Umowa o partnerstwie gospodarczym między UE a CARIFORUM

Na pierwszy rzut oka

Umowa o partnerstwie gospodarczym CARIFORUM-UE została podpisana w październiku 2008 r. Nie jest to tylko umowa w sprawie handlu towarami; obejmuje zobowiązania dotyczące handlu usługami, inwestycji, kwestii związanych z handlem, takich jak polityka konkurencji, zamówienia publiczne, prawa własności intelektualnej, a także aspekty zrównoważonego rozwoju. Umowa:

• pomaga obu regionom w inwestowaniu i wymianie handlowej
• zapewnia przewidywalny dostęp do rynku dla handlowców z UE i Karaibów
• stopniowo otwiera unijny rynek usług, w tym branży twórczej i rozrywkowej, a także rynek karaibski dla usługodawców z UE;
• zapewnia bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp do rynku UE dla wszystkich produktów
• Wywóz z UE produktów wrażliwych jest stopniowo liberalizowany przez okres 25 lat
• umożliwia przedsiębiorstwom CARIFORUM ustanowienie obecności handlowej w UE
• przewiduje klauzulę preferencji regionalnej dla handlu w regionie Karaibów, wspierając integrację regionalną i regionalne łańcuchy wartości.

Umowa zawiera również odrębny protokół w sprawie współpracy kulturalnej, którego celem jest poprawa warunków regulujących wymianę działań, dóbr i usług kulturalnych między państwami CARIFORUM a UE. Umowa o partnerstwie gospodarczym CARIFORUM-UE jest pierwszą umową handlową, w której UE zawarła szczegółowe postanowienia dotyczące kultury.

Kraje korzystające

Ogółem 14 państw CARIFORUM realizuje umowy o partnerstwie gospodarczym między CARIFORUM a UE:

• Dominikana
• Państwa Wspólnoty Karaibskiej:
  • Antigua i Barbuda
  • Bahamy
  • Barbados
  • Belize
  • Dominika
  • Grenada
  • Gujana
  • Jamajka
  • Saint Lucia
  • Saint Vincent i Grenadyny
  • Saint Kitts i Nevis
  • Surinam
  • Trynidad i Tobago

Haiti również podpisało umowę w grudniu 2009 r., ale jeszcze jej nie stosuje, w oczekiwaniu na jej ratyfikację przez parlament.

Asymetryczne przepisy na rzecz państw karaibskich

Umowa o partnerstwie gospodarczym przewiduje asymetrie na korzyść krajów AKP, takie jak wyłączenie produktów wrażliwych z procesu liberalizacji, długie okresy liberalizacji, elastyczne reguły pochodzenia oraz specjalne zabezpieczenia i środki dla rolnictwa, bezpieczeństwa żywnościowego i ochrony nowo powstającego przemysłu.

Podczas gdy rynki UE są natychmiast i całkowicie otwarte, państwa CARIFORUM mają 15-25 lat na otwarcie się na przywóz do UE. Ponadto producenci 17 % najbardziej wrażliwych towarów (głównie z działu 1–24 HS) będą stale chronieni przed konkurencją.

Taryfy

• UE zapewnia w 100% bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp dla wszystkich towarów pochodzących z państw CARIFORUM. Dostęp do rynku UE jest stały, pełny i bezpłatny dla wszystkich produktów z CARIFORUM
• Kraje karaibskie stopniowo znoszą cła, w ciągu 15-25 lat. 17 % produktów i usług uznaje się za wrażliwe i są one całkowicie wyłączone z liberalizacji. Jeżeli przywóz niektórych towarów z UE do państw CARIFORUM nagle wzrośnie i zagrozi lokalnej produkcji, można zastosować zabezpieczenia, takie jak kontyngenty przywozowe.
• Wszystkie cła znajdują się w załącznikach 1,2 i 3 do umowy o partnerstwie gospodarczym między CARIFORUM a UE. Należy zauważyć, że nie wszystkie kraje CARIFORUM przestrzegają tego samego harmonogramu liberalizacji.
• Użyj opcji wyszukiwania My Trade Assistant, aby znaleźć dokładne informacje na temat ceł i taryf dla konkretnego produktu, biorąc pod uwagę jego kraj pochodzenia i przeznaczenia. W razie wątpliwości należy skontaktować się z organami celnymi.
•  Istnieją specjalne przepisy dotyczące przywozu mleka w proszku do Republiki Dominikańskiej - istnieją kontyngenty przywozowe z preferencyjnymi należnościami celnymi.

Reguły pochodzenia

Aby kwalifikować się do preferencyjnego traktowania, Twój produkt będzie musiał spełniać reguły pochodzenia określone w umowie. Proszę sprawdzić interaktywne narzędzie samoocenyreguł pochodzenia (ROSA) w sekcji Mój asystent handlowy, aby ocenić, czy dany produkt spełnia reguły pochodzenia, i dowiedzieć się, jak przygotować odpowiednie dokumenty.

Zastosowanie ma rozdział UPG dotyczący reguł pochodzenia.

Wymogi dotyczące produktów

Przepisy i wymagania techniczne

Dowiedz się więcej o wymaganiach technicznych, zasadach i procedurach, które muszą spełniać towary, aby mogły zostać przywiezione do Unii Europejskiej.

Wyszukaj szczegółowe zasady i przepisy mające zastosowanie do Twojego produktu i jego kraju pochodzenia, korzystając z My Trade Assistant. Aby wyświetlić wymagania dotyczące Twojego produktu, musisz najpierw zidentyfikować jego kod celny. Jeśli nie znasz kodu celnego, możesz wyszukać go z nazwą produktu w wbudowanej wyszukiwarce.

Wymogi w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa SPS

• Dowiedz się więcej o normach sanitarnych, fitosanitarnych i sanitarnych (SPS), które muszą spełniać towary, aby mogły zostać przywiezione do Unii Europejskiej.
• Wyszukiwanie przepisów dotyczących zdrowia, bezpieczeństwa i środków sanitarnych i fitosanitarnych mających zastosowanie do produktu i jego kraju pochodzenia w sekcji Mój asystent handlowy. Aby wyświetlić wymagania dotyczące Twojego produktu, musisz najpierw zidentyfikować jego kod celny. Jeśli nie znasz kodu celnego, możesz wyszukać go z nazwą produktu za pomocą wbudowanej wyszukiwarki.

Dokumenty i procedury odprawy celnej

Dowody pochodzenia

Aby kwalifikować się do preferencyjnych stawek celnych, produktom pochodzącym z krajów objętych umową o partnerstwie gospodarczym musi towarzyszyć dowód pochodzenia. Dowód pochodzenia pozostaje ważny przez 10 miesięcy. Może to być:

• Świadectwo przewozowe EUR.1 – wystawione przez organy celne kraju wywozu. Eksporter (lub upoważniony przedstawiciel) występujący o świadectwo musi być przygotowany do przedłożenia na żądanie dokumentów potwierdzających status pochodzenia danych produktów oraz spełniać pozostałe wymogi protokołu w sprawie reguł pochodzenia. Dowód statusu pochodzenia jest ważny przez okres dziesięciu miesięcy od daty wystawienia.
• Deklaracja na fakturze – wystawiana przez dowolnego eksportera w odniesieniu do przesyłek o wartości nieprzekraczającej 6 000 EUR lub przez upoważnionych eksporterów w odniesieniu do przesyłek o dowolnej wartości. Wypełniając deklarację na fakturze, należy być przygotowanym na przedłożenie dokumentów potwierdzających status pochodzenia produktów oraz spełnienie pozostałych wymogów Protokołu w sprawie reguł pochodzenia.

Obróbka skumulowana

W przypadku wniosków o kumulację w odniesieniu do wykorzystania materiałów pochodzących od partnera umowy o partnerstwie gospodarczym, państwa AKP innego niż państwo CARIFORUM lub KTZ, lub w odniesieniu do obróbki lub przetwarzania przeprowadzonego w tych państwach, dowody, które należy przedstawić organom celnym, to:

• w przypadku dostarczonych materiałów – świadectwo przewozowe EUR.1 lub deklarację dostawcy;
• w odniesieniu do dokonanej obróbki lub przetworzenia – oddzielną deklarację dostawcy.

Na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub innym dokumencie handlowym należy złożyć odrębną deklarację dostawcy w odniesieniu do każdej przesyłki dostarczonych materiałów, w pełni opisującą te materiały.

Inne dokumenty

• Dowiedz się więcej o innych dokumentach i procedurach odprawy celnej niezbędnych do przywozu do Unii Europejskiej.

Własność intelektualna i oznaczenia geograficzne

• Przepisy dotyczące praw autorskich mają na celu zapewnienie podmiotom praw autorskich zarówno z UE, jak i z państw CARIFORUM odpowiedniego wynagrodzenia za korzystanie z ich utworów. W związku z tym posiadaczom praw CARIFORUM, którzy chcą eksportować do UE produkty lub usługi chronione prawem autorskim, powinno być łatwiej uzyskać wynagrodzenie za korzystanie z takich produktów i usług.
• Umowa o partnerstwie gospodarczym (rozdział dotyczący usług) zawiera zobowiązania 27 państw UE (z wyjątkiem Belgii) dotyczące dostępu do rynku w odniesieniu do wymiany usług rozrywkowych, z wyjątkiem usług audiowizualnych. Oznacza to, że artyści, muzycy i inni praktycy kultury z CARIFORUM, którzy są zarejestrowani jako przedsiębiorstwo, mogą wysyłać swoich członków lub pracowników do 27 państw UE w celu świadczenia usług rozrywkowych, takich jak występy, które są chronione prawem autorskim i prawami pokrewnymi.
• Trwają negocjacje w sprawie umowy o ochronie oznaczeń geograficznych

• Szczegółowe informacje na temat prawodawstwa UE w zakresie własności intelektualnej i oznaczeń geograficznych, a także polityki UE w zakresie praw własności intelektualnej wobec krajów najsłabiej rozwiniętych i rozwijających się
• Znajdź ogólne informacje na temat własności intelektualnej i oznaczeń geograficznych

Handel usługami

Ponieważ umowa o partnerstwie gospodarczym jest asymetryczna w stosunku do państw karaibskich, CARIFORUM otwiera 65–75 % swoich rynków, koncentrując się na sektorach o największym wpływie na rozwój, w których wymagane są inwestycje i transfer technologii, podczas gdy UE otwiera 90 % swojego rynku usług.

Obie strony prowadzą obecnie rozmowy na temat:

• turystyka
• uruchomienie Protokołu Kulturalnego
• ustanawiająca Komitet ds. Usług

Proszę

• Szczegółowe informacje na temat unijnego rynku usług
• Znajdź ogólne informacje na temat zasad, przepisów i udogodnień regulujących handel usługami

Zamówienia publiczne

• Szczegółowe informacje na temat unijnego rynku zamówień publicznych
• Ogólne informacje na temat przepisów i zasad dotyczących zamówień publicznych oraz dostępu do różnych rynków

Inwestycje

• Szczegółowe informacje na temat inwestycji zagranicznych w UE
• Znajdź ogólne informacje, aby umożliwić swoją inwestycję za granicą 

Inne (konkurencja, dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa zabawek)

Umowa o partnerstwie gospodarczym pomaga w rozwoju Karaibów poprzez większą integrację z handlem światowym i regionalnym oraz nowe możliwości rynkowe:

• otwarcie handlu usługami i inwestycji
• ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej na Karaibach – w tym przepisy zapewniające uczciwą konkurencję
• zapewnienie wsparcia finansowego ze strony UE, aby pomóc:
  • Rządy wdrażają umowy o partnerstwie gospodarczym
  • wykorzystanie umowy o partnerstwie gospodarczym do zwiększenia eksportu i przyciągnięcia większej liczby inwestycji zewnętrznych

Konkurencja

Od 2014 r. UE zaprzestała subsydiowania wywozu wszystkich produktów wywożonych do państw objętych umową o partnerstwie gospodarczym.

UE zminimalizowała środki powodujące zakłócenia produkcji i handlu.

Jeśli lokalny przemysł jest zagrożony z powodu gwałtownego wzrostu importu z Europy, umowy o partnerstwie gospodarczym umożliwiają uruchomienie środków mających na celu ochronę sektorów przemysłowych i nowo powstającego przemysłu.

Zrównoważony rozwój

Umowa o partnerstwie gospodarczym wyraźnie opiera się na „istotnych i podstawowych” elementach określonych w umowie z Kotonu, tj. prawach człowieka, zasadach demokratycznych, praworządności i dobrych rządach. Umowy o partnerstwie gospodarczym zawierają zatem jedne z najmocniejszych sformułowań dotyczących praw i zrównoważonego rozwoju dostępnych w umowach UE.

• „Klauzula o niewykonaniu” oznacza, że „odpowiednie środki” (określone w umowie z Kotonu) mogą zostać podjęte, jeżeli którakolwiek ze stron nie wypełni swoich zobowiązań w odniesieniu do istotnych elementów. Może to obejmować zawieszenie korzyści handlowych.
• Wspólnym instytucjom UPG powierzono zadanie monitorowania i oceny wpływu wdrażania UPG na zrównoważony rozwój Stron. Zgodnie z umową z Kotonu społeczeństwo obywatelskie i posłowie do parlamentu mają do odegrania wyraźną rolę.

Integracja regionalna

Kraje CARIFORUM coraz ściślej integrują się ze sobą. Umowa o partnerstwie gospodarczym ułatwia eksport towarów i usług między:

• Wszystkie kraje tworzące CARIFORUM
• 17 terytoriów karaibskich bezpośrednio powiązanych z państwami UE (cztery francuskie „regiony najbardziej oddalone” i 13 terytoriów zamorskich – sześć terytoriów brytyjskich, sześć niderlandzkich i jeden francuski)
• Państwa CARIFORUM zobowiązały się do oferowania sobie nawzajem takich samych preferencji, jakie dają UE (jeszcze nie w pełni wdrożone)
• W latach 2014–2020 UE przekazała 346 mln euro w ramach programu współpracy regionalnej. 

Budowanie potencjału i pomoc techniczna

UE pomaga rządom Karaibów w wypełnianiu ich zobowiązań w następujący sposób:

• Po pierwsze, UE finansuje struktury wdrażania umów o partnerstwie gospodarczym na całym Karaibach. Mają one siedzibę w krajowych ministerstwach handlu oraz w Dyrekcji CARIFORUM w Sekretariacie Wspólnoty Karaibskiej (CARICOM).
• Po drugie, w ramach EFR UE finansuje od 2012 r. wdrażanie umów o partnerstwie gospodarczym i programy rozwoju sektora prywatnego dla rządów i przedsiębiorstw. Współpracując z kilkoma organami karaibskimi i międzynarodowymi, UE pomaga krajom karaibskim
  • unowocześnić sposób, w jaki podnoszą podatki i gromadzą dane statystyczne
  • pomaganie przedsiębiorstwom w spełnianiu unijnych norm w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska
  • dywersyfikacja gospodarek poprzez wspieranie rozwoju sektora usług
  • Ustanawianie agencji ds. konkurencji, ochrony handlu i środków ochronnych
    Udzielanie pomocy technicznej w dziedzinie praw własności intelektualnej
• Po trzecie, UE inwestuje, aby pomóc rządom w integracji na inne sposoby.
  • w ramach CARICOM: poprzez utworzenie jednolitego rynku i gospodarki (CSME)
  • w DR i Haiti: poprzez wspieranie ściślejszej współpracy między obydwoma
  • we wschodnich Karaibach: Dążenie do ściślejszej integracji
• Po czwarte, UE finansuje również podobne prace za pośrednictwem swoich programów dla poszczególnych krajów.
  • wszystkie państwa mają koordynatorów i struktury ds. umów o partnerstwie gospodarczym
  • prawie wszystkie państwa wdrożyły progresywne rundy obniżek ceł w latach 2011 i 2013, 2015 i 2017, jak uzgodniono w umowie o partnerstwie gospodarczym
  • trwają prace nad wzmocnieniem CROSQ, regionalnego organu normalizacyjnego, oraz CAHFSA, regionalnej agencji ds. bezpieczeństwa żywności utworzonej w 2010 r.

Wspólne instytucje

UE pomogła również wprowadzić umowę o partnerstwie gospodarczym w życie, współpracując z krajami karaibskimi w celu utworzenia kilku nowych, wspólnych instytucji karaibsko-europejskich.

Organy te mają za zadanie monitorować, w jaki sposób oba regiony wprowadzają porozumienie w życie. Mają one również na celu zapewnienie, że umowa o partnerstwie gospodarczym przyniesie pozytywne rezultaty, oraz rozwiązanie wszelkich problemów, jeśli się pojawią.

Sześć wspólnych instytucji CARIFORUM-UE:

• Wspólna Rada
• Komitet ds. Handlu i Rozwoju (T&DC)
• Komisja parlamentarna
• Komitet Konsultacyjny
• Komitet Specjalny ds. Współpracy Celnej i Ułatwień w Handlu
• Specjalny Komitet ds. Rolnictwa.

Pomoc dla karaibskich przedsiębiorstw

UE pomaga również wprowadzić umowę o partnerstwie gospodarczym w życie poprzez partnerstwo z Caribbean Export, karaibską agencją promującą handel i inwestycje w całym regionie.

UE finansuje programy, które mają pomóc karaibskim przedsiębiorstwom eksportującym ściśle współpracować z karaibskimi przedsiębiorstwami, tak aby mogły one korzystać z umowy o partnerstwie gospodarczym w celu zwiększenia produkcji i eksportu, zarówno do innych krajów karaibskich, jak i do UE.

Agencja współpracuje również z regionami najbardziej oddalonymi UE oraz krajami i terytoriami zamorskimi na Karaibach, aby pobudzić handel między nimi a resztą regionu.

Współpraca kulturalna

Protokół w sprawie współpracy kulturalnej ustanawia ramy ściślejszej współpracy w zakresie wymiany dotyczącej działalności kulturalnej oraz towarów i usług między CARIFORUM a UE.

Przydatne linki i dokumenty

• Mój asystent ds. handlu – wszystko, co musisz wiedzieć o konkretnym wywozie/przywozie z/do UE
• Caribbean Export- regionalna agencja wspierająca karaibskich eksporterów
• Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości CDE- agencja pomagająca firmom stać się bardziej konkurencyjnymi
• Karaibskie Stowarzyszenie Agencji Promocji Inwestycji- zawiera linki do wszystkich 15 agencji promocji inwestycji państw CARIFORUM
• UE wspiera pomoc dla krajów karaibskich w handlu
• UE posiada delegację do państw CARIFORUM, jak również inne delegacje do państw członkowskich.
• Reguły pochodzenia w ramach umowy o partnerstwie gospodarczym CARIFORUM-UE