Comhaontú Comhlachais idir an tAontas agus an tSile

Sracfhéachaint

Thug an tAontas agus an tSile Comhaontú Comhlachais i gcrích in 2002, lena n-áirítear Comhaontú Saorthrádála cuimsitheach a tháinig i bhfeidhm i mí Feabhra 2003 lena gcumhdaítear an caidreamh trádála idir an tAontas agus an tSile.

Leasaíodh an comhaontú le Prótacal Aontachais 2004.

Léigh tuilleadh

Rialacha Tionscnaimh

D'fhonn cáiliú do chóireáil fhabhrach, beidh ar do tháirge na rialacha tionscnaimh faoin gcomhaontú a chomhlíonadh. Féach an uirlis idirghníomhach ‘UirlisFéinmheasúnaithe maidir leis na Rialacha Tionscnaimh (ROSA)’ i Mo Chúntóir Trádála chun a mheas an gcomhlíonann do tháirge na rialacha tionscnaimh agus chun a fháil amach conas na doiciméid chearta a ullmhú.

Tá faisnéis ghinearálta faoi na rialacha tionscnaimh agus faoi na nósanna imeachta maidir le tionscnamh le fáil sa roinn seo.

Is é is tionscnamh ann ná 'náisiúntacht eacnamaíoch' na n-earraí a thrádáiltear. Má tá tú nua ar an ábhar, is féidir leat réamhrá a fháil ar na príomhchoincheapa sa chuid earraí.

Rialacha tionscnaimh

Cá bhfaighidh mé na rialacha tionscnaimh?

Leagtar amach na rialacha tionscnaimh in Iarscríbhinn III a ghabhann leis an gComhaontú Comhlachais (IO L 352, 30.12.2002, lch. 935). Tagraíonn an nasc don leagan comhdhlúite arna leasú le Prótacal Aontachais 2004 a ghabhann leis an gComhaontú (IO L 38, 10.2.2005, lch. 3) agus le Cinneadh Uimh. 2/2015 ón gCoiste Comhlachais idir an tAontas agus an tSile an 30 Samhain 2015.

FoilsíodhNótaí Míniúcháin a ghabhann le hIarscríbhinn III in 2003 (IO C 321, 31.12.2003, lch. 22) agus rinneadh athbhreithniú orthu in 2005 (IOC 56, 5.3.2005, lch. 36).

An bhfuil mo tháirge de thionscnamh an Aontais Eorpaigh nó na Sile?

Chun go gcáileoidh do tháirge don taraif fhabhrach níos ísle nó nialais faoin gComhaontú Comhlachais idir an tAontas agus an tSile, ní mór gur de thionscnamh an Aontais nó na Sile é.

Is de thionscnamh an Aontais Eorpaigh nó na Sile é táirge, más rud é

• a fuarthas go hiomlán san Aontas nó sa tSile, nó
• monaraíodh iad san Aontas nó sa tSile agus úsáid á baint as ábhair neamhthionscnaimh ar choinníoll go ndearnadh oibriú nó próiseáil leordhóthanach ar na hábhair sin i gcomhréir leis na rialacha táirgeshonracha a leagtar amach i bhFoscríbhinn II
  Féach freisin Foscríbhinn I ‘Nótaí tosaigh’ a ghabhann le rialacha tionscnaimh táirgeshonracha.        
  I gcás táirgí áirithe, tá roinnt rialacha malartacha ann a bhaineann go sonrach le táirgí – féach Foscríbhinn IIa.

Samplaí de rialacha táirgeshonracha i gcomhaontuithe trádála an Aontais

• an riail bhreisluacha – ní féidir le luach na n-ábhar neamhthionscnaimh go léir i dtáirge a bheith níos mó ná céatadán áirithe dá phraghas díreach ón monarcha
• an t-athrú ar rangú taraife – is é an toradh atá ar an bpróiseas táirgthe ná athrú ar rangú taraife idir na hábhair neamhthionscnaimh agus an táirge deiridh – mar shampla táirgeadh páipéir (Córas Comhchuibhithe Caibidil 48) ó laíon neamhthionscnaimh (Córas Comhchuibhithe Caibidil 47)
• oibríochtaí sonracha – tá gá le próiseas táirgthe ar leith, mar shampla snáithíní a shníomh isteach i rialacha den sórt sin, úsáidtear iad go príomha in earnáil na dteicstílí agus na n-éadaí, agus in earnáil na gceimiceán

Leideanna chun cabhrú leat cloí leis na rialacha táirgeshonracha

Cuireann an comhaontú solúbthacht bhreise ar fáil chun cabhrú leat cloí le rialacha táirgeshonracha, amhail lamháltas nó carnadh.

Lamháltas

• leis an riail lamháltais, ceadaítear don táirgeoir ábhair neamhthionscnaimh a úsáid a mbíonn toirmeasc orthu de ghnáth de réir na rialach táirgeshonraí, is é sin suas le 10 % de phraghas an táirge díreach ón monarcha
• ní féidir lamháltas a úsáid chun aon tairseach uasluacha d’ábhair neamhthionscnaimh a liostaítear sna rialacha táirgeshonracha a shárú
• Tá feidhm ag lamháltais shonracha maidir le teicstílí agus éadaí atá aicmithe i gCaibidlí 50 go 63 den Chóras Comhchuibhithe, a áirítear i Nótaí 5 go 7 d’Fhoscríbhinn I ‘Nótaí tosaigh’ de rialacha tionscnaimh táirgeshonracha

Carnadh

• Carnadh déthaobhach - ábhair de thionscnamh na Sile a áireamh mar ábhair de thionscnamh an Aontais Eorpaigh (agus vice versa) nuair a úsáidtear iad chun táirge a mhonarú

Ceanglais eile

Ina theannta sin, ní mór don táirge na ceanglais eile go léir is infheidhme a shonraítear sa Phrótacal a chomhlíonadh, amhail oibriú nó próiseáil neamhleor nó riail an iompair dhírigh.

Iompar trí thríú tír: riail an iompair dhírigh

Ní mór táirgí tionscnaimh a iompar ón Aontas go dtí an tSile (agus a mhalairt) gan tuilleadh próiseála a dhéanamh orthu i dtríú tír.

Ceadaítear trasloingsiú nó stórasú sealadach i dtríú tír, ar choinníoll go bhfanann earraí faoi fhaireachas na n-údarás custaim agus nach dtéann siad faoi oibríochtaí seachas

• marcanna, lipéid nó séalaí a chur leis nó a ghreamú de
• díluchtú
• athluchtú
• coinsíneachtaí a roinnt
• aon oibríocht atá ceaptha chun bail mhaith a choimeád orthu

Beidh ort fianaise a sholáthar maidir leis an iompar díreach chuig údaráis chustaim na tíre allmhairithe, amhail:

• doiciméid iompair chonarthacha (mar shampla billí luchta)
• fianaise fhíorasach nó nithiúil bunaithe ar mharcáil nó uimhriú pacáistí
• aon fhianaise a bhaineann leis na hearraí iad féin

Aisíocaíocht dleachta

Faoin gComhaontú Comhlachais idir an tAontas agus an tSile ní féidir aisíocaíocht a fháil ar dhleachtanna a íocadh roimhe sin ar ábhair neamhthionscnaimh a úsáideadh chun táirge a tháirgeadh a onnmhairítear faoi tharaif fhabhrach.

Nósanna imeachta tionscnaimh

 Más mian leat taraif fhabhrach a éileamh, beidh ort na nósanna imeachta tionscnaimh a leanúint agus d'éileamh a fhíorú ag údaráis chustaim na tíre ina bhfuil tú ag allmhairiú d'earraí. Leagtar amach na nósanna imeachta i dTeideal V maidir le Cruthúnas Tionscnaimh agus i dTeideal IV maidir le Socruithe le haghaidh Comhar Riaracháin.

Conas taraif fhabhrach a éileamh

Chun tairbhiú de tharaif fhabhrach, ní mór d’allmhaireoirí cruthúnas ar thionscnamh a sholáthar.

Is féidir leis an gcruthúnas tionscnaimh a bheith

• deimhniú gluaiseachta EUR.1, nó
• dearbhú tionscnaimh ón onnmhaireoir

Féach na Nótaí Míniúcháin a ghabhann le hIarscríbhinn III agus an leagan athbhreithnithe díobh chun sonraí a fháil maidir le cruthúnais ar thionscnamh a chomhlánú.

Níl aon chruthúnas ar thionscnamh ag teastáil nuair nach mó luach iomlán na coinsíneachta ná

• €500 i gcás pacáistí beaga nó
• €1,200 do bhagáiste pearsanta

Beidh an cruthúnas ar thionscnamh bailí go ceann 10 mí ón dáta eisiúna.

Deimhniú gluaiseachta EUR.1

Is é Dirección General de Relaciones Económicas Internacionales (DIRECON) de chuid na hAireachta Gnóthaí Eachtracha a eisíonn deimhnithe gluaiseachta EUR.1 sa tSile, chomh maith lena hoifigí áitiúla ProChile. Tá DIRECON freagrach freisin as

• údaruithe a dheonú do 'onnmhaireoirí formheasta', faireachán a dhéanamh orthu agus iad a tharraingt siar
• seiceálacha iarfhíoraithe tar éis iarraidh a fháil ó údarás custaim i mBallstát den Aontas Eorpach

Féadfaidh an t-údarás custaim sa tSile iarraidh ar údaráis chustaim i mBallstáit an Aontais stádas tionscnaimh na n-earraí nó barántúlacht an chruthúnais tionscnaimh a fhíorú. Ba cheart don onnmhaireoir a bhfuil iarratas á dhéanamh aige ar an deimhniú a bheith sásta doiciméid a chur isteach lena gcruthaítear stádas tionscnaimh na dtáirgí lena mbaineann.

Áirítear ibhFoscríbhinn III sampla de dheimhniú EUR.1 agus tugtar tásca ann lena líonadh isteach.

Dearbhú tionscnaimh

Is féidir le honnmhaireoirí féindearbhú a dhéanamh go bhfuil a dtáirge de thionscnamh an Aontais nó na Sile trí dhearbhú tionscnaimh a sholáthar. Is féidir é a dhéanamh trí

• onnmhaireoir formheasta, nó
• aon onnmhaireoir ar choinníoll nach mó ná EUR 6 000 luach iomlán na coinsíneachta

Chun bheith i d’onnmhaireoir formheasta, ní mór duit a bheith in ann na húdaráis chustaim inniúla a shásamh maidir le stádas tionscnaimh do tháirgí, chomh maith le haon cheanglas eile a d’fhéadfadh siad a fhorchur. Féadfaidh na húdaráis inniúla do stádas formheasta a tharraingt siar má bhaineann tú mí-úsáid as ar bhealach ar bith. Chun tuilleadh eolais a fháil faoi na nósanna imeachta, déan teagmháil leis na húdaráis chustaim inniúla (DIRECON ar thaobh na Sile).

Conas dearbhú tionscnaimh a dhéanamh?

Ba cheart don onnmhaireoir an dearbhú seo a leanas a chlóscríobh, a stampáil nó a phriontáil (sa teanga iomchuí) ar an sonrasc, ar an nóta seachadta nó ar an doiciméad tráchtála eile ina bhfuil tuairisc ar na táirgí lena mbaineann agus atá mionsonraithe go leor chun iad a shainaithint:

"Dearbhaíonn onnmhaireoir na dtáirgí a chumhdaítear leis an doiciméad seo (údarú custaim Uimh. ...) gur de thionscnamh fabhrach ... na táirgí sin, ach amháin nuair a léirítear a mhalairt go soiléir."

Is féidir téacs an dearbhaithe tionscnaimh a dhéanamh in aon cheann de theangacha oifigiúla an Aontais Eorpaigh agus is féidir teacht air i bhFoscríbhinn IV. Seiceáil le d'údaráis chustaim le haghaidh aon cheanglais bhreise a d'fhéadfadh a bheith acu.

Ní mór duit do dhearbhú tionscnaimh a shíniú de láimh. Más onnmhaireoir formheasta thú, tá tú díolmhaithe ón gceanglas sin ar choinníoll go dtugann tú gealltanas i scríbhinn do d’údaráis chustaim go nglacann tú freagracht iomlán as aon dearbhú lena sainaithnítear thú.

Agus dearbhú tionscnaimh á líonadh isteach agat, ba cheart duit a bheith sásta doiciméid a chur isteach lena gcruthaítear stádas tionscnaimh do tháirgí.

Féadfaidh an t-onnmhaireoir dearbhú tionscnaimh a dhéanamh i gcás ina n-onnmhaireofar na táirgí lena mbaineann sé, nó tar éis a n-onnmhairithe ar choinníoll go dtíolacfar d'údaráis chustaim na tíre allmhairithe é tráth nach déanaí ná dhá bhliain tar éis allmhairiú na dtáirgí lena mbaineann sé.

Fíorú tionscnaimh

Féadfaidh na húdaráis chustaim a fhíorú an de thionscnamh táirge allmhairithe é nó an gcomhlíonann sé ceanglais eile maidir le tionscnamh. Tá an fíorú bunaithe ar

• comhar riaracháin idir údaráis chustaim na bpáirtithe allmhairiúcháin agus onnmhairiúcháin
• seiceálacha arna ndéanamh ag custaim áitiúla — ní cheadaítear cuairteanna ón bpáirtí allmhairiúcháin ar an onnmhaireoir

Is iad údaráis an pháirtí onnmhairiúcháin a chinneann an tionscnamh agus a chuireann údaráis an pháirtí allmhairiúcháin ar an eolas faoi na torthaí.

Naisc agus teagmhálacha úsáideacha