Συνοπτικός οδηγός για τη συνεργασία με τους κανόνες καταγωγής

Κανόνες καταγωγής — γιατί τους χρειαζόμαστε;

Οι κανόνες καταγωγής αποτελούν ουσιαστικό μέρος των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ. Πράγματι, για να είναι επιλέξιμο για χαμηλότερο ή μηδενικό δασμό στο πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας της ΕΕ, το προϊόν σας πρέπει να συμμορφώνεται με τους ειδικούς κανόνες καταγωγής της συμφωνίας.

Οι κανόνες καταγωγής καθορίζουν σε ποια χώρα προέρχεται ή κατασκευάστηκε ένα προϊόν — η «οικονομική εθνικότητα» του- και συμβάλλουν στη διασφάλιση της ορθής επιβολής χαμηλότερων δασμών από τις τελωνειακές αρχές, ώστε να επωφελούνται από αυτούς οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στις χώρες της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών.

Είναι εξίσου εύκολο με τα 1, 2, 3!

Οι κανόνες καταγωγής μιας εμπορικής συμφωνίας μπορούν να φανούν τρομακτικοί με την πρώτη ματιά, αλλά μόλις κατανοήσετε τα βασικά στοιχεία, είναι εύκολο.

Τρία βήματα για την καταβολή χαμηλότερων δασμών:

Αρχίστε να επωφεληθείτε από χαμηλότερους τελωνειακούς δασμούς για τις εισαγωγές ή τις εξαγωγές σας!

Για να βρείτε πληροφορίες σχετικά με τις εξαγωγές/εισαγωγές για ένα συγκεκριμένο προϊόν προς/από συγκεκριμένη χώρα-εταίρο συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών, ανατρέξτε στο διαδραστικό «εργαλείο αυτοαξιολόγησης κανόνων καταγωγής (ROSA)» στην ενότητα « Ο εμπορικός μου βοηθός» για να αξιολογήσετε κατά πόσον το προϊόν σας πληροί τους κανόνες καταγωγής και να μάθετε πώς μπορείτε να προετοιμάσετε τα σωστά πιστοποιητικά καταγωγής.

Για να έχετε μια γενική εικόνα των γενικών αρχών για τον προσδιορισμό της καταγωγής στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ, διαβάστε το ακόλουθο τμήμα:

Πώς να μάθετε αν το προϊόν σας πληροί τις προϋποθέσεις για την επιβολή χαμηλότερων δασμών

Κάθε εμπορική συμφωνία καθορίζει ειδικούς κανόνες καταγωγής για κάθε προϊόν.

Πληροί το προϊόν σας ένα από τα κριτήρια καταγωγής;

Πρώτον, προσδιορίστε αν το προϊόν σας παράγεται εξ ολοκλήρου στην οικεία χώρα. Εάν ναι, θα μπορούσε να δικαιούται χαμηλότερους τελωνειακούς δασμούς. Το γεγονός ότι έχει παραχθεί εξ ολοκλήρου αφορά κυρίως τα ζώντα ζώα και τα γεωργικά προϊόντα.

Εάν το προϊόν σας δεν παράγεται εξ ολοκλήρου στην οικεία χώρα, θα πρέπει να συμμορφώνεται με άλλους ειδικούς κανόνες ανά προϊόν. Εάν υπάρχουν εναλλακτικοί κανόνες, το προϊόν σας πρέπει να συμμορφώνεται μόνο με έναν από αυτούς.

Κατά κανόνα, αυτοί είναι οι κανόνες

• να αναφέρουν λεπτομερώς τα κριτήρια για επαρκή παραγωγή ή μεταποίηση όταν το προϊόν είναι κατασκευασμένο από τις λεγόμενες μη καταγόμενες ύλες

ή

• ορισμός των προϊόντων που μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμα εάν έχουν παραχθεί αποκλειστικά από καταγόμενες ύλες

Παραδείγματα βασικών κανόνων ανά προϊόν

• κανόνας προστιθέμενης αξίας — η αξία όλων των μη καταγόμενων υλών που χρησιμοποιούνται δεν μπορεί να υπερβαίνει ένα δεδομένο ποσοστό της τιμής εκ του εργοστασίου του προϊόντος

• αλλαγή δασμολογικής κατάταξης — η διαδικασία παραγωγής έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή της δασμολογικής κατάταξης μεταξύ των μη καταγόμενων υλών και του τελικού προϊόντος. Για παράδειγμα, παραγωγή χαρτιού (κεφάλαιο 48 του Εναρμονισμένου Συστήματος) από μη καταγόμενο χαρτοπολτό (κεφάλαιο 47 του Εναρμονισμένου Συστήματος)

• ειδικές εργασίες — απαιτείται ειδική διαδικασία παραγωγής. Για παράδειγμα, ίνες νηματοποίησης σε νήματα. Οι κανόνες αυτοί χρησιμοποιούνται κυρίως στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης, καθώς και στον χημικό τομέα

Συμβουλές που σας βοηθούν να συμμορφώνεστε με τους ειδικούς κανόνες ανά προϊόν

Εάν το προϊόν σας δεν συμμορφώνεται άμεσα με τους βασικούς ειδικούς κανόνες ανά προϊόν, ένα πρόσθετο σύνολο κανόνων μπορεί να βοηθήσει το προϊόν σας να αποκτήσει τον χαρακτήρα καταγωγής.

Η πρόσθετη ευελιξία αφορά κυρίως την ανοχή και τη σώρευση. Η εμπορική συμφωνία μπορεί επίσης να περιέχει ορισμένες παρεκκλίσεις.

Ανοχή

• ο κανόνας ανοχής επιτρέπει τη χρήση μη καταγόμενων υλών που κανονικά απαγορεύονται από τον ειδικό κανόνα για κάθε προϊόν έως ένα ορισμένο ποσοστό — συνήθως 10 % ή 15 % — της τιμής εκ του εργοστασίου του προϊόντος
• δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το όριο ανοχής για να υπερβαίνετε το κατώτατο όριο της επιτρεπόμενης μέγιστης επιτρεπόμενης ποσότητας μη καταγόμενων υλών που απαριθμούνται στους ειδικούς κανόνες ανά προϊόν

Σώρευση

• η σώρευση σας επιτρέπει να θεωρείτε ότι κατάγεται από τη χώρα σας ή πραγματοποιείται στη χώρα σας
• τυχόν χρησιμοποιούμενες μη καταγόμενες ύλες

ή

• επεξεργασία που πραγματοποιήθηκε σε άλλη χώρα

Υπάρχουν τρία κύρια είδη σώρευσης

• διμερής σώρευση (δύο εταίροι) — ύλες καταγωγής της χώρας-εταίρου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ύλες καταγωγής της χώρας σας (και αντιστρόφως).  Η σώρευση αυτή εφαρμόζεται σε όλα τα προτιμησιακά καθεστώτα της ΕΕ
• διαγώνια σώρευση (περισσότεροι από δύο εταίροι που εφαρμόζουν πανομοιότυπους κανόνες καταγωγής) - ύλες καταγωγής καθορισμένης τρίτης χώρας (που αναφέρονται στη σχετική διάταξη για τη σώρευση) μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ύλες καταγωγής της χώρας σας
• πλήρης σώρευση — οι διαδικασίες που εφαρμόζονται σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ ή σε οποιαδήποτε άλλη καθορισμένη χώρα (που αναφέρεται στη σχετική διάταξη για τη σώρευση) μπορούν να θεωρηθούν ότι εκτελούνται στη χώρα σας

Παρεκκλίσεις

• μπορούν επίσης να ισχύουν ειδικές παρεκκλίσεις — έλεγχος της εμπορικής συμφωνίας

Εάν το προϊόν σας συμμορφώνεται με όλους τους κανόνες, πρέπει να εξετάσετε ορισμένες πρόσθετες απαιτήσεις.

Πληροί το προϊόν σας και όλες τις άλλες ισχύουσες απαιτήσεις;

Το προϊόν πρέπει να πληροί όλες τις άλλες ισχύουσες απαιτήσεις, όπως ελάχιστες εργασίες (επαρκής επεξεργασία ή μεταποίηση) και κανόνες για την απευθείας μεταφορά.

Ελάχιστες εργασίες — επαρκής επεξεργασία ή μεταποίηση

• πρέπει να επαληθεύσετε ότι η επεξεργασία ή μεταποίηση που πραγματοποιήθηκε στη χώρα σας υπερβαίνει τις ελάχιστες απαιτούμενες εργασίες

• οι ελάχιστες εργασίες απαριθμούνται στους κανόνες καταγωγής της εμπορικής συμφωνίας. Μπορούν να περιλαμβάνουν πράξεις όπως:
  • συσκευασία
  • απλός τεμαχισμός
  • απλή συναρμολόγηση
  • απλή ανάμειξη
  • σιδέρωμα ή πρεσάρισμα κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
  • εργασίες βαφής ή στίλβωσης

• εάν η παραγωγή που πραγματοποιήθηκε στη χώρα σας είναι μία από τις απαριθμούμενες και δεν πραγματοποιήθηκε καμία άλλη παραγωγή, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει παραχθεί ή μεταποιηθεί καμία ύλη, το προϊόν δεν μπορεί να θεωρηθεί καταγόμενο, ακόμη και αν πληρούνταν οι ειδικοί κανόνες καταγωγής ανά προϊόν.

Κανόνας απευθείας μεταφοράς ή μεταφορά μέσω τρίτης χώρας

• ακόμη και αν το προϊόν σας θεωρηθεί «καταγόμενο», θα πρέπει και πάλι να διασφαλίσετε ότι το προϊόν εστάλη από τη χώρα εξαγωγής και αφίχθη στη χώρα προορισμού χωρίς να υποστεί χειρισμούς σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, εκτός από τις εργασίες που απαιτούνται για τη διατήρηση του προϊόντος σε καλές συνθήκες.

• κάθε εμπορική συμφωνία καθορίζει τους ειδικούς όρους

• συνήθως, η μεταφόρτωση ή η προσωρινή αποθήκευση σε τρίτη χώρα επιτρέπεται εάν τα προϊόντα παραμένουν υπό την επιτήρηση των τελωνειακών αρχών και δεν υφίστανται άλλες εργασίες εκτός από:
  • εκφόρτωση
  • επαναφόρτωση
  • κάθε εργασία που αποσκοπεί στη διατήρησή τους σε καλή κατάσταση

• σημειωτέον ότι θα πρέπει να αποδείξετε στις τελωνειακές αρχές της χώρας εισαγωγής ότι το προϊόν σας μεταφέρθηκε απευθείας

Επιστροφή δασμών

Ορισμένες εμπορικές συμφωνίες επιτρέπουν την επιστροφή δασμών.

Αυτό σημαίνει ότι εάν καταβάλετε δασμούς για μη καταγόμενες ύλες που χρησιμοποιείτε για την παραγωγή ενός προϊόντος το οποίο στη συνέχεια εξάγετε στο πλαίσιο προτιμησιακού δασμολογίου, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση επιστροφής των εν λόγω δασμών.

Ποιος μπορεί να βοηθήσει να προσδιοριστεί αν το προϊόν σας πληροί τις προϋποθέσεις;

• χρησιμοποιήστε το ROSA για να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε αν το προϊόν σας πληροί τους κανόνες. Πηγαίνετε στην ενότητα «Ο εμπορικός μου βοηθός» και επιλέξτε το προϊόν και την αγορά σας για να λάβετε αυτή τη βοήθεια
• εάν θέλετε να είστε νομικά βέβαιοι ότι εφαρμόζετε εκ των προτέρων τον σωστό κωδικό προϊόντος στα προϊόντα σας, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για απόφαση σχετικά με δεσμευτικές δασμολογικές πληροφορίες (ΔΔΠ)
• εάν δεν είστε βέβαιοι για την καταγωγή των προϊόντων σας, μπορείτε επίσης να υποβάλετε αίτηση για δεσμευτικές πληροφορίες καταγωγής (ΔΠΚ). Μια απόφαση ΔΠΚ πιστοποιεί την καταγωγή των εμπορευμάτων σας και είναι δεσμευτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επισημαίνεται ότι το ΔΠΚ δεν σας απαλλάσσει από την υποχρέωση να προσκομίσετε απόδειξη καταγωγής σύμφωνα με τους κανόνες της σχετικής εμπορικής συμφωνίας.

Εάν το προϊόν σας είναι «καταγόμενο»

Μόλις γνωρίζετε ότι το προϊόν σας πληροί τις προϋποθέσεις για χαμηλότερους τελωνειακούς δασμούς (το προϊόν σας θεωρείται «καταγόμενο»), το επόμενο βήμα είναι να αποδείξετε τον χαρακτήρα καταγωγής του στις τελωνειακές αρχές της χώρας προορισμού. Μόνο τότε θα μπορέσετε να καταβάλετε χαμηλότερους τελωνειακούς δασμούς.

Κάθε εμπορική συμφωνία καθορίζει ειδικούς κανόνες για τις διαδικασίες καταγωγής. Μπορείτε να τα δείτε στην ενότητα Αγορές ή στα αποτελέσματα αναζήτησης του «Ο εμπορικός μου βοηθός».  Οι κανόνες καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να αποδείξετε την καταγωγή του προϊόντος σας.

Απόδειξη προέλευσης

Υπάρχουν διάφορα είδη αποδεικτικών καταγωγής ανάλογα με την εμπορική συμφωνία. Συνήθως μπορεί να είναι είτε

• επίσημο πιστοποιητικό καταγωγής που εκδίδεται από τις τελωνειακές αρχές της χώρας εξαγωγής (όπως το «πιστοποιητικό κυκλοφορίας εμπορευμάτων EUR.1»)
• υπεύθυνη δήλωση του εξαγωγέα (συχνά αναφερόμενη ως «δήλωση καταγωγής» ή «δήλωση τιμολογίου»)

Για τα επίσημα πιστοποιητικά καταγωγής, η εμπορική συμφωνία

• περιλαμβάνει παράδειγμα
• δίνει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο συμπλήρωσής της

Για υπεύθυνες δηλώσεις, η εμπορική συμφωνία

• αναφέρει το κείμενο που πρέπει να περιλαμβάνεται στο τιμολόγιο ή σε άλλα έγγραφα που προσδιορίζουν τα προϊόντα

Το πιστοποιητικό καταγωγής ισχύει για συγκεκριμένο αριθμό μηνών από την ημερομηνία έκδοσής του.

Κανονικά, δεν απαιτείται απόδειξη καταγωγής για προϊόντα χαμηλής αξίας.

Ο εξαγωγέας που υποβάλλει αίτηση για πιστοποιητικό καταγωγής θα πρέπει να είναι σε θέση να υποβάλει έγγραφα που αποδεικνύουν τον χαρακτήρα καταγωγής των σχετικών προϊόντων.

Για να είναι σε θέση να δηλώσει ο ίδιος την καταγωγή, ο εξαγωγέας πρέπει συνήθως να έχει λάβει προέγκριση από τις τελωνειακές αρχές με καθεστώς «εγκεκριμένου εξαγωγέα».

Μόλις διαθέτετε όλα τα απαραίτητα έγγραφα για τον εκτελωνισμό, συμπεριλαμβανομένης της ορθής απόδειξης καταγωγής για το προϊόν σας, είστε έτοιμοι να υποβάλετε την αίτησή σας για καταβολή χαμηλότερων δασμών στις τελωνειακές αρχές της χώρας προορισμού.

Οι κανόνες καταγωγής κάθε εμπορικής συμφωνίας περιγράφουν τους τρόπους με τους οποίους οι τελωνειακές αρχές μπορούν να επαληθεύουν την καταγωγή ενός προϊόντος.

Επαλήθευση της καταγωγής

Οι τελωνειακές αρχές μπορούν να επαληθεύουν κατά πόσον ένα εισαγόμενο προϊόν είναι πράγματι καταγόμενο ή πληροί άλλες απαιτήσεις καταγωγής. Η επαλήθευση βασίζεται συνήθως σε

• διοικητική συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών της χώρας εισαγωγής και εξαγωγής
• έλεγχοι που διενεργούνται από τις τοπικές τελωνειακές αρχές

Αρχίστε να επωφεληθείτε από χαμηλότερους τελωνειακούς δασμούς για τις εισαγωγές ή τις εξαγωγές σας!

Εάν το προϊόν σας δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες καταγωγής της εμπορικής συμφωνίας, θα εφαρμόζονται οι συνήθεις τελωνειακοί δασμοί. 

• για τις χώρες που είναι μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, θα εφαρμόζονται συντελεστές του μάλλον ευνοούμενου κράτους (δασμολογικοί συντελεστές ΜΕΚ)

• για τις άλλες χώρες εφαρμόζεται ο γενικός συντελεστής (δασμολογικοί συντελεστές GEN)

• Η Rosa σας βοηθά να βρείτε τους κανόνες καταγωγής για το προϊόν σας