα, η Δυτική Αφρική θα καταργήσει τους εισαγωγικούς δασμούς μόνο εν μέρει κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου 20 ετών. Επιπλέον, οι παραγωγοί του 25 % των πλέον ευαίσθητων προϊόντων θα απολαύουν μόνιμης προστασίας από τον ανταγωνισμό.

Τιμολόγια

• Εκτός από τα όπλα και τα πυρομαχικά, η ΕΕ χορηγεί 100 % αδασμολόγητη και χωρίς ποσοστώσεις πρόσβαση σε όλες τις εισαγωγές που προέρχονται από την Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, στο πλαίσιο της ενδιάμεσης ΣΟΕΣ. Το ίδιο θα ισχύει για όλα τα προϊόντα της Δυτικής Αφρικής, από την πρώτη ημέρα έναρξης εφαρμογής της περιφερειακής ΣΟΕΣ Δυτικής Αφρικής. Η πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ είναι μόνιμη, πλήρης και ελεύθερη για όλα τα προϊόντα.
• Οι χώρες της Δυτικής Αφρικής θα απελευθερώσουν τις εισαγωγές που προέρχονται από την ΕΕ για μια περίοδο 20 ετών. Σύμφωνα με τις κατηγορίες που έχουν ήδη καθοριστεί στο Κοινό Εξωτερικό Δασμολόγιο της ECOWAS (CET)
  • τα αγαθά της ομάδας Α (βασικά κοινωνικά αγαθά, βασικές ανάγκες, βασικά εμπορεύματα, κεφαλαιουχικά αγαθά και ειδικοί συντελεστές παραγωγής), τα οποία επί του παρόντος υπόκεινται σε δασμούς 0 ή 5 %, θα ελευθερωθούν 5 έτη μετά την εφαρμογή της ΣΟΕΣ
  • τα αγαθά της ομάδας Β (κυρίως συντελεστές παραγωγής και ενδιάμεσα αγαθά), τα οποία επί του παρόντος υπόκεινται σε δασμούς 0, 5 ή 10 %, θα ελευθερωθούν εντός 10-15 ετών από την εφαρμογή της ΣΟΕΣ
  • τα εμπορεύματα της κατηγορίας Γ (ορισμένα αγαθά τελικής κατανάλωσης), τα οποία επί του παρόντος υπόκεινται σε δασμούς 5, 10 ή 20 %, θα ελευθερωθούν εντός 10-20 ετών από την εφαρμογή της ΣΟΕΣ.
• Σημαντικό μέρος των δασμολογικών κλάσεων (25 %) θα αποκλειστεί πλήρως από την ελευθέρωση και θα εξακολουθήσει να υπόκειται σε κανονικό δασμό. Σε αυτά περιλαμβάνονται ευαίσθητα προϊόντα, όπως τα γεωργικά/αλιευτικά προϊόντα και τα ευαίσθητα αγαθά τελικής κατανάλωσης.
• Εάν οι εισαγωγές ορισμένων αγαθών της ΕΕ σε χώρες της Δυτικής Αφρικής αυξάνονται ξαφνικά θέτοντας σε κίνδυνο τις τοπικές αγορές, μπορούν να αναπτυχθούν διασφαλίσεις, όπως ποσοστώσεις εισαγωγής και δασμοί.

Χρησιμοποιήστε την επιλογή αναζήτησης του Βοηθού μου για να βρείτε τις ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τους δασμούς και τους δασμούς για το συγκεκριμένο προϊόν σας, λαμβάνοντας υπόψη τη χώρα προέλευσης και προορισμού του. Σε περίπτωση αμφιβολίας, επικοινωνήστε με τις τελωνειακές αρχές σας.

Κανόνες καταγωγής

Προκειμένου να τύχει προτιμησιακής μεταχείρισης, το προϊόν σας θα πρέπει να πληροί τους κανόνες καταγωγής βάσει της συμφωνίας. Ελέγξτε το διαδραστικό «Εργαλείο Αυτοαξιολόγησης Κανόνων Προέλευσης (ROSA)» στο My Trade Assistant για να αξιολογήσετε εάν το προϊόν σας πληροί τους κανόνες καταγωγής και να μάθετε πώς μπορείτε να προετοιμάσετε τα σωστά έγγραφα.

Γενικές πληροφορίες σχετικά με τους κανόνες καταγωγής είναι διαθέσιμες παρακάτω.

Οι ευέλικτοι κανόνες καταγωγής επιτρέπουν στις χώρες ΣΟΕΣ της Δυτικής Αφρικής να εξάγουν προϊόντα με εισροές από άλλες χώρες, ιδίως σε βασικούς τομείς — γεωργία, αλιεία, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη ένδυσης. Για παράδειγμα, ένα κλωστοϋφαντουργικό προϊόν μπορεί να εισέλθει στην ΕΕ αδασμολόγητα εάν τουλάχιστον ένα στάδιο της παραγωγής του — όπως η ύφανση ή το πλέξιμο — πραγματοποιήθηκε σε χώρα ΣΟΕΣ.

Ανοχή

Οι ανοχές που περιλαμβάνονται στη ΣΟΕΣ της Δυτικής Αφρικής είναι πιο επιεικείς από τις συνήθεις. Ανέρχονται σε 15 % σε τιμή εκ του εργοστασίου του τελικού προϊόντος, αντί του 10 % που προβλέπεται στις περισσότερες συμφωνίες της ΕΕ. Για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη ένδυσης ισχύουν ειδικές ανοχές.

Σώρευση

Οι διατάξεις της ΣΟΕΣ περιλαμβάνουν τα ακόλουθα είδη σώρευσης:

• Διμερής σώρευση με την ΕΕ
• Διαγώνια και πλήρης σώρευση με τις ΥΧΕ και τις χώρες ΑΚΕ, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
• Σώρευση με τις γειτονικές αναπτυσσόμενες χώρες, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Άμεση μεταφορά

Η απόδειξη της απευθείας μεταφοράς πρέπει να προσκομίζεται στις τελωνειακές αρχές της χώρας εισαγωγής.

Επιστροφή δασμών

Μπορεί να ζητηθεί επιστροφή για τους δασμούς που καταβλήθηκαν για ύλες, οι οποίες είχαν προηγουμένως εισαχθεί για περαιτέρω μεταποίηση και στη συνέχεια εξήχθησαν σε χώρα που έχει υπογράψει ΣΟΕΣ με την ΕΕ.

Όροι σκαφών

Τα ψάρια που αλιεύονται στην ανοικτή θάλασσα και στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες των χωρών ΣΟΕΣ της Δυτικής Αφρικής μπορούν να θεωρηθούν ότι κατάγονται από χώρα ΣΟΕΣ μόνο όταν αλιεύονται από σκάφη που πληρούν ορισμένα κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά αναφέρονται στον τόπο νηολόγησης ενός σκάφους, στη σημαία υπό την οποία «ναυτιλούν» και στην ιδιοκτησία τους.

Δεν υπάρχει ειδική απαίτηση σχετικά με την ιθαγένεια του πληρώματος, των πλοιάρχων ή των αξιωματικών. Οι απαιτήσεις αυτές, οι οποίες περιλαμβάνονταν στην αρχική συμφωνία του Κοτονού, έχουν πλέον καταργηθεί για να διευκολυνθεί η ανάθεση της καταγωγής στα αλιεύματα που αλιεύονται από χώρες ΣΟΕΣ.

Ειδικοί κανόνες καταγωγής ανά προϊόν

Χρησιμοποιήστε την επιλογή αναζήτησης του Βοηθού για να βρείτε τους κανόνες που ισχύουν για το συγκεκριμένο προϊόν σας.

Παρεκκλίσεις

Κατόπιν αιτήματος μιας χώρας ΣΟΕΣ, θα μπορούσε να χορηγηθεί παρέκκλιση, υπό ειδικές προϋποθέσεις, προκειμένου να καταστεί δυνατή η εφαρμογή πιο χαλαρών κανόνων καταγωγής για ορισμένα προϊόντα καταγωγής συγκεκριμένων χωρών.

Απαιτήσεις για τα προϊόντα

ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ και ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

• Ενημερωθείτε για τις τεχνικές απαιτήσεις, τους κανόνες και τις διαδικασίες που πρέπει να πληρούν τα εμπορεύματα για να εισαχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Αναζητήστε τους ειδικούς κανόνες και κανονισμούς που ισχύουν για το προϊόν σας και τη χώρα προέλευσής του στη βάση δεδομένων My Trade Assistant.

Απαιτήσεις υγείας και ασφάλειας ΚΕΕ

• Ενημερωθείτε για τα γενικά πρότυπα υγείας, ασφάλειας, υγιεινής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ) που πρέπει να πληρούν τα εμπορεύματα για να εισαχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Αναζητήστε τους συγκεκριμένους κανόνες υγείας, ασφάλειας και ΥΦΠ που ισχύουν για το προϊόν σας και τη χώρα προέλευσής του στη βάση δεδομένων My Trade Assistant.

Έγγραφα και διαδικασίες εκτελωνισμού

 Πιστοποιητικά καταγωγής

• Για να γίνετε εγκεκριμένος εξαγωγέας, πρέπει να είστε σε θέση να αποδείξετε στις τελωνειακές αρχές σας τον χαρακτήρα καταγωγής των προϊόντων σας, καθώς και τυχόν άλλες απαιτήσεις που ενδέχεται να επιβάλλουν.

Οι τελωνειακές αρχές μπορούν να ανακαλέσουν το καθεστώς εγκεκριμένου εξαγωγέα σε περίπτωση κατάχρησης. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες, επικοινωνήστε με τις τελωνειακές αρχές σας.

• Για να είναι επιλέξιμα για προτιμησιακούς δασμούς, τα προϊόντα καταγωγής χωρών ΣΟΕΣ της Δυτικής Αφρικής πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικό καταγωγής. Το πιστοποιητικό καταγωγής εξακολουθεί να ισχύει για 10 μήνες. Αυτό μπορεί να είναι είτε:
  • πιστοποιητικό κυκλοφορίας εμπορευμάτων EUR.1 - που εκδίδεται από τις τελωνειακές αρχές της χώρας εξαγωγής. Ο εξαγωγέας (ή ο εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος) που υποβάλλει αίτηση για πιστοποιητικό πρέπει να είναι έτοιμος να υποβάλει έγγραφα που αποδεικνύουν τον χαρακτήρα καταγωγής των σχετικών προϊόντων κατόπιν αιτήματος και να πληροί τις λοιπές απαιτήσεις του πρωτοκόλλου κανόνων καταγωγής.
  • δήλωση τιμολογίου — που εκδίδεται από οποιονδήποτε εξαγωγέα, για αποστολές αξίας 6,000 EUR ή από εγκεκριμένους εξαγωγείς, για αποστολές οποιασδήποτε αξίας. Κατά τη συμπλήρωση δήλωσης τιμολογίου, θα πρέπει να είστε έτοιμοι να υποβάλετε έγγραφα που αποδεικνύουν τον χαρακτήρα καταγωγής των προϊόντων σας και πληρούν τις λοιπές απαιτήσεις του πρωτοκόλλου σχετικά με τους κανόνες καταγωγής.

Άλλα έγγραφα

• Ενημερωθείτε για άλλα έγγραφα και διαδικασίες εκτελωνισμού που απαιτούνται για την εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πνευματική ιδιοκτησία και γεωγραφικές ενδείξεις

• Βρείτε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και τις γεωγραφικές ενδείξεις, καθώς και σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας έναντι των λιγότερο ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών
• Βρείτε γενικές πληροφορίες σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία και τις γεωγραφικές ενδείξεις

Εμπόριο υπηρεσιών

• Βρείτε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την αγορά υπηρεσιών της ΕΕ
• Βρείτε γενικές πληροφορίες σχετικά με τους κανόνες, τους κανονισμούς και τις διευκολύνσεις που διέπουν τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών

Δημόσιες συμβάσεις

• Βρείτε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την αγορά δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ
• Βρείτε γενικές πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις, τους κανόνες και την πρόσβαση σε διάφορες αγορές

Επενδύσεις

• Βρείτε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τις επενδύσεις από το εξωτερικό στην ΕΕ
• Βρείτε γενικές πληροφορίες για να ενεργοποιήσετε την επένδυσή σας στο εξωτερικό 

Άλλα

Ανταγωνισμού

• Από το 2014, η ΕΕ έχει σταματήσει τις εξαγωγικές επιδοτήσεις για όλα τα προϊόντα που εξάγονται σε χώρες ΣΟΕΣ.
• Η ΕΕ έχει ελαχιστοποιήσει τα μέτρα με στρέβλωση της παραγωγής και του εμπορίου
• Εάν η τοπική βιομηχανία απειλείται λόγω της αύξησης των εισαγωγών από την Ευρώπη, οι ΣΟΕΣ επιτρέπουν την ενεργοποίηση μέτρων για την προστασία των βιομηχανικών τομέων και της νεοφυούς βιομηχανίας.

Αειφόρος ανάπτυξη

Η ΣΟΕΣ της Δυτικής Αφρικής βασίζεται ρητά στα «ουσιώδη και θεμελιώδη» στοιχεία που ορίζονται στη συμφωνία του Κοτονού, δηλαδή τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δημοκρατικές αρχές, το κράτος δικαίου και τη χρηστή διακυβέρνηση. Ως εκ τούτου, η συμφωνία περιέχει ορισμένες από τις ισχυρότερες γλώσσες για τα δικαιώματα και τη βιώσιμη ανάπτυξη που είναι διαθέσιμες στις συμφωνίες της ΕΕ.

• Η «ρήτρα μη εκτέλεσης» σημαίνει ότι τα «κατάλληλα μέτρα» (όπως ορίζονται στη συμφωνία του Κοτονού) μπορούν να ληφθούν εάν οποιοδήποτε μέρος δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του όσον αφορά τα ουσιώδη στοιχεία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αναστολή των εμπορικών οφελών.
• Τα κοινά θεσμικά όργανα ΣΟΕΣ είναι επιφορτισμένα με την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του αντικτύπου της εφαρμογής των ΣΟΕΣ στη βιώσιμη ανάπτυξη των μερών. Σύμφωνα με τη συμφωνία του Κοτονού, υπάρχει σαφής ρόλος για την κοινωνία των πολιτών και τα μέλη του κοινοβουλίου.

Περιφερειακή ολοκλήρωση

Η ΣΟΕΣ της Δυτικής Αφρικής αφορά τόσο το εμπόριο μεταξύ των χωρών της Δυτικής Αφρικής όσο και το εμπόριο με την ΕΕ. Πρόκειται για την πρώτη οικονομική εταιρική σχέση που συγκεντρώνει όχι μόνο τις 16 χώρες της περιοχής αλλά και τους δύο περιφερειακούς οργανισμούς τους: η Οικονομική Κοινότητα των Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS) και η Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Δυτικής Αφρικής (UEMOA).

• Η προσφορά πρόσβασης στην αγορά της Δυτικής Αφρικής στην ΕΕ ευθυγραμμίζεται πλήρως με το κοινό εξωτερικό δασμολόγιο της ECOWAS (CET), το οποίο θέτει τη βάση για μια τελωνειακή ένωση της ECOWAS. Η εφαρμογή της ΣΟΕΣ και της CET της ECOWAS συμβαδίζουν και αλληλοενισχύονται.
• Η ΣΟΕΣ περιλαμβάνει σημαντικές διατάξεις για τη διευκόλυνση και την αποτελεσματικότητα των τελωνειακών διαδικασιών και προβλέπει ότι οι χώρες της Δυτικής Αφρικής θα παρέχουν η μία στην άλλη τουλάχιστον την ίδια μεταχείριση με εκείνη που χορηγούν στην ΕΕ.

Ανάπτυξη ικανοτήτων και τεχνική βοήθεια

Η ΕΕ παρέχει τεχνική βοήθεια για το εμπόριο. Αυτό βοηθά τις χώρες να προσαρμόσουν τις τελωνειακές διαδικασίες τους και να μειώσουν τη γραφειοκρατία. Για εσάς, αυτό σημαίνει λιγότερη ταλαιπωρία όταν ασχολείστε με τα τελωνεία.

Για παράδειγμα, η ΕΕ παρέχει οικονομική και τεχνική στήριξη για να βοηθήσει τους γεωργούς της Δυτικής Αφρικής να πληρούν τα πρότυπα υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ) της ΕΕ. Η ΕΕ αποστέλλει επίσης συχνά μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από τη Διεύθυνση Ελέγχου και Ανάλυσης Υγείας και Τροφίμων για να διατυπώσει συστάσεις σχετικά με τον τρόπο επίλυσης των προβλημάτων των εξαγωγών.

Χρήσιμοι σύνδεσμοι και έγγραφα

• Μάθετε περισσότερα για τις εμπορικές σχέσεις της ΕΕ με τη Δυτική Αφρική
• Βλ. το πλήρες κείμενο της ΣΟΕΣ ΕΕ — Δυτικής Αφρικής
• Κείμενο της ενδιάμεσης ΣΟΕΣ με την Ακτή Ελεφαντοστού
• Κείμενο της ενδιάμεσης ΣΟΕΣ με τη Γκάνα
• Τεχνικό ενημερωτικό δελτίο για την ελευθέρωση στη Δυτική Αφρική — ΣΟΕΣ της ΕΕ
• Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις συγκεκριμένες εξαγωγές/εισαγωγές σας από/προς την ΕΕ