Ubezpieczenie frachtu

W przypadku międzynarodowego handlu towarami ubezpieczenie jest ważnym aspektem transportu towarów. Towary są narażone zarówno na zwykłe, jak i nadzwyczajne ryzyko. Zwykłe ryzyko wiąże się z przeładunkiem, przechowywaniem, załadunkiem lub transportem towarów, podczas gdy nadzwyczajne ryzyko może obejmować zamieszki, strajki, terroryzm itp.

Dokumentacja ubezpieczeniowa jest ważna dla odprawy celnej. Poniższa sekcja zawiera bardziej szczegółowe informacje na temat różnych rodzajów dokumentacji ubezpieczeniowej w zależności od rodzaju transportu.

Ubezpieczenieładunku to umowa mająca na celu ochronę towaru przed utratą lub uszkodzeniem spowodowanym ryzykiem objętym polisą. Faktura ubezpieczeniowa jest zazwyczaj wymagana do odprawy celnej tylko wtedy, gdy odpowiednie dane nie znajdują się na fakturze handlowej.

Istnieje różnica między ubezpieczeniem ładunku a ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej przewoźnika. W przypadku ubezpieczenia ładunku ryzyko objęte ubezpieczeniem i stałe odszkodowanie z tytułu umowy zależą od przedsiębiorstwa eksportującego lub osoby fizycznej.

Natomiast ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej przewoźnika podlega różnym zasadom. W zależności od środka transportu odszkodowanie jest ograniczone wagą i wartością towaru.

Standardowy zakres odpowiedzialności przewoźnika określają następujące konwencje międzynarodowe.

Transport drogowy

Międzynarodowy przewóz drogowy towarów reguluje Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (konwencja CMR), podpisana w Genewie w 1956 r.

Zgodnie z niniejszą konwencją przewoźnicy drogowi nie ponoszą odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie towarów, jeżeli są w stanie udowodnić, że utrata lub uszkodzenie zostały spowodowane przez:

• wada(-y) własna(-e) towaru(-ów)
• siła wyższa (nieprzewidziane okoliczności)
• usterka ze strony ładowarki lub odbiorcy.

Nie ma przepisów Unii Europejskiej dotyczących odszkodowań dla transportu drogowego.

Przewoźnicy kolejowi

Międzynarodowy przewóz towarów koleją reguluje Konwencja o wzajemnym przewozie kolejami (konwencja CIM), podpisana w Bernie w 1980 r.

Przedsiębiorstwa kolejowe nie ponoszą odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie towarów, jeżeli są w stanie udowodnić, że utrata lub uszkodzenie zostały spowodowane przez:

• wada(-y) własna(-e) towaru(-ów)
• siła wyższa
• wina nadawcy lub odbiorcy.

Obecnie nie ma przepisów Unii Europejskiej dotyczących odszkodowań. Zwykle jest ona ograniczona do maksymalnej kwoty za kilogram brutto utracony lub uszkodzony. W większości przypadków jest jednak mało prawdopodobne, aby firmy otrzymały coś zbliżonego do wartości swoich towarów.

Przedsiębiorstwa żeglugowe

Międzynarodowa konwencja konosamentu z 1968 r., lepiej znana jako „reguły haskie” lub „konwencja brukselska”, określa obowiązki przedsiębiorstw żeglugowych podczas międzynarodowego transportu towarów.

Przedsiębiorstwa żeglugowe nie ponoszą odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie towarów, jeżeli są w stanie udowodnić, że utrata lub uszkodzenie zostały spowodowane przez:

• wady własne towaru i utrata wagi podczas transportu
• błąd żeglarski popełniony przez załogę
• ogień
• statek niezdatny do żeglugi morskiej
• siła wyższa
• strajk lub lokaut
• ze strony ładowarki
• ukrytych wad na pokładzie statku, których nie można było wykryć podczas rygorystycznej inspekcji
• próby ratowania życia lub towarów na morzu.

Obecnie na szczeblu Unii Europejskiej nie ma harmonizacji w zakresie odszkodowań, które są zazwyczaj ograniczone do określonej kwoty za kilogram utraconych lub uszkodzonych towarów. System ten stwarza takie same problemy jak w przypadku wypadków kolejowych; eksporter prawdopodobnie straci znaczną część wartości towarów.

Przewoźnicy lotniczy

Konwencja warszawska z 1929 r. i konwencja montrealska z 1975 r. stanowią, że przewoźnicy lotniczy nie ponoszą odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie towarów, jeżeli są w stanie udowodnić, że:

• przewoźnik i jego agenci podjęli wszelkie niezbędne środki w celu uniknięcia szkody lub że niemożliwe było podjęcie takich środków (siła wyższa);
• szkoda została spowodowana błędem pilotażu lub nawigacji;
• powód spowodował szkodę lub przyczynił się do jej powstania.

Nie istnieje norma Unii Europejskiej dotycząca odszkodowania dla poszkodowanego. Odszkodowanie jest zazwyczaj ograniczone do stałej kwoty za kilogram brutto uszkodzonych lub utraconych towarów.

Przewoźnicy lotniczy mogą dokonywać szczególnych rezerwacji przy przyjmowaniu ładunku. Zastrzeżenia te są rejestrowane na lotniczym liście przewozowym (AWB) i wykorzystywane jako dowód. Jednak linie lotnicze zazwyczaj odrzucają podejrzane pakiety lub te, które nie pasują do AWB.